Η σύγχρονη άποψη για την υγεία επικεντρώνεται ολοένα και περισσότερο στην ανάγκη για πρόληψη και πρώιμη ανίχνευση διάφορων παθολογικών καταστάσεων, πριν ακόμη την εμφάνιση των συμπτωμάτων. Αρκετές διαγνωστικές μέθοδοι που συμβάλλουν στην πρόληψη, η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας με τη χρήση full high definition τεχνικών και οι στοχευμένες ιατρικές εξετάσεις βοηθούν στη διασφάλιση της καλής υγείας. 

Δώστε ιδιαίτερη σημασία στις παρακάτω εξετάσεις και μην τις αμελείτε.

ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

Κάνοντας βιοχημικές εξετάσεις και εξετάζοντας το αίμα μπορούμε να μάθουμε:

•Τη βιολογική μας ηλικία

Αν και όλοι γνωρίζουμε τη χρονολογική μας ηλικία, δε γνωρίζουμε τη βιολογική. Κληρονομικότητα και παράγοντες που αφορούν τον τρόπο ζωής μπορούν να μειώσουν ή να αυξήσουν τη βιολογική ηλικία σας, δηλαδή το πόσων ετών φαίνεται το σώμα σας συγκριτικά με άλλους ανθρώπους στην ίδια χρονολογική ηλικία. Για παράδειγμα, μία υγιής 60άρα που ακολουθεί σωστή διατροφή, ασκείται και δεν καπνίζει μπορεί να έχει τη βιολογική ηλικία μίας 45άρας.

• Αν κινδυνεύουμε από καρδιακή πάθηση

Ο έλεγχος της χοληστερόλης γίνεται με εξέταση αίματος. Πρόκειται για μια κηρώδη ουσία που μπορεί να βρεθεί σε όλα τα μέρη του σώματος και βοηθά στην παραγωγή κυτταρικών μεμβρανών, ορισμένων ορμονών και της βιταμίνης D. Η χοληστερόλη στο αίμα προέρχεται από δύο πηγές: την τροφή που καταναλώνετε και την παραγωγή της που γίνεται στο συκώτι σας. Ωστόσο, το συκώτι παράγει όλη την ποσότητα που χρειάζεται το σώμα. Η χοληστερόλη και άλλα λίπη μεταφέρονται στην κυκλοφορία του αίματος με τη μορφή σφαιρικών σωματιδίων, που ονομάζονται λιποπρωτεΐνες. Οι δύο πιο γνωστές είναι οι λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (LDL), ή αλλιώς «κακή» χοληστερόλη, και οι υψηλής πυκνότητας (HDL), ή «καλή» χοληστερόλη.

Τα άτομα με υψηλές μετρήσεις χοληστερόλης από δείγμα αίματος έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν στεφανιαία νόσο από εκείνα με χοληστερόλη στο φυσιολογικό εύρος. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα άτομα με υψηλές τιμές μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων μειώνοντας τη χοληστερόλη τους. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε, ωστόσο, ότι οι άνθρωποι μπορεί να έχουν καρδιακές παθήσεις ακόμα και με επίπεδα χοληστερόλης στο φυσιολογικό εύρος.

• Αν έχουμε κατάθλιψη και άγχος

Εννοείται ότι μια εξέταση αίματος από μόνη της δεν είναι ικανή να διαγνώσει προβλήματα ψυχικής υγείας, σε συνδυασμό όμως με μια κλινική αξιολόγηση μπορεί να δώσει ενδείξεις. Υπάρχουν κάποιοι νευροδιαβιβαστές, όπως η σεροτονίνη, η οποία βρίσκεται στα αιμοπετάλια του αίματος και στην πεπτική οδό. Όσοι έχουν χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης μπορεί να έχουν κατάθλιψη ή υπερβολικό άγχος.

• Αν υπάρχει κίνδυνος άνοιας

Πολλοί παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο για άνοια και Αλτσχάιμερ, αλλά μια εξέταση αίματος μπορεί να αποκαλύψει αν υπάρχουν κάποιες χημικές ουσίες που ευθύνονται για την εμφάνισή της. Συγκεκριμένα, η πρωτεΐνη βήτα αμυλοειδής μπορεί να ανιχνευθεί έως και 20 χρόνια πριν από την έναρξη της άνοιας.

• Αν έχουμε προβλήματα στα νεφρά

Εάν υπάρχουν αυξημένες τιμές κρεατινίνης (>1,2 για τις γυναίκες και >1,4 για τους άνδρες), αυτό μπορεί να υποδηλώνει πρόβλημα στα νεφρά. Το ίδιο ισχύει και για τα επίπεδα αζώτου ουρίας αίματος και τον ρυθμό σπειραματικής διήθησης. Και οι τρεις δείκτες μπορούν να μετρηθούν σε μια εξέταση αίματος, η οποία δείχνει επίσης αν η αιτία είναι εξωτερική (π.χ. αφυδάτωση) ή εσωτερική (όπως μια πέτρα στα νεφρά).

