Η Τζένη Αργυρίου, χορογράφος και transmedia artist, αποφοίτησε από την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης στην Αθήνα με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση. Συνέχισε τις σπουδές της στη Νέα Υόρκη, όπου συνεργάστηκε με διεθνείς καλλιτέχνες και δημιούργησε τα πρώτα της χορογραφικά της γραφήματα. Από το 2003 είναι ιδρυτικό μέλος της «Άμορφη αστική μη κερδοσκοπική», η οποία αποτελεί μια πλατφόρμα πειραματισμού, μεταξύ διαφορετικών μορφών τέχνης, μέσα από την οποία αναδύονται πολυμεσικά έργα και συνεργασίες.

Έχει δημιουργήσει και συνεπιμεληθεί  έργα μεταξύ, των οποίων είναι και τα: “Phrasis § Praxis” (σε εξέλιξη),  “Synthesis” (2021), «Αποθέματα: Inventory» (2018), «ΑΝΩΝΥΜΟ» (2018), “Face to Phase” (2017), “Memorandum” (2014), που έχουν παρουσιαστεί στη Στέγη του ιδρύματος Ωνάση, στην Εθνική Λυρική Σκηνή, στο φεστιβάλ Rencontres chorégraphiques internationales de Seine-Saint-Denis, στο Διεθνές Φεστιβάλ Καλαμάτας, στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου κ.α. 

Φέτος, μόλις ανέλαβε και ξεκινά την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με σημαντικές νέες συνεργασίες με πολιτιστικούς φορείς, όπως η Εθνική Λυρική Σκηνή και κορυφαία ονόματα του χώρου ενώ θα πραγματοποιηθεί φέτος από τις 18 έως τις 27 Ιουλίου. Στην κορύφωση της επετειακής χρονιάς των 30 χρόνων της ιστορικής διαδρομής του (1995-2025), το φετινό Φεστιβάλ περιλαμβάνει 20 συνολικά έργα μεγάλων Ελλήνων και ξένων χορογράφων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η Τζένη Αργυρίου, με βαθύ σεβασμό στην ιστορία του θεσμού και με φρέσκια ματιά, συνεχίζει το σημαντικό έργο των προκατόχων της και με όραμα, τόλμη και αίσθημα ευθύνης, προτείνει ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα που τιμά τον χορό, ενώ ταυτόχρονα τον επανατοποθετεί μέσα σε ένα διευρυμένο πολιτιστικό πλαίσιο. Η ίδια αναφερόμενη στο έργο της λέει...

Η ιστορία του θεσμού και πως διαμορφώνεται στο πέρασμα του χρόνου

Το 1995 η Καλαμάτα έγινε η πόλη του χορού και ένα απτό παράδειγμα του αντίκτυπου που μπορεί να έχει η περιφερειακή πολιτιστική πολιτική όταν εκτείνεται σε βάθος χρόνου, αποδεικνύοντας πως ο πολιτισμός είναι κρίσιμος για τη συνοχή, τη δημιουργία και τη φαντασία μιας κοινωνίας. Πολύ σύντομα, το Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας έγινε σημείο αναφοράς τόσο στον ελληνικό όσο και στο διεθνή χάρτη του σύγχρονου χορού.

Μέχρι σήμερα έχουν παρουσιαστεί 322 παραστάσεις ξένων ομάδων και 136 ελληνικών, με χορογράφους που έχουν γράψει ιστορία στο παγκόσμιο στερέωμα του σύγχρονου χορού. Έχει φιλοξενήσει τις πρώτες εμφανίσεις 108 διεθνών ομάδων στην Ελλάδα και έχει πραγματοποιήσει ένα πλούσιο πρόγραμμα από παράλληλες εκδηλώσεις, σεμινάρια σύγχρονου χορού και διαλέξεις, με διεθνώς καταξιωμένους καλλιτέχνες και με χιλιάδες συμμετοχές.

Η επιτυχημένη πορεία του θεσμού και που οφείλει τη διάρκεια και τη δυναμική της

Tα θεμέλια, στα οποία χτίστηκε o θεσμός είναι η συνεχής υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου, και της Περιφέρειας, καθώς και στο εμπνευσμένο έργο των τριών γυναικών που το οδήγησαν στα 30 αυτά χρόνια, ξεκινώντας από τη Βίκυ Μαραγκοπούλου, τη γυναίκα που οραματίστηκε και καθόρισε επί 21 χρόνια το καλλιτεχνικό και διεθνές στίγμα του Φεστιβάλ, την Κατερίνα Κασιούμη που τη διαδέχτηκε επάξια για δύο χρόνια και τη Λίντα Καπετανέα που συνέχισε δυναμικά μέχρι και το 2024.

Ο χορός και πώς προσδιορίζεται σαν μέσο έκφρασης

Ο χορός είναι ένα μέσο που ξεπερνά τα πολιτισμικά σύνορα, που μας επιτρέπει να συνομιλούμε μεταξύ μας και να εφευρίσκουμε νέους κώδικες, ίσως και νέους κόσμους. Μιλάει για την ανθρώπινη κατάσταση, μας συνδέει με τα βαθιά κομμάτια του εαυτού μας και μας βοηθάει να χτίσουμε γέφυρες κατανόησης και αλληλεγγύης. Ο παλμός του Φεστιβάλ χτίζεται μέσα από τη διαδοχή των έργων, αναπτύσσοντας σταδιακά ένα συλλογικό σώμα, που μας τροφοδοτεί την περιέργεια για ανακάλυψη, την επιθυμία για παρατήρηση. Διαστέλλει το χρόνο και μας καλεί να ταξιδέψουμε από τον κόσμο του ενός καλλιτέχνη στον άλλον, για να ξαναβρούμε τον εαυτό μας και να ξαναβρεθούμε με τους άλλους.

