Mπαίνοντας κάποιος στο γραφείο της, αντιλαμβάνεται αμέσως τη θετική αύρα και την ευφυΐα της. Κυριαρχεί στον χώρο της, αλλά ποτέ δεν καταχράται την εξουσία της. Χειμαρρώδης και ιδιαίτερα φιλική, η Βασιλική Δόσπρα είναι μια γυναίκα που στέκεται στο πλευρό των άλλων γυναικών. Έχοντας ασχοληθεί με πολλές υποθέσεις οικογενειακού δικαίου όπου έχουν υπάρξει κακοποιητικές συμπεριφορές, η ίδια πλέον θεωρεί μονόδρομο τη συμβολή όλων μας στην αφύπνιση και την αντιμετώπιση τέτοιου είδους παθογενειών, που δεν πρέπει πλέον ν’ αποτελούν κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Είναι, άλλωστε, στο χέρι μας!

Πότε εντοπίσατε αρχικά την αύξηση υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας και γιατί αυτό ήταν κάτι που σας προβλημάτισε; 

Ως δικηγόρος και διαμεσολαβήτρια, με εξειδίκευση στην οικογενειακή διαμεσολάβηση, και αναλαμβάνοντας τέτοιου είδους υποθέσεις εδώ και 23 χρόνια, παρατήρησα ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχει έξαρση περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στα σπίτια ατόμων υψηλού οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου. Δυστυχώς, πολλές από τις καταγγέλλουσες συχνά φοβούνται ή και ντρέπονται να μιλήσουν, ώστε να μην εκτεθούν. Σε αυτό το σημείο, θέλω να τονίσω ότι υπάρχουν τρόποι ν’ απομακρυνθεί o τοξικός σύζυγος και πατέρας από το οικογενειακό περιβάλλον άμεσα και όσο πιο ανώδυνα γίνεται.

Πώς διαχειρίζεστε το κάθε περιστατικό;

Η κάθε υπόθεση είναι διαφορετική και φυσικά θέλει τον δικό της λεπτό χειρισμό, π.χ. δικαστική απομάκρυνση του συζύγου και πατέρα από τη σύζυγο και τα τέκνα. Έχω πετύχει, όσες φορές το αιτήθηκα, τη δικαστική απομάκρυνση του κακοποιητή συζύγου από τη σύζυγο, καθώς και περιορισμένη επικοινωνία με το παιδί (λ.χ. 3 ώρες εβδομαδιαίως) με επίβλεψη από συνοδό του παιδιού. Για τις περιπτώσεις όπου υπάρχει οικονομική αδυναμία, είναι εφικτή η επίτευξη παρόμοιων αποτελεσμάτων με Εισαγγελική εντολή. Πλέον, αισθάνομαι πως μπορούμε να διασφαλίσουμε τις καλύτερες δυνατές και ασφαλείς συνθήκες για μία μητέρα και το παιδί της. Συνεργάζομαι με δικαστικούς ψυχολόγους και παιδοψυχολόγους, όπου ακόμη και από τα λεγόμενα της μητέρας μπορεί να εκτιμηθεί το είδος της κακοποίησης (λεκτική, συναισθηματική, οικονομική, σωματική, σεξουαλική). Η συλλογή από μέρους μας όλων των κατάλληλων αποδεικτικών στοιχείων -δεδομένων των συνθηκών κάθε φορά- δεν αφήνει περιθώρια για λάθος δικαστικές εκτιμήσεις και οδηγεί σε μία νέα, ασφαλή κατάσταση για την καταγγέλλουσα και το παιδί.

Αυτές οι ενέργειες προϋποθέτουν ότι η καταγγέλλουσα θα πρέπει να βρίσκεται σε καλή οικονομική κατάσταση;

Απευθύνονται σε όλους. Όταν δεν υπάρχει οικονομική δυνατότητα, αιτούμαι ψυχιατρική πραγματογνωμοσύνη από Δημόσια Δομή. Είτε μέσω της ιδιωτικής οδού είτε μέσω του Δημοσίου, ένας κακοποιητικός σύζυγος ή/και γονέας μπορεί ν’ απομακρυνθεί. Η οικονομική κατάσταση κάποιου δεν πρέπει να καθορίζει την ασφάλειά του!

