Η εντυπωσιακή πρίμα μπαλαρίνα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Μαρία Κουσουνή, μας εξηγεί τον μαθηματικό αλγόριθμο του μπαλέτου και μας κερδίζει με τη γοητεία, τη χάρη αλλά και τη μέχρι τώρα πορεία της στον χώρο του κλασικού χορού.

Το μπαλέτο έχει ηλικία; 

Για να ασχοληθείς επαγγελματικά, έχει. Χρειάζεται χρόνια σπουδής για να φτάσεις σε ένα καλό επίπεδο, ώστε να καταφέρεις να χορέψεις επαγγελματικά. Γι’ αυτό οι σπουδές ξεκινούν από μικρή ηλικία και το μπαλέτο τελειώνει όταν το σώμα δεν έχει άλλες αντοχές. Για να ασχοληθείς, όμως, ερασιτεχνικά, όχι, δεν έχει ηλικία. Υπάρχουν μαθήματα ειδικά δομημένα για αρχάριους οποιασδήποτε ηλικιακής ομάδας. Ακόμη και για ηλικιωμένους.

Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας ως δασκάλα χορού; 

Από πάντα είχα ενδιαφέρον να μεταφέρω τις γνώσεις μου σε νέους χορευτές. Παράλληλα με την καριέρα μου ως χορεύτριας έκανα και διδασκαλίες. Επιλέγω να διδάσκω και όχι να δίνω απλά ένα μάθημα όπου θα περάσουμε καλά. Με ευχαριστεί να μαθαίνω στους σπουδαστές τον τρόπο σκέψης και να χτίζω έναν καθαρό, δυνατό αλγόριθμο, με γερές βάσεις, ώστε να τον κατανοήσουν σε βάθος και να τον έχουν μαζί τους για την υπόλοιπη ζωή τους. Το μπαλέτο έχει μαθηματικό αλγόριθμο, απόλυτη συνοχή και λογική σειρά. Σκοπός μου είναι να βοηθήσω να ανακαλύψουν ακόμη περισσότερο την τεχνική τους και το ίδιο τους το σώμα, ώστε να απελευθερωθούν από τους κανόνες και να γίνουν χορός, ομορφιά και αρμονία. Τα τελευταία δύο χρόνια έχω αποσυρθεί συνειδητά από τις συχνές διδασκαλίες και ασχολούμαι κυρίως με ειδικά σεμινάρια, όπως και με χορευτές που έχουν σκοπό να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό. Ήδη, δύο μαθήτριές μου αναγνωρίστηκαν και επιλέχθηκαν ως ταλέντα σε δύο από τις μεγαλύτερες Ακαδημίες της Ευρώπης, όπου φοιτούν εσώκλειστες και βρίσκονται πλέον κοντά στο όνειρό τους.

Η Lizzy Howell, μια plus size μπαλαρίνα, είπε ότι «το τέλειο σώμα ενός χορευτή είναι μια κοινωνική κατασκευή». Τι πιστεύετε γι’ αυτό; Ποια στερεότυπα θα θέλατε να καταργούσατε στο μπαλέτο;

Ας ξεκαθαρίσουμε κάτι σε αυτό το σημείο, που θα μας βοηθήσει να ξεμπερδέψουμε πολλά στην πορεία. Στο μπαλέτο ο όρος «μπαλαρίνα» είναι τίτλος για τη χορεύτρια που έφτασε στην κορυφή και αναγνωρίστηκε στην τέχνη του κλασικού χορού ως ξεχωριστή, μοναδική, ενώ είναι εκπρόσωπος του είδους αυτού στην άρτιά του μορφή. Ακόμη και σήμερα, στον χώρο λίγες είναι οι πραγματικές μπαλαρίνες ανά την υφήλιο και αυτές εκπροσωπούν την πραγματική έννοια του τίτλου. Είναι τόσο θαυμαστό και αγαπητό αυτό το σύμβολο, που οτιδήποτε μας το θυμίζει στη μορφή, έστω και λίγο, το ονομάζουμε «μπαλαρίνα». Ωστόσο, είναι ειδικός όρος. Η λέξη «χορεύτρια» είναι πιο ταιριαστή όταν θέλουμε να περιγράψουμε κάποιον που κάνει χορό, δηλαδή χορεύει.

