Πώς μπορείτε να αυξήσετε τη γονιμότητά σας βαδίζοντας προς την πέμπτη δεκαετία της ζωής σας; Όλα όσα πρέπει να ξέρετε και να κάνετε για να έχετε μεγαλύτερες πιθανότητες να μείνετε έγκυος.

Στην εποχή μας ολοένα και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν να αποκτήσουν παιδί, ενώ πλησιάζουν ή διανύουν τα 40. Το πρώτο ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο εξακολουθεί να λειτουργεί το περίφημο «βιολογικό ρολόι», που παλαιότερα συνδεόταν κυρίως με τις ηλικίες των 20’s και early 30’s. Γεγονός παραμένει πως όλα ξεκινούν από τα ωάρια. Τα οποία όσο μεγαλώνουμε μειώνονται σε αριθμό, ενώ ταυτόχρονα δυσκολεύει και η διαδικασία της γονιμοποίησής τους, καθώς οι ωοθήκες γερνάνε και αυξάνει  το ποσοστό των ωαρίων με γενετικά προβλήματα -με αποτέλεσμα τα υγιή να λιγοστεύουν. Η κορύφωση της γονιμότητας για μια γυναίκα επιτυγχάνεται στη δεκαετία των 20 κι έκτοτε σημειώνει πτωτική πορεία. Αυτό, όμως, δε σημαίνει πως η γονιμότητα μιας γυναίκας είναι καθολικά καταδικασμένη στη δεκαετία των 40. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν τις πιθανότητες, όπως για παράδειγμα, οι ατομικοί δείκτες γονιμότητας, οι ορμόνες ή ακόμα και το ιατρικό ιστορικό. Επίσης, υπάρχουν πιο απλοί παράγοντες που σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από εμάς ενώ στο πλευρό μας έχουμε πάντα τις εξελίξεις της τεχνολογίας.

6 + 1 Τρόποι που αυξάνουν τη γονιμότητα

Άσκηση, με μέτρο

Η ήπια άσκηση ενδέχεται να αυξάνει τη γονιμότητα, ενώ παράλληλα βοηθάει στη διατήρηση του σωματικού βάρους. Συγκεκριμένα, για τις γυναίκες που βρίσκονται σε προσπάθεια αναπαραγωγής, οι ειδικοί συνιστούν ο δείκτης μάζας σώματος να μην είναι άνω του 25 ή κάτω του 17.

Υπολογισμός ωορρηξίας

Για μία γυναίκα που έχει σταθερό κύκλο, ο μέσος χρόνος της ωορρηξίας είναι 14 ημέρες πριν από την πρώτη μέρα της επόμενης περιόδου. Αν θέλετε να είστε σίγουρη, το ασφαλέστερο είναι να προμηθευτείτε ένα τεστ ωορρηξίας. Το αποτέλεσμά του είναι έγκυρο και δε χρειάζεται συνταγή ιατρού.

«Όχι» στο κάπνισμα

Μειώνει τη γονιμότητα και επισπεύδει την εμμηνόπαυση, ακόμα και έως δύο χρόνια. Σύμφωνα με έρευνα που έχει δημοσιευτεί στο ερευνητικό περιοδικό Tobacco Control, οι τοξίνες του καπνού επιδρούν αρνητικά στην αναπαραγωγική ικανότητα της γυναίκας και διαταράσσουν την ορμονική ισορροπία της.

Υγιεινή διατροφή

Η υγεία των ωαρίων επηρεάζεται από βασικά θρεπτικά συστατικά, όπως τα αντιοξειδωτικά και το φυλλικό οξύ. Συγκεκριμένα για το δεύτερο, η ιδανική ποσότητα που συνιστούν οι γιατροί σε όσες βρίσκονται στο στάδιο της προσπάθειας για τεκνοποίηση είναι τα 400 mg την ημέρα. Παράλληλα, μπορείτε να εντάξετε στη διατροφή σας και τα λεγόμενα superfoods, όπως τη μάκα, τον βασιλικό πολτό, αλλά και τη σπιρουλίνα. Πρόκειται για τρόφιμα που έχουν συνδεθεί με τη γονιμότητα.

Λιγότερο άγχος

Ένα στα τέσσερα ζευγάρια στη χώρα μας αντιμετωπίζει δυσκολίες στη σύλληψη, ενώ στο 10 - 15% αυτών των ζευγαριών δεν μπορεί να εντοπιστεί συγκεκριμένος λόγος στον οποίον οφείλεται η δυσκολία. Συχνά, το πρόβλημα αποδίδεται στο άγχος. Αν και είναι δύσκολο να απομονωθεί και να εξεταστεί ως μεμονωμένος παράγοντας, είναι, όμως, γεγονός πως το στρες ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά την ορμονική ισορροπία της γυναίκας.

Κρυοσυντήρηση ωαρίων

Η κρυοσυντήρηση ωαρίων (ή υαλοποίηση) αποτελεί μέθοδο διατήρησης της γονιμότητας τόσο για ιατρικούς, όσο και για κοινωνικούς λόγους. Σημαντική προϋπόθεση είναι η καλή ποιότητα των ωαρίων άρα όσο πιο νέα αποφασίσει μια γυναίκα να καταψύξει το γενετικό της υλικό, τόσο αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας έχει στο μέλλον. Κατά την κρυοσυντήρηση, τα ωάρια διατηρούνται σε ειδικές συνθήκες ψύξης στους -196° C και μπορούν να παραμείνουν στην κατάψυξη περίπου 10 χρόνια.