Γιατί είναι σημαντικό ν’ αφυπνίσουμε τους γονείς σε ό,τι αφορά την κακοποίηση; 

Πώς αυτή η παθογένεια «τραυματίζει» για πάντα την ψυχή ενός παιδιού κι επηρεάζει το μέλλον του ως ενήλικα; Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει τα παιδιά να βιώνουν κακοποίηση. Μεγαλώνοντας, γίνονται είτε κακοποιητές-θύτες, είτε δημιουργούν κακοποιητικές σχέσεις. Αναζητούν ασυνείδητα τέτοιου είδους συμπεριφορές στο μέλλον, εκεί αισθάνονται «ασφαλείς», οπότε θα πρέπει να κόβουμε το νήμα που κρατάει τα θύματα δεμένα με τους θύτες. Πολλές φορές γυναίκες έρχονται για να εκθέσουν την κατάσταση που τους προβληματίζει και να ενημερωθούν για τα δικαιώματά τους σε μία προσπάθεια να βρουν τη δύναμη να σταματήσουν την κακοποίηση.

Τι είναι αυτό που κρατάει συνήθως τα θύματα κοντά στους κακοποιητές τους;

Ο ένας λόγος είναι ότι πιστεύουν πως δεν μπορούν να βγουν από αυτή την κατάσταση για πρακτικούς λόγους (οικονομικούς, κοινωνικούς, εξαιτίας φόβου για το μετά). Ο άλλος λόγος, τον οποίο εντοπίζω ως σύμβουλος ψυχικής υγείας, είναι ότι υποσυνείδητα έχει δημιουργηθεί η στρεβλή πεποίθηση πως είναι ασφαλείς μέσα στην κακοποίηση, επειδή αυτές οι συναισθηματικές καταστάσεις τούς είναι συναισθηματικά γνώριμες (το υποσυνείδητο τείνει να μας κρατάει στα γνώριμα συναισθήματα). Θύμα, θύτης και σωτήρας είναι πάντα υποσυνείδητα τρεις πτυχές του ίδιου ατόμου.

Πώς πήρατε την απόφαση και συνδυάσατε το κομμάτι της δικηγορίας με αυτό της ψυχικής υγείας; 

Έπαθα υπερκόπωση πριν από μερικά χρόνια και τυχαία βρέθηκα να παρακολουθώ κάποιο σεμινάριο αυτογνωσίας, με επίκεντρο τα κύματα Θήτα του εγκεφάλου μας και τον τρόπο που αλλάζουν τα υποσυνείδητα προγράμματα. Εξεπλάγην με αυτόν τον καινούριο κόσμο που ανοίχτηκε μπροστά μου και ξεκίνησα τη μεγαλύτερη αναζήτηση, ώστε κατά κάποιον τρόπο να πείσω την ορθολογίστρια δικηγόρο μέσα μου ότι όλα αυτά τα παράξενα είναι αληθινά και ισχυρά. Διαπίστωσα ότι ο καθένας μπορεί να «σώσει» μόνο τον εαυτό του και ν’ αποτελέσει παράδειγμα για τους άλλους.

Όσον αφορά στο κομμάτι του οικογενειακού δικαίου, ποιο είναι το δικό σας όραμα; 

Να δημιουργήσω μία legal clinic, που θα λειτουργεί ως δομή και θα φροντίζει τις οικονομικά αδύναμες, κακοποιημένες γυναίκες, με τη δημιουργία ενός χώρου άμεσης φιλοξενίας και στέγασης (shelter). Οι γυναίκες αυτές χρειάζονται φροντίδα ψυχοσυναισθηματική, υλική και νομική. Πρόκειται για ένα όραμα, το οποίο επιθυμώ και εύχομαι να υλοποιήσω, απευθύνοντας παράλληλα και ανοικτή πρόσκληση εδώ για το θέμα αυτό.

Info: Δικηγορικό γραφείο Βασιλική Δόσπρα, διεύθυνση: 26ης Οκτωβρίου 8, Θεσσαλονίκη

Φωτογραφία: Άρης Ράμμος 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022