Δεν υπάρχουν στερεότυπα στο κλασικό μπαλέτο που θα καταργούσα. Είναι μια άρτια μορφή υψηλής τέχνης. Υπάρχει λόγος για όλους τους κανόνες του, οι οποίοι λειτουργούν και αντίστροφα! Όσον αφορά τη Lizzy Howell, συμφωνώ απόλυτα μαζί της. Ο χορός σε αυτήν του τη μορφή είναι κοινωνική κατασκευή. Ο πιο ελεύθερος, που χορεύουμε όταν απλά ακούμε μουσική, δεν είναι. Άρα, σωστά το λέει ότι το τέλειο σώμα είναι μια κοινωνική κατασκευή. Δεν πρέπει, όμως, να το μπερδεύουμε με τους απόλυτους κανόνες, που λίγοι μπορούν να φτάσουν και να υπηρετήσουν στην τέχνη αυτή σε πολύ υψηλό επίπεδο. Αυτό το κοινωνικό πρότυπο αφορά μόνο στους επαγγελματίες στις μεγάλες όπερες και στις επαγγελματικές ομάδες χορού, καθώς καλούνται να φέρουν εις πέρας την αρτιότητα της τεχνικής στο υψηλότερο επίπεδο, όπου και πάλι μπορεί να υπάρχουν εξαιρέσεις στον κανόνα.

Ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα στον χορό. Ο καθένας έχει δικαίωμα να χορεύει και μπορεί να το κάνει. Γιατί στον χορό χορεύει πρώτα η ψυχή και μετά το σώμα. Αυτό που σίγουρα δεν έχουμε δικαίωμα να κάνουμε είναι το να κρίνουμε.

Ο χώρος στον οποίο κινείστε είναι αρκετά ανταγωνιστικός. Πώς το αντιμετωπίζετε;

Δεν το βίωσα ποτέ έτσι. Δε βλέπω ανταγωνισμό. Πάντα αναγνώριζα την προσπάθεια και το επίπεδο που βρίσκεται ο άλλος. Όπως αναγνωρίζω πως ο κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός. Για εμένα ήταν και είναι πάντα πηγή έμπνευσης οι υπέροχοι χορευτές και μέσα από αυτούς αντλώ ομορφιά και δύναμη. Ως νέα χορεύτρια στη Βιέννη και στο Αμβούργο εμπνεόμουν πάντα από τους συναδέλφους και φίλους μου. Αυτοί με έκαναν να εξελιχθώ, όπως και οτιδήποτε όμορφο μου δίνει ερεθίσματα και γίνεται μέρος της καλλιτεχνικής μου παιδείας. Εάν τύχει και εισπράξω υποψία ανταγωνισμού από κάποιον, απλά θα γυρίσω το κεφάλι από την άλλη. Δε με αφορά, γιατί δεν έχει κάτι να μου προσφέρει.

Τον τελευταίο χρόνο ήρθε κι εδώ, αν και με μεγάλη καθυστέρηση, το κίνημα #metoo, με καταγγελίες από τους χώρους του αθλητισμού και του θεάτρου για περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης, έμφυλης, ψυχικής και λεκτικής βίας. Τι συμβαίνει στον δικό σας χώρο; 

Σίγουρα συμβαίνει ό,τι και στους άλλους χώρους. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο.

Μια μπαλαρίνα αντιμετωπίζει πολλά θέματα διατροφής. Ισχύει ότι σας πιέζουν να παραμείνετε αδύνατες, πρεσάροντας τους εαυτούς σας σε επικίνδυνα επίπεδα; 

Μπορεί να υπάρξει περίπτωση κάποιας χορεύτριας που να αντιμετωπίζει προβλήματα διατροφής, αλλά αυτό είναι εξαίρεση και δεν είναι ο κανόνας. Καταλαβαίνω πως κυρίως συμβαίνει για λόγους που έχουν άλλες αιτίες και μόνο με τη βοήθεια κάποιου ειδικού μπορούν να αντιμετωπιστούν. Προσωπικά, δε με πίεσε ποτέ κανείς. Η δασκάλα μου κάποτε μου είπε να μην κάνω ποτέ δίαιτα, κι ότι, εάν κατανοήσω την τεχνική του μπαλέτου, αυτό από μόνο του θα με οδηγήσει στο σωστό βάρος. Ως επαγγελματίας, με τις ατέλειωτες ώρες πρόβας διαπίστωσα πως η κίνηση αυξάνει τον μεταβολισμό μου και έχω πολλή όρεξη για φαγητό. Το αντίθετο μάλλον συμβαίνει. Πεινάς περισσότερο, γιατί το καταναλώνεις με την πολλή άσκηση. Ο οργανισμός χρειάζεται αρκετή τροφή, όταν κάνεις πολλές καύσεις και τον εξαντλείς. Τις φορές που μειώνονται οι πρόβες ή είμαι σε διακοπές, εκεί διαπιστώνω πως χρειάζεται να μειώσω απλά λίγο την ποσότητα του φαγητού, με μέτρο, εφόσον κατανοώ το γεγονός ότι δεν αθλούμαι έντονα και σε κάποιες περιπτώσεις καθόλου. Έμαθα να αφουγκράζομαι το σώμα μου μέσα από τον χορό, και αν πεινάω θα φάω, αν πεινάω κι άλλο, θα φάω περισσότερο, και αν δεν πεινάω, δε θα το επιβαρύνω με τροφή που δε μου ζητάει εκείνη τη στιγμή. Το πιο σημαντικό από όλα είναι να τρεφόμαστε με φυσικές τροφές και να έχουμε ισορροπημένη διατροφή, ώστε να είμαστε υγιείς.

