Στα 18 της η Doya Karolini έφυγε στη Γερμανία να σπουδάσει Νομικά στο Georg August Πανεπιστήμιο του Göttingen -βέβαιη πως θα αλλάξει τον κόσμο μια μέρα. Αυτό ανέπνεαν όλοι του Διεθνούς Δικαίου, με ύφος, και στητούς ώμους, όπως λέει η ίδια. Επειδή δεν ήθελε να ζητάει συνέχεια από τους γονείς της χρήματα, άρχισε να δουλεύει, όπου της κέντριζε το ενδιαφέρον. «Υπήρξα τραγική σερβιτόρα και barwoman, και ακόμη τραγικότερη πόρτα σε indie club, γραμματέας στα γραφεία της Διεθνούς Αμνηστείας, διερμηνέας στην έκθεση Ambiente Frankfurt και στο Παγκόσμιο Συνέδριο Τυπογραφίας & Οπτικής Επικοινωνίας (δε θα ξεχάσω τη γνωριμία με τον Neville Brody)».
Όταν τελείωσε με τις σπουδές της, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη στα τέλη του 2002. Γρήγορα «βούτηξε» για πάνω από μια δεκαετία στον κόσμο των περιοδικών, των κειμένων και των φωτογραφιών. Συνεντεύξεις, αυτοκίνητα, υψηλή ωρολογοποιία, κοσμήματα, design, αρχιτεκτονική, ταξίδια. Εν τω μεταξύ, το διαδίκτυο ήταν ο παράλληλος κόσμος της.
Οπότε, ήταν ξεκάθαρα θέμα χρόνου να περάσει το κατώφλι της διαφήμισης, αρχικά με απευθείας αναθέσεις μέσω μεγάλων εταιριών (για παραγωγή κειμένων και φωτογραφιών), και, πλέον τα τελευταία δύο χρόνια ως Head του τμήματος Luxury στον όμιλο Recipe. Με μια περίεργη αίσθηση του ότι πάντα (έπρεπε να) ήταν εδώ.
Τι μέρος της ζωής σου καταλαμβάνει σήμερα το editing, πώς ξεκίνησε αυτός ο έρωτας και πώς εξελίχθηκε;
Το editing (φωτογραφιών και κειμένων), καθώς και η κειμενογραφία δε σταμάτησαν ως σήμερα να είναι αναπόσπαστο μέρος της δουλειάς μου. Άλλωστε, παράλληλα, είμαι υπεύθυνη έκδοσης του περιοδικού GG –παιδί της Engel & Völkers με γραφεία σε Αμβούργο και Αθήνα. Από τα οκτώ μου χρόνια, by the way, «ξεκοκκάλιζα» όλα τα περιοδικά που έφερνε σπίτι η αδερφή μου, εμμονικά σχεδόν. Χάιδευα τα εξώφυλλά τους, μύριζα τις σελίδες τους, λιγωνόμουν με τις φωτογραφίες, ονειρευόμουν μια ζωή αλλιώς, τα πρόσεχα, μη τυχόν και τσαλακωθούν... Θυμάμαι ακόμα με εξαιρετική ευκολία ποιο μήνα βγήκε ποιο τεύχος ποιου περιοδικού, και ποια ήταν ακριβώς η ύλη του.
Αν ρωτήσετε την παιδική μου κολλητή φίλη Μ., θα σας διηγηθεί την ιστορία, του κοριτσιού που σε ηλικία 13 ετών πήρε μέρος σε έναν διαγωνισμό διηγήματος Γερμανικού περιοδικού και κέρδισε την πρώτη θέση. Του ίδιου κοριτσιού που το 1997 έγραψε επιστολή στην θρυλική Angelika Blechsmidt της Γερμανικής Vogue και της ζήτησε δουλειά. Για να λάβει ως απάντηση μια διετή συνδρομή στο περιοδικό και πέντε δημοσιεύσεις άρθρων δυο χρόνια μετά. «Διάβασε, μάθε, προσπάθησε, περιμένω».
