Από το βραβευμένο «Γίνε Πράκτορας του Πλανήτη»μέχρι τις πρόσφατες ιστορίες της, το έργο της εστιάζει με συνέπεια στην περιβαλλοντική αγωγή και εμπνέει τη νέα γενιά να ονειρευτεί έναν πιο βιώσιμο κόσμο. Παράλληλα, η Ελένη Ανδρεάδη,Διευθύντρια Αειφορίας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στον ξενοδοχειακό όμιλο Sani/Ikos, αποδεικνύει πως η περιβαλλοντική δέσμευση δεν περιορίζεται στη συγγραφή, αλλά αποτελεί προσωπική και επαγγελματική στάση ζωής.

Το νέο σας βιβλίο ανατρέπει αγαπημένα κλασικά παραμύθια δίνοντάς τους έναν σύγχρονο, περιβαλλοντικό προσανατολισμό. Τι σας ενέπνευσε να δημιουργήσετε αυτήν τη συλλογή; Η ιδέα δημιουργήθηκε καθώς διάβαζα τα κλασικά παραμύθια με τα μικρά παιδιά μου. Αυτές οι ιστορίες μεγάλωσαν γενιές. Στην επαφή μου πάλι με αυτές ύστερα από χρόνια, αισθάνθηκα πως, ενώ πολλά μηνύματα έχουν αντέξει στον χρόνο ‒όπως η δύναμη της αγάπης, της αυτοθυσίας, της επιμονής και της σκληρής δουλειάς‒, οι φόρμες τους συχνά φαντάζουν ξεπερασμένες. Οπότε φαντάστηκα ‒μεταξύ άλλων‒ μια γοργόνα που αναζητά τον πρίγκιπα όχι για να τον παντρευτεί, αλλά για να σώσει τη θάλασσα, τον Τζακ να πετάει φασόλια και να ξεφυτρώνει μια θεόρατη πολυκατοικία με έναν κακό μάγο που έκλεψε τη χαρά των ανθρώπων, και την Κοκκινοσκουφίτσα στην αφρικανική σαβάνα να κρύβει το λιοντάρι στο σπίτι της άρρωστης γιαγιάς της, γιατί κινδυνεύει από έναν κυνηγό.

Πώς επιλέξατε ποια παραμύθια θα «επανεφεύρετε»; Έγραψα οκτώ, από τα οποία διάλεξα τα πέντε γι’ αυτήν την έκδοση. Ήταν ένας συνδυασμός των αγαπημένων μου, όπως «Ο Τζακ και η φασολιά» ή «Η μικρή γοργόνα», αλλά και αυτών που μου επέτρεπαν να τα αναπλάσω, όπου μπορούσα δηλαδή να βρω τη χαραμάδα που με άφηνε να τρυπώσω στην ιστορία και να την ανασυνθέσω.

Στο βιβλίο αυτό, για παράδειγμα, η γοργόνα βγαίνει στη στεριά για να σώσει τον βυθό. Πώς αντιδρούν τα παιδιά σε αυτούς τους νέους ήρωες και ποιο το μήνυμα που θέλετε να περάσετε; Διαβάζοντας τη«Σταχτοπούτα» ή την «Ωραία Κοιμωμένη» με τη μικρή μου κόρη, είδα τον εαυτό μου να θέλει να διανθίσει την ιστορία τους, προσθέτοντας στοιχεία όπως: «Ήταν όμορφη, αλλά και φοβερή εφευρέτης, γι’ αυτό έσκυψε να δει πώς λειτουργεί ο αργαλειός και τρυπήθηκε» ή «της ταίριαξε το γοβάκι, οπότε είπε στον πρίγκιπα ότι, αφού πάει Πανεπιστήμιο και βρει τον εαυτό της και έχουν γνωριστεί καλύτερα, θα παντρευτούν». Διαπίστωσα ότι δε με ικανοποιούσαν πλήρως οι ιστορίες αυτές. Αντίστοιχα, στον γιο μου έλεγα ότι ο πρίγκιπας που είδε τη Σταχτοπούτα δεν την ερωτεύτηκε επειδή ήταν όμορφη, αλλά από τη συζήτηση που είχαν μαζί. Ότι ήταν τα όνειρά της που αγάπησε. Παράλληλα, αναγνωρίζω ότι δεν πρέπει να παραμελήσουμε και τα διαχρονικά μηνύματα των παραμυθιών αυτών, όπως τη σημασία της αγάπης, της τύχης να βρεις έναν σύντροφο με τον οποίο γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος και να συνταξιδεύσετε σε αυτήν την περιπέτεια της ζωής. Στην αναζήτηση να δημιουργήσουμε νέα πρότυπα και να είμαστε σύγχρονοι, δεν πρέπει να ξεχάσουμε τα πανανθρώπινα μηνύματα που μας ενώνουν. Έχω προσπαθήσει να διατηρήσω και τις δύο πτυχές σε αυτές τις ιστορίες.

