Στο νέο τεύχος Απριλίου, συνομιλήσαμε με καταξιωμένα στον τομέα τους πρόσωπα, που αυτήν τη στιγμή αναδεικνύουν το ελληνικό μεγαλείο μέσα από το έργο τους. Η Ιωάννα Δρέττα, η Μαρία Λαιμού και ο Γρηγόρης Καμπούρογλου, η Δέσποινα Γερουλάνου και η Μαρία Χατζηστεφανή μας δίνουν ακόμη λόγους να επιστρέφουμε σ' αυτόν τον ευλογημένο τόπο.

Lights on Greece, Ιωάννα Δρέττα

Την Ελλάδα που τόσο αγαπά την εξήρε για όλο της το μεγαλείο μέσα από τα χαρακτηριστικά σλόγκαν “Greece is a state of mind” και “Oh, My Greece - Unlock the feeling” στις πιο viral τουριστικές καμπάνιες όλων των εποχών, εξυψώνοντας ακόμη περισσότερο την περηφάνια των κατοίκων της και καθιστώντας την πρώτο προορισμό στα όνειρα μελλοντικών ταξιδιωτών. Αυτά είναι μόλις μερικά από τα εξαιρετικά επιτεύγματα της Ιωάννας Δρέττα, Διευθύνουσας Συμβούλου της μη κερδοσκοπικής εταιρίας Marketing Greece, η οποία χαράζει μια νέα εποχή στον τρόπο με τον οποίο επικοινωνεί ο τουρισμός, προσθέτοντας αξία στη χώρα μας.

H Marketing Greece, δρα ως ambassador, εδώ και 10 χρόνια, του ελληνικού τουρισμού. Τι σας οδήγησε να επιλέξετε αυτόν τον επαγγελματικό δρόμο, συνεισφέροντας στην προώθηση του πιο ισχυρού «εξαγώγιμου» προϊόντος μας; 

Ο τουρισμός αντιμετωπίζεται ως μία αυθόρμητη και απλή δραστηριότητα, κάτι που απέχει από την πραγματικότητα. Σε συλλογικό επίπεδο, δεν μπορεί να επιβληθεί. Όμως, αν θέλουμε να εξελιχθούμε και να ωφεληθεί η κοινωνία και η οικονομία μας, οι στρατηγικές πρέπει να ξεκινούν από τη βάση, οι λιγότεροι να εμπνέουν τους περισσότερους κι έτσι να έρχεται η αλλαγή προς το καλύτερο. Η Marketing Greece είναι ακριβώς αυτό: η δύναμη της αλλαγής για τον ελληνικό τουρισμό σε όλα τα μέτωπα - προβολή, επικοινωνία, δημιουργία προϊόντος. Όλη αυτή η διαδικασία με συναρπάζει βαθιά.

Ποιες προτεραιότητες θέσατε ως προς την ανάδειξη της Ελλάδας στο εξωτερικό; 

Αυτό που μας ενδιαφέρει, όταν μιλάμε στο διεθνές κοινό, είναι να αναδεικνύουμε το μέτρο και την αισθητική της χώρας μας. Το ανεπιτήδευτο αλλά επιμελημένο προϊόν μας. Και φυσικά τον άνθρωπο, που γνωρίζουμε πως είναι η μεγαλύτερη δύναμη της Ελλάδας.

Υπάρχουν ελληνικά στοιχεία στα οποία ανακαλύψατε πως πρέπει να ρίξετε επιπλέον φως; 

Η επόμενη μέρα από την πανδημία, η οποία άλλαξε τον τουρισμό, διότι άλλαξε τον τουρίστα, επιφύλασσε για τη χώρα μεγάλες ευκαιρίες, γιατί οι σημαντικότερες παγκόσμιες τάσεις την ευνοούν. Αυθεντικότητα και άνθρωπος, υπό την ομπρέλα των εννοιών που συμπεριλαμβάνονται στη βιώσιμη ανάπτυξη, είναι έτσι κι αλλιώς η ταυτότητα του τουριστικού προϊόντος μας. Αυτό απαιτεί να το καταλάβουμε σε βάθος και να κάνουμε όλες εκείνες τις δράσεις για να προστατέψουμε, να διαμορφώσουμε και να αναδείξουμε τέτοια χαρακτηριστικά. Στην εταιρία, καθημερινά προσπαθούμε να ρίξουμε φως σε αυτήν την ευκαιρία, καθώς και στα απαιτούμενα βήματα, για να πιάσουμε τον στόχο.

Οι καμπάνιες που δημιουργείτε αναπαράγονται σε κάθε γωνιά του πλανήτη, προβάλλοντας το ελληνικό κάλλος με τον πιο ανεπιτήδευτο τρόπο. Ποια θα λέγατε πως είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις κάνουν να ξεχωρίζουν; 

Ο άνθρωπος στις καμπάνιες μας είναι πάντα στο επίκεντρο - κυρίως ο ντόπιος, που είναι κομμάτι της καλύτερης εμπειρίας του τουρίστα. Κι αυτό δεν είναι μια υπόθεση, αλλά προκύπτει από έρευνες για τον τουρισμό εδώ σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες. Οι καμπάνιες μας ξεχωρίζουν, γιατί πράγματι αναδεικνύουν με ανεπιτήδευτο τρόπο την Ελλάδα. Πιστεύουμε πολύ σε αυτό και το προσπαθούμε σε όλα τα επίπεδα.

