Ο Δημήτρης Παπάζογλου είναι ένας πολυτάλαντος και πολυβραβευμένος designer γεννημένος στην Αθήνα και με καταγωγή από την Σέρρες. Ξεχώρισε στην ελληνική σκηνή του design πολύ νωρίς όταν σε ηλικία 23χρόνων σχεδιάζει τις πρώτες του αφίσες για το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος δίπλα στους δασκάλους του Κώστα και Αλέξη Πετρίδη, ενώ λίγα χρόνια αργότερα κατακτά το ΜΕΓΑ ΕΒΓΕ στον θεσμό των Ελληνικών Βραβείων Γραφιστικής και Εικονογράφησης (ΕΒΓΕ 2004). Το 2016 επιλέγεται από την Nike WHQ για την στελέχωση του τμήματος Nike Global Football, ενώ το 2017 κερδίζει τον διαγωνισμό για τον σχεδιασμό της oπτικής ταυτότητας της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος μαζί με τους συνεργάτες του Γιώργο Ματθιόπουλο (Αθήνα), Γιώργο Τριανταφυλλάκο (Θεσσαλονίκη) και Axel Peemoeller (Νέα Υόρκη). Το έργο του έχει αποσπάσει σημαντικές διεθνείς διακρίσεις (Red Dot Design Awards, D&AD, European Design Awards, Dieline Awards κα) και έχει εκτεθεί σε εγχώρια αλλά και διεθνή μουσεία design (Chicago Design Museum). Τα τελευταια 20 χρόνια ζει και εργάζεται με έδρα την Θεσσαλονίκη, παρέχοντας υπηρεσίες σχεδιασμού για ένα ευρύ φάσμα εταιρειών και ιδρυμάτων τόσο εγχώριων όσο και παγκόσμιων. Στη συνέντευξη που ακολουθεί συζητάμε για τη δουλειά του, κυρίως με αφορμή την οπτική επικοινωνία των φετινών Δημητρίων, που έχει κατακλύσει την πόλη.
Ποια είναι η σχεδιαστική σου φιλοσοφία;
Μην υποτιμάς ποτέ την αντιληπτική ικανότητα των ανθρώπων.
Γιατί αγαπάς το άσπρο - μαύρο;
Δεν είναι μια σχεδιαστική εμμονή. Το χρώμα από μόνο του είναι αρκετό για να προκαλέσει νοηματικούς συνειρμούς και ως εκ τούτου θεωρώ, πως η χρήση του θέλει προσοχή. Όταν κρίνω πως το νοηματικό πλαίσιο μια ιδέας περιγράφεται πλήρως μόνο με μαύρο και άσπρο, τότε προσπαθώ να μένω μόνο σε αυτά. Αν έχω την ανάγκη να βοηθήσω την συνειρμική ικανότητα του θεατή ακόμη περισσότερο, τότε υιοθετώ το ανάλογο χρώμα που βοηθάει προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η σχεδιαστική εμμονή με την τυπογραφία από που έχει προκύψει;
Η βασικές μου σπουδές είναι πάνω στον σχεδιασμο τυπογραφικών στοιχείων. Πάντα είχα μία αγάπη για τα γραμμάτα, απο το αλφαβητάρι ακόμα της πρώτης δημοτικού «Να Λόλα ένα μήλο». Ο λόγος, ως πληροφοριακή και νοηματική αποτύπωση του πραγματικού αλλά ταυτόχρονα και ο Λόγος ως εικόνα, αποτελούν ένα επίσης δυναμικό είδος «εικονογράφησης»
Πως προέκυψε η ταυτότητα των 52ων Δημητρίων; Σε ποια ιδέα βασίστηκες και πως την ανάπτυξες;
Η οπτική ταυτότητα των 52ων Δημητρίων σχεδιάστηκε με σκοπό να λειτουργεί σε δύο βασικούς άξονες. Αρχικά, με σκοπό να αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανάπτυξης της οπτικής επικοινωνίας της διοργάνωσης, που να ανταποκρίνεται στο στρατηγικό σχεδιασμό του Δήμου Θεσσαλονίκης και της Διεύθυνσης Πολιτισμού, αναφορικά με τα Δημήτρια και το ρόλο τους. Ο στόχος κατά τον σχεδιασμό ήταν να ενσωματωθούν τα κρίσιμα εκείνα χαρακτηριστικά που καθορίζουν το ύφος και τους στόχους των Δημητρίων, όπως είναι η δημιουργικότητα, η φεστιβαλική διάσταση, ο πειραματισμός αλλά και ο συντονισμός με τη σύγχρονη καλλιτεχνική παραγωγή (εγχώρια αλλά και παγκόσμια) σε όλες της τις μορφές, καθώς και η εξωστρέφεια μέσω της επαφής με διεθνή φεστιβάλ. Τα Δημήτρια μέσα από τον σχεδιασμό της οπτικής επικοινωνίας τους δεν προβάλλονται μόνο ως ένας ιστορικός θεσμός της πόλης, αλλά και ως μια ζωντανή πλατφόρμα πολιτισμού ή καλύτερα, ως ένα δυναμικό καλλιτεχνικό πλαίσιο μέσα στο οποίο καλλιτέχνες και κοινό καλούνται να επικοινωνήσουν και να συναντηθούν. Ακολούθως, και έχοντας ως σχεδιαστική αφετηρία τηνφράση «στο πλαίσιο των Δημητριών», υλοποιήθηκε ο τελικός σχεδιασμός. Τη συνολική ταυτότητα τη χαρακτηρίζουν πολλαπλά επίπεδα–πλαίσια, νοητά και μη, που λειτουργούν σαν οπτικό και χρονικό καλειδοσκόπιο. Η αποτύπωση της ιδέας γίνεται μέσα από σειρά πολλαπλών σχεδιαστικών παραλλαγών πάνω στο βασικό μοτίβο. Οι παραλλαγές αυτές αφορούν την πολλαπλότητα των εκδηλώσεων των Δημητρίων καθώς και τη διάσταση του δυναμικού χρόνου, διατηρώντας την οπτική εγρήγορση, αλλά και την αναστοχαστική δυνατότητα του θεατή. Επιπλέον, ο ίδιος ο Δήμος Θεσσαλονίκης μέσα από το έμβλημα του –και κατά την ανάπτυξη των επιμέρους εφαρμογών της ταυτότητας– δεν παρουσιάζεται απλά ως μια λογοτυπική υπογραφή στο σύνολο της επικοινωνίας αλλά αντ’ αυτού, αξιοποιείται ως βασικό κομμάτι της συνολικής εικαστικής σύνθεσης, νοηματοδότοντας έτσι την άρρηκτη σχέση του θεσμού με την πόλη της Θεσσαλονίκης.
