«Δε μπορείς να δεις το ουράνιο τόξο αν δεν αντέξεις τη βροχή». Με απλά λόγια, δεν μπορείς να βιώσεις την ομορφιά αν δεν αντέξεις και δεν ξεπεράσεις τις δυσκολίες, όπως ένας πόλεμος. Αυτό έκανε και το μποέμ επαναστατικό κίνημα, «Les Zazous», στην Γαλλία του 1940, φέρνοντας τα πάνω-κάτω, τόσο στην ιστορία της μουσικής, όσο και της μόδας. Το στίγμα που άφησε είναι τόσο δυνατό, αφού μέχρι και σήμερα βλέπουμε πως η πρωτοπορία στο style και στο μακιγιάζ είναι hot trend στις πασαρέλες διάσημων οίκων μόδας.
Τον Ιούνιο του 1940, οι Ναζί καταλαμβάνουν το Παρίσι. Η κυβέρνηση του Vichy παρέδωσε την πόλη στα χέρια των γερμανικών στρατευμάτων, χωρίς καμία αντίσταση. Σα δικαιολογία, χρησιμοποίησαν τη μεγάλη καταστροφή που είχε γίνει στη Βαρσοβία, λόγω αντίστασης της χώρας. Οι Παριζιάνοι κλειδώθηκαν στα σπίτια τους και ο Χίτλερ, δεν άργησε να φωτογραφηθεί μπροστά στον Πύργο του Άιφελ με καμάρι.
Τίποτα πλέον δε θύμιζε την Πόλη του Φωτός. Έρημοι δρόμοι, μιζέρια και θλίψη ήταν τα μόνα που έβλεπε και ένιωθε κάποιος στο Παρίσι. Οι ναζιστές εκτός από τις συνεχόμενες ρατσιστικές εκδιώξεις είχαν επιβάλει και δελτίο στα τρόφιμα και στα υφάσματα. Είχαν μια εξαιρετικά συντηρητική στάση απέναντι στη νεολαία. Αυτή η στάση τους, οδήγησε στη δημιουργία μιας ολόκληρης σειράς νόμων, απέναντι στους νέους της εποχής, οι οποίοι ήταν ανήσυχοι και απογοητευμένοι από την κατάσταση. Ένα από τα πιο βασικά μέτρα που λήφθηκαν ήταν η απαγόρευση κάθε «εκφυλισμένης μουσικής», δηλαδή της αφρο-αμερικανικής τζαζ, που ήταν η πιο δημοφιλής στο Παρίσι του Μεσοπολέμου, την οποία οι Γερμανοί αποκαλούσαν «μουσική της ζούγκλας». Όλες αυτές οι αποφάσεις είχαν ως αποτέλεσμα, οι αγανακτισμένοι νέοι να ξεκινήσουν συναντήσεις σε διάφορα καφέ της πόλης, κινηματογράφους και πάρτι που διοργάνωναν κρυφά, συζητώντας της άρνηση και την απέχθεια τους στο πολιτικό σύστημα της χώρας.
Έτσι, μέσα από αυτές τις συναντήσεις δημιουργήθηκε το κίνημα των Zazous. Μποέμ νεαροί Παριζιάνοι, με πολύχρωμες ψυχές, που αρνούνταν να δεχθούν την κατάντια της χώρας τους. Σύμφωνα με την ιδεολογία τους, «μόνο δύο πράγματα έχουν σημασία. Ο έρωτας, κάθε είδους έρωτας με κάθε είδους ωραία κορίτσια και η μουσική του Duke Ellington, η αυθεντική jazz. Τίποτα άλλο δε μετράει, γιατί τα υπόλοιπα είναι άσχημα».
Πήραν το όνομά τους από το τραγούδι «Zah Zuh Zah», από τον αμερικάνο μουσικό Cab Calloway, τα zoot κοστούμια που αποτέλεσαν ξεκάθαρη έμπνευση γι’ αυτούς. Βρίσκονταν σε όλη τη Γαλλία, αλλά οι περισσότεροι ήταν στο Παρίσι. Τα δύο πιο σημαντικά και συχνά σημεία συνάντησης ήταν η ταράτσα του Pam Pam, καφέ στη λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων και το Boul’Mich, η λεωφόρος Σεν Μισέλ στη Σορβόννη.
Στο κίνημα συμμετείχαν αγόρια και κορίτσια από όλες τις κοινωνικές τάξεις την Γαλλίας. Η ζωή τους φαίνεται να ήταν μόνο η jazz και το swing. Η διασκέδαση τους ήταν κυρίως να διοργανώνουν μυστικά πάρτι σε υπόγεια παίζοντας την απαγορευμένη μουσική. Μάλιστα, είχαν κάνει statement και το δικό τους ποτό, μπίρα με γρεναδίνη. Αυτό που τους ενδιέφερε όμως πιο πολύ απ’ όλα ήταν το στιλ τους. Τα ρούχα που φορούσαν τα έραβαν κυρίως μόνοι τους. Δεν ήταν λίγοι κι εκείνοι που τα αγόραζαν από την μαύρη αγορά. Οι πιο extreme δεν δίσταζαν να τα κλέβουν.
Η επιλογή στο ντύσιμο τους αλλά και στο make up και στο hairstyle, ήταν αυτό που τους έκανε να ξεχωρίζουν και να μείνουν στην ιστορία. Είναι αξιοσημείωτο το πώς η ιστορία και η μόδα επαναλαμβάνονται. Τα βασικότερα στοιχεία από το styling που έκαναν τα συναντήσαμε σχεδόν σε όλες τις πασαρέλες γνωστών σχεδιαστών και οίκων μόδας.
