Η είδηση ότι το γνωστό και διεθνώς καταξιωμένο αρχιτεκτονικό δίδυμο της πόλης μας Πρόδρομος Νικηφορίδης - Bernard Cuomo ή αλλιώς NIkiforidis&Cuomo architects κυκλοφόρησε ένα νέο, δίγλωσσο λεύκωμα με τις μελέτες που έχει υπογράψει για τον δημόσιο χώρο ήταν αδύνατον να με αφήσει ασυγκίνητη για δύο λόγους: πρώτον διότι αγαπώ ιδιαίτερα την αρχιτεκτονική, καθώς πιστεύω ότι όχι απλά αλλάζει την αισθητική μιας πόλης και τη λειτουργικότητά της, επηρεάζοντας τον καθημερινό τρόπο ζωής αλλά επίσης, μέσω αυτών των αλλαγών και επεμβάσεων, μπορεί και γαλουχεί νέους τρόπους συμπεριφοράς, στήνοντας τις βάσεις για μια πιο πολιτισμένη κοινωνία. Ο δεύτερος είναι η ακόμη μεγαλύτερη αγάπη που έχω για τη Θεσσαλονίκη, καθώς μέσα στις σελίδες του βιβλίου αυτού θα βρείτε προτάσεις που έκαναν οι δύο αρχιτέκτονες με το γραφείο τους για αναπλάσεις συγκεκριμένων σημείων της -που αναμφίβολα θα αναβάθμιζαν αισθητά το αστικό τοπίο και τη λειτουργικότητά της πόλης.
Με αφορμή, λοιπόν, την έκδοση του νέου αυτού λευκώματος, ζήτησα από τον Πρόδρομο Νικηφορίδη να μοιραστεί μαζί μας τις σκέψεις του για αυτό το νέο εγχείρημα και τους σκοπούς του αλλά και να μας μιλήσει για το πολυαναμενόμενο project της ανάπλασης του Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά, που σύμφωνα με το σχεδιάγραμμα θα ολοκληρωθεί σε 2,5 χρόνια. Ο λόγος του ρέει αβίαστα και σας παραδίδω σε αυτόν.
"Ο Νίκος Καρατζάς του Ιανού, επειδή παρακολουθεί από κοντά τις μελέτες μας, τις συμμετοχές σε διαγωνισμούς, τις αυθόρμητες προτάσεις σχετικά με τον δημόσιο χώρο σε όλο τον κόσμο αλλά και σε συγκεκριμένες περιοχές της Θεσσαλονίκης, μας ζήτησε να συγκεντρώσουμε όλο αυτό το υλικό προκειμένου να το εκδώσει. Ετοιμάσαμε το υλικό, -αν και ξεχάσαμε δυστυχώς διάφορες μελέτες και προτάσεις- και κυκλοφόρησε το λεύκωμα σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή, προϋπόθεση που θέσαμε για να μπορούν να το αγοράσουν όλοι. 9 ευρώ μετά από την έκπτωση του 10%. Στόχος μας ήταν να δείξουμε κάποιες από τις μελέτες του γραφείου μας, αποκλειστικά με θέμα τον δημόσιο χώρο, να αποκαύψουμε μία άλλη όψη της Θεσσαλονίκης, σε περίπτωση που είχαν υλοποιηθεί κάποιες βραβευμένες προτάσεις, όπως αυτή για τον ανασχεδιασμό του Άξονα της Αριστοτέλους, διεθνής αρχιτεκτονικός διαγωνισμός, με πάνω από 100 συμμετοχές από 24 χώρες.
Το Μητροπολιτικό πάρκο Παύλου Μελά, που σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα έχει ολοκληρωθεί σε 2,5 χρόνια, θα είναι ένας χώρος ανοιχτός, προσβάσιμος και φιλικός σε όλους, χωρίς αποκλεισμούς, ένας δημοκρατικός χώρος. Το μελλοντικό ΜΠΠΜ είναι ένας χώρος περιπάτου, ανάπαυσης, αθλητισμού, πολιτισμού, κοινωνικοποίησης, δράσεων πολλαπλών μορφών και πάνω από όλα, ένας τόπος απόδρασης από τη δύσκολη καθημερινότητα της πόλης μας. Είναι όμως και ένας χώρος εκπαίδευσης και μάθησης, για όλους, μικρούς και μεγάλους. Είναι ένα μητροπολιτικό εργαστήρι για τη φύση, τον άνθρωπο, τα ζώα, τη συνύπαρξη και την ειρήνη και οπωσδήποτε τη μνήμη του τόπου και της κοινωνίας μας. Ένας χώρος οριοθετημένος με ισχυρή θέση και υπόσταση, με 1200 υφιστάμενα δέντρα και άλλα που θα φυτευτούν ώστε το σύνολο να φτάνει τα 10.000 δέντρα, ένας χώρος πρασίνου που ανάλογος του δεν υπάρχει στη Θεσσαλονίκη. Περίπατοι στη φύση, ποδηλατόδρομοι και πεζόδρομοι, πέργκολες, καθιστικά δημιουργούν ένα πλέγμα διαδρομών και στάσεων. Υφιστάμενοι πευκώνες και σχεδιαζόμενοι ελαιώνες και οπωρώνες με πολλά καλλωπιστικά είναι ο μελλοντικός πλούτος του Μητροπολιτικού Πάρκου. Ελιές, δαμασκηνιές, καρυδιές, κερασιές, μουσμουλιές, αμυγδαλιές, συκιές, κυδωνιές θα δημιουργήσουν οικεία τοπία της ελληνικής φύσης.
