Αύριο το μεσημέρι η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών θα ανακοινώσει τα ονόματα των επιστημόνων που θα λάβουν φέτος το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής του 2020. Και ίσως φέτος ο καθηγητής αστροφυσικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα Δημήτρης Ψάλτης να είναι αυτός που θα παραλάβει το τρίτο Βραβείο Νόμπελ μετά από τους Γιώργο Σεφέρη (1963) και Οδυσσέα Ελύτη (1979). Για πρώτη φορά οι επιστήμονες του Event Horizon Telescope-EHT, ανάμεσά τους και ο Έλληνας αστροφυσικός Δημήτρης Ψάλτης, «φωτογράφισαν» τη μεγάλη μαύρη τρύπα που υπάρχει στο κέντρο ενός γαλαξία, συγκεκριμένα του γιγάντιου γαλαξία Μessier 87 (Μ87).

Η καταπληκτική φωτογράφηση έγινε πραγματικότητα από την κοινή λειτουργία ραδιοτηλεσκοπίων σε οκτώ διαφορετικές περιοχές της Γης, την Ανταρκτική, τη Χιλή, το Μεξικό, τη Χαβάη, την Αριζόνα και την Ισπανία τα οποία είχαν συνδεθεί μεταξύ τους δημιουργώντας έτσι ένα τηλεσκόπιο με το μέγεθος του πλανήτη μας. Με αυτόν τον συνδυασμό ραδιοτηλεσκοπίων αποτυπώθηκαν τα όρια του «ορίζοντα γεγονότων» μιας μαύρης τρύπας.

Για να γίνει κατανοητό, καθώς από τις μαύρες τρύπες τίποτα δεν μπορεί να δραπετεύσει, ούτε καν το φως, φωτογράφησαν τη σκιά της στον πυρήνα του γιγάντιου γαλαξία. Τα πάντα στο εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας είναι τόσο συμπυκνωμένα που όλοι οι νόμοι της φυσικής καταρρέουν, και σήμερα αυτή η φωτογράφιση έρχεται να επιβεβαιώσει τη Θεωρία της Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν που είχε προβλέψει την ύπαρξή τους. Το μαγευτικό ταξίδι στον χώρο και τον χρόνο που όλοι διαβάσαμε στα βιβλία επιστημονικής φαντασίας με αυτήν την ανακάλυψη ίσως τώρα να ξεκινά.

Who is Who 

Ο Δημήτρης Ψάλτης γεννήθηκε στις Σέρρες το 1970 και πήρε το πτυχίο Φυσικής από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης το 1992. Έκανε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Ιλινόις (1997) και υπήρξε μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν, στο Πανεπιστήμιο ΜΙΤ και στο Ινστιτούτο Προωθημένων Μελετών του Πανεπιστημίου Πρίνστον, ενώ -μεταξύ άλλων διακρίσεων- έχει βραβευθεί από το Ίδρυμα Μποδοσάκη (2005).

Από το 2003 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα, όπου σήμερα είναι καθηγητής Αστρονομίας και Φυσικής. Οι έρευνές του εστιάζονται στον έλεγχο της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας του Αϊνστάιν σε κοσμική κλίμακα, μελετώντας κυρίως τις μαύρες τρύπες και τους αστέρες νετρονίων.

Ο κ. Ψάλτης ασχολείται με το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων από τα πρώτα στάδιά του. Με την ερευνητική ομάδα του στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας ανέπτυξε τα τεστ της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας, που το τηλεσκόπιο ΕΗΤ πραγματοποιεί. Επίσης, έχει αναπτύξει αλγόριθμους προσομοίωσης σε υπολογιστές, που προέβλεψαν εκ των προτέρων πώς θα μοιάζουν οι πρώτες εικόνες από τις μαύρες τρύπες.

Εκτός από το ΕΗΤ, είναι μέλος στις επιστημονικές ομάδες των αποστολών LOFT του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) και NICER της NASA, καθώς του επιστημονικού συμβουλευτικού συμβουλίου του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στη Βόννη.

Φωτογραφία: Dionisios Simopoulos/Facebook