Η Ελένη Ακτύπη είναι Managing Director του WE LEAD, του μη κερδοσκοπικού οργανισμού, που ιδρύθηκε από το Libra Philanthropies το 2023, με στόχο να ανοίξει τον δρόμο που θα οδηγήσει τις γυναίκες σε θέσεις ηγεσίας, ξεκινώντας με το χώρο της τεχνολογίας. Προτού αναλάβει τον τρέχοντα ρόλο της, η Ελένη εργαζόταν ως Head of Marketing and Communications στην Dialectica, και πριν ήταν υπεύθυνη για την επικοινωνιακή στρατηγική της Blueground παγκοσμίως. Ξεκίνησε την καριέρα της σε εταιρείες δημοσίων σχέσεων με πελάτες μεγάλες εταιρείες όπως την The Coca-Cola Company και την Αθηναϊκή Ζυθοποιία.

Ποια είναι η γυναίκα-πρότυπο που σάς εμπνέει;

Η γυναίκα που καθημερινά κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί και δεν το βάζει εύκολα κάτω, εκείνη που ακόμη και στις δυσκολίες, θα βρει τον τρόπο να ξανασηκωθεί. Η γυναίκα που βάζει σε προτεραιότητα τον εαυτό της και τη ψυχική της υγεία. Η γυναίκα που δίνει το χέρι στις άλλες γυναίκες, ειδικά όταν βρίσκεται στο τραπέζι των αποφάσεων, και δημιουργεί ένα περιβάλλον αλληλοϋποστήριξης και ενδυνάμωσης γύρω της. Η γυναίκα που παραμένει ο εαυτός της ακόμη και όταν όλος ο κόσμος της λέει ότι πρέπει να είναι κάποια άλλη για να πετύχει στο χώρο της - πιο σκληρή, πιο ευαίσθητη, λιγότερο ευαίσθητη, πιο χαμογελαστή. Αυτή τη γυναίκα έχω ως πρότυπο, και είμαι πολύ τυχερή γιατί υπάρχουν πολλές τέτοιες γυναίκες γύρω μας - στο σπίτι, στο γραφείο, στο ευρύτερο περιβάλλον μας.

Είναι δυσκολότερο για μια γυναίκα να προσαρμοστεί στον σχετικά ανδροκρατούμενο χώρο της τεχνολογίας; Τι προκλήσεις έχετε συναντήσει εσείς.

Δεν θα το περιόριζα στην προσαρμογή. Σημασία έχει όχι μόνο να μπουν περισσότερες γυναίκες στον χώρο της τεχνολογίας, αλλά και να μείνουν, να αναπτυχθούν και να αναλάβουν ηγετικές θέσεις. Μόνο τότε μπορούμε να μιλήσουμε για ριζική αλλαγή. Όσον αφορά στις προκλήσεις που συναντάμε στον τομέα της τεχνολογίας, παρακάτω θα βρείτε τις πιο συχνές, όπως έχουν αποτυπωθεί μέσα από τις συζητήσεις μας με γυναίκες από όλη την Ελλάδα στο WE LEAD:

• Η έλλειψη ευκαιριών για ανάπτυξη και ανάληψη ηγετικών θέσεων. Η συγκεκριμένη πρόκληση συνδέεται άμεσα με τα στερεότυπα που συνεχίζουν να υπάρχουν στο χώρο της τεχνολογίας και των επιστημών. Για παράδειγμα, η πεποίθηση - στερεότυπο πως οι γυναίκες δεν είναι καλές στην τεχνολογία οδηγεί στο να “ξεσκονίζεται” πολύ περισσότερο ο κώδικας που έχει αναπτύξει μια γυναίκα. Επίσης, επειδή ο χώρος της τεχνολογίας είναι από τους πιο γρήγορα αναπτυσσόμενους κλάδους παγκοσμίως - τα δεδομένα αλλάζουν σχεδόν καθημερινά - παρατηρείται πως το φαινόμενο της “ποινής μητρότητας” (“motherhood penalty”) είναι αρκετά μεγαλύτερο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η έκφραση “Είσαι μητέρα άρα δεν θα δουλεύεις μέχρι τόσο αργά”.

