Από το 1994, το Μουσείο έχει θέσει σαν στόχο του την ανάδειξη του σύγχρονου εικαστικού κοσμήματος, μέσα από την παρουσίαση ομαδικών περιοδικών εκθέσεων, με τη συμμετοχή Ελλήνων και διεθνών καλλιτεχνών. Ακόμη, έχει καθιερώσει τη μοναδική Biennale Σύγχρονου Εικαστικού Κοσμήματος στην Ελλάδα, εντάσσοντας ιδιαίτερες θεματικές που, αφενός διεγείρουν την καλλιτεχνική ανησυχία και τη δημιουργικότητα, και αφετέρου πραγματεύονται κοινωνικούς προβληματισμούς και ζητήματα. Συσπειρώνοντας τους καλλιτέχνες σε μία κοινή έκθεση, κάθε δύο χρόνια, αναδύεται ένα νέο δίκτυο δημιουργών κοσμήματος. Φέτος, η θεματική της έκθεσης αποβλέπει στην ανάδειξη της καρφίτσας ως κοσμήματος ή διακοσμητικού αντικειμένου.
To ελληνικό κόσμημα έχει χιλιάδες χρόνια Ιστορίας. Πόσο σημαντική είναι μια τέτοια έκθεση για το Μουσείο και την Ελλάδα;
Κάθε περιοδική έκθεση είναι σημαντική, γιατί μέσα από αυτήν μπορεί κανείς να αναλωθεί στην επεξήγηση της λεπτομέρειας σε σχέση με ένα πολιτιστικό κειμήλιο. Αυτή δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να κατανοήσει αυτό το αντικείμενο σε κάθε του λεπτομέρεια, αλλά και το ίδιο το Μουσείο να μπορέσει να αναπτυχθεί με προγράμματα. Έτσι, η έκθεση δεν είναι η κατάληξη, αλλά η αφετηρία για κάποια νέα συνεργασία που δεν αφορά απλά τους καλλιτέχνες ή τη δημιουργία αλλά και την εκπαίδευση γύρω από τις διακοσμητικές τέχνες. Σκοπός του Μουσείου είναι η ανάπτυξη των διακοσμητικών και κυρίως των χειροποίητων τεχνών. Στο πλαίσιο των παραδοσιακών τεχνών που τείνουν να εκλείψουν τοποθετείται και το κόσμημα.
Τι ξεχωρίζετε σε αυτή την έκθεση;
Πρόκειται για μια curated έκθεση 100 καλλιτεχνών από 20 χώρες που επιμεληθήκαμε μαζί με τον Βύρωνα Βαφειάδη, μόνιμο επιμελητή του Μουσείου. Είμαι πραγματικά περήφανη που μπορέσαμε αυτήν τη φορά να έχουμε εκθέματα σύγχρονων καλλιτεχνών και από τις πέντε ηπείρους. Σημαντική είναι η τεράστια συμμετοχή που καταφέραμε να εξασφαλίσουμε από καταξιωμένους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, κάποιοι από τους οποίους είναι ακαδημαϊκοί, αλλά και δύο καταξιωμένες Ελληνίδες καλλιτέχνιδες με διδακτορικό στο Εικαστικό Κόσμημα σε πανεπιστήμια του εξωτερικού - ιδιαίτερα σημαντικό ώστε να δείξουμε πως το κόσμημα θα πρέπει επιτέλους να ενταχθεί στην ανώτερη εκπαίδευση.
Τα κοσμήματα είναι μια πολύτιμη, φορέσιμη Τέχνη. Πρέπει κάθε καλλιτέχνης να τα αντιμετωπίζει έτσι;
Εμείς βλέπουμε το κόσμημα ως κάτι πολύτιμο. Πολύτιμο μπορεί να είναι ένα τατουάζ της φυλής των Μασάι, που αποτελεί ένα κόσμημα σώματος και επιδεικνύει την κοινωνική θέση του άντρα ή της γυναίκας που το έχει. Πολύτιμο φορέσιμο κόσμημα μπορεί να είναι μια ειδική παραγγελία που θα φτιάξει ένας καλλιτέχνης για μία εξέχουσα περίσταση, ή κάτι σε άμεση σύνδεση με τη συμβολικότητά του - ένας σταυρός ή κάτι που δηλώνει μια ανάμνηση. Πολλές φορές, τα εικαστικά κοσμήματα δε φοριούνται λόγω του υλικού ή του όγκου τους. Στην Biennale, υπάρχουν κάποια έργα, όπως της Σοφίας Ζαράρη ή της Δέσποινας Πανταζοπούλου που δε φοριούνται. Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που δημιουργούν εμπορικό κόσμημα, όπως η Μαρία Λαλαούνη, η Αντωνία Καρρά, η Χαρά Καραμιχάλη, που τα έργα τους μπορούν πολύ ωραία να φορεθούν, μιας και έχουν συνηθίσει να ανταποκρίνονται σ’ αυτό που ζητάει η αγορά.
Το έργο της έκθεσης ταξιδεύει και μέσω video στη Νέα Υόρκη...
Συμμετέχουμε κάθε χρόνο στη New York Jewelry Week, που είναι η μεγαλύτερη πλατφόρμα κοσμήματος στον κόσμο και αφορά όλων των τύπων τα κοσμήματα, όπου συμμετέχουν designers, πανεπιστήμια, galleries, μουσεία μαζί με τα πιο ισχυρά ονόματα οίκων του κόσμου. Εκεί, συμμετέχουμε για να δείξουμε αφενός τη συνέχεια του εικαστικού κοσμήματος μέσω του έργου των Ελλήνων καλλιτεχνών, βοηθώντας τους να γίνουν γνωστοί στο εξωτερικό, αλλά και για να μεταφέρουμε το ολοκληρωμένο πολιτιστικό και εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Μουσείου που προσφέρεται στην Αθήνα ώστε να το γνωρίσουν -ή και να συμμετέχουν σ’ αυτό- Αμερικανοί πολίτες. Μέσω του video που θα δημιουργηθεί, οι καλλιτέχνες θα μιλούν για τις δημιουργίες τους και το Μουσείο θα παρουσιάσει τι είναι αυτό που έχει να πει μέσω της Biennale.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως το Δεκέμβριο του 2025
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ:
Αριστερά: Ιωάννα Λαλαούνη
Δεξιά: Λαλαούνη Μαρία, Ελλάδα, Καρφίτσα
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 2025