Στην πραγματικότητα όμως, όλα ξεκίνησαν τον Ιανουάριο του 2003, μόλις είχα επιστρέψει από τη Γερμανία στη Θεσσαλονίκη. Ένα πρωί μάζεψα ό,τι είχα σε απόθεμα θάρρους και πήγα να βρω τον Στέφανο Τσιτσόπουλο στα γραφεία των Επιλογών της εφημερίδας Μακεδονία. Όταν έφτασα μπροστά του, μπόρεσα μόνο να ψελλίσω δειλά «θέλω να γράφω, ήμουν πολλά χρόνια μόνη στο Goettingen, και η μόνη μου παρέα, εκτός από τα βιβλία της σχολής ήταν τα περιοδικά, θέλω να είμαι μέρος τους». Μου έδωσε την πρώτη μου ευκαιρία. Και έμεινε δίπλα μου. Από εκείνον έμαθα την αξία της προσωπικής γραφής, των τραγανών λέξεων, της έρευνας.
Από εκεί, πέρασα από τον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο και τη Lifo, στον Κίμωνα Φραγκάκη (και τον Γιάνη Τζανετάκη) και το Status, στον Κώστα Τσίμα και το Π του Υπουργείου Πολιτισμού, τον Χρήστο Ζαμπούνη και το Life&Style. Το Νίκο Χατζηνικολάου και τη Real. Με ενδιάμεσες στάσεις σε Frankfurter Allgemeine και Καθημερινή. Πολύ τυχερή να έχω στο πλάι μου διευθυντές και εκδότες που πίστεψαν σε μένα. Και μου έδωσαν ευκαιρίες, και αιτίες για ατελείωτα ξενύχτια.
Και μάθαινα, μάθαινα, μάθαινα. Μέχρι που ο δρόμος με έφερε στη διαφήμιση, το flip side όλων. Και επιτέλους «ένιωσα» σπίτι μου.
Ίσως επειδή μοιράζομαι τους ίδιους κανόνες αισθητικής και samurai-esque ηθικής με τον (εξαιρετικά ιδιοφυή) Σταύρο Κοντακτσή, CEO του ομίλου Recipe (που περιλαμβάνει τη διαφημιστική Giraffes In The Kitchen και την εταιρία επικοινωνίας Communication Effect). Ίσως πάλι επειδή από την πρώτη μέρα συνεργασίας μας, μου έδειξε απόλυτη εμπιστοσύνη. Πρώτη φορά στην επαγγελματική μου ζωή δεν ένιωσα πίεση. Εγώ που ως τότε πίστευα πως αποδίδω μόνο με μαχαίρι στο λαιμό, ξαφνικά “άνοιξα” – ξεκλείδωσαν ικανότητες που δεν είχα ιδέα πιο πριν πως είχα. Όλα όσα μόνο η εμπιστοσύνη γεννά: να δίνεις χωρίς ίχνος κούρασης το 150% σου και να ξέρεις πως έχεις και άλλο. Ο νόμος του David Goggins: όταν αγαπάς αυτό που κάνεις πολύ, τη στιγμή που νομίζεις πως δεν έχεις άλλη ενέργεια από την κούραση, μέσα σου έχεις ακόμη ένα 40% που ξεκλειδώνεται αυτόματα, μέχρι την επόμενη μέρα και «προπόνηση», οπότε και πάλι από την αρχή. Λέγεται με μία μόνο λέξη: με πέντε γράμματα, αρχίζει με κάππα, τελειώνει σε άλφα. Αυτό.
Η ειρωνεία είναι πως ποτέ σε καμία συντακτική ομάδα δεν ένιωσα τη “ζέστη” και τη λαχτάρα για δημιουργία, όσο τώρα σε κάθε meeting με την ομάδα της διαφημιστικής. Στις συντακτικές ομάδες πάντα προσπαθούσε άτσαλα να βγει στην επιφάνεια το εκάστοτε «εγώ». Τώρα, μετά από χρόνια ως ελεύθερος σκοπευτής, απολαμβάνω βαθιά την επική δύναμη του «μαζί» - είναι η καλύτερα ενορχηστρωμένη ομάδα που γνώρισα ποτέ.