• Η έλλειψη γυναικών role-models και η γενικότερη χαμηλή εκπροσώπηση των γυναικών στο κλάδο. Συγκεκριμένα, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες κατέχουν λιγότερο από το 30% των θέσεων εργασίας στον τομέα της τεχνολογίας. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με έρευνα της McKinsey, αυτό το ποσοστό μειώνεται στο 22%. Στην Ελλάδα, πρόσφατη έρευνα της Marathon VC σε 40 ελληνικές start-ups αποκάλυψε ότι μόνο το 19,5% των εργαζόμενων σε ρόλους τεχνολογίας ήταν γυναίκες. Το ποσοστό για τις engineers ήταν ακόμα χαμηλότερο, στο 15,6%, ενώ το ποσοστό γυναικών σε ηγετικούς ρόλους ήταν περίπου 12,6%. Όπως καταλαβαίνετε, είναι καθημερινό γεγονός για πολλές γυναίκες στο χώρο της τεχνολογίας να είναι οι μόνες γυναίκες σε μια συνάντηση ή project. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα αίσθημα απομόνωσης, νιώθωντας πως δεν ανήκουν εκεί. Συχνά, επίσης, δέχονται μικρο-επιθέσεις (micro-aggressions), για παράδειγμα επειδή είναι η μόνη γυναίκα στο χώρο να θεωρείται δεδομένο πως θα κρατήσει σημειώσεις. Τέλος, η έλλειψη role-models είναι από τους κύριους λόγους που λιγότερες γυναίκες επιλέγουν τον κλάδο. Άρα όσο τα νούμερα είναι χαμηλά συνεχίζεται ένας φαύλος κύκλος.

• Το μισθολογικό χάσμα. Αν και ο χώρος της τεχνολογίας είναι από τους πιο υψηλά αμειβόμενους κλάδους, το μισθολογικό χάσμα όχι μόνο επικρατεί αλλά βλέπουμε να εντείνεται ειδικά σε νέες θέσεις εργασίας.

Ποιο θεωρείτε το “a-ha moment” σας. Τη στιγμή που «έσπασε η γυάλινη οροφή» και οδηγηθήκατε στην επιτυχία;

Το δικό μου “a-ha moment” ήρθε όταν ξεκίνησα να μοιράζομαι τις προκλήσεις και δυσκολίες που αντιμετώπιζα με άλλες γυναίκες στο χώρο. Το να νιώθεις πως δεν είσαι μόνη σου ή ότι δεν είναι η ιδέα σου, είναι από τις σημαντικότερες μορφές ενδυνάμωσης. Για το λόγο αυτό, πιστεύω πολύ στη δύναμη των κοινοτήτων και τη δημιουργία υποστηρικτικών περιβαλλόντων. Στο WE LEAD, ενθαρρύνουμε τις γυναίκες να γνωριστούν μεταξύ τους, να δικτυωθούν και να ενωθούν μπροστά στις προκλήσεις. Και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που σήμερα η κοινότητά μας μετράει εκατοντάδες γυναίκες και άνδρες-συμμάχους, έτοιμες και έτοιμοι να υποστηρίξει το ένα άτομο το άλλο, θέτοντας τα θεμέλια για επιτυχία στο μέλλον.

Μιλήστε μου για το “We Lead”. Τι ακριβώς είναι και πώς «σπάει» το έμφυλο χάσμα στην τεχνολογία; Και πόσο σημαντικό είναι για όλες τις γυναίκες στην τεχνολογία;

Το WE LEAD είναι ένας νέος μη κερδοσκοπικός οργανισμός για τη γυναικεία ενδυνάμωση και τη μείωση του έμφυλου χάσματος στο χώρο της τεχνολογίας και των επιχειρήσεων. Ιδρύθηκε το 2023 από το Libra Philanthropies με ένα ξεκάθαρο όραμα: Έναν τεχνολογικό κόσμο όπου οι γυναίκες - σις και τρανς - έχουν ίσες ευκαιρίες να εισέλθουν, να αναπτυχθούν και να ηγηθούν του μέλλοντος. Αφού ακούσουμε προσεκτικά τις γυναίκες - τις ανάγκες και τα θέλω τους - αλλά και την αγορά εργασίας, σχεδιάζουμε ολιστικά προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης με τη βοήθεια κορυφαίων εκπαιδευτικών οργανισμών και επαγγελματιών του χώρου. Τα προγράμματα αυτά παρέχουν σε όσες γυναίκες επιθυμούν τα απαραίτητα εργαλεία και γνώσεις που χρειάζονται για να χτίσουν μια σταθερά αναπτυσσόμενη καριέρα και να γίνουν οι ηγέτιδες της τεχνολογίας και των επιχειρήσεων του αύριο. Ταυτόχρονα, οι #weLEADERs, όπως λέμε τα μέλη της κοινότητάς μας, έχουν πρόσβαση σε προγράμματα mentoring και peer support, καθώς και σε ευκαιρίες εργασίας και δικτύωσης - όλα αυτά κάτω από την ομπρέλα μιας ισχυρής κοινότητας, στην οποία συμμετέχουν επαγγελματίες κάθε γένους από όλο τον κόσμο.

