Τον περασμένο Αύγουστο, η 16χρονη Greta Thunberg έκανε καθιστική διαμαρτυρία έξω από το Κοινοβούλιο της Στοκχόλμης για την κλιματική αλλαγή -τη συνεχίζει έως σήμερα κάθε Παρασκευή, ενώ πριν λιγες ημέρες ανακοινώθηκε η υποψηφιότητά της για το Νόμπελ Ειρήνης-, πρωτοβουλία που μιμήθηκαν 20.000 ευρωπαίοι μαθητές, διοργανώνοντας μαθητικές απεργίες με οικολογικό μήνυμα: «Μου κλέβετε το μέλλον». Από την άλλη, η NASA παρουσίασε ευρήματα ότι η γη είναι πιο πράσινη απ’ ότι 20 χρόνια πριν, καθώς εφαρμόστηκαν τα προγράμματα δενδροφύτευσης σε Κίνα και Ινδία -οι εκτάσεις που δεντροφυτεύτηκαν αντιστοιχούν σε αυτές του Αμαζονίου! Οι κυβερνήσεις των χωρών, από το 1997, με το Πρωτόκολλο του Κιότο, υπέγραψαν δεσμευτικούς στόχους μείωσης των εκπομπών για τις ανεπτυγμένες χώρες, ενώ με τη Συμφωνία των Παρισίων, το 2015, κατέληξαν σ’ ένα σχέδιο δράσης για να συγκρατηθεί η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη «αρκετά κάτω» από τους 2°C.

Πολύ μελάνι έχει χυθεί και πολλές ώρες έρευνας έχουν ξοδευτεί για το αν καταστρέφουμε τον πλανήτη με την ασυνείδητη συμπεριφορά μας ή αν ο πλανήτης γερνάει βιολογικά με αποτέλεσμα όλα όσα συμβαίνουν στο οικοσύστημα. Όπου κι αν βρίσκεται η αλήθεια, που συνήθως βρίσκεται στη μέση, μία είναι η αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα: ότι ο σεβασμός στη φύση και την πανίδα είναι σεβασμός για το ίδιο μας το «σπίτι», τη ζωή μας, την ίδια μας την ύπαρξη. Η οικολογική συνείδηση δεν αποκτιέται ξαφνικά στην ενήλικη ζωή. Είναι μια φιλοσοφία, συνήθειες, μια ηθική που χτίζεται από νωρίς. Από τα καθημερινά, όπως το να πετάξουμε ένα αναψυκτικό ή μια σακούλα σκουπίδια στον κατάλληλο κάδο μέχρι να μην ξοδεύουμε άσκοπα νερό, να μην καίμε τα δάση και να διατηρούμε τις θάλασσες καθαρές. Γι’ αυτό, ενημερωνόμαστε και προλαμβάνουμε. Διατηρούμε τη φυσική ισορροπία και δε μετατρέπουμε τον πλανήτη σε σκουπιδότοπο. Υιοθετούμε υγιή πρότυπα και πράξεις, γινόμαστε οι ίδιοι η αλλαγή που θα διαμορφώσει τα νέα δεδομένα. Η eco friendly συνειδητότητα δείχνει ν’ αυξάνεται σε κάθε τομέα της ζωής μας, με αξιόλογες δράσεις και πρωτοβουλίες από εταιρίες, φορείς και ιδιώτες, που αν εντατικοποιηθούν, και δε γίνουν ένα ακόμα lifestyle trend, υπάρχει σοβαρή περίπτωση να κερδιθεί το στοίχημα της επιβίωσης του πλανήτη και της δικής μας. Άλλωστε, επιβάλλεται, καθώς, όπως είπε ο Δαλάι Λάμα: «Η ανθρώπινη ασυδοσία, ο υπερπληθυσμός και η τεχνολογία έφτασαν στο σημείο όπου η Μητέρα Γη δεν ανέχεται άλλο την παρουσία μας σιωπηλά».

