«Εδώ για 'σένα και εδώ για κάθε οικογένεια» αποτελεί το κεντρικό σύνθημα της ελληνικής αλυσίδας supermarket, Μασούτης Α.Ε., η οποία εστιάζει στον άνθρωπο και στις βασικές, καθημερινές του ανάγκες. Σήμερα το πρωί, το κατάστημα Μασούτης στην περιοχή της Σχολής Τυφλών, στην ανατολική Θεσσαλονίκη, εγκαινίασε έναν πρότυπο τρόπο παροχής υπηρεσιών και προϊόντων, με κύριο άξονα την ενσυναίσθηση και την καινοτομία. Για πρώτη φορά στα ελληνικά δεδομένα των σούπερ μάρκετ εγκαθίστανται πρωτοποριακές εφαρμογές, οι οποίες χαρίζουν στα άτομα με μερική και ολική οπτική αναπηρία την δυνατότητα να κάνουν τις αγορές τους με άνεση και αίσθηση ευκολίας. Η αναδιαμόρφωση του συγκεκριμένου χώρου αποτελεί ένα καινοτόμο project που σέβεται τις ίσες ευκαιρίες. Όλη αυτή η προσπάθεια έγινε πραγματικότητα χάρη στην επιστημονική συνέργεια μεταξύ της εταιρείας Tandem και του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ). To συγκεκριμένο έργο έχει ξεκινήσει να είναι λειτουργικό και παραγωγικό εδώ και έξι μήνες.
Μια πρωτοπόρα ολιστική προσέγγιση
Στο κατάστημα μπορούμε να βρούμε πλέον μια σειρά από μοντέρνα βήματα και κατευθυντήριες γραμμές προς τα άτομα με οπτική αναπηρία. Η κεντρική τεχνολογική εφαρμογή έχει τον τίτλο "MasVision". Ο analytic manager της Μασούτης Α.Ε. και project manager του έργου, Κυριάκος Παντουβάκης, μας περιέγραψε την διαδικασία: «Επιλέξαμε αυτό το σημείο, λόγω της εγγύτητας στη σχολή τυφλών και, συνεπώς, θέλαμε το feedback αυτών των ανθρώπων για να γνωρίζουμε αν κινούμαστε στον σωστό δρόμο, οι παρεμβάσεις μας είναι λειτουργικές και θα έχουμε το όφελος που προσδοκούμε. Δεν σας κρύβω ότι πριν ξεκινήσω αυτό το έργο, έψαχνα να βρω κάτι παρόμοιο στο εξωτερικό, ώστε να πάρουμε ιδέες και να τις εφαρμόσουμε και εδώ. Τέτοια ολιστική προσέγγιση δεν κατάφερα να εντοπίσω. Θα τολμήσω να πω ότι είναι η πρώτη φορά που σε σούπερ μάρκετ βλέπουμε κάτι τέτοιο. Χωρίσαμε την προσβασιμότητα σε δύο μεγάλα διακριτά επίπεδα. Το ένα είναι η περιπατητική προσβασιμότητα σε καίρια σημεία του καταστήματος. Έχουν τοποθετηθεί έντονες κίτρινες σημάνσεις για ανθρώπους που δεν έχουν ολική τύφλωση, έχει εγκατασταθεί ένας ειδικού τύπου οδηγός όδευσης εσωτερικού χώρου, ο οποίος αποτυπώθηκε σε έναν απτικοακουστικό χάρτη, ο οποίος με την διαφορετικότητα της υφής και το στυλό αναγνώστη. Το αποτέλεσμα είναι νοητικά να σχεδιαστεί μια κάτοψη, ώστε ο χρήστης που θα περιηγηθεί να μπορέσει να γνωρίζει τα σημεία και τα προϊόντα. Και έτσι προχωρούμε στο επόμενο κομμάτι που είναι η προϊοντική προσβασιμότητα. Έχουν τοποθετηθεί ειδικά οπτικά σε κάθε προϊόν στο ράφι που σου δείχνουν που είναι το καθένα και τις βασικές του πληροφορίες με την βοήθεια ενός barcode».
