Στη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης, Casa Bianca, φιλοξενείται η έκθεση του Μανώλη Χάρου, με επιμελητές τον Γιάννη Μπόλη και τη Δόμνα Γούναρη. Η έκθεση εντάσσεται στο πλαίσιο δράσεων του προγράμματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης «ΜΕΛημά ΜΑΣ», με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων λειτουργίας της MΕΛ-Μακεδονικής Εταιρείας Χάρτου.
Θα ήθελα με δύο λόγια να μας περιγράψετε τη δουλειά σας… Είναι μια σειρά έργων, 2 ή 3 διαστάσεων, που τα χαρακτηρίζει μια διάθεση διήγησης. Εικαστικής καταρχήν, για το χρώμα-διαστάσεις-υλικά, όσο και θεματικής, Μύθοι Αισώπου, παιχνίδι, ιχνογραφία. Εικαστικά, δηλαδή, είναι εικόνες. Αυτές κατασκευάζω. Είναι, όμως, μαζί και πρόσκληση σε θεατές διαφόρων ηλικιών να εισχωρήσουν σε ό,τι διηγούνται αυτές οι εικόνες.
Ποια θα πρέπει να είναι η στάση ενός εικαστικού δημιουργού σε μια περίοδο κρίσης και μετάβασης; Πιστεύετε ότι μπορεί η «τέχνη» να δώσει προοπτική; Η τέχνη είναι εξ ορισμού μετάβαση και προοπτική, γιατί είναι η δημιουργία του καινούριου. Δεν υπάρχει πριν, παρά στη φαντασία του καλλιτέχνη, και φτιάχνει το μετά, αφού οδηγεί το βλέμμα και την αισθητική του θεατή. Αυτό που λέμε «είναι σαν ζωγραφιά» σημαίνει ακριβώς αυτό, το σύνορο του πραγματικού που δημιουργείται από το χέρι το μάτι και το μυαλό του δημιουργού. Στην κρίση, λοιπόν (και με τις δύο έννοιες που έχει η λέξη στα ελληνικά), το έργο τέχνης ανθεί, αφού και δικάζει το παρόν και εκφράζει-εικονοποιεί-σχολιάζει το πρόβλημα. Τώρα, η κρίση για τους καλλιτέχνες είναι ένα άλλο θέμα, που στην Ελλάδα δημιουργεί σεληνιακό τοπίο. Είναι το απόλυτο χάσιμο του μπούσουλα πράγμα που αφορά σε όλη την κοινωνία.
Καθώς η δουλειά σας προσβλέπει και στην εκπαιδευτική λειτουργία, θα θέλαμε να μας αναπτύξετε αυτήν την παράμετρο-συνθήκη. Η «εκπαιδευτική πρόθεση» δεν είναι τίποτα πιο μεγαλόπνοο παρά μια διάθεση απομυθοποίησης της καθέδρας του καλλιτέχνη και μια πρόσκληση για να ονειρευτούν και να φανταστούν τα παιδιά, με αφορμή τα έργα μου. Ελπίζω η τέχνη μου να τους χαρίσει συναισθήματα και σκέψεις.
Η ενασχόλησή σας με τη μεταφορά των Μύθων του Αισώπου σε δισδιάστατες και τρισδιάστατες στον χώρο συνθέσεις, είναι αποτέλεσμα συστηματικής μελέτης και έρευνας. Θα ήθελα να μου περιγράψετε αυτήν την πορεία. Οι Μύθοι του Αισώπου εκτός από αγαπημένο βιβλίο όταν ήμουν παιδί, ήταν ο οδηγός μου για μεγάλα ταξίδια σε σπουδαίες βιβλιοθήκες του κόσμου. Κι επειδή οι βιβλιοθήκες είναι για μένα ένας μαγικός χώρος, ο Αίσωπος μου έδωσε το άλλοθι να βρίσκομαι εκεί, αφού δεν υπάρχει βιβλιοθήκη που να μην τον φιλοξενεί. Είναι το πλέον ανατυπωμένο βιβλίο στην ανθρώπινη ιστορία, μετά τη Βίβλο. Καταλαβαίνει κανείς για τι πλούτο εικόνων μιλάμε. Από το 1998 που άρχισα να ψάχνω μέχρι σήμερα -σχεδόν 20 χρόνια-, οι εκπλήξεις και οι ανακαλύψεις μου έδωσαν μεγάλες συγκινήσεις.
Οι ζωγραφικές και οι χαρακτικές σας συνθέσεις προσεγγίζουν και «μετασχηματίζουν» την οπτική πραγματικότητα. Ποια πιστεύετε ότι είναι εκείνα τα στοιχεία και οι προσλαμβάνουσες που σας οδηγούν σε μια τέτοια προσέγγιση; Η ζωγραφική είναι σαν περίπατος, σε πάει σε νέα άγνωστα μονοπάτια. Η χαρακτική σου δίνει τη δυνατότητα να πάρεις τον δρόμο πολλές φορές, βγαίνοντας σε άλλους -κάθε φορά- προορισμούς. Αυτό είναι και το νόημα με την ιχνογραφία. Ακολουθώντας τα ίδια ίχνη βγαίνεις σε καινούριους προορισμούς. Θα μπορούσε και να είναι παιχνίδι, αλλά είναι εικαστική περιπέτεια.
Η τέχνη σας έχει να κάνει και με τα υλικά. Θα ήθελα να μας μιλήσετε για το χαρτόνι, που αναφέρεται και στον τίτλο της έκθεσης και τις εκφραστικές του δυνατότητες; Το χαρτόνι είναι σαν την κιμωλία, πολύ πρωτογενές υλικό. Μας συνοδεύει από όταν αρχίζει να παίζει κανείς, πριν τη γραφή ή την ανάγνωση. Για μένα κι εξαιτίας της χαρακτικής είναι σχεδόν φετίχ. Η συγκυρία συνεργασίας με την Μακεδονική Εταιρεία Χάρτου που παράγει χαρτόνι, με έκανε να φτιάξω αυτές τις ιχνογραφίες χρησιμοποιώντας το όπως βγαίνει από την παραγωγή. Έγιναν τα έργα, επειδή μπορούσα να έχω το χαρτόνι και ήταν μεγάλη χαρά. Προσπάθησα να σκεφτώ ακόμα και το πώς θα είναι σε κάποια χρόνια αφού είναι για άλλη χρήση, και επομένως θα κιτρινίσει με τον καιρό. Μου αρέσει πολύ αυτή η προοπτική. Φαντάζομαι ο χρόνος να του φερθεί όπως στο κρασί, να του δώσει χρώματα και αρώματα.
Info Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 15 Ιουλίου
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΑΡΑ ΤΑΜΠΑΚΗ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ STUDIO DIMITRIS ANDRITSOS PHOTOGRAPHY