Πες μας λίγα λόγια για τη δουλειά σου σχετικά με την έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι.
Η έκθεση Κοινοί Ιεροί Τόποι αντλεί την έμπνευσή της, με κοινό στοιχείο το υλικό της ανθρωπολογικής έρευνας, από προηγούμενες αντίστοιχες εκθέσεις, με πρώτη χρονολογικά αυτή που διοργανώθηκε στο Μουσείο Πολιτισμών της Ευρώπης και της Μεσογείου (Mucem), στη Μασσαλία το 2015. Ως προς το περιεχόμενο της, αφορά τη συνύπαρξη τριών μονοθεϊστικών θρησκειών στη Μεσόγειο και τα Βαλκάνια (Εβραϊκή, Χριστιανική, Μουσουλμανική). Συνδιοργανώνεται από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το Δήμο Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνει ποικίλο υλικό (ανθρωπολογικό, φωτογραφικό, καλλιτεχνικο αρχειακό κα). Ως εκ τούτου, η οπτική ταυτότητα της έκθεσης αποτελεί ένα συνεχές του περιεχομένου, αποτυπώνοντας το αυτονόητο, δηλαδή τα τρία σύμβολα που αντιπροσωπεύουν τις συγκεριμένες θρησκείες, τα οποία και συνυπάρχουν μέσα στον ίδιο καμβά (γιγαντοαφίσα). Η εικόνα της σκισμένης γιγαντοαφίσας έξω απο την ΔΕΘ λίγες ώρες μετα την ανάρτησή της συμπληρώνει το έργο αποτυπώνοντας πλήρως την πνευματική "διαύγεια" της κοινωνία μας αλλά και το πραγματικό πρόσωπο της πάλαι ποτέ πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης, μαρτυρώντας, πως έχουμε δρόμο να διανύσουμε ακόμα…
Η γραφιστική σκηνή της Θεσσαλονίκης παράγει σπουδαία ονόματα στον χώρο. Γιατί πιστεύεις, ότι συμβαίνει αυτό;
Ίσως είναι ένα φαινόμενο. Δεν είναι μόνο η γραφιστική. Ιστορικά η Θεσσαλονίκη είχε μια πρωτοπορία σε πολλά πράγματα παρ’ όλο που ειναι «δεύτερη πόλη». Από εδώ ξεκίνησε η δυναμική της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και ποίησης, εδώ δημιουργηθήκαν οι πρώτοι πολυχώροι τη δεκαετία του ’90, εδώ γεννήθηκαν τα πρώτα free press, στη Θεσσαλονίκη γεννήθηκε το μπάσκετ, ακόμα και το σκυλάδικο. Κάτι αντίστοιχο φαίνεται να συμβαίνει και με το design εδώ και πολλές δεκαετίες αλλά ειλικρινά δεν γνωρίζω την απάντηση στο ερώτημα σας και ως εκ τούτου, τα αίτια του φαινομένου. Γνώριζω, όμως, ότι οι συνάδελφοί μου στο συνόλο τους, που ζούνε και δραστηριοποιούνται με έδρα τη Θεσσαλονίκη, χρόνια τώρα επιδεικνύουν μια εντυπωσιακή άμυνα αλλά και αν(τ)οχή απέναντι στον συντηρισμό, την γκρίνια και τη μικροπρέπεια αυτής της πόλης, προτείνοντας συνεχώς νέες ιδέες, με τόλμη και πράξεις αληθινής εξωστρέφειας. Είναι λυπηρό το φαινόμενο, την ώρα που η Θεσσαλονίκη αναγνωρίζεται, καθώς λέτε για την εγχώρια σκηνή του Design της, να εξακολουθεί να έχει ένα μουσείο Design… στα λόγια, προδωμένο, θύμα (άλλης) μιας απλά προεκλογικής υπόσχεσης, ή δημοτικούς δυμβούλους που αντιπολιτεύονται την όποια δημοτική διοίκηση με επιχειρήματα «τι θα πει το λογότυπο 52Δ», αγγίζοντας ουσιαστικά τα όρια της αμετροέπειας και της βλακείας.
Ποιο είναι το dream project σου;
Δεν έχω κάποιο σχεδιαστικό απωθημένο. Ό,τι έρχεται στον δρόμο μου, αποτελεί πάντα μια ξεχωριστή και ιδιαίτερη πρόκληση.
Το μότο σου;
Πάντα με δυσκόλευε αυτή η έρωτηση!
