Ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ παρουσιάζει την πρώτη μονογραφική έκθεση του Mike Kelley (1954-2012) στην Αθήνα, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους καλλιτέχνες της εποχής μας, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, έως τις 25 Φεβρουαρίου 2018. Σε επιμέλεια του Douglas Fogle, η έκθεση Fortress of Solitude συγκεντρώνει μια σειρά από εμβληματικά έργα από τη σταδιοδρομία του Kelley για να καταδείξει την αλλόκοτη αίσθηση ψυχολογικής απατρίας που επικρατεί στον σύγχρονο κόσμο. Είτε χρησιμοποιώντας πάνινες κούκλες ως συναισθηματικά ομοιώματα μιας χαμένης παιδικότητας, είτε επικαλούμενος την ψυχική απατρία του Σούπερμαν – όπως ο ίδιος ερμήνευσε την αδυναμία του υπερήρωα να επιστρέψει στην πατρίδα του την Kandor –. ο Mike Kelley μέσα από την έκθεση Fortress of Solitude μας υπενθυμίζει, ότι όσο και να προσπαθήσουμε, δεν μπορούμε να γυρίσουμε σπίτι.

Μέσα σε τρεις και πλέον δεκαετίες, ο Kelley χρησιμοποίησε ποικίλα μέσα, από ζωγραφική και γλυπτική ως το σχέδιο, το βίντεο και την performance, για να διερευνήσει και να κινητοποιήσει κριτικά διάφορες ενσαρκώσεις της καταπιεσμένης πλευράς του πολιτιστικού ασυνείδητου της Αμερικής. Κοιτάζοντας το «παιχνίδι» μεταξύ μνήμης και λήθης (που το περιέγραφε ως «ενεργή αμνησία»), ο καλλιτέχνης κατέφευγε συχνά σε θλιβερά υλικά και εικόνες προσπαθώντας να αναλύσει απρόσωπες θεσμικές αρχές, όπως η γραφειοκρατία των σχολείων και παράλληλα εγείροντας ένα είδος συμπόνιας για το ανθρώπινο υποκείμενο.

Η έκθεση του NEON παρουσιάζει 17 από τα ιστορικά έργα που διερευνούν τη μυθολογία γύρω από τον Σούπερμαν, τον ήρωα κινουμένων σχεδίων που αποτελούσε εμμονή για τον καλλιτέχνη, μαζί με video και βιογραφικό υλικό από τα αρχεία του Mike Kelley Foundation στο Λος Άντζελες.

Όπως περιγράφει ο επιμελητής της έκθεσης Douglas Fogle, «Το πρόβλημα του Σούπερμαν ήταν ότι, παρά τις υπερφυσικές του ικανότητες, δεν μπορούσε να γυρίσει σπίτι, και παρέμενε εξόριστος στη γη και ευάλωτος στην ασθένεια της νοσταλγίας. Επιπλέον, τα θραύσματα από τον κατεστραμμένο πλανήτη του, οι κρυπτονίτες, τον έκαναν απολύτως αδύναμο. Στον κόσμο του Σούπερμαν, το σπίτι σκοτώνει. Σαν τον Σούπερμαν, και ο Mike Kelley πέρασε όλη την σταδιοδρομία του προσπαθώντας να γυρίσει σπίτι. Για να καταλήξει, τελικά, στη συνειδητοποίηση ότι η αναζήτησή του ήταν ανέφικτη».

ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ

O Kelley μεγάλωσε στις εργατικές συνοικίες του Ντιτρόιτ και ένιωσε από νωρίς έλξη προς τον παλμό της υποκουλτούρας των εναλλακτικών σκηνών του noise και του punk rock. Από τις Μεσοδυτικές Πολιτείες έφτασε στην Καλιφόρνια για σπουδές, στο Ινστιτούτο Καλών Τεχνών (CalArts), φέρνοντας την τραχιά και μαχητική ενέργεια εκείνης της μουσικής στην καλλιτεχνική σκηνή του Λος Άντζελες και συνέβαλε στη διαμόρφωσή της κατά τη δεκαετία του 1980, μαζί με τους Paul McCarthy, Raymond Pettibon και πολλούς άλλους. Ο Kelley αποτέλεσε σημαντική μορφή μιας νέας γενιάς Αμερικανών καλλιτεχνών που εμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1970 προσεγγίζοντας τη χαυνωτική επίδραση της αμερικανικής λαϊκής κουλτούρας με κριτικό βλέμμα. Κατά τον Kelley, όσο κι αν προσπαθούμε, δεν μπορούμε να ξαναγυρίσουμε σε αυτό που ο Bruce Springsteen αποκαλεί ειρωνικά “glory days”.

Info: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, Μέγαρο Σταθάτου, Βασ. Σοφίας & Ηροδότου 1, Αθήνα. Διάρκεια: 25 Φεβρουαρίου 2018