• Αν ανταποκρινόμαστε στη θεραπεία του διαβήτη ή έχουμε προδιαβήτη

Υπάρχει μια εξέταση που ονομάζεται A1C (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη) και ελέγχει τα μέσα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα κατά τους τελευταίους τρεις μήνες. Αυτή η μέτρηση χρησιμοποιείται για όλους τους τύπους διαβήτη και δίνει μια ένδειξη του πόσο καλά ανταποκρίνεστε στη θεραπεία του. Ο συνιστώμενος στόχος είναι να διατηρείτε το επίπεδο κάτω του 7%. Η εξέταση A1C αναφέρεται μερικές φορές ως αιμοσφαιρίνη A1c, HbA1c ή εξέταση γλυκοαιμοσφαιρίνης. Η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη (ADA) συνιστά να ελέγχονται όλοι οι ενήλικες για διαβήτη ή προδιαβήτη ξεκινώντας από την ηλικία των 45 ετών, ανεξαρτήτως βάρους. Επιπλέον, άτομα χωρίς συμπτώματα διαβήτη θα πρέπει να ελέγχονται εάν είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα και έχουν έναν ή περισσότερους επιπλέον παράγοντες κινδύνου για διαβήτη.

• Αν το παρακάνουμε με τις βιταμίνες

Εάν έχετε ανεπάρκεια βιταμινών, είναι σημαντικό να το γνωρίζετε. Αλλά και η υπερβολική κατανάλωση αυτών, η οποία ανιχνεύεται στις αιματολογικές εξετάσεις, μπορεί να είναι εξίσου επικίνδυνη. Οι περισσότερες βιταμίνες είναι υδατοδιαλυτές, περνούν δηλαδή από το πεπτικό σύστημα και αποβάλλονται. Αλλά οι A, D, E και K είναι λιποδιαλυτές, και αν λαμβάνονται σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσουν υπερβιταμίνωση, κάτι που προκαλεί από ναυτία μέχρι βλάβη στο συκώτι.

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Η διατήρηση της υγείας των δοντιών μπορεί να είναι ένα σημαντικό βήμα για την πρόληψη διάφορων νοσημάτων που συνδέονται με αυτά, όπως:

• Πλάκα και κακή αναπνοή

Σχεδόν 200 με 300.000.000 διαφορετικά είδη βακτηρίων μπορούν να εγκατασταθούν μόνιμα στην οδοντική πλάκα, ενώ ο βασικός ένοχος για την κακή στοματική υγεία είναι ο Streptococcus mutans, που μετατρέπει τη ζάχαρη και άλλους υδατάνθρακες στα οξέα τα οποία κατατρώνε τα δόντια μας.

Επίσης, σύμφωνα με τις μελέτες των ειδικών, το 80% των περιπτώσεων κακής αναπνοής οφείλεται στην κακή στοματική υγιεινή. Για παράδειγμα, η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα προξενούν δυσάρεστη αναπνοή. Παρομοίως και οι αμυγδαλές που παγιδεύουν υπολείμματα τροφίμων, καθώς και τα χαλασμένα σφραγίσματα και τα βρόμικα δόντια. Άλλες παθήσεις όπως διαβήτης, ηπατική νόσος, λοιμώξεις του αναπνευστικού και χρόνια βρογχίτιδα, επίσης δυσκολεύουν τα πράγματα. Αιτίες κακοσμίας του στόματος μπορεί να είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και η οπισθορρινική καταρροή.

• Ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα

Και οι δύο νόσοι προκαλούνται από την πλάκα. Η οδοντική πλάκα αποτελείται από διαφορετικά είδη μικροβίων, τα οποία πολλαπλασιάζονται συνεχώς και εισχωρούν όλο και βαθύτερα στα ούλα. Τα μικρόβια της οδοντικής πλάκας παράγουν τοξίνες - δηλητήρια, τα οποία δεν μπορεί να εξουδετερώσει ο οργανισμός μας, και οδηγούν στην υποχώρηση των ούλων και την απώλεια του οστού γύρω από τα δόντια. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα βακτήρια που είναι υπεύθυνα για την περιοδοντίτιδα μπορεί να εισχωρήσουν στο αίμα, μέσα από τους ιστούς των ούλων σας, επηρεάζοντας τους πνεύμονες, την καρδιά και άλλα μέρη του σώματός. Έτσι μπορεί να προκαλέσουν: στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικό επεισόδιο, γέννηση πρόωρων ή χαμηλού βάρους μωρών, κακώς ελεγχόμενο διαβήτη και διάφορα αναπνευστικά προβλήματα.

