Αισθάνεστε ότι τίποτα πλέον δεν σας προκαλεί ευχαρίστηση; Από τα απλά πράγματα, όπως η γεύση του αγαπημένου σας πιάτου μέχρι και τα πιο μεγάλα, που μπορεί να είναι η εύρεση της ιδανικής εργασίας. Οι ρυθμοί της καθημερινότητας τρέχουν, με εσάς να είστε σωματικά παρόντες, αλλά να απουσιάζετε ψυχικά. Χαμένοι μες τον ίδιο σας τον εαυτό...

Αν, λοιπόν, βιώνετε μια τέτοια κατάσταση, κατά την οποία νιώθετε πως δεν μπορείτε να απολαύσετε τίποτα, τότε υπάρχει μια πιθανή εξήγηση. Ακούει στο όνομα, Anhedonia. Πρόκειται, για έναν επιστημονικό όρο, ο οποίος αντιπροσωπεύει την ανικανότητα της χαράς. Δεν σας επιτρέπει να σας προκληθεί το αίσθημα τη ευχαρίστησης. Δεν εκδηλώνεται μόνο σε μια συγκεκριμένη «περιοχή», αλλά σε όλες τις πιθανές εμπειρίες που βιώνει το συγκεκριμένο άτομο. Συνδέεται άρρηκτα με την έλλειψη κινήτρου, καθώς κυριαρχεί η σκέψη πως δεν υπάρχει νόημα να προσπαθήσει για κάτι παραπάνω, δημιουργώντας ένα πλήγμα στην ποιότητα της ζωής του.

Η Anhedonia δεν είναι κάποια διαταραχή, αλλά κυρίως ένα κοινό σύμπτωμα κάποιας ψυχικής ασθένειας. Πιο συχνά εντοπίζεται σε ανθρώπους που ταλανίζονται από την κατάθλιψη, το έντονο άγχος, τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), αλλά και σε περιπτώσεις σχιζοφρένειας και σε χρήστες απαγορευμένων ουσιών. Παρόλα αυτά, έρευνες αποδεικνύουν πως ένα μεγάλο ποσοστό το έχει περάσει, έστω και μια φορά στη ζωή του. Γεγονός που δικαιολογείται λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξης της πανδημίας, η οποία αποσυντόνισε τις καθημερινότητά μας.

Κατά κύριο λόγο χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: την κοινωνική και τη φυσική. 

Η πρώτη σχετίζεται στην αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον του. Προκαλείται μειωμένο ενδιαφέρον και απουσιάζει από κοινωνικές εκδηλώσεις, μαζώξεις, παραμένοντας στην απομόνωση. Η δεύτερη, η σωματική ανηδονία, επηρεάζει την αδυναμία ευχαρίστησης ως προς τα πράγματα, με τα οποία «επικοινωνεί» το σώμα μας. Το πιο σύνηθες είναι η χαμηλή λίμπιντο και η απάθεια προς το άγγιγμα ενός αγαπημένου μας.

Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της;

• Αρνητικά συναισθήματα για εσάς και τους άλλους
• Προσποίηση χαράς
• Απώλεια ενδιαφέροντος για σεξουαλικές πράξεις
• Δυσκολία προσαρμογής σε κοινωνικές συγκεντρώσεις
• Μείωση συναισθηματικών λεκτικών φράσεων
• Έλλειψη σχέσεων
• Προτίμηση για μοναξιά
• Μειωμένη αισιοδοξία για το μέλλον
• Μονότονος λόγος που δείχνει μια συνεχή αδιαφορία για πολλά πράγματα.

Πώς την αντιμετωπίζουμε;

Σε περίπτωση που την εντοπίζετε στη ζωή σας, οφείλετε να μην το αμελήσετε. Καταγράψτε όλα τα συμπτώματα, προκειμένου να υπάρχει μια πλήρης εικόνα και να μην υπάρξει οποιαδήποτε παρεξήγηση. Πολύ πιθανόν να χρειαστεί να προβείτε και σε εξέταση αίματος, ώστε να ελεγχθεί, εάν έχετε ανεπάρκεια βιταμινών ή πρόβλημα θυρεοειδούς που μπορεί να συμβάλλει στη διαταραχή της διάθεσής σας.

Φυσικά, είναι ωφέλιμο να επισκεφθείτε έναν ειδικό, δεδομένου πως πρόκειται για ψυχική ασθένεια. Ειδικότερα, αν την παρατηρείτε καιρό, θα είναι απαραίτητο να ζητήσετε τη βοήθεια ενός ψυχολόγου, ο οποίος θα μπορέσει να σας κατευθύνει.

Παράλληλα, μπορείτε φυσικά να πραγματοποιήσετε και διάφορες αλλαγές στη ρουτίνα σας από μόνοι σας, που ενδεχομένως δράσουν θετικά. Για παράδειγμα, αν έχετε αποκοπεί από δικούς σας ανθρώπους, προσπαθήστε να ξανά ανακτήσετε τις επαφές σας και να μην επιλέγετε την απομόνωση. Επιπλέον, επενδύστε στην αυτοφροντίδα. Εντάξτε στο πρόγραμμά σας συνήθειες που ενεργοποιούν τις ενδορφίνες, αλλά και παλιές αγαπημένες σας και δώστε χρόνο. Μέσα σε όλα αυτά, δώστε προσοχή και στα συναισθήματα. Δηλαδή, εάν εντοπίσετε μια κατάσταση που σας δημιουργεί αρνητικές σκέψεις, εστιάστε εκεί και αντικαταστήσετε τες με ουδέτερες, ώστε βήμα βήμα αυτό να αλλάξει.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η ψυχική υγεία είναι ευαίσθητη περίπτωση και χρειάζεται υπομονή κι επιμονή για να επανέλθουμε. Να θυμάστε ότι δεν ντρεπόμαστε για όσα περνάμε, γι' αυτό ακόμη και η συζήτηση επί του θέματος με ανθρώπους που μας νοιάζονται, θα βοηθήσει. Θα είναι ένας τρόπος για να αποχωριστείτε αυτό το «βάρος» και να το μοιράσετε. Τολμήστε το!