Μέσα από τον ρόλο σας, αισθάνεστε πως έχετε ιδιαίτερη δέσμευση απέναντι στη χώρα; 

Το να εργάζεσαι για την Ελλάδα είναι μία τεράστια ευθύνη, ταυτόχρονα όμως, τιμή και χαρά. Το μέγεθος της ευθύνης το αισθανόμαστε κάθε μέρα όλοι στη Marketing Greece, κι αυτό είναι το μοναδικό μας κριτήριο για όλες τις αποφάσεις που λαμβάνουμε.

Με κάθε ανάθεση εθνικής καμπάνιας, πώς επιλέγετε να εξελίσσετε το όραμά σας για το τουριστικό μέλλον της Ελλάδας; 

Επειδή ο τουρισμός, όπως είπαμε, είναι μία συλλογική δραστηριότητα, οι καμπάνιες μας «συνομιλούν» με την τουριστική κοινότητα στο εσωτερικό. Συνεπώς, εξελίσσονται μαζί με ολόκληρο τον τομέα. Στόχος είναι να προηγούνται της συλλογικής σκέψης και να φέρνουν πάντα εσωτερικά νέα στοιχεία. Αυτό αφορά και στην Ελλάδα ως brand και στους επιμέρους προορισμούς - αναγνωρίσιμους ή όχι. Ως μια μη κερδοσκοπική εταιρεία, επενδύουμε σε digital δράσεις, στην πλατφόρμα της discovergreece.com και στον διεθνή Τύπο.

Έχοντας σπουδάσει και στην Αμερική, τι αίσθηση βλέπατε πως υπήρχε για την πατρίδα μας; 

Στην Αμερική βρέθηκα να σπουδάζω στην αρχή της οικονομικής κρίσης, μία εποχή που -δικαίως ή και αδίκως- η Ελλάδα διασυρόταν στα διεθνή φόρα για την αδυναμία της να διαχειριστεί την οικονομική της κατάσταση. Έκτοτε, έχει γίνει φυσικά κοσμογονία για το πώς αντιμετωπίζεται.

Αλήθεια, με το brain drain να συνεχίζει να αποτελεί μια δυσάρεστη πραγματικότητα, τι σας κράτησε στην Ελλάδα; 

Επέστρεψα για προσωπικούς λόγους κυρίως, αλλά και γιατί με ενδιέφερε να δουλέψω για τη χώρα μου. Προσωπικά, δε βρίσκω το να πηγαίνουν οι νέοι στο εξωτερικό να δουλέψουν για μερικά χρόνια προβληματικό, αντίθετα αποκτούν διεθνείς προσλαμβάνουσες και έναν επαγγελματισμό που είναι σπάνιος στη χώρα μας. Το κακό είναι που δε γυρίζουν σύντομα, ώστε να φέρουν μαζί τους τις διεθνείς εμπειρίες τους.

Σε αυτήν τη χώρα που είναι όντως “state of mind”, ποια στοιχεία θαυμάζετε περισσότερο; Πραγματικά είναι! Τη δύναμη της ανθρώπινης επαφής, την απλότητα και την ευθύτητά της.

Όσον αφορά στη γενικότερη εικόνα, πώς αξιολογείτε σήμερα την εξέλιξή της; 

Η Ελλάδα, γνωρίζουμε από έρευνες, τα τελευταία χρόνια, με τις προσπάθειες του ιδιωτικού τομέα, εξελίσσεται διαρκώς. Και σε επίπεδο προϊόντος, παροχής υπηρεσιών και προβολής. Σε αυτό το τελευταίο θεωρούμε πως έχουμε συμβάλει κι εμείς σ’ έναν βαθμό, ανεβάζοντας τον πήχη της επικοινωνίας σε διαφορετικά μέτωπα. Και, όπως είπαμε, η ευκαιρία είναι μπροστά μας! Γι’ αυτό απαιτείται πολλή δουλειά απ’ όλους.

Το νέο κεφάλαιο της χώρας πού θα λέγατε ότι θα πρέπει να εστιάζει και γιατί; 

Στη δημιουργία εμπειριών οι οποίες θα έχουν σχέση με τη φύση, τον πολιτισμό, τη γαστρονομία, την Ιστορία, αλλά και στην τεχνολογία. Και τα δύο, -και η δημιουργία εμπειριών και η τεχνολογία-, θεωρώ πως ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία μας, κι έτσι μπορούν να αναπτυχθούν πιο οργανικά.

