H έξοδος για φαγητό δεν είναι απλά μία βιολογική ανάγκη αλλά ψυχαγωγία, κοινωνικοποίηση και μία πιο ωραίες απολαύσεις τη ζωής. Ειδικά όταν βρισκόμαστε σε μία ξένη χώρα, η ανακάλυψη της γαστρονομικής της κουλτούρας είναι πάντα μέσα στα πλάνα.
Σύμφωνα με Βρετανικό Οργανισμό Ασφάλειας Υγείας πριν μερικές μέρες ανακοινώθηκε επεισόδιο έξαρσης αλλαντίασης στο Μπορντό της Γαλλίας το οποίο αρρώστησε μερικούς βρετανούς τουρίστες. Από την ελληνική δημοσιογραφία φαίνεται ότι μέσα στους άτυχους επισκέπτες ήταν και μία Ελληνίδα μαζί με τον Ιρλανδό σύζυγό της οι οποίοι είχαν μετακομίσει στο Παρίσι και είχαν επισκεφτεί το Μπροντό. Όλοι οι προσβεβλημένοι από αλλαντίαση είχαν δειπνίσει σε ένα γνωστό wine bar της περιοχής, το Tchin Tchin.
Πιο συγκεκριμένα, το κοινό έδεσμα που κατανάλωσαν ήταν παστές σαρδέλες φτιαγμένες στο εστιατόριο με δική τους συνταγή τις οποίες συντηρούσαν σε βάζο, κάτι σύνηθες όταν μιλάμε για παστά ψαρικά ή λαχανικά τουρσί. Δυστυχώς η γυναίκα έχασε τη ζωή της ενώ υπολογίστηκε ότι άλλοι 28 πελάτες έφαγαν από το ίδιο έδεσμα τη συγκεκριμένη περίοδο, δηλαδή 4-10 Σεπτεμβρίου. Έως τώρα 12 άνθρωποι νοσηλεύονται στο Μπορντό ή στην χώρα τους αφού επέστρεψαν. Κατόπιν έρευνας φάνηκε ότι η διαδικασία συντήρησης ψαριών στο εστιατόριο δεν ήταν ο ενδεδειγμένος και το εστιατόριο έχει κλείσει προσωρινά μέχρι νεοτέρας. Οι αρχές έκαναν έκκληση σε οποιουσδήποτε είχαν φάει παστές σαρδέλες στο συγκεκριμένο εστιατόριο εκείνη την περίοδο, να επισκεφτούν τη κοντινότερη δομή υγείας για εξέταση.
Τι είναι η αλλαντίαση;
Η αλλαντίαση είναι μία νόσος που προκαλείται από την τοξίνη που παράγει το βακτήριο Clostridium botuiinum. Το συγκεκριμένο βακτήριο επιβιώνει σε συνθήκες αναερόβιες, δηλαδή όταν στο άμεσο περιβάλλον του υπάρχει ελάχιστο ή καθόλου οξυγόνο (π.χ. αεροστεγώς κλεισμένη συσκευασία). Η αλλαντίαση μπορεί να προκαλέσει μέχρι και θάνατο ενώ τα συμπτώματα είναι τόσο βαριά που συνήθως η νοσοκομειακή περίθαλψη είναι απαραίτητη. Οι ευπαθείς ομάδες, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και ανοσοκατεσταλμένοι άτομα είναι ακόμα πιο επιρρεπείς σε σοβαρά συμπτώματα από την μόλυνση.
Πώς καταλαβαίνω ότι έχω αλλαντίαση;
Τα συμπτώματα της αλλαντίασης εμφανίζονται μέσα στις πρώτες 6 ώρες μετά την έκθεση στην τοξίνη αλλά κάποιες φορές και μετά από 7-10 μέρες. Αυτά συμπεριλαμβάνουν δυσκολία ομιλίας και κατάποσης, ξηροστομία, γενικότερη κόπωση και προβλήματα οράσεως. Μπορεί να συνδυαστεί και με πεπτικά ευρήματα, όπως δυσκοιλιότητα, ναυτία ή εμέτους. Η αλλαντίαση δεν προκαλεί πυρετό. Το πιο επικίνδυνο σύμπτωμα είναι η μυϊκή παράλυση των πνευμόνων, αποτέλεσμα της τοξίνης του βακτηρίου η οποία μπορεί να αποβεί θανατηφόρα αν δεν υπάρξει κατάλληλη υποστήριξη και έγκαιρη περίθαλψη.