Τι είναι αυτό που σας ωθεί να συνδυάζετελογοτεχνία και οικολογία; Είναι το δωδέκατο βιβλίο μου και όλα έχουν πνοή αειφορίας, είτε είναι βιβλία πιο ριζωμένα στη μεταφορά γνώσεων πάνω σ’ ένα περιβαλλοντικό αντικείμενο είτε μυθοπλασία καιπεριπέτεια με έναυσμα περιβαλλοντικό. Συνεχίζω ίσως γιατί νιώθω την ανάγκη επικοινωνίας πάνω σε αυτά τα ακόμα άλυτα θέματα, όπου η δράση της ανθρωπότητας είναι ανεπαρκής. Παράλληλα, η ανταπόκριση των παιδιών, των γονέων και των εκπαιδευτικών είναι σημαντική και ανεκτίμητη για εμένα. Επικοινωνούν με ιστορίες σχετικά με το πώς ενημερώθηκαν για κάποιο θέμα που δε γνώριζαν, πώς άλλαξαν την οπτική τους και έλαβαν δράση. Το βιβλίο είναι ένας σπόρος που, αν είσαι τυχερή, θα φυτεύσεις και, αν είσαι ακόμα πιο τυχερή, θα ανθίσει.

Τα βιβλία σας έχουν μεταφραστεί και ταξιδέψει σε πολλές χώρες. Πώς ανταποκρίνονται τα παιδιά διεθνώς σε ιστορίες με περιβαλλοντικά θέματα; Βλέπετε διαφορές ανάλογα με τον πολιτισμό ή είναι ένα παγκόσμιο «κάλεσμα»; Υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε τοπικό επίπεδο, αλλά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι παγκόσμια και στις περισσότερες περιπτώσεις ίδια. Κλιματική αλλαγή, πλαστική ρύπανση, ραγδαία εξαφάνιση της βιοποικιλότητας, για να αναφέρω τα κύρια. Πλέον,όλοι οι πολιτισμοί τα αναγνωρίζουν, εννοώντας τον κόσμο, μεγάλους και παιδιά, άσχετα από τις κυβερνήσεις και τη δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, ανεπαρκή τους δράση.

Ως ιδρύτρια των «Πρακτόρων του Πλανήτη», έχετε προωθήσει την περιβαλλοντική παιδεία σε χιλιάδες παιδιά. Κατά τη γνώμη σας, ποια είναι η πιο αποτελεσματική προσέγγιση για να αγγίξει η οικολογία τις μικρές ηλικίες; Η βιωματική περιβαλλοντική εκπαίδευση είναι πολύ σημαντική, και η δράση μας με πάνω από 100.000 παιδιά εδώ και 15χρόνια, ως μη κερδοσκοπική οργάνωση, μάς το επιβεβαιώνει ξανά και ξανά. Σίγουρα δεν είναι το μόνο στοιχείο. Χρειάζεται διαθεματική προσέγγιση από την εκπαίδευση συνολικά, υποδομές και σωστά πρότυπα στην κοινωνία. Ζηλεύω τα σχολεία της Γερμανίας, της Ελβετίας και της Σκανδιναβίας που έχουν ενταγμένο το περπάτημα στο βουνό στο εβδομαδιαίο τους πρόγραμμα. Πέρα από τα επιστημονικά καταγεγραμμένα οφέλη στη σωματική και ψυχική υγεία, τη νοητική ανάπτυξη και τις ακαδημαϊκές επιδόσεις, η επίσκεψη στη φύση μαθαίνει στα παιδιά να την αγαπούν. Αλλιώς πώς να θέλουν να προστατεύσουν κάτι που δε γνωρίζουν; Τελευταίο, αφήνω το σημαντικότερο: την οικογένεια, που είναι σίγουρα η σημαντικότερη επιρροή στη διαμόρφωση παιδείας σε αυτήν την τόσο κρίσιμη ηλικία. Σε αυτό το σημείο να πω πως με μεγάλη έκπληξη διαπίστωσα ότι τα βιβλία μου έχουν και ενήλικες αναγνώστες, οι οποίοι θέλουν να ενημερωθούν για τα συχνά δύσκολα αυτά θέματα με απλό τρόπο, είτε για τον εαυτό τους ή είτε για να μπορούν να συζητήσουν με τα παιδιά τους.

Εκτός από συγγραφέας, είστε και Διευθύντρια Αειφορίας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου Sani/Ikos. Πώς συνδέεται για εσάς η επαγγελματική σας δράση με τη συγγραφική σαςταυτότητα; Τα κρατάω ξέχωρα. Το συγγραφικό κομμάτι είναι κάτι που ζει στο μυαλό μου, μια εσωτερική συζήτηση, αν θέλετε, που κάνω τα ξημερώματα όταν καταφέρω να βρω χρόνο και τα παιδιά ακόμη δεν έχουν ξυπνήσει να πάνε στο σχολείο, ενώ εγώ πρέπει να φύγω για το γραφείο. Η επιχειρηματική επαγγελματική μου ιδιότητα είναι η ευκαιρία να συμβάλλω στο να γίνουν κάποια από αυτά για τα οποία γράφω πράξη, όπως το να μην έχουν τα ξενοδοχεία του ομίλου πλαστικά μιας χρήσης και να ηλεκτροδοτούνται μονάχα από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Βρίσκω πως χρειάζομαι και τα δύο, κανένα από μόνο του δεν αρκεί.

Ποιο είναι το επόμενο δημιουργικό ή περιβαλλοντικό σας βήμα; Να περιμένουμε συνέχεια στον κόσμο αυτών των παραμυθιών ή κάτι εντελώς καινούριο; Ετοιμάζω κάτι εντελώς καινούριο. Δύο εγχειρήματα, συγκεκριμένα. Αγάπησα αυτό το νέο βιβλίο, όμως, ιδιαίτερα και δεν αποκλείω να επανέλθω με τις υπόλοιπες ιστορίες που δε χώρεσαν εδώ.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΝΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2025