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ είχε γράψει τότε στο Café de Flore «Οι νέοι άντρες φορούσαν βρώμικα κοστούμια με παντελόνια «σωλήνες» κάτω από τα jackets με επένδυση προβάτου, περιπλέκοντας τα μακριά μαλλιά τους, ενώ τα κορίτσια λάτρευαν να φοράνε σφιχτά πουλόβερ με πολύ κοντές φούστες και ξύλινα platform shoes, πολύ σκοτεινά γυαλιά με τεράστιους φακούς, χρησιμοποιούσαν πολύ έντονο μακιγιάζ και κυκλοφορούσαν «ξεσκούφωτες» για να δείξουν τα βαμμένα, σε έντονες αποχρώσεις, μαλλιά τους».
Οι άντρες κυκλοφορούσαν με extra large παλτό με τονισμένους ώμους, που έφταναν μέχρι τα γόνατά τους, με πολλές τσέπες και αρκετά συχνά και με ιμάντες. Καθώς τα πάντα είχαν έναν συμβολισμό, η ποσότητα του υλικού που χρησιμοποιούσαν ήταν ένα ξεκάθαρο σχόλιο για την απόφαση της κυβέρνησης στην επιτρεπόμενη ποσότητα υλικού ένδυσης. Για παντελόνια επέλεγαν τα cigarrete trousers, τα οποία είχαν μήκος μέχρι πάνω από τον αστράγαλο. Αγαπούσαν τις thin ties, οι οποίες ήταν φτιαγμένες από λευκό βαμβάκι ή χοντρό μαλλί. Λάτρευαν τα έντονα ριγέ μοτίβα. Οι γιακάδες από τα πουκάμισά τους ήταν μονίμως στη θέση τους και διατηρούνταν σ’ αυτήν με μια οριζόντια διακοσμητική καρφίτσα. Διάλεγαν πολύχρωμες ή άσπρες κάλτσες και suede παπούτσια με χοντρές σόλες. Είχαν μακριά μαλλιά ως αντίσταση στα κοντοκουρεμένα ναζιστικά κεφάλια ή φουσκωτά κοκοράκια τα οποία γυάλιζαν με μπριγιαντίνη.
Κάποιοι επέλεγαν να αφήνουν ένα πολύ λεπτό μουστάκι και κάποια άλλοι να κρατάνε τις ομπρέλες του Chamberlain, οι οποίες έγιναν γνωστές από τον βρετανό πρωθυπουργό, ως αξεσουάρ της αντίστασης. Οι πιο hardcore υποστηρικτές, επέλεγαν να φοράνε στο πέτο τους το κίτρινο Αστέρι του Δαβίδ, που αναγκαστικά φορούσαν οι Εβραίοι, επιλέγοντας μ’ αυτόν τον τρόπο να αντισταθούν όλο και περισσότερο στους ναζιστές και στους γάλλους συμμάχους τους.
Τα κορίτσια zazous από την πλευρά τους πήγαν κι αυτά κόντρα στο γυναικείο ντύσιμο της εποχής. Πουλόβερ με ζιβάγκο, πολύ κοντές φούστες με πιέτες στα πιο έντονα και φωτεινά χρώματα, wide-shouldered jackets, ολόσωμες φόρμες, σαλοπέτες και narrow striped σακάκια ήταν κάποια από τα trends που δημιούργησαν. Τα παπούτσια που φορούσαν ήταν βαριά με χοντρές ξύλινες σόλες και επέλεγαν να τα συνδυάσουν με κάλτσες ή διχτυωτά καλσόν. Τα μαλλιά τους ήταν μακριά, σε έντονες κόκκινες ή ξανθές αποχρώσεις επηρεασμένες από τα Hollywood icons. Τα χτενίσματα τους ήταν κυρίως φουσκωτά με πολύ ψηλούς κότσους. Σήμα κατατεθέν στο μακιγιάζ τους αποτελούσαν οι παχιές στρώσεις make-up και τα red lipsticks ενώ το styling τους ολοκληρωνόταν με πολύχρωμα μαντίλια και τεράστια σκούρα γυαλιά ηλίου που κάλυπταν μεγάλο μέρος τους προσώπου τους.
Στην αυτοβιογραφία του ο Christian Dior είχε πει για τους Zazous« Τα καπέλα ήταν πάρα πολύ μεγάλα, οι φούστες πάρα πολύ κοντές, τα σακάκια πάρα πολύ μακριά, τα παπούτσια πάρα πολύ βαριά... Δεν έχω αμφιβολία ότι όλο αυτό πήγαζε από την ανάγκη τους για επανάσταση ενάντια στους Γερμανούς και στη γαλλική κυβέρνηση. Διαμαρτύρονταν για την έλλειψη βασικών υλικών και προάσπιζαν την τιμή της σημαίας περιφερόμενοι στους δρόμους του Παρισιού σαν επαναστατικά πανό. Σαν μόδα όμως... τους έβρισκα αποκρουστικούς».
Αισθητικά, ίσως να ήταν λίγα εκείνα που άρεσαν τόσο στον Dior όσο και σε άλλους ανθρώπους της μόδας εκείνης της εποχής, ακόμα και της μεταπολεμικής. Η εμφάνιση των Zazous όμως είχε στην πραγματικότητα πάρα πολλά κοινά με τον μεγαλύτερο θρίαμβο της μόδας. Τα ογκώδη σχήματα του «New Look», ήταν μια σκόπιμη απομάκρυνση από τους περιορισμούς της χρονικής περιόδου, μια ωδή προς το φως και την αριστοκρατία. Και όλα αυτά, προσαρμοσμένα στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής, αποτελούν fashion statements.
What goes around, comes around…