Εξωσωματική γονιμοποίηση

Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη ιατρική τεχνική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Στην περίπτωση της εξωσωματικής, όπως μαρτυρά και η ονομασία της, η γονιμοποίηση του ωαρίου από το σπερματοζωάριο δεν πραγματοποιείται στο σώμα της γυναίκας, αλλά σε ειδικό εργαστήριο. Ο όρος εξωσωματική γονιμοποίηση περιλαμβάνει ένα βαρύ φάσμα τεχνικών, που έχουν σκοπό τη βοήθεια υπογόνιμων ζευγαριών στο ν' αποκτήσουν παιδί.

Οι λόγοι που εντοπίζονται και μπορεί να οδηγήσουν ένα ζευγάρι στην εξωσωματική οφείλονται συχνά σε κάποια γυναικολογική επιπλοκή, με τα προβλήματα στις σάλπιγγες να είναι τα πιο διαδεδομένα. Κοινό πρόβλημα αποτελούν και οι διαταραχές ωορρηξίας, που συμπεριλαμβάνουν τον ασταθή κύκλο ή την απουσία εμμήνου ρύσεως, ενώ και η ενδομητρίωση μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα, μέσω τοπικών φλεγμονών που αναπτύσσονται. Η ηλικία της γυναίκας παραμένει, επίσης, ένας από τους σημαντικότερους λόγους για τον οποίο ένα ζευγάρι οδηγείται στην εξωσωματική. Είναι, όμως, λάθος να θεωρούμε αποκλειστικά υπεύθυνη για την αδυναμία σύλληψης τη γυναίκα, καθώς ένα πλήθος παραγόντων, όπως τραυματισμοί, φλεγμονές ή και παθολογικά αίτια, ενδέχεται να επηρεάζουν το αντρικό σπέρμα. Σε λιγότερες περιπτώσεις, τα αίτια έχουν ρίζες είτε στον τρόπο ζωής του ζευγαριού είτε παραμένουν άγνωστα.

Η διαδικασία

H θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση φαρμάκων για τη διέγερση και ανάπτυξη πολλαπλών ωοθυλακίων στις ωοθήκες. Στην κλασική εξωσωματική γονιμοποίηση, ο εμβρυολόγος. μετά τη λήψη των ωαρίων, τοποθετεί συγκεκριμένο αριθμό ενεργοποιημένων σπερματοζωαρίων σε επιφάνειες καλλιέργειας, που περιέχουν τα ωάρια, χωρίς άλλη παρέμβαση. Εκτός της κλασικής εξωσωματικής, υπάρχει μια μεγάλη ποικιλία τεχνικών που εφαρμόζονται, ανάλογα την περίπτωση κι εφόσον υπάρχει ειδική ένδειξη. Για παράδειγμα, στην περίπτωση της μικρογονιμοποίησης, που επιλέγεται όταν η αιτία της υπογονιμότητας είναι ο ανδρικός παράγοντας, εισάγεται από ένα σπερματοζωάριο απευθείας σε κάθε ωάριο.

Ποσοστό επιτυχίας

Το ποσοστό επιτυχίας ανά κύκλο προσπάθειας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως π.χ., η ηλικία της γυναίκας και το αίτιο της υπογονιμότητας. Συνήθως, το αθροιστικό ποσοστό επιτυχίας μπορεί να φθάσει 60 - 65% μετά από 3 - 4 προσπάθειες.

Πότε συστήνεται

Ένα έτος μετά την ελεύθερη προσπάθεια χωρίς θετικό αποτέλεσμα είναι απαραίτητη η  διερεύνηση της γονιμότητας των δύο συντρόφων. Ο έλεγχος μπορεί να γίνει νωρίτερα μέσα στο έτος, συνήθως στο 6μηνο, όταν υπάρχει γνωστός παράγοντας υπογονιμότητας ή λόγω προχωρημένης ηλικίας της γυναίκας. Από τον έλεγχο θα προκύψει αν η εξωσωματική  γονιμοποίηση είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος θεραπείας ή απαιτείται κάποια άλλη απλούστερη ή λιγότερο επεμβατική τεχνική.

Τι λέει ο νόμος

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο (Ν 3305/2005 και ΦΕΚ 2589/29-9-2014) για την εξωσωματική, ο αριθμός των μεταφερόμενων εμβρύων σε επιμέρους ομάδες, ανάλογα με την ηλικία και τις ιατρικές ενδείξεις, καθορίζεται ως εξής:

Σε γυναίκες κάτω των 35 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται ένα ή δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια. Σε γυναίκες άνω των 35 ετών και κάτω των 40, επιτρέπεται να μεταφέρονται δύο έμβρυα από δικά τους ωάρια στον πρώτο και δεύτερο κύκλο και τρία στον τρίτο και κάθε επόμενο κύκλο. Σε γυναίκες ηλικίας 40 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται τρία έμβρυα από δικά τους ωάρια. Σε γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών επιτρέπεται να μεταφέρονται τέσσερα έμβρυα από δικά τους ωάρια. Στην περίπτωση που τα έμβρυα προέρχονται από δωρεά ωαρίων, επιτρέπεται να μεταφέρονται μέχρι δύο έμβρυα.

ΚΕΙΜΕΝΟ ΜΑΡΙΝΑ ΚΑΡΠΟΖΗΛΟΥ