Η νέα περιοδεύουσα έκθεση «Από την απαγορευμένη πόλη. Αυτοκρατορικά διαμερίσματα του Qianlong» άνοιξε πριν μερικές ημέρες τις πόρτες της στο Μουσείο Ακρόπολης. Μιλήσαμε με την αρχιτέκτονα Νένη Σπάρτση για τον σχεδιασμό της και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε η ομάδα που εργάστηκε επάνω στο μεγαλόπνοο αυτό project.
Mιλήστε μας λίγο για την έκθεση, πόσες ενότητες την πλαισιώνουν, πόσα και τι είδους εκθέματα μεταφέρθηκαν από το Πεκίνο κλπ
Η περιοδική έκθεση «Απαγορευμένη Πόλη. Ιδιωτικά Διαμερίσματα του Αυτοκράτορα Τσιανλόγκ» του Μουσείου Ακρόπολης άνοιξε τις πόρτες της στον χώρο περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου Ακρόπολης στις 14 Σεπτεμβρίου. Ο Αυτοκράτορας Qianlong ανήκε στη Δυναστεία των Qing, είναι από τους σημαντικότερους στην ιστορία της Κίνας, γνωστός για την συνένωση της σε πολυεθνικό κράτος και τις μεταρρυθμίσεις στο σύστημα διακυβέρνησης της χώρας.
Μορφωμένος, βαθιά καλλιεργημένος, με μεγάλη αγάπη στις τέχνες και τα γράμματα, ήταν ο ίδιος εξαιρετικός ποιητής, καλλιγράφος και συλλέκτης. Η έκθεση μας μεταφέρει στο "παλάτι του πολλαπλού μεγαλείου" στο οποίο έζησε ως πρίγκιπας, πριν ανέβει στο θρόνο της Κίνας όπου βασίλεψε από το 1735 μέχρι το 1796.
Έπιπλα, παραβάν, πίνακες, διακοσμητικά σκεύη, κοσμήματα και ρούχα δικά του και της αγαπημένης του συζύγου Lady Fuca, που πέθανε ξαφνικά κατά το 13ο έτος της βασιλείας του, καθώς και δυο μεγάλα πορτραίτα του αυτοκρατορικού ζεύγους, συνολικά 150 εκθέματα είναι χωρισμένα σε 5 εκθεσιακές ενότητες: το Παλάτι του Πολλαπλού Μεγαλείου για τον μελλοντικό Αυτοκράτορα, Εκλεπτυσμένη Μουσική και Παράθεση Τσαγιού, το Δωμάτιο των Ευωδιαστών Ορχιδέων, η Σπουδή της Αιώνιας Άνοιξης και το Μεγαλείο του Βουδισμού.
Ποιο είναι το concept του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού της; Ποια στοιχεία καθόρισαν το τελικό αποτέλεσμα και ποιος ήταν ο στόχος σας;
Το concept του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού είναι η μεταφορά της αίσθησης του να "είσαι" εκεί, στους χώρους που βρέθηκαν όλα αυτά τα αντικείμενα που εκτίθενται, στους χώρους που έζησε ο νεαρός πρίγκιπας. Δεν μπορεί κανείς προφανώς να αποδώσει την αίσθηση του μεγαλείου και του σεβασμού που νοιώθει ο επισκέπτης στην απαγορευμένη πόλη ούτε και τα μεγέθη μπορούν να αποδοθούν στον περιορισμένο χώρο. Μην ξεχνάμε, ότι η περιοχή έχει έκταση 1000 x 850 μέτρα. Οι αποστάσεις, η σταδιακή προσέγγιση των αυτοκρατορικών αιθουσών διασχίζοντας τεράστιες πλατείες, τα χρώματα των όψεων, οι επιβλητικές σκάλες , οι μεγάλες πύλες, (4 στον αριθμό) εισόδου στην απαγορευμένη πόλη, τα γλυπτά φύλακες, οι περίτεχνες διακοσμήσεις, τα διάτρητα πλέγματα, τα σταδιακά εμπόδια- φράγματα πίσω από τα όποια βρίσκονται οι πιο ιδιωτικές αυλές είναι συγκλονιστική εμπειρία που δεν περιγράφεται στα πλαίσια ενός άρθρου και φυσικά είναι δε μεταφέρεται στον περιορισμένο εκθεσιακό χώρο.
Προσπαθήσαμε παρόλα αυτά στον σχεδιασμό να αποδώσουμε, χωρίς να αντιγράψουμε, γιατί αυτό είναι πρακτικά αδύνατον, την αίσθηση των φυσικών χώρων στους οποίους έζησε ο Qianlong, ώστε να γνωρίσει ο επισκέπτης τα αριστουργήματα της κινέζικης τέχνης στο πλαίσιο στο οποίο δημιουργήθηκαν.