Και, τελικά, πώς περιγράφετε τη σχέση σας με την Ελλάδα; 

Η συνέντευξη αυτή πραγματοποιείται λίγες μέρες μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Αυτήν τη στιγμή με πληγώνει, όπως πληγώνει και τους περισσότερους συμπολίτες μας, και δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο.

A Greek Dynamic Duo, Μαρία Λαιμού & Γρηγόρης Καμπούρογλου

Μαζί στη ζωή αλλά και συνοδοιπόροι πλέον και στις επαγγελματικές τους διαδρομές, η Μαρία Λαιμού και ο Γρηγόρης Καμπούρογλου επένδυσαν σε μια εξαιρετικά επιτυχημένη πορεία στην Αγγλία: εκείνη στον κλάδο της μόδας μέσα από τον πολυεμπορικό εκθεσιακό χώρο “Rainbowwave”, έχοντας υπηρετήσει προηγουμένως στο Παρίσι στη Sonia Rykiel, αλλά και στον John Galliano, ως διευθύντρια Διεθνών Πωλήσεων, κι εκείνος σε αυτόν της Ιατρικής, ασκώντας το λειτούργημά του σε μεγάλα νοσοκομεία της Βρετανίας. Ο νόστος τούς οδήγησε στη δημιουργία του αρχοντικού Pagostas στην Πάτμο κι ενός νέου καταστήματος – αποφάσεις που βασίστηκαν στην ανάγκη τους να συμβάλουν στην αλλαγή της Ελλάδας!

Αναδειχθήκατε ως Έλληνες που επιχειρούν στο εξωτερικό, οδηγώντας στην προώθηση εκτός συνόρων της δημιουργικότητας που πηγάζει από τη χώρα μας αλλά και των γνώσεων που αυτή καλλιεργεί. Πώς ξεκίνησε αυτή η σχέση και τι τη βοήθησε να φτάσει ως εδώ; 

Μ. Λ.: Ζούμε στο εξωτερικό τα περισσότερα χρόνια της ζωής μας, όμως μεγαλώσαμε και οι δύο στην Ελλάδα. Εγώ πήγα πανεπιστήμιο στην Οξφόρδη και ο Γρηγόρης τελείωσε την Ιατρική στην Αθήνα. Στη συνέχεια, εκείνος εργαζόταν ως consultant στο Τραυματολογικό Κέντρο “John Radcliffe” στην Οξφόρδη, όσο εγώ διέγραφα μια καριέρα στη μόδα. Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι το πώς λειτουργήσαμε ως ζευγάρι. Κινούμενοι σε δύο διαφορετικούς τομείς, καταφέραμε να συνδυάσουμε καριέρα και οικογένεια. Δεν ήταν εύκολο. Νομίζω ότι αυτό είναι το ενδιαφέρον της απάντησης: η συνύπαρξή μας και η βάση της σχέσης μας. Είμαστε ένα μοντέρνο ζευγάρι, κι όχι αυτό που ορίζει το παραδοσιακό ελληνικό μοντέλο.

Τι είναι αυτό που λάβατε σε επίπεδο αξιών από την Ελλάδα και σας οδήγησε στην επίτευξη των στόχων σας; 

Γρ. Κ.: Την καλή παιδεία, την αγάπη για τη δουλειά και τον σεβασμό για την Αγγλία στην οποία εξελιχθήκαμε ο καθένας στον κλάδο του. Ποτέ δε σκεφτήκαμε ότι, επειδή είμαστε Έλληνες, είμαστε καλύτεροι. Αντίθετα, προσαρμοστήκαμε σ’ ένα διαφορετικό περιβάλλον και μάθαμε από αυτό. Η προσαρμοστικότητα και η ευελιξία είναι ίσως αυτά τα ελληνικά χαρακτηριστικά που μας βοήθησαν πολύ.

Η “Rainbowwave” εξελίχθηκε γρήγορα, κατακτώντας όλο τον κόσμο. Δεδομένου ότι η βάση της είναι στο εξωτερικό, ως Ελληνίδα τύχατε σε ιδιαίτερες δυσκολίες κατά τη δημιουργία της; 

Μ. Λ.: Η μόδα είναι χώρος σκληρός, αλλά πολύ δημιουργικός. Δεν αντιμετώπισα δυσκολίες επειδή ήμουν Ελληνίδα. Στη μόδα δεν υπάρχει εθνικισμός. Χάρη στο γεγονός ότι μιλάω πολλές γλώσσες άπταιστα, μπόρεσα να ενσωματωθώ γρήγορα σε αυτόν. Η μητέρα μου ήταν πρωτοπόρος για την εποχή της και με μεγάλωσε, όπως και την αδελφή μου, με τρόπο ώστε να είμαι ανεξάρτητη και να μπορώ να ζήσω και να αντεπεξέλθω σε ξένο περιβάλλον. Από πολύ μικρή ταξιδεύαμε συνέχεια. Πρέπει στη ζωή να έχεις ορίζοντες!

