Το διαδίκτυο σήμερα θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί σαν την Άγρια Δύση. Κυρίως όταν πρόκειται για πληροφορίες πάνω στα θέματα της διατροφής, anything goes! Μια χαοτική παραπληροφόρηση, από ενημερωτικά άρθρα τα οποία δεν είναι βασισμένα σε πραγματικές έρευνες και μελέτες μέχρι γενικές απόψεις τις οποίες αναρτούν άτομα τα οποία δεν είναι ενημερωμένα ούτε έχουν τις απαραίτητες ή μάλλον τις βασικές γνώσεις στη διατροφολογία... Με λίγα λόγια, οι ιστότοποι πλέον είναι γεμάτοι με ανακριβή στοιχεία τα οποία δημιουργούν μύθους για τα τρόφιμα ενώ μάλιστα προκαλούν μεγάλη σύγχυση στους καταναλωτές σχετικά με τις τροφές που θεωρούνται και οι πιο υγιεινές. Στην καλύτερη περίπτωση, μπορείτε να ελπίζετε ότι ίσως υπάρχει ένας πυρήνας αλήθειας σε όλα όσα διαβάζετε, αλλά συχνότερα, η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει επιστημονική βάση για αυτούς τους λεγόμενους «διατροφολογικούς μύθους». Για καλή σας τύχη, η διαιτολόγος Julie Upton, MS, RD της Appetite For Health μίλησε επιστημονικά και έριξε φωτιά σε πέντε διατροφολογικούς μύθους που θα μπορούσαν να διαταράξουν την υγεία σας καθώς και τις προσπάθειές σας στην απώλεια βάρους.
Μύθος 1: Πρέπει να αποτοξινώνετε το σώμα σας με detox juices
Fact: Από διασημότητες μέχρι και πολλούς φημισμένους personal trainers, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι περισσότεροι από αυτούς υποστηρίζουν πως τα detox juices θα διώξουν τις τοξίνες από το σώμα σας. Εάν κάνετε ένα Google search «αποτοξίνωση», θα πάρετε σχεδόν 64 εκατομμύρια αποτελέσματα για προγράμματα διατροφής και θεραπείες που υποτίθεται ότι θα βοηθήσουν να «ξεπλύνετε το σύστημά σας», να «αφαιρέστε τις τοξικές ουσίες από το σώμα», να «προσφέρετε στον οργανισμό σας περισσότερη ξεκούραση» ή να «επιταχύνετε το μεταβολισμό σας» και να «ενισχύστε τη συνολική σας υγεία». Όμως, πέρα από όλα τα διαφημιστικά μηνύματα που θα βρείτε, η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν λίγες αποδείξεις ότι η νηστεία ή κάποια υποθερμιδική δίαιτα που ίσως ακολουθήσετε για ορισμένες ημέρες θα τηρήσει στην πραγματικότητα κάποια από τις παραπάνω υποσχέσεις.
Ενώ μια ημερήσια «δίαιτα χυμών» δε θα προκαλέσει πρόβλημα στους φυσιολογικούς και υγιείς ανθρώπους, το πιο πιθανό είναι ότι θα τους κάνει να αισθάνονται μίζεροι και πεινασμένοι. Εάν πραγματικά θέλετε να κάνετε το καλύτερο για τον οργανισμό σας, δοκιμάστε να ακολουθήσετε μια υγιεινή διατροφή η οποία θα περιλαμβάνει άφθονα φρούτα και λαχανικά, φροντίστε να κοιμάστε αρκετά και φυσικά να μην πίνετε περισσότερα από ένα οινοπνευματώδη ποτά ημερησίως.
Μύθος 2: Τα διαιτητικά αναψυκτικά μπορεί να σας προσθέσουν βάρος
Ενώ μπορεί να έχετε διαβάσει ότι τα diet drinks μπορούν να σας προσθέσουν βάρος, μια πρόσφατη κλινική μελέτη έδειξε ακριβώς το αντίθετο. Σε μία μελέτη 12 εβδομάδων, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Obesity, οι πάσχοντες που έπιναν διαιτητικά ποτά έχασαν κατά μέσο όρο 6 κιλά - 44% περισσότερο από τα άτομα που έπιναν ελεγχόμενα νερό κι εν τέλει έχασαν κατά μέσο όρο 4 κιλά. Επιπλέον, οι diet-soda drinkers ανέφεραν ότι αισθάνονταν περισσότερο ικανοποιημένοι στην όρεξή τους. Η μελέτη αυτή πρόσθεσε κι ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο το οποίο απέδειξε ότι τα χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες γλυκαντικά και τα healthy ποτά που τα περιέχουν όχι μόνο δεν εμποδίζουν, αλλά μπορούν στην πραγματικότητα να συμβάλλουν στην απώλεια βάρους. Δύο μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο American Journal of Clinical Nutrition από ερευνητές του University of North Carolina το 2012 και το 2013 που έγινε τυχαία πάνω σε ανθρώπους που πίναν μόνο νερό και σε άλλους που έπιναν diet drinks, χωρίς να κάνουν άλλες αλλαγές στη διατροφή τους, κατέληξαν στο γεγονός ότι μετά από έξι μήνες, η ομάδα που κατανάλωνε τα ποτά αυτά είχε μεγαλύτερη πιθανότητα να επιτύχει σημαντική απώλεια βάρους – 5% του βάρους του ατόμου – σε σύγκριση με την ομάδα που έπινε νερό και έλεγχε κιόλας συστηματικά τη διατροφή. Οι επιστήμονες επομένως, κατάλαβαν ότι εάν εσείς προσπαθείτε να χάσετε βάρος, τα ποτά διαίτης μπορούν τελικά να σας βοηθήσουν καθώς δίνουν την αίσθηση της ικανοποίησης ενώ στην πραγματικότητα δε σας επιβαρύνουν θερμιδικά και άρα είναι πιο εύκολο να ελέγξετε τα υπόλοιπά σας γεύματα.
