Η δημοπρασία της συλλογής της Pauline Karpidas στο Sotheby’s του Λονδίνου αποτέλεσε ένα ιστορικό γεγονός για την παγκόσμια αγορά τέχνης, αναδεικνύοντας το μέγεθος, τη σπανιότητα και την ποιότητα της συλλογής. Με 345 έργα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας, που περιλάμβαναν κορυφαίους σουρεαλιστές, εξαιρετικά προσωπικές παραγγελίες και μοναδικά έργα σύγχρονης τέχνης, η συλλογή απέφερε $136 εκατομμύρια συνολικά, υπερβαίνοντας κατά πολύ την αρχική εκτίμηση των $92 εκατομμυρίων.
Αρκεί να αναφέρουμε πως η πρώτη βραδινή συνεδρία της 17ης Σεπτεμβρίου σημείωσε $100 εκατομμύρια από 55 έργα, το υψηλότερο αποτέλεσμα ποτέ για single-owner auction στο Λονδίνο, επιβεβαιώνοντας την αδιαμφισβήτητη αξία και επιρροή της συλλογής.
Η συλλογή περιλάμβανε έργα που δεν είχαν εμφανιστεί ποτέ στο κοινό ή είχαν παραμείνει κλειδωμένα για δεκαετίες, και μερικά κομμάτια προέρχονταν από ιστορικές συλλογές σουρεαλιστών όπως ο André Breton, ο Edward James και ο Sir Roland Penrose. Η σπανιότητα και η τεράστια πολιτιστική αξία των έργων έκανε την δημοπρασία ένα γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας, προσελκύοντας συλλέκτες από 42 χώρες και σημειώνοντας 100% πωληθέντων lots, με το 83% να υπερβαίνει τις υψηλές εκτιμήσεις.
Η διαμόρφωση μιας συλλογής-θρύλου
Η Pauline Karpidas ξεκίνησε την πορεία της στον κόσμο της τέχνης υπό την καθοδήγηση του Alexander Iolas, θρυλικού γκαλερίστα που καθιέρωσε καλλιτέχνες όπως ο René Magritte και ο Andy Warhol. Μέσα από αυτή τη συνεργασία, η Karpidas απέκτησε έργα κορυφαίων σουρεαλιστών, συχνά μέσω single-owner και estate sales της δεκαετίας του ’70 και ’80. Μετά το θάνατο του Iolas το 1987, διεύρυνε τη συλλογή της σε σύγχρονη τέχνη, αποκτώντας έργα από κορυφαίες γκαλερί του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης.
Οι καλοκαιρινές συγκεντρώσεις της στο νησί της Ύδρας έγιναν διάσημες, δημιουργώντας ένα χώρο όπου καλλιτέχνες και συλλέκτες αλληλεπιδρούσαν δημιουργικά. Η Karpidas υπερασπίστηκε πάντα τη φιλοσοφία του συλλέκτη ως προσωρινού θεματοφύλακα, επιτρέποντας στα έργα να ζουν μέσα από την προσωπική της κατοικία αλλά και να αποκτούν νέα ζωή μέσω της δημοπρασίας.
Σουρεαλισμός στο προσκήνιο: Magritte, Carrington και Dalí
Στη βραδινή συνεδρία, 23 σουρεαλιστικά έργα συγκέντρωσαν $41,1 εκατομμύρια, ξεπερνώντας την εκτίμηση των $37,5 εκατομμυρίων. Το κορυφαίο έργο, 'La Statue Volante' (1940–41) του René Magritte, πωλήθηκε για $13,7 εκατομμύρια, ενώ το γύψινο γλυπτό 'Tête' (1960) σημείωσε νέο ρεκόρ για τον καλλιτέχνη με $1,2 εκατομμύρια. Άλλα έργα του Magritte, όπως η 'La Race Blanche' (1937), πωλήθηκαν για $2,5 εκατομμύρια, πολλαπλάσια από την τελευταία δημοπρασία του 1985.