Τι αγαπάς περισσότερο από όλα όσα κάνεις;
Αγαπώ την πρώτη συνάντηση με τον εκάστοτε πελάτη της διαφημιστικής. Όπου ακούς και παρατηρείς.
Αγαπώ τα meetings της ομάδας. Όπου μαγικά ο ένας συμπληρώνει τον άλλο. Με κοινό σκοπό να βοηθήσεις ανθρώπους να πετύχουν τους στόχους τους. Και, καθοδόν, να δημιουργείς.
Αγαπώ την έρευνα, κάθε μέρα με την αποδοχή πως δεν ξέρω ενδεχομένως τίποτε, να βουτάω και σε έναν διαφορετικό κόσμο.
Μίλησέ μας για τα σημεία καμπής στη ζωή σου.
Πέρασα το 1999 να πηγαινοέρχομαι τα Σαββατοκύριακα από το Goettingen και τη Νομική Σχολή, στο Βερολίνο και το λατρεμένο μου μπαρ Oxymoron στα Hackesche Höfe. Εκεί δούλευαν ο Miguel και ο Karim πίσω από το μπαρ, επίσης της Νομικής Σχολής, Πορτογάλοι, με τη γνωστή μελαγχολία στο βλέμμα. Μου έμαθαν να φτιάχνω κοκτέιλ, και να πίνω ελάχιστα, να δένω σωστά τη μαύρη δερμάτινη ποδιά μου.
Και όταν σχολούσαμε με έπαιρναν από το χέρι και πηγαίναμε σε μυστικά πάρτυ, όπου έπρεπε να γνωρίζεις το σύνθημα για να σε αφήσουν να περάσεις. Τα δυο αγόρια είχαν πάντα μαζί τις φωτογραφικές μηχανές τους. Στο τελευταίο που πήγαμε ήταν Ιούλιος. Βρεθήκαμε σε μια μονοκατοικία δίπλα στο ποτάμι -το οποίο είχε γεμίσει με κεριά που επέπλεαν. Ανάμεσα στους καλεσμένους ήταν και ο James Dean Bradfield των Manic Street Preachers, φίλος φίλων. Μέχρι τα ξημερώματα συζητούσαμε μαζί του, με τα πόδια μες στο ποτάμι, για το μέλλον. Για την ενίοτε ανηθικότητα του Δικαίου. Για τη δύναμη του «μαζί». Για τη δύναμη του να ακολουθήσεις αυτό για το οποίο φτιάχτηκες. Με όσο πείσμα διαθέτεις. Μια εβδομάδα μετά, ο Miguel και o Κarim έφυγαν για Μοζαμβίκη, απένταροι σχεδόν, για να τραβήξουν φωτογραφίες. Δεν τους ξαναείδα ποτέ. Αλλά έμαθα τυχαία ότι είναι εδώ και χρόνια φωτογράφοι του National Geographic, οργώνουν με παλιά Defender τον πλανήτη από άκρη σε άκρη.
Όταν τρία χρόνια μετά παρέδωσα τη μεταπτυχιακή μου εργασία ειδίκευσης, με πήρε στην άκρη ο υπεύθυνος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, Thomas Mann, και μου είπε πως ενώ ως καθηγητής μου έδινε άριστα και άνοιγε την πόρτα του διδακτορικού, ως άνθρωπος θεωρούσε υποχρέωσή του να μου υποδείξει πως ίσως θα έπρεπε να γράφω και όχι να κρυφτώ πίσω από κώδικες. Τότε θύμωσα μαζί του, δυο χρόνια αργότερα όμως, όταν ξεκίνησα σε ένα δικηγορικό γραφείο την πρακτική μου, κατάλαβα πως δεν ανήκα εκεί, όχι πραγματικά.