Το Μητροπολιτικό Πάρκο Παύλου Μελά είναι ένας χώρος μνήμης και ιστορικής συνέχειας. Ένα Οθωμανικό στρατόπεδο με εξαιρετικά κτίρια που μνημονεύονται για την αρχιτεκτονική τους από ευρωπαίους περιηγητές στις αρχές του 20ουαιώνα. Ένα στρατόπεδο-φυλακή για πολλούς πατριώτες την περίοδο της γερμανικής κατοχής, τόπος εκτελέσεων. Οθωμανικά κτίρια, η φυλακή, νεώτερα κτίρια, αποθήκες και μηχανουργία είναι σήμερα το κτιριακό δυναμικό του μελλοντικού Μητροπολιτικού Πάρκου Παύλου Μελά.
Μουσεία, μνημεία, δημοτικά κτίρια και κτίρια υποστήριξης της λειτουργίας του Πάρκου είναι απαραίτητα και έχουν προβλεφτεί. Όλος ο ανοιχτός χώρος είναι διαθέσιμος σε οποιαδήποτε δραστηριότητα που έχει χαρακτηριστικά κοινής αποδοχής. Όμως, οι ανάγκες δεν περιορίζονται σε υπαίθριους χώρους. Χώροι πολιτισμού, όχι αναγκαστικά στον ρόλο του θεατή, είναι αναγκαίοι. Χώροι έκφρασης νέων και λιγότερο νέων, χώροι συνύπαρξης όλων, όμοιων και διαφορετικών, είναι το ζητούμενο. Ένα καταφύγιο για όλους, μία στέγη δημιουργίας και έκφρασης, ένας χώρος εκμάθησης και κοινωνικοποίησης, ένα στέκι για μικρούς και μεγάλους, αυτό είναι το ζητούμενο.
Το ΜΠΠΜ θα ταξιδέψει τις επόμενες δεκαετίες χιλιάδες νέους ανθρώπους σε ταξίδια γνώσης, εμπειρίας, σε αναζήτηση ενός καλύτερου αύριο. Αθλητισμός, μουσική, χορός, ζωγραφική και γλυπτική, γιόγκα, εργαστήρια ανακύκλωσης, χειροτεχνίας, θέατρο και κινηματογράφος, η ανάγνωση και η αναψυχή συνυπάρχουν, και συνεργούν.
Όλοι εμείς πρέπει να γίνουμε «ο άνθρωπος που φύτευε δέντρα» του Jean Giono. Είναι μία ωραία ιστορία που θα πρέπει να δουν όλοι, μικροί και μεγάλοι. Είμαστε τυχεροί που η χρηματοδότηση για τη δημιουργία του ΜΠΠΜ μας βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση.
Στο μελλοντικό πάρκο αυτό που εντυπωσιάζει είναι το κτιριακό απόθεμα, με πρωταγωνιστές τα κτίρια στρατωνισμού και τους στάβλους. Ακόμα και τα ευτελή κτίρια έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Οι εικόνες τα δείχνουν σε άθλια κατάσταση και αυτό δεν ήταν αναπόφευκτο. Η εγκατάλειψη είχε σαν αποτέλεσμα να αναπτυχτεί το πράσινο, συχνά βέβαια σε λάθος μέρη. Για ένα πρώην στρατόπεδο, τα πολύ σημαντικά κτίρια και το άφθονο πράσινο είναι πολύ θετικά στοιχεία. Δεν θα παραλείψω να αναφέρω τον ουρανό. Ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα στα ξέφωτα του μελλοντικού πάρκου.
Όλα τα παραπάνω συνιστούν τη προμελέτη για το μελλοντικό ΜΠΠΜ. Θα ακούσουμε σκέψεις, προτάσεις και απόψεις, σκεφτόμαστε τις επόμενες γενιές, σκεφτόμαστε το κοινό καλό και προσπαθούμε να καλύψουμε τις ανάγκες των συναθρώπων μας. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε ένα κατεξοχήν δημοκρατικό χώρο. Αυτός είναι ο στόχος μας και είμαι σίγουρος, ότι όλοι μαζί μπορούμε".