Οι στόχοι

Ανέλαβα την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ στα τέλη του 2024, σε αυτή την κομβική στιγμή, που ο θεσμός κλείνει τα 30 του χρόνια και ξεκινά την επόμενη δεκαετία ζωής του. Όπως κάθε επέτειος, έτσι και η τωρινή, μας καλεί να αναλογιστούμε τη διαδρομή ώστε να κατανοήσουμε τι έχει γίνει μέχρι τώρα για να επαναπροσδιορίσουμε τη θέση μας. Επιπλέον, να οραματιστούμε το μέλλον και να αναρωτηθούμε ποιος είναι ο ρόλος που πρέπει να έχει ένα φεστιβάλ χορού σήμερα, εν μέσω ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, κοινωνικών κραδασμών, πολέμων, ατομικής και συλλογικής απομόνωσης και αποξένωσης από τη φύση.

Η τέχνη του χορού και η σύνδεσή του με τις ανησυχίες και τις συνθήκες της εποχής

Μέσα στο σύντομο χρονικό διάστημα που κλήθηκα να κάνω την επιμέλεια του προγράμματος, προσπάθησα να το σχεδιάσω έτσι ώστε να αφουγκράζεται τις αγωνίες της εποχής και να δίνει βήμα σε έργα που συνομιλούν με τον δικό τους τρόπο με το παρόν. Έργα διαφορετικά, μοναδικά, με προσωπική καλλιτεχνική γραφή, που καταθέτουν κάτι ευαίσθητο και ευάλωτο και αφυπνίζουν σκέψεις και συναισθήματα. Έργα χορογραφικά που συνθέτουν τα σώματα με μαεστρία στο χώρο και στο χρόνο και άλλα, με τα οποία ο χορός συνομιλεί με διαφορετικές τέχνες, όπως η μουσική, τα εικαστικά, το θέατρο, η φωτογραφία, ο κινηματογράφος. Έργα που εκκινούν διαδικασίες, όπως η συμμετοχή της κοινότητας, η τελετουργία, η θεραπεία και που αναπτύσσονται γύρω από απλές αλλά πολύτιμες έννοιες όπως ο άνθρωπος, η φύση, η αναπνοή, η παύση.

Οι συνεργασίες

Οι συνεργασίες μάς κάνουν πιο ισχυρούς και μας βοηθούν να σκεφτόμαστε, να ονειρευόμαστε και να πράττουμε μαζί. Αξίζει ειδικά να αναφερθεί αυτή με την Εθνική Λυρική Σκηνή, η οποία ξεκινά στο πλαίσιο του 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας με την παρουσίαση δύο παραγωγών του Μπαλέτου και της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Χορού. Εντός των επόμενων δύο ετών, θα υλοποιηθεί μια ευρύτερη στρατηγική συνεργασία του Δήμου Καλαμάτας με την Εθνική Λυρική Σκηνή, με ένα πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα παραστατικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών δράσεων στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής της εξωστρέφειας, η οποία υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ). 

Τα highlights της γιορτής στην Καλαμάτα

Θα παρουσιαστούν σημαντικά ονόματα και μεγάλοι πρωταγωνιστές όπως  Maguy Marin, Χρήστος Παπαδόπουλος, Damien Jalet, Omar Rajeh και Kat Válastur, σημαντικές νέες συνεργασίες, ενεργοποίηση νέων σημείων στην πόλη και αναθέσεις νέων έργων. Η Maguy Marin, μία από τις σημαντικότερες χορογράφους της εποχής μας, που, δέκα χρόνια μετά από την τελευταία παρουσίασή της στην Ελλάδα, έρχεται για πρώτη φορά στην Καλαμάτα με το Μay Β, ένα από τα κλασικά αριστουργήματα του σύγχρονου χορού του 20ου αιώνα. 

Στη συνέχεια, o Χρήστος Παπαδόπουλος, παρουσιάζει για πρώτη φορά το έργο Mellowing με την ομάδα Dance On Ensemble και ο Damien Jalet, ένας από τους πιο περιζήτητους χορογράφους στον κόσμο με το ολοκαίνουργιο έργο του Thrice με την ομάδα Nagelhus Schia Productions που θα παρουσιαστεί αμέσως μετά την πρεμιέρα του στη Νορβηγία τον Ιούνιο του 2025.

Τέλος, πολλές ακόμη παραστάσεις και παράλληλες δράσεις θα προσφέρουν πολύτιμο υλικό για να σκεφτόμαστε και να ονειρευόμαστε έναν καλύτερο κόσμο και θα ζωντανέψουν αυτή την όμορφη πόλη.

Σας περιμένουμε για να χορέψουμε μαζί στους ρυθμούς του Φεστιβάλ, γιορτάζοντας τη δύναμη του χορού να μας φέρνει κοντά και να μας κάνει πιο ανθρώπινους.

Παρακολουθήστε το official trailer του Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας εδώ. 

Το Φεστιβάλ θα λάβει χώρα 18-27 Ιουλίου 2025. 

Πορτέτο Τζένης Αργυρίου: @Παναγιώτης Μαΐδης