Αυτό που συνδέει τις δυο ιστορίες είναι πως είναι πιθανότερο να αλλάξεις τον κόσμο, όχι με σκονισμένους κώδικες, αλλά αν είσαι ευτυχισμένος, ενώ παραμένεις ένας ευγενής κυνηγός για όσα θέλεις (a noble hunter for what you want, όπως έλεγε και ένα τραγούδι του) –αυτό έχει καλύτερες πιθανότητες να παρεισφρήσει στο DNA του σύμπαντος τελικά.
Και έτσι επαναπρογραμμάτισα τη δική μου πυξίδα και αφέθηκα σε όσα μετέπειτα ήρθαν.
Ένα ακόμη ήταν η συνεργασία μου το 2015 αρχικά με τη Volvo και την IWC Schaffhausen και λίγα χρόνια μετά με την Porsche Hellas -ξεκίνησε απρόσμενα, σαν στοίχημα, αλλά οδήγησε σε υπέροχες καμπάνιες. Τότε άρχισα να κολυμπάω στο χώρο της διαφήμισης.
Εμπιστεύεσαι περισσότερο τους άντρες ή τις γυναίκες.
Έχω εμπιστοσύνη στο χρόνο.
Είναι η μόδα ένα άλλο είδος τέχνης και πόσο πολύ μυήθηκες σε αυτή.
Αν η μόδα και η τέχνη ήταν δυο διαφορετικά ουράνια σώματα, τότε η τέχνη θα ήταν ο ήλιος και η μόδα ένας πλανήτης σε αέναη ελλειπτική τροχιά γύρω του. Μυήθηκα και στις δύο ως δημοσιογράφος lifestyle και μετέπειτα ως αρχισυντάκτης, διευθυντής εκδόσεων, αλλά και φωτογραφικών παραγωγών ή campaigns. Όσο όμως πιο βαθιά βουτούσα στον κόσμο της μόδας, τόσο περισσότερο γειωνόμουν σε επίπεδο προσωπικής επιλογής: παραμένω οπαδός του υποκειμενικού άχρονου στιλ και όχι των τάσεων.
Υπάρχουν κάποιες γυναίκες που «σπάνε» τη γυάλινη οροφή στον τομέα με τον οποίο ασχολούνται. Νιώθεις μία από αυτές; Έχεις καταφέρει όσα ονειρεύτηκες;
Δεν είναι όλες οι γυναίκες Ruth Bader Ginsburg. Όλες όμως κάποια στιγμή στη ζωή τους «σπάνε» μία έστω γυάλινη οροφή στον τομέα τους. Αλλά αυτό συνήθως δεν κάνει κρότο, είναι μια ανεπαίσθητη αλλαγή, σαν αίσθηση swift. Προέρχομαι και περιστοιχίζομαι από δυνατές γυναίκες που έσπασαν στεγανά, χωρίς καν να σταματήσουν ένα δευτερόλεπτο για να συνειδητοποιήσουν τι έκαναν. Νιώθω ακόμα hungry, με την έννοια που προσέδωσε σε αυτό ο Steve Jobs πριν χρόνια. Σα να μαρσάρω ακόμα, και να μην έχω βάλει καν δευτέρα στο λεβιέ. Δε μπορώ να καταφέρω όλα όσα ονειρεύτηκα, γιατί η λίστα κάθε μέρα ανανεώνεται -με κάθε μικρή νίκη, τρεις άλλες βαθμίδες προστίθενται αυτόματα. Θα ζητάω πάντα περισσότερα από τον εαυτό μου, όπως ζητάω και το καλύτερο από τους συνεργάτες μου. Θα μαθαίνω κάθε μέρα και κάτι καινούριο και θα κυνηγάω με κομψότητα κάθε μέρα κάτι άπιαστο. Hunter, τι ωραία λέξη.
Ποιο είναι ένα dream project που θα ήθελες να πραγματοποιήσεις.