Αρκετά από τα εκθέματα θα εκτεθούν για πρώτη φορά σε κοινό παγκοσμίως. Πώς αντιμετωπίσατε τον αυξημένο βαθμό δυσκολίας;
Είναι τεράστια η ευθύνη να προσπαθείς να φέρεις τον επισκέπτη για πρώτη φορά σε επαφή, να αναδείξεις μια ολόκληρη εποχή, ένα τεράστιο πολιτισμό τόσο διαφορετικό από τον δικό μας .
Σε όλες τις εκθέσεις που έχουμε σχεδιάσει ως τώρα είχαμε να κάνουμε με την αρχαία Ελλάδα, λίγο-πολύ όλοι έχουμε επισκεφτεί κάποιο μουσείο η αρχαιολογικό χώρο, ο καθένας εισπράττει την πληροφορία ανάλογα με τα βιώματα του στον ελληνικό χώρο. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με πολιτισμό που μόνο μέσα από ταινίες ή τη λογοτεχνία έχουμε έρθει σε επαφή. Τα περισσότερα εκθέματα παρουσιάζονται για πρώτη φορά εκτός Κίνας, κάποια δεν έχουν παρουσιαστεί ούτε εκεί. Πάντα αντιμετωπίζουμε όλα τα εκθέματα με σεβασμό, τώρα μπορώ να πω ότι προσωπικά τα αντιμετώπισα με δέος.
Για τις ανάγκες της έκθεσης αυτής ταξιδέψατε στην Απαγορευμένη Πόλη του Πεκίνου. Τι σας έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση εκεί και κυρίως, κατά την ιδιωτική σας ξενάγηση στο Παλάτι Μουσείο;
Η αρχιτεκτονική οργάνωση των χώρων. Δεν είναι μόνο η εξαιρετική τέχνη, η γλυπτική, η μικρογραφία, τα χρώματα, οι λεπτομέρειες κτιρίων και αιθουσών. Είναι η διαδοχή των χώρων, των πυλών, των τεράστιων πλατειών, που περπατά κανείς ώρα για να διασχίσει, τα ανεβοκατεβάσματα σε μνημειακές σκάλες, οι ξύλινες κλειστές πόρτες στον υπαίθριο χώρο που δεν οδηγούν πουθενά, απλώς κρύβουν την είσοδο κάποιας αυλής υποχρεώνοντας τον επισκέπτη να μην κινηθεί ευθεία μπροστά αλλά να τις παρακάμψει, δηλώνοντας ήδη τον σεβασμό του πριν μπει στον χώρο….
Αυτή τη διαδοχή δε τη συναντά κανείς σε ευρωπαϊκά παλάτια. Τη βρίσκουμε ίσως στο Τοπ Καπί αλλά σε άλλη κλίμακα και με διαφορετική, πιο συνεκτική και δαιδαλώδη παράθεση των επαλλήλων χώρων. Εκεί, στην Απαγορευμένη Πόλη είναι το Απόλυτο που συναρπάζει, η έκφραση του απόλυτου σεβασμού και ταυτόχρονα ο απόλυτος μινιμαλισμός στις κινήσεις, που κυριαρχεί και επιβάλλεται, αν κανείς απογυμνώσει τα στολίσματα του πρώτου επίπεδου.
Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο έκθεμα και γιατί;
Είναι δύο: Ένα υπέροχο γλυπτό χρυσό ελεφαντάκι που πατάει σε περίτεχνη ξύλινη βάση και κουβαλάει στην πλάτη του ένα ρολόι και δεύτερο, αυτό θα το φορούσα ευχαρίστως, το μαύρο σατέν πανωφόρι της αυτοκράτειρας, με κεντημένα χρωματιστά σύννεφα και χρυσούς δράκους. Και τα δυο κουβαλάνε πολλά παραμύθια επάνω τους, διηγούνται ιστορίες, σε κάνουν να ονειρεύεσαι δράκους, πριγκίπισσες και σαμουράι.
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες του να επιμελείται κανείς τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό μιας έκθεσης σε έναν χώρο, όπως το μουσείο της Ακρόπολης;
Δεν υπάρχει κάποια ιδιαιτερότητα πέρα από τις γνωστές δυσκολίες του στησίματος σε αίθουσα περιοδικών εκθέσεων. Προβλήματα τεχνικά, στήριξης των προθηκών, φωτισμού κλπ. Δεν μπορεί κανείς να παρέμβει εύκολα στα δάπεδα, στις οροφές, στους τοίχους των χώρων. Είναι υποχρεωμένος να «κτίσει» ουσιαστικά έναν χώρο μέσα στον χώρο, χωρίς να βιδώσει η να ακουμπήσει πουθενά…
Ιnfo: Η έκθεση «Από την απαγορευμένη πόλη. Αυτοκρατορικά διαμερίσματα του Qianlong» θα διαρκέσει έως τις 14/2/2019
Φωτογραφίες: Acropolis Museum © GiorgosVitsaropoulos
