«Ο μεγαλύτερος υποστηρικτής για έναν τόπο είναι η χαρά» δηλώνει ο Thomas Heatherwick. Ο επιτυχημένος σχεδιαστής και ιδρυτής της εταιρίας Heatherwick Studio, με έδρα το Λονδίνο, έβαλε μπροστά τις μηχανές για το πρώτο του έργο στη Σιγκαπούρη. Πρόκειται για τον πύργο Eden, ένα πολυτελές κατοικήσιμο οικοδόμημα 22 ορόφων. Ο μεγαλοπρεπής πύργος αποτελεί ένα έργο εμπνευσμένο από την αποστολή του ιδρυτή της πόλης, Lee Kuan Yew, να ορίσει τη Σιγκαπούρη ως μια πόλη μέσα σε κήπο, έναν πράσινο παράδεισο.
Τα μπαλκόνια και στις 3 πλευρές κάθε διαμερίσματος, μοιάζουν με πέταλα λουλουδιών και είναι πλημμυρισμένα με καταπράσινους κήπους. Το θέαμα αυτό δε θυμίζει σε καμία περίπτωση αστικό κτίριο. Αντιθέτως, αποτελεί ένα έργο τέχνης που αγκαλιάζει τη φύση και ο πύργος καταφέρνει να θυμίζει περισσότερο μια πράσινη όαση, παρά μια αστική κατοικία. Το έργο τελείωσε πρόσφατα και μάλιστα σηματοδοτεί και την πρώτη ολοκληρωμένη οικιακή δημιουργία της εταιρίας, πριν από το πολυαναμενόμενο νεοϋορκέζικο Lantern House.
Για τον T. Heatherwick ο πύργος Eden ήταν μία πρόκληση, μία άσκηση τοποθέτησης. Όπως αναφέρει «Ο κόσμος της αρχιτεκτονικής έχει μια πολύ ισχυρή ακαδημαϊκή διάσταση που μπορεί να είναι αρκετά εγκεφαλική και μερικές φορές χάνεται η βαθύτερη κατανόηση των ανθρώπων και του πώς αισθάνονται σε ένα μέρος. Νιώθω ότι το συναίσθημα είναι μια λειτουργική κίνηση που έχει παραμεληθεί». Ο ίδιος εξηγεί ότι ως κάτοικος του Λονδίνου, μεγάλωσε σε σπίτι με κήπο, όπως τείνουν να κάνουν πολλοί Λονδρέζοι. Για εκείνον η βιοφιλία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το συναίσθημα. «Δεν αφορά αποκλειστικά τα φυτά. Σχετίζεται με την κίνηση, την αλλαγή, τον ήχο και τη μυρωδιά. Όλα αυτά τα «μικρό-πράγματα» τα θεωρούμε δεδομένα, μέχρις ότου χαθούν εντελώς».
Η δημιουργία ενός βιο-φιλικού οικοδομήματος σε ένα περιβάλλον γεμάτο υγρασία προαπαιτούσε ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Το κτίριο αποτελείται μόνο από διαμερίσματα, συγκεκριμένα είκοσι στο σύνολο. Καθένα από αυτά περιβάλλεται από αρκετά παράθυρα για να μπορούν οι ιδιοκτήτες να απολαμβάνουν τα καταπράσινα μπαλκόνια. Κάθε κατοικία έχει θέα 270 μοιρών. Ο Heatherwick αναφέρει πως αντί να υπάρχει ένα ξηρό μπαλκόνι με λίγες γλάστρες προσπάθησε να φτιάξει γλάστρες ενσωματωμένες στο δάπεδο του μπαλκονιού, γεμίζοντάς το με τροπικό πράσινο που λάμπει κάτω από το φως του ήλιου και κινείται με τον άνεμο.
