Ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης μιλάει στο GLOW για τη νέα σεζόν που ξεκινά έχοντας σταθερά απέναντι το στοίχημα της πανδημίας, για τον ευρύτερο στρατηγικό σχεδιασμό στον κλάδο του Πολιτισμού, καθώς και για το πολιτιστικό αναπτυξιακό master plan για τη Θεσσαλονίκη.

Ανήκει στα νέα πρόσωπα της κυβέρνησης και είναι ο πρώτος υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού της Ελλάδας, γεγονός που αποδεικνύει τη βαρύτητα που αποδίδεται στον συγκεκριμένο τομέα, ο οποίος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο για τη χώρα. Η συνέντευξή μας πραγματοποιήθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη, όπου συναντήθηκε με δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, με στόχο την περαιτέρω πολιτιστική ανάπτυξη και την ενίσχυση του πολιτιστικού αποτυπώματος και της εξωστρέφειας της πόλης. Η «εξωστρέφεια», άλλωστε, αποτελεί μία από τις λέξεις-κλειδιά στην καθημερινή ατζέντα του υφυπουργού, δίπλα σε άλλες, όπως «συμπερίληψη», «κοινωνική συνοχή» και «συνέργεια», πάντα με κοινό άξονα τον σύγχρονο πολιτισμό.

Κύριε Γιατρομανωλάκη, μέσα στους πρώτους μήνες της θητείας σας, μεταξύ άλλων, επαναλειτούργησε το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και παραδόθηκε στο κοινό η ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη. Τι να περιμένουμε από τη νέα σεζόν; Το πρώτο στοίχημα για τη νέα εποχή είναι πώς θα λειτουργήσει ο κλάδος σε όσο το δυνατόν πιο φυσιολογικές συνθήκες, εξαιτίας της πανδημίας. Ήδη υπάρχει σχεδιασμός, κινητοποίηση και κυβερνητικός συντονισμός συνολικός για την επόμενη μέρα. Το φθινόπωρο είναι και η περίοδος που θα ωριμάσουν πολλά απ’ όσα προγραμματίζουμε μέσα από το πλάνο του «Ελλάδα 2.0» για τον Σύγχρονο Πολιτισμό. Όσον αφορά στη Θεσσαλονίκη, σχεδιάζουμε ένα πολιτιστικό αναπτυξιακό master plan της πόλης, όπου ενώνουμε δυνάμεις, έχουμε στρατηγική, αλλάζουμε το μοντέλο διακυβέρνησης, το οποίο πρέπει να γίνει πιο συμμετοχικό και συμπεριληπτικό, ώστε όλοι οι φορείς να συνδράμουν στο ευρύτερο όραμα. Θεωρώ ότι θα είναι μια πολύ πυκνή περίοδος, με πολλά τέτοια έργα σε εξέλιξη.

Θα μας πείτε κάτι πιο συγκεκριμένο; Καταρχάς, ξεκίνησε ένα ειδικό πρόγραμμα για την επιδότηση και στήριξη της μετάφρασης ελληνικών βιβλίων σε άλλες γλώσσες, που μπορεί κανείς να δει και στην ιστοσελίδα Greeklit.gr. Ήταν κάτι που υπήρχε παλιά και το επαναφέρουμε. Επιπλέον, μαζί με το ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού επανασχεδιάζουμε το Φεστιβάλ Βιβλίου στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Επίσης, έχουμε δρομολογήσει και την αναβάθμιση των σπουδών στην καλλιτεχνική εκπαίδευση. Παράλληλα, «τρέχει» το πρόγραμμα Σύνταξης Κώδικα Δεοντολογίας, διαφορετικού για κάθε φορέα. Επενδύουμε, ακόμη, και σε άλλες παραγωγικές δυνάμεις, όπως τη χειροτεχνία και το design, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του σχεδίου «Ελλάδα 2.0». Στο πλαίσιο αυτό, η ελληνική χειροτεχνία έχει φέτος το δικό της περίπτερο στη ΔΕΘ. Επίσης, έχουμε πολλά αναπτυξιακά προγράμματα που θα δημιουργήσουν ευκαιρίες και θέσεις εργασίας, στοχεύοντας στην επένδυση στις δημιουργικές βιομηχανίες δίπλα στις πολιτιστικές. Πέραν τούτου, θα αρχίσουν σιγά σιγά να σχεδιάζονται κάποιες προσκλήσεις για τον πολιτιστικό κλάδο, με έμφαση κυρίως στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Επιπρόσθετα, προχωράμε και σε κάποια θέματα που έχουν να κάνουν με τον ελληνικό κινηματογράφο, μια δυναμική που ήδη έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και θα την εξελίξουμε περαιτέρω.

