Ο τομέας του πολιτισμού στη χώρα μας είναι ένας από τους βασικότερους και πιο σημαντικούς πυλώνες του κρατικού μηχανισμού, καθώς επηρεάζει καθοριστικά διάφορες πτυχές της καθημερινότητάς μας, όπως η εκπαίδευση, η οικονομία, ο τουρισμός, η ψυχική υγεία, κ.ά. Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ότι παίζει καίριο ρόλο στην αρμονική και ομαλή λειτουργία του κράτους μας, καθώς χωρίς την ενεργή παρουσία των τεχνών σε μία χώρα καθίσταται αυτόματα μονόπλευρη, στάσιμη και «πνευματικά νεκρή». 

Ωστόσο, λόγω των πρόσφατων δυσμενών εξελίξεων -όπως η εξάπλωση του κορωνοϊού-, αυτός ο τόσο σημαντικός τομέας της καθημερινότητάς μας έχει υποστεί πολύ μεγάλα και σοβαρά πλήγματα, τα οποία μας κάνουν να αναρωτιόμαστε πώς θα είναι η επόμενη μέρα για τις τέχνες στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, με το γενικό lockdown της χώρας μας, αλλά και με τη λήξη αυτού, ο εγχώριος πολιτισμός καλείται να αντιμετωπίσει μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις των τελευταίων δεκαετιών. Οι προκλήσεις αυτές φυσικά αφορούν το να μπορέσει να καταστεί δυνατή η παρουσία των τεχνών σε καιρό «social distancing», καθώς όπως όλα δείχνουν μέχρι να ολοκληρωθεί η εύρεση και στη συνέχεια η παγκόσμια κυκλοφορία του εμβολίου κατά του ιού, η ζωή όλων μας θα πρέπει να προσαρμοστεί στις υπάρχουσες ιδιόμορφες συνθήκες, οι οποίες επιβάλλουν τη διατήρηση των αποστάσεων. 

Πόσο εύκολο όμως θα είναι ένας τομέας που βασίζεται κατά βάση στην ανθρώπινη και κοινωνική επαφή να τηρήσει τις αποστάσεις, προκειμένου να καταστεί βιώσιμος;

The reality

Στον τομέα του πολιτισμού, συμπεριλαμβάνεται κάθε αμειβόμενη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης (π.χ. συναυλίες, παραστάσεις, κινηματογράφοι, εκθέσεις, μουσεία, κτλ). Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι εφόσον ο πολιτισμός είναι μία ιδιαίτερα πολύπλευρη κοινότητα, ίσως η δυσκολία για την προσαρμογή στην εποχή του κορωνοϊού να είναι ακόμη μεγαλύτερη συγκριτικά με άλλους τομείς της ελληνικής κοινωνίας.

A new era

Αξίζει να αναφέρουμε, ότι όλοι οι χώροι πολιτισμού και τεχνών, μετά την ταχύτατη εξάπλωση του ιού και στη χώρα μας, παραμένουν κλειστοί μέχρι και σήμερα από τις 14 Μαρτίου του 2020, για λόγους διατήρησης και προφύλαξης της δημόσιας υγείας. Στους χώρους των τεχνών συμπεριλαμβάνονται τα μουσεία, τα θέατρα, οι κινηματογράφοι, οι εκθέσεις και οι αρχαιολογικοί χώροι. Η κατάσταση αυτή της πλήρους επαγγελματικής αδράνειας δημιούργησε όπως ήταν αναμενόμενο έντονη δυσφορία στο εργατικό δυναμικό του πολιτισμού, λόγω της τεράστιας οικονομικής απώλειας. 

Tα πράγματα δείχνουν να αλλάζουν από σήμερα, καθώς σύμφωνα με την υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού, κυρία Λίνα Μενδώνη, «οι αρχαιολογικοί χώροι θα ξεκινήσουν να λειτουργούν στις 18 Μαΐου, τα θερινά σινεμά στη 1 Ιουνίου, τα μουσεία, καθώς είναι κλειστοί χώροι, στις 15 Ιουνίου και οι θεατρικές παραστάσεις-συναυλίες, εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, στις 15 Ιουλίου, αποτελώντας το τελευταίο στάδιο της επαναφοράς». Φυσικά, όπως τόνισε και η ίδια «για να μπορέσει να ολοκληρωθεί αυτό το πλάνο θα πρέπει να τηρηθούν αυστηρά όλα τα απαιτούμενα μέτρα πρόληψης και προστασίας». 