Κρίνοντας τους έλληνες δημιουργούς σε σχέση με τους ξένους, τι θα λέγατε πως είναι αυτό στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε ως χώρα, ώστε να μπορέσουμε να βελτιωθούμε; Υπάρχουν άνθρωποι που ξεχωρίζετε; 

Μ. Λ.: Στην Ελλάδα πάσχουμε από έλλειψη πρώτης ύλης και παραγωγής. Πρέπει να γίνει πολλή δουλειά ακόμη για να είμαστε συγκρίσιμοι με τις άλλες χώρες. Υπάρχει δημιουργικό ταλέντο, αλλά η υποδομή λείπει. Νομίζω ότι πρέπει να γίνουν καλές σχολές μόδας και να στηριχθεί η παραγωγή με σωστές βάσεις. Από ταλέντα ξεχωρίζω την Ευτυχία. Πιστεύω ότι το έργο της είναι εκπληκτικό.

Μετά το εξωτερικό, τον τελευταίο καιρό στραφήκατε και στην Ελλάδα με το κατάστημα που εγκαινιάζετε και το αρχοντικό “Pagostas” στην Πάτμο. Μιλήστε μας γι’ αυτήν τη διαδρομή και τον λόγο που οδηγηθήκατε στις δεδομένες κινήσεις. 

Μ. Λ.: Ο νόστος μάς οδήγησε στην Πάτμο και μετά στο Pagostas. Όταν ο Γρηγόρης πήρε σύνταξη από την Ιατρική τον Οκτώβρη του 2021, αποφάσισε να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα. Εγώ τον στήριξα στη διαδρομή. Μάθαμε πολλά, γιατί δεν γνωρίζαμε τον χώρο αυτόν. Δουλέψαμε με καταπληκτικούς ανθρώπους και ριζώσαμε με έναν άλλο τρόπο στο νησί. Το πιο σημαντικό σ’ ένα ζευγάρι είναι να αλληλοσυμπληρώνονται δύο διαφορετικές απόψεις. Το προσπαθήσαμε πολύ!

Τελικά, τι σημαίνει να επιστρέφεις στην Ελλάδα και τι είδους στόχοι πραγματοποιούνται εκτός από το βαθύ, φαντάζομαι, συναίσθημα; 

Γρ. Κ.: Θα μπορούσαμε να ανατρέξουμε στον Καβάφη και την «Ιθάκη». Μεγαλώνοντας, θέλεις να ξαναγυρίσεις στον τόπο σου. Εμείς αυτήν τη στιγμή βάζουμε πιο πολλή Ελλάδα στη ζωή μας, αλλά σίγουρα δεν απορρίπτουμε την Αγγλία που μας έχει υιοθετήσει.

Σε αυτήν τη χώρα, που την περιγράφουν όλοι ως το απόλυτο όνειρο, εσάς τι σας εμπνέει περισσότερο; Υπάρχουν εικόνες που «ξυπνούν» στις αναμνήσεις σας, για να σας ωθήσουν σε νέες ιδέες; 

Γρ. Κ.: Η Ελλάδα είναι οι άνθρωποί της. Τι μας εμπνέει περισσότερο; Οι μουσικοί του «Φλοίσβου» κάθε Σάββατο, σε ένα παραδοσιακό εστιατόριο στην Πάτμο. Τα παιδιά πίσω από τα όργανα είναι οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες. Κάνουν τρεις δουλειές ο καθένας, αλλά παίζουν και μουσική με την ψυχή τους.

Περνώντας στο σήμερα, ποια είναι αυτά τα στοιχεία που θαυμάζετε και αγαπάτε περισσότερο εδώ; 

Μ. Λ.: Αυτό που θαυμάζω πάνω απ’ όλα στον Έλληνα είναι όταν είναι μετριόφρων, φιλόξενος κι αισιόδοξος ακόμη και στις μεγαλύτερες δυσκολίες.

Με το χέρι στην καρδιά και όσον αφορά στη γενικότερη εικόνα, πώς αξιολογείτε το αύριο; 

Γρ. Κ.: Η χώρα μας είναι σε κρίσιμη καμπή. Ο τουρισμός θέλει δουλειά και όχι εύκολο κέρδος. Πρέπει να χτίσουμε κάτι καλύτερο για τις επόμενες γενιές.

Τι θα σας ενδιέφερε να δείτε να συμβαίνει; 

Μ. Λ.: Στον τουρισμό θα ήθελα να γνωρίσω περισσότερο μικρές προσπάθειες σε μικρά νησιά, πιο απομακρυσμένα. Το ψάχνω, χρειάζεται χρόνος.

Πού εντοπίζετε πως βρίσκεται το μέλλον; 

Γρ. Κ.: Στην επαναρρύθμιση του παρελθόντος.

Ποιοι είναι οι πέντε λόγοι που κάνουν τη χώρα αυτή κορυφαία; 

Μ. Λ.: Ελλάδα είναι… πηγή ζωής, απλότητα, άνθρωποι, κέφι και φιλότιμο. 

