Στην περιοχή της Πλάκας, στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, ένα διαμέρισμα 75 τετραγωνικών μέτρων μετατράπηκε σε μοναδικό ρετιρέ με θέα την Ακρόπολη. Το σπίτι ανήκε στη γιαγιά της οικογένειας και κληροδοτήθηκε ως ένας χώρος γεμάτος μνήμες και προσωπικές ιστορίες. Η ανακαίνιση, που πραγματοποιήθηκε από το Studio Stene Alexopoulos, στόχευε σε μια ευαίσθητη μεταμόρφωση που σεβάστηκε την ταυτότητα του τόπου.
Έτσι, το παλιό αθηναϊκό σπίτι, που κουβαλάει μαζί του τη γοητεία της δεκαετίας του ’50, απέκτησε νέα πνοή χωρίς να χάσει την ψυχή του!
Ένα κτίριο των ’50s με μεσογειακό χαρακτήρα
Το κτίριο, χτισμένο το 1955, αποτελεί τυπικό δείγμα της μεσογειακής εκδοχής του μοντερνισμού. Βρίσκεται σε ένα από τα πιο εμβληματικά σημεία της πόλης, ακριβώς δίπλα στη βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης και λίγα βήματα από την οδό Τριπόδων – τον αρχαιότερο δρόμο της Ευρώπης που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται εδώ και 2.500 χρόνια. Στην κορυφή αυτού του οικοδομήματος, το ρετιρέ ανοίγεται σε μια θεαματική ταράτσα με ανεμπόδιστη θέα προς τον Παρθενώνα και το ιστορικό τοπίο της Αθήνας. Η αρχιτεκτονική παρέμβαση δεν αλλοίωσε τα βασικά στοιχεία της κατασκευής, αλλά τα ανέδειξε με τρόπο που φέρνει στο σήμερα τον διαχρονικό χαρακτήρα του αθηναϊκού μοντερνισμού.
Μνήμες της οικογένειας
Η ανακαίνιση είχε μια έντονη συναισθηματική διάσταση, καθώς το σπίτι συνδέεται με τρεις γενιές. Η γιαγιά που το κατοικούσε, ο πατέρας που μεγάλωσε σε αυτό και οι απόγονοι που το παρέλαβαν, έδωσαν σε κάθε γωνιά ιδιαίτερη σημασία. Έπιπλα που ανήκαν στη γιαγιά, όπως ένα ξύλινο σερβίτσιο του 19ου αιώνα και αντικείμενα κεραμικής από τον Πελοπόννησο, διατηρήθηκαν και εντάχθηκαν στην καινούργια αισθητική. Ο πατέρας της οικογένειας, καλλιτέχνης, συνέβαλε με έργα ζωγραφικής και χειροποίητα κεραμικά, ενισχύοντας τον δεσμό ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν.
Το σπίτι έγινε ένα ζωντανό αφήγημα μνήμης και πολιτισμού!
Η δύναμη των υλικών
Ο σχεδιασμός ακολούθησε μια φιλοσοφία που αντλεί έμπνευση από την ίδια την εποχή κατασκευής. Επιλέχθηκαν υλικά που χαρακτήρισαν την Ελλάδα της δεκαετίας του ’50, όπως μάρμαρο, ξύλο και ανοξείδωτο ατσάλι. Το ροζ μάρμαρο της Σκύρου διατηρήθηκε στο δάπεδο της κουζίνας, αναδεικνύοντας τον νησιώτικο χαρακτήρα της. Ο διάδρομος διατήρησε το μαύρο μάρμαρο από τη Βέροια, ενώ το καθιστικό στολίστηκε με το αυθεντικό δρύινο παρκέ σε ψαροκόκαλο. Η προσεκτική επιλογή εμπεριείχε σημαντικούς συμβολισμούς. Το μάρμαρο του Διονύσου και το πράσινο μάρμαρο, υλικά που κοσμούν και μνημεία όπως η Ακρόπολη, συνδέουν το σπίτι με την ίδια τη γη της Αττικής.
Έπιπλα σχεδιασμένα αποκλειστικά για τον χώρο
Το Studio Stene Alexopoulos σχεδίασε την πλειονότητα των επίπλων ειδικά για το διαμέρισμα, μετατρέποντας κάθε κομμάτι σε πρωτότυπο έργο. Το τραπέζι της τραπεζαρίας με τις στιβαρές βάσεις θυμίζει κλασικούς κίονες, ενώ ο καναπές και τα βοηθητικά τραπεζάκια σχεδιάστηκαν ως μαρμάρινοι όγκοι, παραπέμποντας σε λατομεία. Αυτές οι δημιουργίες, μαζί με τα μοναδικά φωτιστικά του 20ού αιώνα, όπως η Brumbury των Castiglioni και η Sirio, συνθέτουν ένα σκηνικό όπου το ελληνικό παρελθόν διασταυρώνεται με το ιταλικό design. Η βιβλιοθήκη πλαισιώθηκε από σύγχρονα φωτιστικά, ενώ μικρά αντικείμενα από ελληνικά νησιά προστέθηκαν για να ολοκληρώσουν την αίσθηση της αυθεντικότητας.