Αναλυτικότερα, στους αρχαιολογικούς χώρους οι επισκέπτες θα πρέπει να τηρούν απόσταση 1,5 μέτρου μεταξύ τους και να εισέρχονται στον χώρο ανά ομάδες για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Στα θερινά σινεμά πέρα από τις απαιτούμενες αποστάσεις θα πρέπει να τηρείται πάντοτε το όριο πληρότητας, που πλέον είναι το 40%. Στα μουσεία -επειδή πρόκειται για κλειστούς χώρους- θα πρέπει να υπάρχει μεταξύ των επισκεπτών απόσταση 2 μέτρων, ενώ παράλληλα θα επιτρέπεται η χρήση κλιματιστικών μόνο ανοιχτού κυκλώματος για την αποφυγή διασποράς των μικροβίων. Καταληκτικά, στις συναυλίες και στις θεατρικές παραστάσεις εκτός από την προβλεπόμενη απόσταση μεταξύ των θεατών, θα πρέπει να υπάρχουν και 3 μέτρα απόσταση μεταξύ της σκηνής και της πρώτης σειράς καθισμάτων. Οπωσδήποτε, σε όλα τα παραπάνω κρίνεται αναγκαία και η χρήση της προστατευτικής μάσκας καθώς και του αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος.

Συνεπώς, κατόπιν όλων αυτών μπορεί κανείς να αντιληφθεί ότι στην εποχή του κορωνοϊού, θα υπάρξουν αναμφίβολα πολλές αλλαγές και τροποποιήσεις στον τομέα του εγχώριου πολιτισμού, διότι όπως όλες οι πτυχές των σύγχρονων κοινωνιών έτσι και η τέχνη θα πρέπει να προσαρμοστεί στα σημεία των καιρών, προκειμένου να μπορέσει να επιβιώσει.

Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι η καλλιτεχνική έκφραση, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία του ανθρώπινου γένους, σε περιόδους κρίσης όπως η τωρινή είναι αποδεδειγμένο, ότι πάντοτε καταφέρνει να ανθίσει, συμβάλλοντας καταλυτικά στη γενικότερη πνευματική και ψυχολογική ανάκαμψη της ανθρωπότητας.

Don't Miss!

Σήμερα, μάλιστα που είναι η Διεθνής Ημέρα Μουσείου, όπως όρισε το 1977 το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων (ICOM), κάθε Μάιο, τα μουσεία όλου του κόσμου γιορτάζουν, ανοίγοντας ελεύθερα τις πόρτες τους σε όλους. Ωστόσο, φέτος, λόγω των απρόσμενων διαφορετικών συνθηκών που προκάλεσε η πανδημία και καθώς τα μουσεία παραμένουν κλειστά, όλες οι δράσεις τους θα έχουν ψηφιακό χαρακτήρα. Το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ, ένα Μουσείο που αφηγείται την εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών, θα συμμετάσχει και φέτος με δωρεάν digital δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα που εμπνέονται από το φετινό θέμα της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων: «Μουσεία για την ισότητα. Πολυμορφία και Κοινωνική Συνοχή». 

Μπείτε στο site του, το οποίο φιλοξενεί συναρπαστικά εικαστικά και μουσικά εργαστήρια, αλλά και ένα μοναδικό ψηφιακό παιχνίδι, που απευθύνονται σε όλους, ενώ μεταδίδουν το μήνυμα «Μένουμε Ασφαλείς-Μένουμε Συνδεδεμένοι-Μένουμε Δημιουργικοί». Για όλα τα ψηφιακά προγράμματα του μουσείου, κάντε κράτηση ηλεκτρονικά για να παρακολουθήσετε τα δωρεάν live εικαστικά και μουσικά εργαστήρια και κατεβάστε την εφαρμογή για να «παίξετε» το ψηφιακό παιχνίδι. 

Τα προγράμματα θα εμφανίζονται και στη νέα ενότητα #StayConnected του site, με περιεχόμενο που συνεχώς ανανεώνεται. Πιο συγκεκριμένα, η ενότητα αυτή προβάλλει τις digital εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δράσεις του Μουσείου εμπνευσμένες από την ιστορία των τηλεπικοινωνιών, ψηφιακές περιηγήσεις σε επιλεγμένα σημεία επαυξημένης (ΑR) και εικονικής πραγματικότητας (VR) της μόνιμης έκθεσης και άγνωστες ιστορίες τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα και τον κόσμο.