We are Our Culture, Δέσποινα Γερουλάνου

Το όραμα που έχει φέρει στο πεδίο του Πολιτισμού, ο τρόπος με τον οποίο έχει θέσει τους στόχους για τη στρατηγική ανάδειξή του όλα αυτά τα χρόνια και πάνω απ’ όλα το πάθος που επιδεικνύει γι’ αυτήν τη μοναδική σφαίρα της χώρας μας, έχουν κατορθώσει να αναδείξουν το Μουσείο Μπενάκη, στο οποίο διατελεί μέλος της Διοικητικής Επιτροπής, στον καλύτερο πολιτιστικό χώρο της Ελλάδας αυτήν τη στιγμή. Σήμερα, η Δέσποινα Γερουλάνου βρίσκεται στο τιμόνι της διοργάνωσης «2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης», ως πρόεδρος του Δ.Σ., το πρόγραμμα της οποίας παίρνει τον τίτλο «Μυστήρια Μετάβασης», με Καλλιτεχνικό Διευθυντή τον Μιχαήλ Μαρμαρινό, αναλαμβάνοντας την εξέλιξή του στο πιο σπουδαίο καλλιτεχνικό γεγονός της χρονιάς.

Πώς θέσατε τις προτεραιότητες για το πώς θα προβληθεί η Ελευσίνα στο εξωτερικό; 

Αρχικά, να πούμε ότι πολιτιστικές πρωτεύουσες γίνονται πλέον πόλεις οι οποίες έχουν κάποια θέματα, έτσι ώστε να αλλάξει η εικόνα τους και μέσα από την αίσθηση του ανήκειν σε μία ευρωπαϊκή οικογένεια να φανερωθούν συγχρόνως οι δυνατότητές τους. Ακριβώς αυτές οι μικρές -και ενδεχομένως προβληματικές- πόλεις έρχονται στο προσκήνιο με την ευκαιρία να ορίσουν την επόμενή τους μέρα με όχημα τον πολιτισμό. Άξιζε πιστεύω στην Ελευσίνα να γίνει πολιτιστική πρωτεύουσα. Ως προς τις προτεραιότητες, αυτό που θέλουμε είναι αρχικά να αναδειχθεί η πόλη. Να αλλάξουμε αυτήν τη στερεοτυπική εικόνα που έχουμε τα τελευταία χρόνια γι’ αυτήν και να δούμε πως, μέσα από αυτές τις αντιθέσεις που έχει και τις διασταυρώσεις, γοητεύει. Και μετά στόχος μας είναι να διορθώσουμε κάποια σημεία της, όπως όλα αυτά τα εγκαταλελειμμένα κτίριά της, τα οποία ξαναφτιάχτηκαν ως χώροι πια πολιτισμού, σιγά σιγά ζωντανεύουν και γεμίζουν κόσμο, όπως για παράδειγμα το παλιό Ελαιουργείο και Δημαρχείο ή η Συνέλευσις, ένας παλιός κινηματογράφος, όπου θα πραγματοποιηθεί ένα φεστιβάλ ντοκιμαντέρ το οποίο θα μείνει και στην πόλη αργότερα. Ακόμη να αρχίσει να ορίζεται η Ελευσίνα ως ένας ευρωπαϊκός πολιτιστικός προορισμός μέσα από όλες αυτές τις δράσεις που θα γίνουν, οι οποίες δεν είναι καθαρά και μόνο καλλιτεχνικά γεγονότα, αλλά και πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα και κατάρτισης, δράσεις δικτύωσης, για την προώθηση καινοτομίας, διακρατικές ανταλλαγές και συνεργασίες, και άλλα.

Πείτε μας για τη συνεργασία σας με τους έλληνες καλλιτέχνες. Τι είναι αυτό το διαφορετικό που είδατε πως έδωσαν στο πρόγραμμα; 

Οι περισσότεροι έχουν ενεργοποιηθεί και εμπλακεί δουλεύοντας αποκλειστικά για την πόλη. Δηλαδή, αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν κάνει ένα έργο γενικώς κι εμείς το παρουσιάζουμε, αλλά έχουν δουλέψει με βάση την Ελευσίνα και πολλές φορές με την εμπλοκή των κατοίκων της πόλης ή των νέων. Είναι πολλές οι δράσεις που σχεδίασαν αποκλειστικά για όλο αυτό.

Όταν αναλάβατε Πρόεδρος, πώς αισθανθήκατε ως πρέσβειρα της Ελευσίνας στην Ευρώπη και τι ευθύνες είδατε να υπάρχουν; 