Θα ήθελα να συνεργαστώ με τον Jack Forster του Hodinkee, τον Ted Gushue του Type7, τον stuntman Riley Harper, τον φωτογράφο Marcus Valeur, τους DeusExMachina. Να οργανώσω παραγωγές σε Σενεγάλη, Κένυα και Ναμίμπια, την έρημο Mojave και τη Utah. Σαφώς όμως, όπως έχει πει και ο Seth Godin, κάθε επαγγελματίας της διαφήμισης έχει στην καρδιά του μια μεγάλη ιδέα: να πραγματοποιήσει μια αλλαγή που θα ήθελε να δει στον κόσμο, χωρίς φασαρία, απλώς να αφήσει με τον τρόπο του τον κόσμο ένα «τσακ» καλύτερο. Δεν είναι τυχαίο: το ισχυρό μάρκετινγκ βασίζεται στην ενσυναίσθηση και τη γενναιοδωρία. Θα ήθελα όταν έρθει η ώρα της αποχώρησης να ξέρω πως με κάποιον τρόπο κατάφερα να το κάνω σε κάποιο επίπεδο.
Το σπίτι των ονείρων σου.
Χωρίς δεύτερη σκέψη, η Casa Brutale του αγαπημένου αρχιτέκτονα Λαέρτη Αντώνιου Βασιλείου.
Κάθε σπίτι πρέπει να έχει:
Ιδανικά: ενεργειακή αυτονομία, μηδενικό αποτύπωμα, μίνιμαλ σχεδιασμό και αρμονία με το περιβάλλον.
Πραγματικά: τουλάχιστον ένα αντικείμενο που να σε συνδέει με το παιδί που ήσουν.
Τι περιλαμβάνει το 24ώρο σου.
Google Meetings, άπειρα email, brainstorming με την ομάδα ή παρουσιάσεις σε πελάτες. Κάποιες εβδομάδες έχουν χιλιόμετρα και ταξίδια, κάποιες άλλες δωδεκάωρο μπροστά στον υπολογιστή. Καμία μέρα δεν είναι απολύτως ίδια με την προηγούμενη και την επόμενη.
Οι μόνες σταθερές: δυο εσπρέσσο, πολλά βιβλία, ένα μαλτ που και που, κολλητοί φίλοι ενδιάμεσα, πάντα στο background μουσική, πολλά inspiration boards, έρευνα, ατελείωτες συνομιλίες με τον Chief.
Ο ορισμός της ομορφιάς για σένα.
Η αντίληψη της ομορφιάς είναι μια υποκειμενική εμπειρία. Για μένα, λίγα έχει να κάνει με την τελειότητα ή το αρχέτυπο «κάλλος» – υποκείμενο της ομορφιάς είναι οτιδήποτε συνηχεί με την προσωπική ολοκλήρωση. Απλώς το αντιλαμβάνομαι ως ένα ανεπαίσθητο πάγωμα του χρόνου κάπου μέσα μου.
Ποια ήταν η πιο μαγική στιγμή σου.
Υπάρχει μία τουλάχιστον μαγική στιγμή κάθε μέρα. Δεν είναι μόνο το να φωτογραφίζεις προσωπικούς σου ήρωες (Mika Häkkinen και Jochen Mass) και μετά να σου μαθαίνουν να κάνεις car donuts, να μοιράζεσαι ένα τσιγάρο με τον Jeremy Irons και να σου απαγγέλει ημιμεθυσμένος Keats, να ρίχνεις τρίποντα με την Tamika Catchings στην Πράσινη Γραμμή στη Λευκωσία και να χειροκροτούν κυανόκρανοι στα δέκα μέτρα, να μιλάς από τη δύση ως το ξημέρωμα ξαπλωμένοι πάνω στον «ουρανό» ενός Volvo στο Σούνιο με τον Maximilian Missoni (Head of Design Polestar) ή να οδηγείς χωρίς να μπορείς να πάρεις ανάσα τη Lola (Chevrolet T70 Spyder) του Charles Gordon-Lennox στο Goodwood, ενώ δίπλα σου μαρσάρει το Ford GT40 του Ken Miles και νιώθεις το έδαφος να σύεται. Μπορεί να είναι απλώς μια εξαιρετική μπουκιά που σκάει στον ουρανίσκο, μια ατάκα, μια αγκαλιά, ένα τηλεφώνημα ή να κάνεις windsurf λίγο έξω από την πόλη και να διαπιστώσεις πως έχεις δίπλα σου δελφίνια (ω,ναι), ενώ πλανάρεις. Από τις ημέρες του πρώτου lockdown μια καθημερινή μαγική συνήθεια είναι να τρέχω με το ποδήλατο δίπλα στη θάλασσα το ξημέρωμα.