Συμβουλευτείτε τον οδοντίατρό σας το συντομότερο δυνατόν εάν έχετε οδοντικό πρόβλημα: Μην περιμένετε μέχρι να επιδεινωθεί.

ΕΞΕΤΑΣΗ ΜΙΚΡΟΒΙΩΜΑΤΟΣ

Αν σας ενδιαφέρει να βελτιώσετε τα επίπεδα της συνολικής υγείας και της ευεξίας σας, να ζήσετε περισσότερο και με ποιότητα, την απάντηση θα τη βρείτε στο μικροβίωμά σας. Αν μάλιστα αντιμετωπίζετε δυσλειτουργίες του πεπτικού συστήματος, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κολίτιδα, δυσπεψία, διαταραγμένη εντερική λειτουργία, και θέλετε να ενισχύσετε το ανοσοποιητικό σας και την ψυχική σας διάθεση, η εξέταση μικροβιώματος είναι απαραίτητη. Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις μετά τη λεπτομερή ανάλυση των αποτελεσμάτων, το ιστορικό, την κλινική εξέταση και την συν-αξιολόγηση άλλων εργαστηριακών αναλύσεων, προτείνουν την κατάλληλη διατροφή, τον έλεγχο του τρόπου ζωής (στρες, άθληση, ύπνος, κάπνισμα κ.λ.π.) και τη χορήγηση των κατάλληλων συμπληρωμάτων διατροφής (πρεβιοτικά, προβιοτικά, βιταμίνες, αμινοξέα, υπερτροφές κ.λπ.)

ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΕΛΟΜΕΡΩΝ

Πρόκειται για μια εξέταση που μετρά το μήκος των τελομερών στα χρωμοσώματα, δηλαδή των προστατευτικών καλυμμάτων στα άκρα των αλυσίδων DNA, τα οποία τείνουν να μικραίνουν όσο προχωράει η ηλικία. Η εξέταση δίνει ως αποτέλεσμα το Μέσο Μήκος Τελομερών (ΜΜΤ), το Σχετικό Μήκος των Τελομερών (T/S) καθώς και την πραγματική βιολογική ή κυτταρική ηλικία με βάση αυτό το μήκος. Επίσης, αποτελεί τον καλύτερο μοριακό δείκτη για τον βαθμό γήρανσης ενός οργανισμού και, ως εκ τούτου, η μέτρηση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτίμηση της βιολογικής του ηλικίας.

ΤΕΣΤ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΙ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ

Το ΠΑΠ είναι ένα σημαντικό προληπτικό τεστ σε σεξουαλικά ενεργές γυναίκες, για την ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε ένα στάδιο στο οποίο συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα, ενώ γίνεται έλεγχος για HPV (ιός ανθρώπινων θηλωμάτων). Αν το τεστ ΠΑΠ αναφέρεται ως «μη φυσιολογικό», βέβαια, δε σημαίνει ότι ένα άτομο έχει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Η μαστογραφία είναι η απαραίτητη προληπτική εξέταση για καρκίνο του μαστού που πρέπει να γίνεται κάθε 1 έως 2 χρόνια μετά την ηλικία των 40 ετών σε συνδυασμό με κλινική εξέταση και υπερηχογράφημα μαστού.

ΚΟΛΟΝΟΣΚΟΠΗΣΗ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι από τους πιο συχνούς καρκίνους και προληπτικά υπάρχουν δύο εξετάσεις για τον εντοπισμό του: το τεστ κοπράνων και η κολονοσκόπηση. Ο έλεγχος με κολονοσκόπηση αφαιρεί τους πολύποδες ενδοσκοπικά χωρίς χειρουργική επέμβαση. Είναι απαραίτητη εξέταση από την ηλικία των 50 ετών ή νωρίτερα εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό ή άλλους παράγοντες κινδύνου.

Τι περιλαμβάνει ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος

Για άνδρες: Γενική αίματος, ΤΚΕ, Γλυκόζη, Ουρία, Κρεατινίνη, SGOT, SGPT, γ-GT, Αλκαλική φωσφατάση, Χοληστερίνη ολική, Τριγλυκερίδια, Χοληστερίνη-HDL, Χοληστερίνη-LDL, TSH, 25 (OH)VITD3, Γενική ούρων, PSA (άνδρες >40 ετών)

Για γυναίκες: Γενική αίματος, ΤΚΕ, Γλυκόζη, Ουρία, Κρεατινίνη, SGOT, SGPT, γ-GT, Αλκαλική φωσφατάση, Χοληστερίνη ολική, Τριγλυκερίδια, Χοληστερίνη-HDL, Χοληστερίνη-LDL, Ασβέστιο, Φώσφορος, Σίδηρος, Φερριτίνη, TSH, 25 (OH)VITD3, Γενική ούρων

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024