Σαλόνι με φόντο την Ακρόπολη
Το καθιστικό αποτελεί την καρδιά του διαμερίσματος. Δύο μεγάλα παράθυρα πλαισιώνουν το χειροποίητο πέτρινο τζάκι και ανοίγουν σε θέα που αγκαλιάζει τον Ιερό Βράχο. Πάνω από το τζάκι, χειροποίητες λευκές κεραμικές πλάκες, δημιουργία της οικογένειας, θυμίζουν θραύσματα αρχαιολογικών ευρημάτων. Δίπλα, κομμάτια λαϊκής τέχνης του 19ου αιώνα προσθέτουν ένα επίπεδο ιστορικής μνήμης. Η σύνθεση αυτή επιτυγχάνει έναν λεπτό διάλογο ανάμεσα στην αρχαία κληρονομιά, τη μνήμη του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού και τη μεταπολεμική αθηναϊκή ταυτότητα.
Κουζίνα και τραπεζαρία εμπνευσμένες από το Αιγαίο
Η κουζίνα, ντυμένη στα λευκά, αντλεί έμπνευση από τις κατοικίες των ελληνικών νησιών. Ο σχεδιασμός ακολουθεί λιτή γραμμή, με έπιπλα απλά, ξύλινες καρέκλες με καθίσματα από σχοινί και τραπέζι που αναδεικνύει το πολύχρωμο μάρμαρο του δαπέδου. Ο χώρος είναι φωτεινός, φιλόξενος και σχεδιασμένος για να αναδεικνύει τη γεύση της καθημερινότητας. Το τραπέζι παραμένει στο ίδιο σημείο με την παλιά διάταξη, στοιχείο που ενισχύει τον σεβασμό στην οικογενειακή μνήμη.
Το μαρμάρινο μπάνιο
Το λουτρό του σπιτιού σχεδιάστηκε σαν μια μικρή «σπηλιά» από μάρμαρο. Ο λευκός λίθος της Καβάλας συνδυάζεται με πράσινο μάρμαρο, οι κυματιστές γραμμές του οποίου θυμίζουν τη θάλασσα του Αιγαίου. Η επιλογή αυτή δημιουργεί έναν χώρο που μοιάζει περισσότερο με γλυπτό παρά με καθημερινό δωμάτιο. Πρόκειται για έναν ύμνο στη διαχρονικότητα του ελληνικού μαρμάρου και ταυτόχρονα για ένα στοιχείο που συνδέει το σπίτι με την ίδια τη γη που το περιβάλλει.
Η ταράτσα ως ένα αιώνιο σκηνικό
Το στολίδι του διαμερίσματος είναι η μεγάλη ταράτσα, που προσφέρει πανοραμική θέα στην Ακρόπολη, στον λόφο του Φιλοπάππου και στο ιστορικό κέντρο. Η μαρμάρινη πλάκα που σχηματίζει το σταθερό καθιστικό της βεράντας, βάρους αρκετών τόνων, έχει σχεδιαστεί ώστε να παραμείνει αναλλοίωτη για δεκαετίες. Εδώ, το σπίτι αποκαλύπτει τον πιο ποιητικό του χαρακτήρα. Η Ακρόπολη στο βάθος θυμίζει πως κάθε λεπτομέρεια του σχεδιασμού είναι συνδεδεμένη με τη μνήμη και το πνεύμα της πόλης.
Ένα σπίτι-κατάθεση ψυχής
Το συγκεκριμένο έργο ξεπερνά τα όρια μιας συνηθισμένης ανακαίνισης. Πρόκειται για ένα σπίτι που αφηγείται μια προσωπική ιστορία, φέρνοντας στο προσκήνιο τον δεσμό τριών γενεών με την πόλη και τον τόπο. Οι μνήμες της γιαγιάς, τα έργα του πατέρα, οι σύγχρονες επεμβάσεις των αρχιτεκτόνων συνυφαίνονται σε ένα αποτέλεσμα που είναι ταυτόχρονα λειτουργικό και ποιητικό. Το διαμέρισμα αυτό είναι ένας ζωντανός καμβάς όπου η αρχαιότητα, ο μοντερνισμός και η οικογενειακή παράδοση συναντιούνται κάτω από το φως της Ακρόπολης.
All Images Credits: Ines Silva Sa
Με πληροφορίες από AD Magazine