Μύθος 3: Το θαλασσινό αλάτι έχει λιγότερο νάτριο από το επιτραπέζιο αλάτι και είναι πλούσιο σε μέταλλα
Fact: Το επιτραπέζιο αλάτι Morton και το θαλασσινό αλάτι Ιμαλαΐων περιέχουν ουσιαστικά την ίδια ποσότητα νατρίου ανά κουταλάκι του γλυκού - 2.300 mg. Όσον αφορά στα ανόργανα στοιχεία, κανένα δεν περιέχει αρκετά μέταλλα για να «νικήσει» το άλλο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι το θαλασσινό αλάτι έχει καλύτερη γεύση και τις περισσότερες περιπτώσεις τείνουν να χρησιμοποιούν λιγότερο (και επομένως μειώνουν την πρόσληψη νατρίου), αλλά πρέπει να έχετε στο μυαλό σας ότι αυτό δε σημαίνει ότι έχει λιγότερο νάτριο ή ότι είναι πιο πλούσιο σε ανόργανα συστατικά. Λάβετε υπόψη ότι το θαλασσινό αλάτι στερείται ιωδίου - και η ανεπάρκεια αυτής της ένωσης μπορεί να οδηγήσει σε βρογχοκήλη, σε διανοητικές διαταραχές, σε καθυστέρηση ανάπτυξης και σε πολλά άλλα προβλήματα. Στην πραγματικότητα, η έλλειψη ιωδίου αποτελεί σοβαρή απειλή για την υγεία, ειδικά μεταξύ των εγκύων γυναικών, σύμφωνα με τους ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, οπότε βάλτε ποικιλία και μη χρησιμοποιείτε αποκλειστικά και μόνο το θαλασσινό αλάτι στη διατροφή σας.
Μύθος 4: Ορισμένα τρόφιμα, όπως το σέλινο, έχουν αρνητικές θερμίδες
Fact: Όταν κάτι ακούγεται too good to be true, τότε, μάλλον πιθανότατα είναι. Πάρτε τα «τρόφιμα αρνητικών θερμίδων» ως παράδειγμα. Η ιδέα είναι ότι η πέψη των συγκεκριμένων τροφών καίει περισσότερες θερμίδες από αυτές που παρέχουν τα τρόφιμα. Η λανθασμένη λογική αυτού του αστικού μύθου βασίζεται στην επιστημονικά αποδεδειγμένη θερμική επίδραση των τροφίμων (TEF), που ουσιαστικά δείχνει την ποσότητα ενέργειας που χρησιμοποιεί το σώμα για να χωνέψει ένα φαγητό (το ποσό των μεταγευματικών καύσεων). Σκεφτείτε το λογικά, αν έπρεπε να φάτε ένα φαγητό πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε θερμίδες - τα συνηθισμένα παραδείγματα είναι το σέλινο, τα μήλα και τα λάιμ - τότε θα ακολουθούσατε μια πραγματική υποθερμιδική δίαιτα. Με άλλα λόγια, αυτά τα τρόφιμα θα σας «επιβάρυναν» στην ουσία με λιγότερες από μηδενικές θερμίδες. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν τρόφιμα αρνητικών θερμίδων. Το TEF κυμαίνεται γενικά από 10% έως 20% των θερμίδων σε ένα φαγητό. Ας πούμε ότι ένα κομμάτι σέλινου έχει επτά θερμίδες. Ακόμα και αν υποθέσετε ένα 20% TEF, αυτό σημαίνει ότι έχετε ακόμα πάρει περίπου 5,5 θερμίδες.
Μύθος 5: Ο μυς μπορεί να μετατραπεί σε λίπος (... και αντίστροφα)
Σίγουρα σας έχει τύχει να ακούσετε στο γυμναστήριο τη συχνή φράση: «Ύστερα από τον τραυματισμό μου, οι μύες μου έχουν ατροφήσει.». Αλλά αυτό δεν ισχύει αφού οι μυϊκοί και οι λιπώδεις ιστοί είναι εντελώς διαφορετικοί και έτσι δεν μπορούν ποτέ να μετατραπούν απ’τον έναν στον άλλον. Είναι σα να λέτε ότι μπορείτε να μετατρέψετε το νερό σε κρασί! Δε γίνεται.
Αυτό που πραγματικά συμβαίνει όταν σταματήσετε να ασκείστε είναι ότι η μυϊκή σας μάζα μειώνεται. Επιπροσθέτως, κερδίζετε λιπώδη ιστό όταν τρώτε περισσότερες θερμίδες από όσες καίτε, κάτι που είναι πολύ πιο εύκολο να κάνετε όταν δεν ασκείστε. Ομοίως, όταν αυξάνετε την ρουτίνα άσκησης, θα αρχίσετε να προσθέτετε μυϊκή μάζα και θα αρχίσετε να καίτε το περιττό λίπος του σώματος, αλλά σίγουρα, το λίπος σας δε θα μετατραπεί σε μυ.