Η τοποθέτηση των παραθύρων είναι μία κίνηση με την οποία ο σχεδιαστής προσπαθεί να αποτρέψει τους κατοίκους να χρησιμοποιούν κλιματιστικό και να προτιμούν τη φυσική δροσιά που έρχεται από το ίδιο τους το μπαλκόνι. Οι εσωτερικοί χώροι είναι ενισχυμένοι με φυσικά υλικά: παρκέ από βελανιδιά, πόρτες από ξύλο καρυδιάς, μπάνια από ασβεστόλιθο και πάγκους από μάρμαρο Carrara, που εναρμονίζονται πλήρως με το παραδεισένιο περιβάλλον που βρίσκεται ακριβώς απέξω. Αυτός ο εσωτερικός κι εξωτερικός συνδυασμός δε θυμίζει σε τίποτα διαμέρισμα αστικής περιοχής.
Στο εξωτερικό του πύργου, η πρόσοψη από μπετόν, η οποία βασίζεται σε γήινους χρωματικούς τόνους, έχει διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να ταιριάζει με το περίγραμμα της τοπογραφίας της Σιγκαπούρης. Επιπλέον, ενισχύεται η φυσική ψύξη με το πρόσθετο πλεονέκτημα αειφορίας από την υψηλή θερμική μάζα. Οι κρεμαστοί κήποι, το σήμα κατατεθέν του πύργου, που αναδύονται από τις τρεις πλευρές του, δημιουργούν την απόλυτη αντίθεση με την τυπολογία γυαλιού και χάλυβα πολλών σύγχρονων πύργων-κατοικιών, ακόμη κι εκείνων που φαίνονται στον ορίζοντα της Σιγκαπούρης, οι οποίοι τείνουν να τονίζουν την πράσινη έκταση στα σχέδιά τους συχνότερα από άλλες πόλεις. Τα ίδια τα μπαλκόνια είναι σχεδιασμένα με τέτοιον τρόπο που προστατεύουν το διαμέρισμα από τις ακτίνες του ήλιου, ενώ τα φυτά απορροφούν φυσικά το νερό της βροχής και φιλτράρουν τους ρύπους.
Στο ισόγειο υπάρχει ένα στενό φαράγγι κήπου, που διαθέτει πισίνα και χώρους διαμορφωμένους για χαλάρωση και κοινωνικοποίηση. Επίσης, το πράσινο φαράγγι σχηματίζει την είσοδο του κατοικημένου πύργου και οδηγεί σε έναν προθάλαμο και ένα σύστημα ανελκυστήρων με οροφές πλημμυρισμένες από "πολυελαίους" φυτών.
O Heatherwick σημειώνει ότι το ενδιαφέρον του, για να έχει το στούντιο βιοφιλική σχεδίαση, υποκινήθηκε ενώ συνεργάστηκε με την Bjarke Ingels Group. Εν μέσω της πανδημίας του COVID-19, ο σχεδιασμός ενός ευχάριστου περιβάλλοντος με φυσικά στοιχεία έχει γίνει αρκετά σημαντικός κι έχει αγαπηθεί πολύ σαν ιδέα. Πολλοί είναι εκείνοι που επιθυμούν να ζήσουν σε ένα τέτοιο περιβάλλον που σέβεται τη φύση και τον άνθρωπο.
Ο τροπικός παράδεισος του Eden χρειάζεται να γίνει κομμάτι όλο και περισσότερων αστικών κατοικιών. Το φυσικό πράσινο πέρα από την αισθητική που προσφέρει σε ένα διαμέρισμα, βελτιώνει και το επίπεδο διαβίωσής μας καθώς αιχμαλωτίζει μεγάλο μέρος των ρύπων που εισπνέουμε. O Heatherwick κλείνει λέγοντας: «Ελπίζω ότι μπορούμε να καταβάλουμε τεράστια προσπάθεια για την εφαρμογή των ιδεών που υλοποιήθηκαν στον πύργο Eden». Αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να εμπνευστούμε από τον επίγειο παράδεισο του Thomas Heatherwick και να κάνουμε κι εμείς με τη σειρά μας την καθημερινότητά μας πιο πράσινη, φιλικότερη προς το περιβάλλον αλλά και φιλικότερη για εμάς τους ίδιους.