Τι περιλαμβάνει το καθημερινό διαιτολόγιό σας; 

Σίγουρα περιέχει νερό με λεμόνι. Επίσης, ιχνοστοιχεία που συμπληρώνω στο φαγητό ή τους χυμούς μου, και είναι ένα μείγμα από τζίντζερ, μάκα και κουρκουμά με μαύρο πιπέρι. Οπωσδήποτε, όμως, περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά εποχής, λίγους υδατάνθρακες, ξηρούς καρπούς, ξηρά φρούτα και φυσικά πρωτεΐνη.

Μοιραστείτε μαζί μας ένα guilty pleasure σχετικό με τη διατροφή σας.

Προσπαθώ σε καθημερινή βάση να τρέφομαι σωστά με βάση τους εξής τρεις κανόνες ισορροπημένης διατροφής: τρώω όταν πεινάω, τρώω μικρές ποσότητες όσο συχνά θέλω και προσπαθώ να μη συνδυάζω πολλές διαφορετικές τροφές ταυτόχρονα. Το guilty pleasure μου μπορεί να είναι ένα όμορφο δείπνο, είτε σε σπίτι φίλων είτε σε ένα καλό εστιατόριο με κάποιον καλό σεφ, όπου θα δοκιμάσω διαφορετικά πιάτα από τις δημιουργίες του, θα ξεχάσω για λίγο τους παραπάνω κανόνες και θα αφεθώ στη μεγάλη απόλαυση των εξαιρετικών γεύσεων.

Ποιο πρόγραμμα γυμναστικής αγαπάτε και ακολουθείτε, εκτός από το μπαλέτο; 

Έχω μια λίστα με προγράμματα που μου ταιριάζουν και αγαπώ. Εξαρτάται πάντα από την καλλιτεχνική περίοδο και τις ανάγκες ενός ρόλου. Ακολουθώ κάποια πιο εξειδικευμένα και φτιαγμένα για εμένα από Cardio, Yoga, Feldenkrais, Pilates, αεροβική γυμναστική, stretching, τρέξιμο και περπάτημα. Τα προσαρμόζω κάθε φορά, ανάλογα με τον χρόνο που έχω και την κούραση της αντίστοιχης περιόδου.

Στα της ομορφιάς, ποιο είναι το δικό σας wellness ritual; 

Το μυστικό είναι η χαρά, η άσκηση και η διατροφή. Σας βγαίνει σωματικός πόνος όταν χαλαρώνετε; Τι κάνετε για να ανακουφιστείτε από αυτόν; Οι χορευτές ζούμε με τον πόνο σε καθημερινή βάση. Οι αντοχές μας είναι μεγαλύτερες από αυτές του φυσιολογικού ανθρώπου. Επειδή κάποιες φορές η καταπόνηση είναι μεγαλύτερη, φροντίζω να ξεκουράζομαι και να κοιμάμαι περισσότερο, να τρώω καλύτερα - πιο σωστά. Επίσης, κάνω κάποιες φυσιοθεραπείες και χαλαρώνω, περνώντας ευχάριστα την ώρα μου, δίνοντας χρόνο στο σώμα μου να επανέλθει στη φυσιολογική του κατάσταση. Η αυτοαποδοχή περνά από μακρύ εσωτερικό ταξίδι, μέχρι να την ανακαλύψουμε.