Το πολιτιστικό αναπτυξιακό master plan της Θεσσαλονίκης τι περιλαμβάνει; Κάναμε συζητήσεις με κάθε φορέα ξεχωριστά και με όλους τους πολιτιστικούς φορείς και τον δήμο μαζί, για το πώς μπορεί να αποτελέσει η περιοχή πόλο έλξης και πολιτιστικής ανάπτυξης, που να αποσκοπεί στην εξωστρέφεια. Θέλει καλό στρατηγικό και συμμετοχικό σχεδιασμό, ώστε να επιτευχθεί η σύμπραξη και η συνέργεια όλων των δημιουργικών δυνάμεων της πόλης. Θεωρώ, πάντως, ότι η κλίμακα της Θεσσαλονίκης είναι πλεονέκτημα και όχι μειονέκτημα. Έχει μεγάλη ιστορία, κοσμοπολιτισμό στο DNA της και πολυπολιτισμικότητα. Είναι ήδη, και θα μπορούσε να γίνει ακόμη καλύτερος, προορισμός για city break. Μέρος της στρατηγικής μας είναι και το experience economy, η λεγόμενη «οικονομία της εμπειρίας», και το πώς μπορούν οι πολιτιστικοί οργανισμοί της πόλης να αποτελέσουν μέρος αυτής της εμπειρίας για τον επισκέπτη.

Από τη θέση του υφυπουργού, ποιοι ήταν οι πρώτοι στόχοι που θέσατε και πόσοι από αυτούς έχουν ολοκληρωθεί ή δρομολογηθεί μέχρι σήμερα; Έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, στην ουσία ανέλαβα μέσα στην περίοδο της πανδημίας (ορίστηκε υφυπουργός τον Ιανουάριο του 2021), που αναπόφευκτα επηρέασε την Ελλάδα, αλλά και όλο τον κόσμο, ειδικά στον τομέα του Πολιτισμού. Επομένως, το βραχυπρόθεσμο σχέδιο -κάτι που ίσχυε και όταν ήμουν γενικός γραμματέας Σύγχρονου Πολιτισμού- είναι το πώς διαχειριζόμαστε το κομμάτι του αντίκτυπου της πανδημικής κρίσης στον κλάδο. Ήδη, είχαν δρομολογηθεί πολλές ενέργειες, ακριβώς γιατί αυτή η κατάσταση λειτούργησε καταλυτικά και έφερε στην επιφάνεια παθογένειες πολλών ετών, με σκοπό να αντιμετωπιστεί μία τόσο δύσκολη συγκυρία και να μη διαρραγεί η σχέση του πολίτη με τον Πολιτισμό. Από εκεί και πέρα, δουλεύεται παράλληλα και η επόμενη μέρα, που συνδέεται άμεσα με το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και με το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μέσα από τις προτάσεις που υποβάλαμε ως Υπουργείο, εξασφαλίσαμε μισό εκατομμύριο ευρώ για τον Πολιτισμό, εκ των οποίων το 50% αφορά στον Σύγχρονο Πολιτισμό - μια αναλογία που υπάρχει για πρώτη φορά. Πλέον, βρισκόμαστε σε σημείο που έχουμε δρομολογήσει και ξεκινάμε την υλοποίηση όλου αυτού του προγράμματος.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σας ρωτήσω κάτι πιο προσωπικό. Αν μετανιώνετε για κάτι που έχετε ή που δεν έχετε κάνει στη μέχρι σήμερα πορεία σας. Είμαι ένας άνθρωπος που μονίμως αξιολογεί τι έχει κάνει και πάντα πιστεύει ότι θα μπορούσε να δώσει κι άλλα. Είμαι πολύ αυστηρός με τον εαυτό μου. Επομένως, σε πολλά πράγματα νομίζω ότι θα μπορούσα να είχα επιμείνει περισσότερο ή να τα έχω χειριστεί διαφορετικά. Από την άλλη, αφοσιώνομαι πάρα πολύ σε αυτό που κάνω, το θεωρώ καθήκον μου. Η μόνη μου αγωνία είναι να μη χάνονται μέρες, να προχωράνε τα πράγματα και κάθε μέρα να σε πηγαίνει λίγο πιο κοντά στον στόχο.

Φωτογραφίες: Ολυμπία Κρασαγάκη

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021