Σας ομολογώ ότι ήταν ένα πολύ δύσκολο project. Είχαμε να κάνουμε με ένα πολύ σκληρό νομοθετικό πλαίσιο, για να γίνουν έργα και πράγματα Τέχνης, που δεν είναι χειροπιαστά, πολύ γρήγορα. Οπότε αυτό ήταν μία τεράστια ευθύνη. Ήταν φορές που έλεγες πως δε βγαίνει όλο αυτό. Σιγά σιγά, με τη συμβολή της ομάδας όλης και του Μιχάηλ Μαρμαρινού, που είναι εξαιρετικά εμπνευστικός Καλλιτεχνικός Διευθυντής, και της Νανάς Σπυροπούλου, η οποία γνωρίζει πολύ καλά τους νόμους και το δημόσιο, ευτυχώς άρχισε να προχωράει καλά. Ήταν πολύ σημαντικοί συνοδοιπόροι σε όλο αυτό. Είναι μία μικρή ομάδα αλλά εξαιρετική, πολύ αφοσιωμένη. Λόγω αυτών των ανθρώπων αισθάνομαι ότι εκτελέστηκε ένας άθλος. Γιατί είχε όραμα, ατελείωτη δουλειά, ομαδικό πνεύμα, αλληλοεκτίμηση. Χωρίς αυτά δεν επιτυγχάνονται τέτοιου βεληνεκούς διοργανώσεις. Αυτός ήταν κι εμένα περισσότερο ο ρόλος μου. Δηλαδή, να συντονιστεί με καλό πνεύμα όλη η ομάδα και να γίνει και γνωστή προς τα έξω.

Στο μέλλον και καθώς αυτό το project προχωράει, ποιο το αποτύπωμα που θέλετε να έχετε αφήσει; 

Για να το πιάσουμε από την αρχή, η Ελευσίνα είναι και μία από τις πιο σημαντικές πόλεις της αρχαιότητας. Από τον 19ο αιώνα, επειδή είχε αυτό το στρατηγικό λιμάνι, μετατράπηκε σ’ ένα από τα μεγαλύτερα βιομηχανικά κέντρα με πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα, με έντονη μετακίνηση πληθυσμών. Υπήρχαν ομάδες οι οποίες έφτασαν εδώ από διαφορετικά μέρη της Ελλάδας και κράτησαν τις παραδόσεις του τόπου τους. Μετά ήρθε η αποβιομηχάνιση και η ανεργία. Αυτή είναι η Ελευσίνα η σημερινή, αλλά έχει, ξέρετε, αυτό το ιδιαίτερο που συνδυάζει τον αρχαιολογικό χώρο και όλη αυτήν τη μυθολογική πλευρά, από τη μία, και, από την άλλη, τα εργοστάσια, τα φουγάρα. Αυτή η συνθήκη είναι και η γοητεία της. Όλα αυτά προσπαθούμε εμείς να αναδείξουμε και κάποια κομμάτια της να τα διορθώσουμε.

Φαντάζομαι πως θα έχετε ήδη μία εικόνα για την απήχηση στους επόμενους μήνες… 

Βλέπουμε ότι έχει πάρα πολύ καλή επισκεψιμότητα. Τα Σαββατοκύριακα γεμίζει. Είναι πάρα πολύ κοντά στην Αθήνα. Μια ήσυχη, γλυκιά πόλη. Βλέπω ανθρώπους που έρχονται και ξανάρχονται.

Ως ένας άνθρωπος που έχετε ασχοληθεί γενικά με τον πολιτισμό και την εξαγωγή του πολιτιστικού προϊόντος της Ελλάδας, πώς αξιολογείτε το άνοιγμά της προς τα έξω στο κομμάτι της Τέχνης; 

Δε νομίζω ότι έχουμε εκμεταλλευτεί όπως θα έπρεπε αυτό το κομμάτι μας. Υπάρχουν στοιχεία που δεν έχουν αναδειχθεί αρκετά και που δεν μπορεί να τα βρει και κάποιος εδώ, όπως για παράδειγμα η λαϊκή τέχνη, η χειροτεχνία που σε άλλες χώρες είναι πολύ διαδεδομένες και ένας λόγος που τουρίστες τις επισκέπτονται. Εδώ, έχουμε τα αρχαιολογικά και τέλος. Και αυτά, κατά τη γνώμη μου, θα μπορούσαν να είναι κλάσεις ανώτερα. Να υπάρχουν σωστά φυλλάδια και σημάνσεις, να είναι όλοι οι χώροι εύκολα προσβάσιμοι και καλά φωτισμένοι.

Το δικό σας λιθαράκι ως προς αυτό ποιο θα θέλατε να είναι; 

Ο καθένας το λιθαράκι του το βάζει εκεί που δουλεύει, οπότε δεν μπορώ να πω γενικώς. Στο Μουσείο Μπενάκη, λόγω του Πωλητηρίου, πιστεύω ότι έχουμε κάνει μία πάρα πολύ καλή δουλειά και έχουν βγει πολύ προς τα έξω τα αντίγραφα αλλά και παρά πολλοί τεχνίτες και craftsmen, κεραμίστες, καλλιτέχνες, που δημιουργούν υφαντά και κοσμήματα, που έχουμε αναδείξει παρά πολύ στο εξωτερικό. Έχει γίνει μία δουλειά μεγάλη σε αυτό το κομμάτι. Συμμετέχω και στο Michelangelo Foundation, μια μη κερδοσκοπική εταιρεία, όπου αναδεικνύουν πάρα πολύ τους ιδιαίτερους τεχνίτες και τους ανθρώπους των εφαρμοσμένων Τεχνών. Εμείς από την Ελλάδα βγάζουμε πολλούς ανθρώπους προς τα εκεί. Όπως και στην έκθεση που έγινε στη Βενετία φέτος, στείλαμε πολλούς. Επειδή είμαι εκπρόσωπος της Ελλάδας σε αυτό το κομμάτι νομίζω ότι έχω συμβάλει αρκετά στην προώθηση της χειροτεχνίας της. Ως προς την Ελευσίνα, περιμένουμε, γιατί νομίζω ότι πολύς κόσμος αρχίζει να τη γνωρίζει σιγά σιγά.

