Ο περίφημος αρχιτέκτονας της Burkinabè Diébédo, Francis Kéré, κέρδισε το φετινό Pritzker Architecture Prize, και έγινε ο πρώτος Αφρικανός αρχιτέκτονας που κέρδισε το βραβείο. Γεννημένος στο Gando της Burkina Faso, κατάφερε να κατακτήσει το εμβληματικό award, το οποίο απονέμεται κάθε χρόνο από το 1979.

Ο ίδιος αναγνωρίστηκε για το σύνολο της δουλειάς του, που ενδυναμώνει και μεταμορφώνει τις κοινότητες μέσω της διαδικασίας της αρχιτεκτονικής. «Έχει χρησιμεύσει ως μοναδικός φάρος στην αρχιτεκτονική», είπε η κριτική επιτροπή του Pritzker. «Μας έχει δείξει πώς η αρχιτεκτονική σήμερα μπορεί να αντικατοπτρίζει και να εξυπηρετεί ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων των αισθητικών αναγκών, των λαών σε όλο τον κόσμο», συμπλήρωσε.

Με έδρα το Βερολίνο της Γερμανίας, ο Kéré έχει συνδράμει αρχιτεκτονικά σε πολλά σχολεία και κέντρα υγείας σε όλη την Αφρική, στη Δημοκρατία του Benin, το Togo, την Kenya, τη Mozambique, το Mali, το Sudan και φυσικά την πατρίδα του, την Burkina Faso.

Ένα από τα πρώτα του έργα ήταν το Δημοτικό Σχολείο Gando στο χωριό του, το οποίο άρχισε να σχεδιάζει ενώ ήταν στο πανεπιστήμιο στη Γερμανία. Σε μια συνέντευξή του στο Dezeen, είχε πει ότι το σχολείο «δεν ήταν ένα παραδοσιακό αφρικανικό κτίριο». Όπως συμβαίνει με πολλά από τα έργα του Kéré, συμπεριλαμβανομένου του Λυκείου Schorge Secondary School στον τόπο του, ενσωματώνει τοπικά υλικά και σχεδιάστηκε σύμφωνα με το τοπικό κλίμα.

«Γνωρίζει, εκ των έσω, ότι η αρχιτεκτονική δεν αφορά το αντικείμενο αλλά τον στόχο. Όχι το προϊόν, αλλά τη διαδικασία», αποκάλυψε η κριτική επιτροπή. «Ολόκληρο το έργο του Francis Kéré μάς δείχνει τη δύναμη της υλικότητας που έχει τις ρίζες του στη θέση του. Τα κτίριά του, για και με τις κοινότητες, είναι άμεσα από αυτές τις κοινότητες -στην κατασκευή τους, τα υλικά τους, τα προγράμματά τους και τους μοναδικούς χαρακτήρες τους».

Μαζί με τις εργασίες σε κοινοτικά κτίρια, ο αρχιτέκτονας έχει επίσης σχεδιάσει το κτίριο του κοινοβουλίου για τη χώρα καταγωγής του, καθώς κι ένα νέο κοινοβούλιο για το γειτονικό Benin. Η Εθνοσυνέλευση της Burkina Faso σε σχήμα πυραμίδας του Kéré πρόκειται να αντικαταστήσει το πρώην κτίριο του κοινοβουλίου της Burkina Faso, το οποίο πυρπολήθηκε κατά την επανάσταση της χώρας το 2014. Μάλιστα, το Benin, έκανε το πρότυπο του κτιρίου της Εθνοσυνέλευσης σε ένα αφρικανικό δέντρο.

Η κριτική επιτροπή επαίνεσε τον Kéré για την ανάπτυξη μιας αρχιτεκτονικής αισθητικής που βασίζεται στην ανταπόκριση στις τοπικές κλιματικές συνθήκες. «Ανάπτυξε ένα ad hoc, εξαιρετικά επιτελεστικό και εκφραστικό αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο: οι διπλές στέγες, η θερμική μάζα, οι ανεμογεννήτριες, ο έμμεσος φωτισμός, ο διασταυρούμενος αερισμός και οι θάλαμοι σκίασης δεν έγιναν μόνο οι βασικές στρατηγικές του, αλλά απέκτησαν στην πραγματικότητα το καθεστώς της χτισμένης αξιοπρέπειας». Από τότε που ολοκλήρωσε το σχολείο στο χωριό του, ο Kéré ακολούθησε το ήθος και τη μέθοδο εργασίας με την τοπική τέχνη και δεξιότητες για να αναβαθμίσει όχι μόνο την πολιτική ζωή των μικρών χωριών αλλά σύντομα και τις εθνικές συζητήσεις στα νομοθετικά κτίρια».

Μαζί με πολλά μόνιμα κτίρια, ο Kéré έχει δημιουργήσει πολλά περίπτερα, συμπεριλαμβανομένου του Serpentine Pavilion του 2017 στο Λονδίνο, το οποίο ξεκίνησε από ένα δέντρο και αποτελούνταν από έναν κεντρικό καταρράκτη. Χρησιμοποίησε, επίσης, κομμένα δέντρα για να χτίσει ένα περίπτερο στο Tippet Rise Art Center στη Montana και δημιούργησε μια σειρά από πολύχρωμους πύργους για το μουσικό φεστιβάλ Coachella το 2019.

Το Pritzker Architecture Prize θεωρείται το σημαντικότερο επίτευγμα για έναν αρχιτέκτονα. Πέρυσι, απονεμήθηκε στους αρχιτέκτονες κοινωνικής κατοικίας Anne Lacaton και Jean-Philippe Vassal, ιδρυτές του γαλλικού studio Lacaton & Vassal. Το 2020 το βραβείο κέρδισαν οι Yvonne Farrell και Shelley McNamara, συνιδρυτές της Grafton Architects. Στους προηγούμενους νικητές περιλαμβάνονται οι Alejandro Aravena, Frei Otto, Rem Koolhaas, Norman Foster και Toyo Ito.

Ανακαλύψτε στην gallery μερικά σημαντικά αρχιτεκτονικά έργα του!