Από τι μπορεί να πάθω αλλαντίαση;
Η τροφιμογενής αλλαντίαση (υπάρχουν και άλλα είδη, όπως η εισπνευστική κ.λπ.) προκαλείται από την κατανάλωση μολυσμένου τρόφιμου. Ένα τρόφιμο μολύνεται από την τοξίνη του συγκεκριμένου βακτηρίου, όταν υπάρξουν οι κατάλληλες συνθήκες ανάπτυξης επάνω στο τρόφιμο και το τρόφιμο δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ώστε να καταστραφεί και να είναι ασφαλής η κατανάλωσή του. Η τοξίνη καταστρέφονται μέσω θερμικής επεξεργασίας, π.χ. με βρασμό για τουλάχιστόν 5 λεπτά.
Ποια τρόφιμα είναι πιο πιθανό να είναι μολυσμένα;
Η πιο συχνή αιτία μόλυνσης τροφίμων είναι οι λανθασμένες συνθήκες παρασκευής και διαχείριση εδεσμάτων που καταλήγουν σε αεροστεγή συσκευασία (όπως είπαμε η απουσία οξυγόνου βοηθά την ανάπτυξη της τοξίνης εφόσον το βακτήριο ή τα σπόρια του δεν καταστράφηκαν προηγουμένως με θερμική επεξεργασία). Τέτοια θα μπορούσαν να είναι συντηρημένα ή παστεριωμένα τρόφιμα που συντηρούνται σε βάζα ή άλλο σκεύος, όπως παστά ψαράκια, τα αλλαντικά, τα λαχανικά τουρσί ή προϊόντα όπως μία σάλτσα ντομάτας. Σε κάθε περίπτωση η σωστή διαχείριση τροφίμων μπορεί σχεδόν πάντα να εκμηδενίσει τις πιθανότητες μόλυνσης. Στα βρέφη (έως 12 μηνών) απαγορεύτε η κατανάλωση μελιού, ακόμα και συσκευασμένου από το εμπόριο, για την αποφυγή πιθανής ανάπτυξης αλλαντίασης στον ακόμα ανώριμο και ευαίσθητο πεπτικό σωλήνα τους.
Πώς αποφεύγεται ο κίνδυνος μόλυνσης;
Η πιο συχνή μόλυνση από αλλαντοτοξίνη είναι σε τρόφιμα που έχουν επεξεργαστεί και μετά συντηρηθεί σε καλά κλειστά δοχεία, όπως τα παστά τρόφιμα, τα τουρσιά αλλά και άλλα προϊόντα όπως κόκκινη σάλτσα ή σκόρδο σε λάδι. Ο πιο σημαντική μεταβλητή που θα μας προστατεύσει από τη μόλυνση είναι η σωστή υγιεινή και διαχείριση τροφίμων πριν μπουν στο βάζο ή άλλο δοχείο για να συντηρηθούν. Δεν είναι περίεργο ότι συνήθως η μόλυνση προέρχεται από σπιτικά φτιαγμένα εδέσματα. Επίσης, όταν ανοίγουμε ένα δοχείο με τουρσί ή μια κόκκινη σάλτσα το τοποθετούμε στο ψυγείο και το πετάμε σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή ή μετά από 3-4 μέρες.
Τι βήματα πρέπει να ακολουθούμε στο σπίτι
Η διαδικασία κονσερβοποιίας τροφίμων στο σπίτι πρέπει να είναι πολύ οργανωμένη και προσεκτική. Είναι σημαντικό να ακολουθούμε οδηγίες από επισήμους φορείς υγείας όπως για παράδειγμα εδώ.
Η Νίκη Αθανασιάδου PhD MSc RDN CDN, είναι κλινική διαιτολόγος με πολυετή εμπειρία στη Νέα Υόρκη, ΗΠΑ