Ακόμη μαίνεται η συζήτηση, περισσότερο από δύο δεκαετίες πλέον, για το αν είναι καλύτερο να είσαι αδύνατος κι ας μην ασκείσαι ή παχύσαρκος και να γυμνάζεσαι. Όλα ξεκίνησαν από μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε το 1995, στην οποία διαπιστώθηκε ότι η φυσική κατάσταση, ανεξάρτητα από το μέγεθος του σώματος, ήταν καθοριστικός παράγοντας για τη βελτίωση της υγείας.
Αν και οι περισσότεροι πιστεύουν ότι ένας παχύσαρκος, δεν είναι υγιής, αυτό δεν είναι απολύτως αληθές. Ο αριθμός που δείχνει ο δείκτης της ζυγαριάς δεν αποκαλύπτει πάντα την κατάσταση της υγείας μας, γιατί το σωματικό βάρος και ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) δε λαμβάνουν υπόψη τη σύνθεση του σώματός μας.
Δώστε σημασία στο λίπος κι όχι στο βάρος
Το σωματικό λίπος, σε μικρές ποσότητες, είναι απαραίτητο για να παραμείνουμε υγιείς (έως και 25% του σωματικού βάρους για τις γυναίκες και περίπου 15% για τους άνδρες), όπως και το υποδόριο, το οποίο συμβάλλει στην παραγωγή ορμονών και λειτουργεί προστατευτικά στις φλεγμονές.
Για να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι για την υγεία, λαμβάνεται υπόψη η κατανομή του στο σώμα. Ο λιπώδης ιστός έχει τρεις κύριες εντοπίσεις: 1) το υποδόριο λίπος, που βρίσκεται επιφανειακά κάτω από το δέρμα, 2) το μυϊκό λίπος, το οποίο είναι διάσπαρτο στους μυς, και 3) το σπλαχνικό λίπος που αποθηκεύεται στην περιοχή της κοιλιάς, γύρω από τα εσωτερικά όργανα, όπως το ήπαρ, το πάγκρεας και οι νεφροί. Από τις τρεις αυτές κατηγορίες, το σπλαχνικό θεωρείται το πιο επικίνδυνο, αφού σχετίζεται με σοβαρά μεταβολικά προβλήματα. Απελευθερώνει κυτοκίνες, οι οποίες αυξάνουν τη φλεγμονή και επηρεάζει διάφορα είδη φλεγμονωδών ουσιών που εμπλέκονται στην εμφάνιση των καρδιακών παθήσεων και του διαβήτη τύπου 2.
Υπάρχει υγιής παχύσαρκος;
Η παχυσαρκία παρουσιάζει διαβαθμίσεις:
- ΔΜΣ < 35 = Παχυσαρκία 1ου βαθμού
- ΔΜΣ < 40 = Παχυσαρκία 2ου βαθμού
- ΔΜΣ > 41= Παχυσαρκία 3ου βαθμού
Οι επιστήμονες υγείας ισχυρίζονται ότι μπορεί κάποιος να είναι υπέρβαρος και ταυτόχρονα «μεταβολικά υγιής παχύσαρκος», εφόσον οι δείκτες του είναι φυσιολογικοί. Δηλαδή, έχουν ΔΜΣ >30 αλλά δεν έχουν εμφανίσει ινσουλινοαντοχή ή διαβήτη τύπου 2, υπέρταση και υπερλιπιδαιμία και επομένως δεν έχουν παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις.
Αδύνατος εξωτερικά, παχύσαρκος εσωτερικά
Σε μελέτη που έγινε το 2011, διαπιστώθηκε ότι οι πιο αδύνατοι άνθρωποι μπορεί να έχουν περισσότερο λίπος γύρω από την καρδιά και το συκώτι, σε αντίθεση με τους μηρούς. Επιπλέον, μπορεί να υποθέτουν ότι είναι αρκετά υγιείς, ώστε ζουν με fast food και αμελούν τις επισκέψεις στον γιατρό, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης και άλλων προβλημάτων υγείας. Τα αδύνατα άτομα μπορεί επίσης να έχουν μειωμένη ανοσοποιητική λειτουργία, προβλήματα γονιμότητας, αυξημένο κίνδυνο αναιμίας και οστεοπόρωσης. Αυτά τα άτομα ανήκουν στους «μεταβολικά παχύσαρκους με φυσιολογικό βάρος». Έχουν δηλαδή κανονικό βάρος αλλά με αυξημένη κοιλιακή περιφέρεια και ενδοκοιλιακό λίπος, γεγονός που υποδεικνύει βιοχημική-μεταβολική παχυσαρκία. Τείνουν να έχουν διάφορους παράγοντες κινδύνου για διαβήτη και καρδιακές παθήσεις και πολλές φορές είναι σε κακή φυσική κατάσταση. Αυτό συμβαίνει επειδή ο ΔΜΣ δεν υπολογίζει το κρυμμένο σπλαχνικό λίπος, με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά να εξακολουθούν να αποθηκεύουν λίπος στο σώμα τους, στα όργανα ή τους μυς, επιβαρύνοντας την υγεία τους.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ MAIOY 2023