Ο Γενικός Διευθυντής της αλυσίδας Μασούτης Α.Ε., Θεόδωρος Γεροστεργιούδης, μοιράστηκε μαζί μας: «Το motto μας δεν αλλάζει. Το "εδώ για 'σένα και κάθε οικογένεια, σήμερα παίρνει σάρκα και οστά, γιατί βλέπετε ότι η αγκαλιά αυτή μεγαλώνει προς τους ανθρώπους που έχουν οπτική αναπηρία, οι οποίοι πλέον έχουν ένα ταξίδι αγορών, παρόμοιο με όλους εμάς και αυτό είναι και το πιο σημαντικό. Όταν γίνονται οι συνεργασίες, υπάρχει όραμα και βοηθάει και η τεχνολογία, γίνεται κάτι σαν το σημερινό. Όπως είδατε, σήμερα υπήρχε και η απαίτηση από τον κόσμο να επεκταθεί αυτή η προσπάθεια και είναι κάτι πολύ σωστό και δίκαιο. Είμαστε μια εταιρεία που ακούει τον καταναλωτή. H συγκεκριμένη ενέργεια μπαίνει στα πλάνα μας και θέλουμε να τhn κάνουμε σωστά. Το κατάστημα αυτό άνοιξε σήμερα και λειτουργεί με αυτήν τη μορφή. Pρέπει να του δώσουμε χρόνο για να πάρουμε τα μαθήματά mας και να τα εφαρμόσουμε και σε άλλα καταστήματα όταν έρθει αυτή η στιγμή.»
Ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του ΕΚΕΤΑ, Ιωάννης Κομπατσιάρης, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Το ΕΚΕΤΑ, και συγκεκριμένα το Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, αναπτύσσει τεχνολογίες αιχμής για διάφορες εφαρμογές ύστερα από μια μακροχρόνια συνεργασία με τον Μασούτη, όσον αφορά τα θέματα προσβασιμότητας. Χρησιμοποιούνται τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, αναγνώρισης και επεξεργασίας εικόνων. Ο υπεύθυνος ήταν ο Δρ. Σπύρος Νικολόπουλος, ερευνητής του ΕΚΕΤΑ, και η ομάδα του, και έδωσαν την δυνατότητα για αυτόματη αναγνώριση του barcode και στη συνέχεια χρησιμοποίησαν το οργανόγραμμα των προϊόντων που δίνει όλη αυτήν την δυνατότητα. Είναι καινοτόμο και εφαρμόζεται πρώτη φορά. Οι τεχνολογίες υπάρχουν και εφαρμόζονται σε διάφορου κλάδους, αλλά για την συγκεκριμένη εφαρμόστηκε για πρώτη φορά. Είναι μεγάλη χαρά για το ΕΚΕΤΑ και αυτό που τονίζουμε είναι να μην μένουν αυτές οι τεχνολογίες στα ερευνητικά προγράμματα και στις επιστημονικές δημοσιεύσεις, αλλά να υπάρχουν αυτές οι σημαντικές συνεργασίες, να τις χρησιμοποιούν χρήσιμοι φορείς και σε τελικό στάδιο να οδηγούνται στον χρήστη που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι πολύ καίριος.»
Ο Θανάσης Σιδέρης, συνιδρυτής και συνεργάτης της εταιρείας Tandem, αλλά και εκπαιδευτής ενηλίκων σε ζητήματα κινητικότητας, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα καθώς και ο ίδιος είναι άτομο με οπτική αναπηρία. Μίλησε μαζί μας για την διαδικασία δόμησης του project, αλλά και την σημασία του. «Συντονιστήκαμε με μια ομάδα ανθρώπων με εξειδίκευση στην οπτική αναπηρία. Συνεργάστηκαν δύο πολιτικοί μηχανικοί, δύο εκπαιδευτές κινητικότητας, προσανατολισμού και ένα άτομο με οπτική αναπηρία, που ήμουν εγώ. Συμβουλευτικά, δημιουργήσαμε την μακέτα και όλα τις εγκαταστάσεις με πολλές παρεμβάσεις, έτσι ώστε τα άτομα με οπτική αναπηρία να μπορούν να εισέλθουν και να βγουν από το κατάστημα με ασφάλεια, ανεξάρτητα και ισότιμα. Θα σας προκαλούσα να κλείσετε τα μάτια σας, να σας δώσω το λευκό μου μπαστούνι και μπείτε μέσα. Αν μπείτε και βγείτε μόνοι σας, αυτό θα είναι το δικό μου απόκτημα, όπως κάνω και εγώ.»