Η δίκη σας σχέση με την Ελλάδα; 

Είναι οι δουλειές που έχω κάνει. Το Μουσείο Μπενάκη είναι η Ελλάδα από μόνη της, ο πιο μεγάλος πολιτιστικός οργανισμός αυτήν τη στιγμή κατά τη γνώμη μου στη χώρα, με έναν τεράστιο πλούτο.

Hellenes Towards Success, Μαρία Χατζηστεφανή

Για να συμπληρώσει την πρώτη πεντάδα των ελλήνων Dragons στο πιο επιτυχημένο τηλεοπτικό show επενδύσεων, η Μαρία Χατζηστεφανή ταξίδεψε απευθείας από το Λονδίνο, έτοιμη να επιδοθεί στη μάχη σκληρών deals που στηρίζουν την ελληνική επιχειρηματικότητα. Η ίδια, βέβαια, διόλου τυχαία βρίσκεται σε αυτήν τη θέση, μιας και έχει διαπρέψει διεθνώς τόσο ως επιχειρηματίας του αγαπημένου beauty brand των διασήμων, Rodial, όσο και ως συγγραφέας best-seller βιβλίων. Ενσαρκώνοντας το απόλυτο success story, εμπνέει τώρα κι άλλους Έλληνες να εξελιχθούν, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους και να επιτύχουν τους στόχους τους.

Μέσα από την πορεία σας και με τη δημιουργία της Rodial έχετε κατορθώσει την προώθηση μιας δυναμικής εικόνας ως Ελληνίδας που επιχειρεί στο εξωτερικό. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε; Στην εποχή των social media, των influencers και των stars από τα reality shows είναι σημαντικό για τις νεαρές γυναίκες να εκτίθενται σε διαφορετικά μονοπάτια καριέρας και δρόμους προς την επιτυχία. Πιστεύω ότι μέσα από τη δουλειά μου στη Rodial, τα τρία βιβλία που έχω γράψει και το podcast μου δίνω μια διαφορετική οπτική στις γυναίκες, για να εξερευνήσουν την επιτυχία στον επιχειρηματικό κόσμο.

Από τη Μυτιλήνη και την Αθήνα, στην Αμερική, κι από εκεί στη Μ. Βρετανία… 

Τολμήσατε, οραματιστήκατε, πετύχατε, με μια σπουδαία παρακαταθήκη -όσα λάβατε ως αξίες- να υπάρχει πάντα ως στήριγμά σας. Μιλήστε μας γι’ αυτές τις ελληνικές βάσεις που σας βοήθησαν να κυνηγήσετε τα όνειρά σας. Μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον πολύ χαμηλών τόνων και έμαθα να είμαι ευγενική, δίκαιη και ειλικρινής με όλους όσους αλληλεπιδρώ. Αυτές οι αρχές με ακολουθούν μέχρι τώρα και, ανεξάρτητα από το πού βρίσκομαι, πάντα θυμάμαι από πού ξεκίνησα.

Η Rodial εξελίχθηκε γρήγορα σε αγαπημένο brand των celebrities. Τι ενθαρρυντικά μηνύματα συνηθίζετε να λαμβάνετε, αλλά και τι δυσκολίες ενδεχομένως συναντήσατε στη διαδρομή σας ως Ελληνίδας εκτός συνόρων; 

Ξεκίνησα τη Rodial σ’ ένα δωμάτιο στο σπίτι μου, χωρίς καμία επένδυση. Μέχρι να φτάσω να συνεργάζομαι με τις Kardashians ήταν ένα μεγάλο ταξίδι! Η κύρια πρόκληση που αντιμετώπισα όταν ξεκίνησα ήταν πως τότε δεν είχαμε μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η μόνη οδός που είχα για να δημιουργήσω αναγνωρισιμότητα των προϊόντων μου ήταν η επί πληρωμή διαφήμιση και οι δημόσιες σχέσεις. Έτσι, χωρίς κανέναν προϋπολογισμό marketing, αποφάσισα να «παίξω» με τα ονόματα των προϊόντων και των συστατικών τους -Snake Serum, Dragon’s Blood- προκειμένου να δημιουργηθεί «θόρυβος» γύρω από την εταιρία μας. Όπως λέω και στο βιβλίο μου «Πώς να πετύχεις σε 24 ώρες», το οποίο κυκλοφορεί σε audiobook αποκλειστικά στην πλατφόρμα Jukebooks.gr, το ταξίδι από το ξεκίνημα της επιχείρησής μου μέχρι τη συνεργασία μου με τις Kardashians διήρκησε πάνω από 18 χρόνια. Δεν υπάρχει η επιτυχία σε μία νύχτα, όπως πολλοί μπορεί να πιστεύουν!