Αξίζει να σημειωθεί, πως τον Φεβρουάριο ολοκληρώθηκαν τα πρώτα μας δωρεάν online εκπαιδευτικά προγράμματα σε front-end και back-end development διάρκειας 15 εβδομάδων στα οποία συμμετείχαν 58 σις και τρανς γυναίκες από όλη την Ελλάδα. Για τα συγκεκριμένα bootcamps λάβαμε πάνω από 400 αιτήσεις. Σύντομα θα ανακοινώσουμε νέα προγράμματα και πρωτοβουλίες.

Πώς παρατηρείτε τις γυναίκες στην Ελλάδα του 2024;

Στο WE LEAD, έχω την ευκαιρία να επικοινωνώ καθημερινά με πολλές ταλαντούχες γυναίκες από διάφορους κλάδους από όλη την Ελλάδα. Και γι' αυτό λέω με βεβαιότητα ότι οι γυναίκες στην Ελλάδα του 2024 διαθέτουν τις απαραίτητες δεξιότητες, επιμονή και διάθεση για να χτίσουν μια επιτυχημένη καριέρα, ανεξαρτήτως κλάδου, και να ηγηθούν του μέλλοντος.

Ωστόσο, παρατηρούμε πολλές φορές ότι ο δρόμος για την επίτευξη αυτού του στόχου δεν είναι πάντα ξεκάθαρος - ειδικά στην επαρχία όπου οι ευκαιρίες είναι περιορισμένες σε σχέση με την Αθήνα ή τις άλλες μεγάλες πόλεις. Εδώ έρχεται και το WE LEAD μεταξύ άλλων.

Social media: Ποια είναι η σχέση σας με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και κατά πόσο πλέον επηρεάζουν τη ζωή των σύγχρονων γυναικών;

Λόγω της επαγγελματικής μου δραστηριότητας και της προηγούμενης εμπειρίας μου - ήμουν στον χώρο της επικοινωνίας και του marketing για πάνω από 10 χρόνια - η σχέση μου με τα social media δεν είναι ακριβώς αυτή που θα ήθελα να έχω. Παρατηρώ ότι αφιερώνω υπερβολικά πολύ χρόνο σε διάφορες πλατφόρμες, κάτι που έχω αναγνωρίσει και προσπαθώ να ελέγξω. Όσον αφορά στον τρόπο που έχουν επηρεάσει τη ζωή μας, πιστεύω ότι η μεγαλύτερη θετική επίδραση, ιδιαίτερα για τις γυναίκες, είναι η δυνατότητα να επικοινωνούν με κοινότητες και άτομα που αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις ή έχουν παρόμοια ενδιαφέροντα, και στα οποία δεν θα είχαν με άλλον τρόπο πρόσβαση. Μέσα από αυτή την οπτική, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν ένα σημαντικό μέσο ενδυνάμωσης.

Ποια είναι η επόμενη μέρα για εσάς κι ένα μήνυμα που θα θέλατε να περάσετε στις γυναίκες και τα κορίτσια του σήμερα;

Η επόμενη μέρα για εμένα είναι μαζί με το WE LEAD και τις γυναίκες και άνδρες-συμμάχους που πιστεύουν στο όραμά μας. Το ταξίδι μας ξεκινά από την Ελλάδα με στόχο να επεκταθούμε όπου μπορούμε να προσφέρουμε αξία και όπου υπάρχει ανάγκη. Το μήνυμα που θα ήθελα να μεταφέρω σήμερα είναι ότι "Ο δρόμος προς την επίτευξη των ονείρων μας δεν είναι ο ίδιος για όλους τους ανθρώπους. Είναι ΟΚ να ξεκινάμε από διαφορετικές αφετηρίες". Για παράδειγμα, συζητάμε συχνά στον οργανισμό μας πως για να εισέλθεις στον τομέα της τεχνολογίας, ένα πτυχίο Πληροφορικής είναι ένα καλό αλλά όχι το μοναδικό ξεκίνημα. Βλέπουμε ανθρώπους με διαφορετικές σπουδές, όπως Παιδαγωγικά ή Φιλολογία, όχι μόνο να εισέρχονται στον χώρο αλλά και να ηγούνται σε αυτόν. Ας μην επιτρέψουμε σε κανέναν να μας πει τι μπορούμε να επιτύχουμε, σε τι μπορούμε να είμαστε καλές και σε τι όχι.