Πώς μπορούμε να αγαπήσουμε τον εαυτό μας λίγο περισσότερο; 

Είναι απλό, όπως ήδη το λέτε. Απλά να τον αγαπήσουμε. Αγάπη χρειάζεται. Και ξεκινάει από αυτό το σημείο που ήδη βρισκόμαστε. Όπως είμαστε, με ό,τι έχουμε ή δεν έχουμε, είμαστε ή δεν είμαστε. Να μας εκτιμήσουμε για όσα καταφέραμε μέχρι τώρα. Γι’ αυτό που είμαστε τώρα. Η αναγνώριση είναι το σημείο εκκίνησης. Η νέα αρχή. Δεν μπορεί να ξεκινήσει κάποιος με απόρριψη, με μη αποδοχή. Δε θα ξεκινήσει ποτέ. Μπορεί, όμως, να δει την καλύτερη εκδοχή του εαυτού του, να την ονειρευτεί και να ξεκινήσει βήμα βήμα. Πολύ σημαντικό είναι να επιβραβεύουμε τις μικρές καθημερινές προσπάθειες βελτίωσής μας, ακόμη κι αν αυτές αποτυγχάνουν. Την επόμενη φορά θα κάνουμε καλύτερη προσπάθεια. Κι αν μια μέρα δεν μπορούμε, δύο, τρεις, δέκα, δεν πειράζει. Χρειαζόμαστε απλά κι άλλο χρόνο. Η παύση είναι σημαντική στη ζωή μας. Δεν είμαστε τέλειοι. Σημαντικό είναι να μη σταματάμε την αναζήτηση και τη σωστή προσπάθεια. Είναι όπως με τα παιδιά. Χρειάζονται αγάπη και επιβράβευση για να πάρουν την αναγνώριση και τη σιγουριά ότι κάτι έκαναν σωστά, ώστε να αντλήσουν δύναμη για να συνεχίσουν στο επόμενο. Εμείς οι ίδιοι χρειάζεται να κρατάμε το ίδιο μας το χέρι στο μακρύ αυτό εσωτερικό ταξίδι αντί να μας απορρίπτουμε συνεχώς.

Πώς μπορούμε να βρούμε το motivation για να κυνηγήσουμε τα όνειρά μας, όταν έχουμε χάσει το θάρρος μας;

Ας σκεφτούμε ότι έχουμε δύο επιλογές. Η μία είναι να ζήσουμε αυτό που ονειρευόμαστε και η άλλη, να μην το ζήσουμε, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Εάν επιλέξουμε το πρώτο, τότε είναι απαραίτητο να βρούμε πηγές έμπνευσης οπουδήποτε. Μπορεί να είναι ένα βιβλίο, μουσική, παραστάσεις, μια ταινία, μια βόλτα. Μικρές χαρές, δηλαδή, που θα μας γεμίσουν. Οπωσδήποτε, να κάνουμε παρέα με καλούς επιλεγμένους φίλους. Να κάνουμε οτιδήποτε μας εμπνέει. Όταν τίποτα δε λειτουργεί, δεν είναι λύση να τα παρατήσουμε. Πέφτω 100 φορές, σηκώνομαι 101. Είναι βασικός κανόνας επιβίωσης. Μόνον εγώ ο ίδιος μπορώ να κάνω κάτι γι’ αυτό. Μην περιμένουμε από τους άλλους. Κι αν τίποτα δε σε ενεργοποιεί, ξεκίνα να τρέχεις. Κυριολεκτικά. Με όλη σου τη δύναμη. Το σίγουρο είναι ότι, αν ψάχνουμε, θα βρούμε. Η ανάγκη πάντα δημιουργεί συνθήκες.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή σας για υγιεινή ζωή;

Θα επαναλάβω τους τρεις κανόνες διατροφής . Τρώω μόνο όταν πεινάω πραγματικά. Τρώω μικρές ποσότητες όσο συχνά το έχω ανάγκη. Δεν ανακατεύω πολλές διαφορετικές τροφές ταυτόχρονα. Η σημαντικότερη όμως συμβουλή από όλες είναι να έχουμε δίπλα μας ανθρώπους που μας δίνουν μόνο χαρά.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΡΑΣΑΓΑΚΗ
STYLING: ΑΝΤΡΙΑΝΑ ΛΥΡΟΥ
MΑΚΕ UP: ΠΩΛΙΝΑ ΜΑΛΛΙΩΤΑΚΗ

Ευχαριστούμε το Artiria Athens και τη Μυρτώ Γράψα για την παραχώρηση του χώρου της φωτογράφησης.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021