Περιέγραψε με τρεις λέξεις τον εαυτό σου.
Ανυπόμονη, πεισματάρα (απάντησα εγώ αυθόρμητα), ενσυναίσθητη (προσέθεσε ο Σταύρος Κοντακτσής, όταν τον ρώτησα).
Η χαρά της ζωής περιλαμβάνει...
Η αυτόματη απάντηση: θάλασσα. Δε μπορώ να φανταστώ τη ζωή χωρίς. Όταν είμαι πάνω στη σανίδα του windsurf (ό,τι κοντινότερο σε διαλογισμό, δεδομένου ότι νιώθεις να σταματάει ο χρόνος), νιώθω χαρά, όπως την αντιλαμβανόμασταν πιτσιρίκια: χωρίς σκέψεις, γνήσια και αυτόματη χαρά που απλώς μετέχεις σε εκείνη τη στιγμή.
Η απάντηση, μετά από δευτερόλεπτα σκέψης: ταξίδια με φίλους χωρίς πρόγραμμα.
Ποιο είναι το πιο αγαπημένο σου αντικείμενο που δεν αποχωρίζεσαι ποτέ ή ένα αξεσουάρ που φοράς για χρόνια.
Ένα ζευγάρι μαύρα foldable Rayban Wayfarer (θα ήθελα Persol, αλλά δυστυχώς δεν ταιριάζουν στο πρόσωπό μου, κομμάτια η McQueen-esque φαντασίωση), μια κρέμα χεριών της Acqua di Parma, ένα lip balm της Chanel, και το τρίπτυχο κινητό-ρολόι-φωτογραφική μηχανή (iPhone, Apple watch, Sony a7).
Μια έκθεση τέχνης ή ένα μουσείο που έχει κερδίσει την καρδιά σου.
Αγαπημένα μουσεία για διαφορετικούς λόγους: το MoMA στη Νέα Υόρκη, το Μουσείο της Ακρόπολης, το Guggenheim στο Μπιλμπάο.
Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου δέκα χρόνια μετά...
Ακόμα με την αίσθηση πως «δεν πρόλαβα». Ακόμα «πεινασμένη». Με την ίδια συνειδητή ανάγκη να μάθω. Απλώς με περισσότερα χιλιόμετρα στο κοντέρ και εικόνες στα μάτια.
Το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχεις κάνει...
Bungee jumping.
Η καλύτερη συμβουλή που σου έχουν δώσει ποτέ...
Η λέξη «αδύνατο» εμπεριέχει τη λέξη «δυνατό», συνεπώς, δεν υπάρχει «δε μπορώ». Θυμάμαι να το ακούω συνέχεια σε όλη μου την παιδική ηλικία από τον (ξεκάθαρα Henry Jones Sr.,) μπαμπά μου. Αυτό με έκανε να «θέλω».
Κάτι για το οποίο είσαι περήφανη.
Είμαι περήφανη που έχω μεγαλώσει σε μια οικογένεια με όλη την αγάπη του σύμπαντος. Είμαι περήφανη για τους στενούς φίλους μου και όλα όσα έχουν καταφέρει και είναι.
Είμαι περήφανη για τους brilliant συνεργάτες και την ομάδα μου στoν όμιλο Recipe (Giraffes In The Kitchen / Communication Effect).
Μια τέλεια μέρα θα ξεκινούσε... με οδήγηση πριν την ανατολή ή με μια βουτιά στη θάλασσα και θα τελείωνε στο σπίτι, πάνω από άδεια πιάτα και ποτήρια κρασιού -με φίλους.