Ο προϊστάμενος υπηρεσιών ΚΕΑΤ (Σχολής Τυφλών) Θεσσαλονίκης, Γιώργος Καρβελάς, επεσήμανε τα εξής: «Είναι κάτι καινοτόμο και ευχάριστο και έγινε σε συνεργασία με εμάς, με άτομα οπτική αναπηρία, οπότε οι κανόνες και όλες οι προϋποθέσεις που εφαρμόστηκαν για αυτές τις υπηρεσίες είναι βασισμένες πάνω στις ανάγκες μας και είναι κάτι που μας δίνει πραγματική βοήθεια στο να κάνουμε κάτι απλό, τα καθημερινά μας ψώνια. Είμαστε πολύ χαρούμενοι, γιατί ξεκίνησε από το κατάστημα του Μασούτη, το οποίο είναι ακριβώς απέναντι από την Σχολή Τυφλών, το παράρτημα του ΚΕΑΤ στην Θεσσαλονίκη, και ευχόμαστε να συνεχίσει και στα υπόλοιπα καταστήματα, είτε της ίδιας αλυσίδας, είτε και στα υπόλοιπα.»
«Να μην χάσουν την ευκαιρία»
Κεντρικό πρόσωπο σήμερα ήταν η γνωστή influencer, creator και tik toker, Άννα Μπαλάν, η οποία είναι ένα άτομο με ολική οπτική αναπηρία και πάντα μεταφέρει τα δικά της καθημερινά βιώματα μέσα από τα δικά της videos. Η ίδια χρησιμοποίησε την νέα εφαρμογή, ακολουθώντας τις οδηγίες του project manager του έργου. Με χαρά, μας μίλησε, τονίζοντας τα εξής: «Είμαι πάρα πολύ χαρούμενη καταρχήν γιατί βρίσκομαι εδώ. Κατά δεύτερον, οι εγκαταστάσεις είναι καταπληκτικές και ανυπομονώ να έρθουν και στην Αθήνα και να έχω ένα κατάστημα κοντά στο σπίτι μου για να κάνω εύκολα τα ψώνια μου. Σίγουρα το γεγονός ότι μπορώ να πάω στο κατάστημα με το κινητό μου, να σκανάρω το προϊόν, να μου εξηγήσει με τις φωνητικές οδηγίες τι προϊόν ακριβώς είναι, ακόμη και την τιμή του και εγώ να το πάρω, να το βάλω στο καλάθι μου, να το πάω στο ταμείο, να το πληρώσω και να φύγω μόνη μου, είναι τέρμα ελκυστικό. Αυτό που έχω να πω στα άτομα με οπτική αναπηρία, είτε μερική, είτε ολική, για τον Μασούτη γενικότερα, αλλά για το συγκεκριμένο κατάστημα ειδικότερα, είναι ότι όσοι βρίσκονται εδώ κοντά είναι πραγματικά να μην χάσουν την ευκαιρία. Αν ήταν δίπλα μου, δεν θα την έχανα για κανέναν λόγο.»
Βήματα μπροστά η Θεσσαλονίκη
Η Θεσσαλονίκη έχει δείξει αρκετές φορές την συμβολή της στις κοινές ενέργειες για ισότητα. Ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, έδωσε το παρών και μοιράστηκε μαζί μας: «Είναι κάτι πολύ σημαντικό και σε αυτό το σημείο της πόλης, κοντά στη σχολή τυφλών, δίνεται πρωτοποριακά στους συμπολίτες και στους επισκέπτες η δυνατότητα να έχουν πρόσβαση και την αγορά σε αυτό που κάνει ο καθένας μας κάθε μέρα. Έχει την ευκαιρία της πληροφορίας και της επιλογής. Συγχαίρω όλους όσοι συνεργάστηκαν για αυτό το αποτέλεσμα και εύχομαι να βρει την ανταπόκριση που αξίζει. Ο Δήμος Θεσσαλονίκης συνέβαλε στον βαθμό των δυνατοτήτων με την διαμόρφωση ενός πεζοδρομίου με πρόσβαση ώστε να υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης στο κατάστημα αυτό.»
Σημαντικό στιγμιότυπο της ημέρας αποτέλεσε η συνομιλία του Κωνσταντίνου Ζέρβα με την Άννα Μπαλάν, στην οποία χάρισε την δική του ασημένια καρφίτσα με χαραγμένο πάνω της το γράμμα "Θ" (Θεσσαλονίκη).
Info: Αλμπέρτου Ναρ 6- 8 & Κύπρου, περιοχή Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκη