Ο Jean-Michel Othoniel έχει μετατρέψει την Αβινιόν σε ένα απίθανο καλλιτεχνικό σύμπαν, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη έκθεση της καριέρας του, και μια από τις πλέον εντυπωσιακές που έχουν φιλοξενηθεί ποτέ στην πόλη. Η αφορμή ήταν η διπλή επέτειος: 25 χρόνια από την ανακήρυξή της σε Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Πρωτεύουσα και 30 χρόνια από την ένταξή της στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Η απάντησή του ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια επετειακή έκθεση. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική κατάκτηση, με 270 έργα διάσπαρτα σε δέκα τοποθεσίες, από το Παλάτι των Παπών έως τη γέφυρα Saint-Bénézet. Χρησιμοποιώντας φυσητό γυαλί, ατσάλι, φύλλα χρυσού και χρωματιστές χάντρες, ο Othoniel συνέθεσε ένα artistic υπερθέαμα που εκτείνεται σε όλη την πόλη.

The Poetry of Desire

Το θεματικό νήμα της έκθεσης ξεκινά από τον 14ο αιώνα, όταν ο Πετράρχης, στην εκκλησία Sainte-Claire, είδε τη Laure κι ερωτεύτηκε παράφορα. Ο Othoniel δεν αντλεί έμπνευση μόνο από τον έρωτα αυτόν, αλλά από τη μορφή της ποιητικής του σημασίας: την επιμονή, τη μεταμόρφωση του συναισθήματος σε τέχνη, τη διαρκή αναδιατύπωση της επιθυμίας.

«Κάθε ενότητα της έκθεσης είναι σαν ένα σονέτο», λέει ο καλλιτέχνης. Ένα γυάλινο κόκκινο «καρδιοειδές» έργο τοποθετήθηκε ακριβώς στο σημείο όπου ο ποιητής πρωτοείδε τη Laure. Από εκεί ξεκινά ένα αστρικό σύμπαν εκθέσεων που περιηγείται τα πάθη του ανθρώπου και του θείου.

The Heart of the City: Palais des Papes

Στον πυρήνα του project βρίσκεται το επιβλητικό Παλάτι των Παπών, ένας όγκος πέτρας που δεσπόζει στον ορίζοντα της πόλης. Εκεί, ο Othoniel εγκατέστησε 133 έργα: αιωρούμενα γλυπτά από γυαλί που αναπαριστούν τα ζώδια, ένα σιντριβάνι από χρυσό και γυαλί στους κήπους, μια σύνθεση από ατσάλινα τούβλα που θυμίζει ανεμοδαρμένο αμμόλοφο. Πίνακες με λουλούδια ζωγραφισμένοι πάνω σε φύλλα λευκού χρυσού και μια «τάφρος του έρωτα» με λαμπερά μπλε γυάλινα τούβλα ολοκληρώνουν την εμπειρία.

Οι απαιτήσεις του έργου ήταν τεράστιες: οι εγκαταστάσεις διήρκεσαν έξι εβδομάδες, πολλές εργασίες έγιναν τη νύχτα, ενώ η ασφάλεια των έργων απέναντι στους ισχυρούς ανέμους της Προβηγκίας εξασφαλίστηκε με εξειδικευμένη μηχανική υποστήριξη. Στη Μεγάλη Χάλα, τέσσερις σφαίρες πέντε μέτρων από χρυσές χάντρες αιωρούνται χωρίς να έχει τρυπηθεί κανένα πέτρινο στοιχείο, χάρη σε μια αόρατη μεταλλική δομή που υποστηρίζει το βάρος τους.

A Dialogue with Time

Η έκθεση ξεπερνά κατά πολύ τα όρια του Παλατιού. Στα μουσεία της πόλης, ο σπουδαίος καλλιτέχνης προβάλει την Ιστορία της Τέχνης. Στο Collection Lambert, έργα του συνομιλούν με τον μινιμαλισμό: ένα «χαλί» από γυάλινα τούβλα αποτίνει φόρο τιμής τόσο στις τελετές καύσης στην Ινδία όσο και στις μεταλλικές πλάκες του Carl André. Ένα γλυπτό από πράσινα τούβλα «συνομιλεί» με τον Donald Judd, ενώ ένα πρώιμο περιδέραιο από Murano συνοδεύει τους πολύχρωμους στύλους του André Cadere.

The City as a Stage

Η Αβινιόν γίνεται η σκηνή μιας καλλιτεχνικής... εξομολόγησης! Στο Μουσείο Lapidaire, γυάλινες στήλες του Othoniel στέκονται δίπλα σε αιγυπτιακές επιτύμβιες στήλες. Στο Calvet, νεοκλασικά γλυπτά γυναικών περιβάλλουν έναν χρυσό λωτό, ενώ δίπλα, το «φωτεινό φυτολόγιό» του αντανακλά τη βοτανική συλλογή του μουσείου. Στα παλιά δημόσια λουτρά Bains Pommer, που πρόσφατα μετατράπηκαν σε μουσείο, οι πορσελάνινες μπανιέρες συνοδεύονται από γυάλινα σιντριβάνια, με τον ήχο του νερού να θυμίζει μια παλιά τελετουργία καθαρμού.

Στο πρώην παπικό υπνοδωμάτιο, διακοσμημένο με τοιχογραφίες από στροβιλιζόμενες κληματόβεργες, τοποθέτησε ένα γλυπτό που μοιάζει να δραπέτευσε από την τοιχογραφία και να εγκαταστάθηκε στο τζάκι - το μοναδικό μη διατηρητέο στοιχείο του χώρου. «Το διασκέδασα απίστευτα», λέει ο ίδιος. «Ήταν σαν να έδωσα μορφή σε κάτι που αιωρείται μέσα στον χρόνο».

Cosmos & the Ghosts of Love

Ο τίτλος της έκθεσης, "Cosmos ou Les Fantômes de l’Amour", που στα ελληνικά μεταφράζεται ως «Το σύμπαν ή τα φαντάσματα της αγάπης», λειτουργεί σαν μια μεταφορά για το σύνολο του έργου του. «Είναι η στιγμή που νιώθω ότι κατέχω πλήρως το μέσο μου», σημειώνει ο καλλιτέχνης. «Δουλεύω με μια ομάδα που λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένο σύμπαν, οι πλανήτες είναι ευθυγραμμισμένοι».

Info: Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 4 Ιανουαρίου 2026

Main photo: OTresson / Avignon Tourisme

Με πληροφορίες από Wallpaper