Style goes green

Η μόδα πρωτοστατεί στις δράσεις με οικολογικό χαρακτήρα και οι δημιουργοί δείχνουν το ευαίσθητο πρόσωπό τους. Με το κίνημα “Paris Good Fashion”, μια πρωτοβουλία της δημάρχου του Παρισιού, Anne Hidalgo, και άλλων παραγόντων της Πόλης του Φωτός, ευελπιστούν να εμπνεύσουν τη βιομηχανία της μόδας για πιο βιώσιμες πρακτικές -τρόποι ανάπτυξης που σέβονται το περιβάλλον. Τα πρώτα αποτελέσματα φάνηκαν ήδη: με μια planet - conscious συλλογή από ανακυκλώσιμα υφάσματα, η Stella McCartney παρουσίασε τη Fall Winter 2019/2020 συλλογή της στο Paris Fashion Week, προσελκύοντας το ενδιαφέρον για την εκστρατεία της #ThereSheGrows, που στοχεύει στη διάσωση του τροπικού δάσους της Σουμάτρας. Το top model Ναταλία Βοντιάνοβα με τατουάζ τη λέξη “SOS” στο μάγουλο και άλλα με συνθήματα όπως “Green is the new black” και αστέρες του διαμετρήματος των Όπρα Γουίνφρεϊ, Γκουίνεθ Πάλτροου και Pink να τη στηρίζουν, φαίνεται ότι η κινητοποίηση ξεκίνησε δυναμικά. Στην Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου, από την άλλη, το BBC, το αειφόρο brand Mother of Pearl και το Βρετανικό Συμβούλιο Μόδας κήρυξαν την έναρξη της εκστρατείας #SustainableMe για να ευαισθητοποιήσουν το κοινό σε θέματα βιωσιμότητας. Και στην Ελλάδα, όμως, δεν είναι λίγες οι δράσεις που αξίζει ν’ αναφερθούν, όπως το 1ο Athens Fashion Film Festival, που ήταν αφιερωμένο στην «πράσινη μόδα», τα ελληνικά brands “2WO + 1NE = 2” με ρούχα εξολοκλήρου από φυσικά υφάσματα, το MeThen με έδρα την Αθήνα, που επικεντρώνεται στο να βοηθήσει όσες ελληνικές βαμβακοπαραγωγές εταιρίες λειτουργούν στη χώρα, και τα εσώρουχα Kybbvs, φτιαγμένα από οργανικό βαμβάκι, που καλλιεργείται βιολογικά και η βαφή, η κοπή, η στάμπα και η συσκευασία τους είναι eco friendly. Με έμπνευση το νέο σύνθημα που πάει την ανακύκλωση ένα βήμα παραπέρα: “Don't recycle, repair and upcycle” (Μην ανακυκλώνετε απλά, επισκευάστε και δημιουργήστε νέα προϊόντα από τα ανακυκλωμένα), το Ίδρυμα Ωνάση και το British Council διοργάνωσαν στη Στέγη το «Φτιάχνοντας το μέλλον», δίνοντας έμφαση στο ζήτημα της αειφορίας στη μόδα και το design.  

Save the seas!

Μεγάλοι οίκοι δηλώνουν πλέον το «παρόν» τους σε παγκόσμια οικολογικά ζητήματα, όπως η Chopard, που στηρίζει το έργο της 4ocean, μιας οργάνωσης που συστήθηκε από τους σερφίστες Andrew Cooper και Alex Schulze, όταν σ’ ένα ταξίδι τους στο Μπαλί διαπίστωσαν το μέγεθος της θαλάσσιας ρύπανσης και την αδιαφορία των κατοίκων. Σκέφτηκαν, λοιπόν, έναν έξυπνο τρόπο να απομακρύνουν τα πλαστικά σκουπίδια, χρηματοδοτώντας την απομάκρυνσή τους, καθώς σχεδίασαν ένα βραχιόλι από τα ανακυκλωμένα πλαστικά και για κάθε βραχιόλι που πωλείται, συλλέγεται μισό κιλό σκουπίδια από τις ακτές και τους ωκεανούς.

Επίκεντρο και της Healthy Seas, με έδρα την Ολλανδία και παρουσία στη Β. Θάλασσα, την Αδριατική και τη Μεσόγειο, οι ωκεανοί. Βασικότερή της δράση, η ανάσυρση των “ghost nets” (δίχτυα φαντάσματα), που εγκλωβίζουν τα ψάρια. Τα δίχτυα στέλνονται σ’ εργοστάσιο της Σλοβενίας, μετατρέπονται σε νήμα (econyl), με το οποίο κατασκευάζονται ρούχα, χαλιά, κλπ. (re-generating). Η αρχιτέκτων και supporter - ambassador της οργάνωσης, Εύη Πολυχρονιάδου, μας εξηγεί: «Για να συμμετέχεις σε μια τέτοια πρωτοβουλία σημαίνει ότι έχεις μια συγκεκριμένη φιλοσοφία ζωής. Είχα πάντα μεγάλη αγάπη και θαυμασμό για τη φύση». 

Πριν τρία χρόνια επιλέχθηκε η πρότασή της για το installation ενός project, που ξεκίνησε από την Αθήνα, ταξίδεψε στην Κρήτη και στην Ολλανδία. «Ήταν μια πρόταση διαφορετική που τους άγγιξε. Για μένα ήταν σαν μια κραυγή απελπισίας της θάλασσας, μια κραυγή χωρίς φωνή». Η συνεργασία τους συνεχίζεται μ’ ένα μεγάλο event στη Μάλτα, που φέτος θα πραγματοποιηθεί και στην Ελλάδα. «Πρόκειται για ένα βιωματικό installlation, προσπαθώντας να κάνουμε τους ανθρώπους να νιώσουν αυτό που βιώνουν τα πλάσματα του βυθού», τονίζει και προσθέτει: «Σκέφτεσαι τρόπους να βοηθήσεις και προσπαθείς ν’ αφυπνίσεις και να εμπνεύσεις τους άλλους, μιλώντας τους, δείχνοντάς τους, σχεδιάζοντας με τρόπο που και ο λιγότερο ευαισθητοποιημένος να αφυπνιστεί. Γιατί μόνον τότε θα κάνει τη διαφορά. Άλλωστε, “...αρκεί μια μικρή ομάδα σκεπτόμενων, ορκισμένων και οργανωμένων ανθρώπων για να κάνουν τη διαφορά....”», όπως πιστεύει η ανθρωπολόγος Μargaret Mead. 