Βλέποντας τα προϊόντα σας να γίνονται από όραμα πράξη αλλά και από τη θέση της Dragon, τι θα λέγατε πως είναι αυτό που καθιστά τους Έλληνες πρωτοπόρους; 

Αυτό που μου αρέσει στην ελληνική προσέγγιση είναι πως, αν θέλουμε κάτι, βρίσκουμε τρόπο να το κάνουμε πράξη. Οι Άγγλοι κινούνται συνήθως πιο δομημένα αλλά και πιο αργά και τα πράγματα μπορεί να πάρουν περισσότερο χρόνο. Επίσης, αισθάνομαι ότι είμαστε πολύ έξυπνοι και αυτό είναι πάντα μια εξαιρετική ικανότητα που δε διδάσκεται στο σχολείο!

Ας περάσουμε στο “Dragon’s Den”. Ποιοι λόγοι σας οδήγησαν να θέλετε να συμμετέχετε σε αυτό; 

Πριν από μερικά χρόνια, με προσέγγισαν για να συμμετάσχω στο αντίστοιχο show της Αγγλίας. Μετά όμως ήρθε η πανδημία και τα γυρίσματα σταμάτησαν. Το περασμένο καλοκαίρι μου πρότειναν από τον ΑΝΤ1 να είμαι μία από τους Dragons στο ελληνικό επιχειρηματικό show. Παρότι ήταν δύσκολο, καθώς θα έπρεπε να ταξιδεύω από το Λονδίνο για δύο μήνες, αποφάσισα να δεχτώ την πρόκληση και να το κάνω. Και χαίρομαι πολύ γι’ αυτήν μου την απόφαση, γιατί είναι υπέροχο να επιστρέφεις στην Ελλάδα και να γνωρίζεις τη νέα γενιά επιχειρηματιών. Είναι πηγή έμπνευσης!

Τελικά, τι σημαίνει αυτό το show για τη χώρα μας και τι στόχους πρόκειται να πετύχει η προβολή του; 

Διαβάζοντας τα μηνύματα που λαμβάνω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είμαι πραγματικά ενθουσιασμένη με τον αντίκτυπο που έχει στη νέα γενιά. Άκουσα, μάλιστα, ότι κάποια παιδιά το αναπαρήγαγαν σε μια σχολική παράσταση. Αν μπορούμε να εμπνεύσουμε τα παιδιά, τότε κάνουμε κάτι σωστά!

Πώς οργανώνεστε στο κομμάτι του επιχειρείν και πώς έχει συμβάλει στη δημιουργικότητά σας η Ελλάδα; 

Προσωπικά, μου αρέσει η ισορροπία του να έχω το σπίτι και την επιχείρησή μου στο Ηνωμένο Βασίλειο και να δουλεύω με έναν συγκεκριμένο, δομημένο, τρόπο που έχω συνηθίσει από τότε που ξεκίνησα την καριέρα μου. Από την άλλη, ανυπομονώ να ταξιδεύω όλο και πιο συχνά στην Ελλάδα, όπου μπορώ να επιστρέφω στις ρίζες μου, να παίρνω έμπνευση αλλά και να χαίρομαι τον ήλιο!

Υπάρχει εξέλιξη στη χώρα σήμερα; 

Η Ελλάδα έχει αλλάξει πολύ από τότε που ζούσα εδώ, όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο. Η Αθήνα είναι πλέον μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πόλη με κορυφαία ξενοδοχεία, εστιατόρια και ψυχαγωγία. Τα ελληνικά νησιά είναι ασυναγώνιστα για καλοκαιρινές διακοπές και το επίπεδο σχεδιασμού και ποιότητας υπηρεσιών είναι πολύ ανώτερο από πολλούς άλλους καλοκαιρινούς προορισμούς.

Υπάρχει κάποια ελληνική πρωτοβουλία ή project που ελκύει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον σας; 

Με ενδιαφέρει πολύ η νέα βιώσιμη τεχνολογία και η vegan προσέγγιση της ζωής, και αυτές είναι μερικές από τις επενδύσεις που θα με δείτε να κάνω και στο “Dragon’s Den”.

Στο μέλλον, σε ποιους τομείς θα πρέπει η Ελλάδα να στηριχθεί; 

Όπως προείπα, στις ανανεώσιμες πηγές τεχνολογίας και στις οικολογικές πρωτοβουλίες.

Τι σημαίνει για εσάς η επιστροφή σας εδώ; 

Αγαπώ την Ελλάδα και είμαι ευγνώμων για την ευκαιρία που μου δόθηκε μέσω του “Dragon’s Den” να συνδεθώ με έναν βαθύτερο τρόπο μαζί της και να με φέρω πίσω στο σπίτι. 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2023