Η συλλογή περιλάμβανε επίσης Leonora Carrington με το έργο 'The Hour of Angelus' (1949) να πωλείται για $1,2 εκατομμύρια, δεκαπέντε φορές πάνω από την τιμή αγοράς του 1991. Εντυπωσιακή ήταν και η παρουσία Andy Warhol, με έργα εμπνευσμένα από Munch να ξεπερνούν κατά πολύ τις εκτιμήσεις. Η δημοπρασία απέδειξε τη σταθερή δυναμική του σουρεαλισμού, παρά τις πρόσφατες πτώσεις των μέσων τιμών στην αγορά.
Η παρουσία των Les Lalanne και η σχέση τέχνης και design
Η συλλογή περιλάμβανε εννέα έργα του δίδυμου Les Lalanne, πολλά από τα οποία είχαν παραγγελθεί αποκλειστικά για την Karpidas. Η συνολική τους τιμή έφτασε τα $17,6 εκατομμύρια, πέντε φορές πάνω από την αρχική εκτίμηση. Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσαν ο 'Végétale Mirror' και 'Wall Light', που πωλήθηκαν για $4,8 εκατομμύρια μετά από έντονο ανταγωνισμό επτά συλλεκτών σε μόλις 10 λεπτά. Το Unique Choupatte και το Très Grand Choupatte σημείωσαν ρεκόρ δημοπρασίας για τον καλλιτέχνη.
Η συλλογή περιλάμβανε επίσης μοναδικά έργα σύγχρονων σχεδιαστών όπως Andre Dubreuil και Mattia Bonetti, ενισχύοντας την ιδέα της Karpidas για μια ζωντανή κατοικία όπου η τέχνη και το design συνυπάρχουν.
Τα εξωπραγματικά στοιχεία
Η δημοπρασία προσέλκυσε συλλέκτες από 42 χώρες, με Ευρωπαίους να αντιπροσωπεύουν πάνω από το ένα τρίτο της συνολικής αξίας, Αμερικανούς περίπου το μισό και Ασιάτες σε περίπου ένα τρίτο των lots. Το 25% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες, σημαντικά υψηλότερο ποσοστό από άλλες μεγάλες πωλήσεις στο Λονδίνο, αναδεικνύοντας τη σημασία της συλλέκτριας ως trailblazer στην αγορά.
Η οκταήμερη προεπισκόπηση της συλλογής προσέλκυσε πάνω από 12.000 επισκέπτες, με immersive διαδρομή που αναπαριστούσε τη σουρεαλιστική Νέα Υόρκη, το Παρίσι της δεκαετίας του 1920 και την κατοικία της Karpidas στο Λονδίνο, ενισχύοντας την εμπειρία και την αξία κάθε έργου.
Ο μεγάλος αντίκτυπος στην αγορά
Η συλλογή πωλήθηκε πλήρως. $137 εκατομμύρια συνολικά, με το 83% των lots να ξεπερνά τις υψηλές εκτιμήσεις. Το γεγονός αυτό επαναβεβαιώνει ότι η σπανιότητα, η ιστορική σημασία και η ποιοτική προέλευση αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την παγκόσμια αγορά τέχνης, ιδιαίτερα για έργα αξίας $1–10 εκατομμυρίων, που ήταν η πιο δυνατή κατηγορία φέτος.
Η επιτυχία της Karpidas ανοίγει τον δρόμο για μελλοντικές δημοπρασίες, όπως το Exquisite Corpus στη Νέα Υόρκη, με έργα Frida Kahlo και Gustav Klimt, αναδεικνύοντας τη σημασία της ποιότητας, της ιστορίας και της προσωπικής εμπλοκής κάθε συλλογής για τη διαμόρφωση της διεθνούς ζήτησης.
All Images Credits: Sotheby's London