Art eco

Ο κόσμος της τέχνης δε μένει απαθής μπροστά στην παγκόσμια κινητοποίηση, αφού η αγάπη για την οικολογία είναι πρωτίστως δείγμα πολιτισμού. Ενδεικτικά, το The GreenHouse αποτελεί μια νέα πρωτοβουλία του Broxed in Theatre για το φετινό Fringe Festival, με επίκεντρο το περιβάλλον. Στα 8 shows του Αυγούστου από τα σκηνικά και τα κοστούμια μέχρι την εκστρατεία μάρκετινγκ, όλα θα κατασκευαστούν με βάση το zero-waste cocnept. Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, στο Smith College Museum of Art θα φιλοξενείται έκθεση 60 έργων από 30 σύγχρονους καλλιτέχνες, ως τις 28/7, με τίτλο «Πλαστικές Εμπλοκές» και στόχο ν’ αναδείξουν τις περιβαλλοντικές, αισθητικές και τεχνολογικές πτυχές του πλαστικού μέσω έργων τέχνης.

Everyday life

Η αγάπη για το περιβάλλον εκφράζεται σε καθημερινές συνήθειες και σε αυτό μας διευκολύνουν πρωτοβουλίες, όπως τα ευέλικτα διθέσια αυτοκίνητα πόλης με μηδενικές εκπομπές ρύπων “share ‘n go”, μια επαναστατική ιδέα που παρουσίασε η εταιρία Zhidou Greece και απέσπασε το πρώτο βραβείο Greek Green Awards 2019, στην κατηγορία Έξυπνη & Καθαρή Μετακίνηση. Με την ελληνική υπογραφή του καθηγητή και διευθυντή του εργαστηρίου Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών στο τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, και το κέικ -μεγάλης διατροφικής αξίας- “Feedback”, που παράγεται από «άχρηστες» και ρυπογόνες πρώτες ύλες, όπως το τυρόγαλα ή ο ορός γάλακτος και θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα υποσιτισμού του πλανήτη. Στη Θεσσαλονίκη τώρα, οι «πρωτιές» ολοένα και πυκνώνουν, καθώς στη Helexpo εγκαινιάστηκε το πρώτο κέντρο ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα, Zero Waste Lab της Coca-Cola, ενώ το πρώτο -32 στρεμμάτων- Πάρκο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης στο πρώην στρατόπεδο Μπαρέτη (Λαγκαδάς) έχει σκοπό την περιβαλλοντική εκπαίδευση, με ειδικό μηχάνημα ανακύκλωσης. Στον άμεσο σχεδιασμό της πόλης και η φύτευση 2.000 βραδυφλεγών δέντρων στο Σέιχ Σου, σε μια προσπάθεια να θωρακιστεί η περιοχή από το ενδεχόμενο μιας πυρκαγιάς.

The inlfuencer: Για την 27χρονη green YouTuber Kristen Λεοτσάκου η προστασία του περιβάλλοντος και των ζώων, -με το να μειώσουμε ή να διακόψουμε την κατανάλωση ζωικών προϊόντων μέχρι ν’ αγοράζουμε second hand ρούχα- είναι μονόδρομος. «Έρευνες δείχνουν ότι μόνο η vegan διατροφή εξασφαλίζει υγιές βάρος και μπορεί να θωρακίσει από καρκίνο, καρδιοπάθεια, χοληστερίνη κ.ά. Η βιομηχανία ζωικών τροφών συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή. Το 80% της καλλιεργήσιμης γης χρησιμοποιείται για ζωική παραγωγή, τη στιγμή που ένας στους 9 ανθρώπους είναι υποσιτισμένος», υποστηρίζει με θέρμη. Η ίδια προσπαθεί να αγοράζει ελληνικά προϊόντα, έχει πάντα μια υφασμάτινη τσάντα μαζί της, δεν πετάει φαγητό, δεν τρώει ζωικές τροφές και ντύνεται αποκλειστικά με μεταχειρισμένα ρούχα.

Eco fashion event

Με τίτλο «Let’s go Green» και κυρίαρχη τάση το ecoway of living, το κατάστημα ΙNTERVISTA και το περιοδικό GLOW στήριξαν τη νέα φιλοσοφία μ’ ένα ξεχωριστό fashion happening -women only-, με “green” χαρακτήρα. Στις 6 Απριλίου, το κατάστημα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης «ντύθηκε» στα πράσινα, θέλοντας να περάσει δυνατά το οικολογικό του μήνυμα, ενισχύοντας τις δράσεις του συλλόγου φίλων νοσοκομείου Παπαγεωργίου η Αντηρίδα για περισσότερο πράσινο στην πόλη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ GLOW 147 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2019