Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει αναπτυχθεί ένα μεγάλο φάσμα εναλλακτικών διαδικασιών επίλυσης μίας εμπορικής διαφοράς. Η πολυπλοκότητα των νομικών θεμάτων που ενδέχεται να αναφύονται καθιστούν αναπόφευκτη την προσφυγή σε μεθόδους επίλυσης, που ξεφεύγουν από το πλαίσιο της τακτικής δικαιοσύνης κι εξυπηρετούν τις ανάγκες ταχύτητας και απλότητας. Συνηθέστερες μέθοδοι αποτελούν η εμπορική διαιτησία -αποφαντική διαδικασία στην οποία τα μέρη προσφεύγουν συναινετικά και της οποίας το αποτέλεσμα (απόφαση του διαιτητή) επιβάλλεται στα μέρη- και η διαμεσολάβηση -επιβοηθούμενη διαπραγμάτευση από έναν ουδέτερο τρίτο, τον διαμεσολαβητή.
Πλεονεκτήματα της διαμεσολάβησης
Η διαμεσολάβηση εξυπηρετεί τα πραγματικά εμπορικά συμφέροντα των μερών, καλύπτει τις χρηματοοικονομικές κι επιχειρηματικές ανάγκες τους και αποτελεί την ιδανική μέθοδο επίλυσης διαφορών σ’ ένα επιχειρηματικό περιβάλλον για τους εξής λόγους: είναι εξαιρετικά γρήγορη -η κύρια διαδικασία διαρκεί μερικές ώρες-, είναι απόλυτα εμπιστευτική με αποτέλεσμα να προστατεύεται ακέραια η επιχειρηματική φήμη -οποιεσδήποτε παραδοχές, προσφορές και παραχωρήσεις γίνουν κατά τη διαδικασία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν μετά σε δικαστική οδό ή διαιτησία-, είναι οικονομική και η συμφωνία που επιτυγχάνεται είναι εμπορικά συμφέρουσα και για τις δύο πλευρές. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημά της, όμως, είναι ότι τα μέρη έχουν την εξουσία ν’ αποφασίσουν τα ίδια για την τελική συμφωνία, διαμορφώνοντας τους όρους της. Τέλος, οι πιθανότητες να βρεθεί λύση ανέρχονται σε ποσοστό 80%. Η επιλογή του μηχανισμού εκτελεστότητας της τελικής συμφωνίας των μερών επαφίεται στα κράτη μέλη, έκαστο των οποίων δύναται να εφαρμόσει τον δικό του μηχανισμό. Η συμφωνία μπορεί να επιβληθεί με έγκριση του δικαστηρίου ή άλλης αρμόδιας αρχής. Η διαμεσολαβητική συμφωνία που είναι εκτελεστή σ’ ένα κράτος μέλος, μπορεί να εκτελεστεί ως Ευρωπαϊκή Επιταγή Εκτέλεσης σε άλλο κράτος-μέλος, χωρίς την κήρυξη της εκτελεστότητας.
Η Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης
Οι αστικές κι εμπορικές διαφορές που εκδικάζονται κατά την τακτική διαδικασία και υπάγονται στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου, αν η αξία του αντικειμένου της διαφοράς υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ και του Πολυμελούς Πρωτοδικείου, από τη 15η Μαρτίου 2020, υπάγονται στην Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης. Οι διαφορές που υπάγονται σε τακτική διαδικασία είναι πολυάριθμες και πηγάζουν απ’ όλο το φάσμα του αστικού κι εμπορικού δικαίου. Πρόκειται, μεταξύ άλλων, για διαφορές ενοχικού, εμπραγμάτου, κληρονομικού, εμπορικού και τραπεζικού δικαίου. Σε Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης υπάγονται, επίσης, και οι διαφορές για τις οποίες σε έγγραφη συμφωνία των μερών προβλέπεται και είναι σε ισχύ ρήτρα διαμεσολάβησης, καθιερώνοντας τη δεσμευτικότητα των ρητρών διαμεσολάβησης. Ως ρήτρα διαμεσολάβησης νοείται «η έγγραφη συμφωνία των μερών για προσφυγή στη διαμεσολάβηση, που αφορά μελλοντικές διαφορές και αναφέρεται σε συγκεκριμένη έννομη σχέση, από την οποία θα προέλθουν οι διαφορές». Εξαιρούνται από την Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης οι διαφορές στις οποίες διάδικο μέρος είναι το Δημόσιο, Ο.Τ.Α. ή Ν.Π.Δ.Δ.
Η εμπορική διαμεσολάβηση υπόσχεται να προσφέρει σημαντικά εργαλεία που θα επεκτείνουν τη δυναμική για ένα νέο δικανικό σύστημα, βρίσκεται σε αρμονία με τα ουσιώδη χαρακτηριστικά των εμπορικών συναλλαγών στο καθεστώς της ελεύθερης αγοράς και με μία εμπορική τάξη, που αποτελεί αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης και όχι επιβολής.
Τα νέα δεδομένα
Ήδη, από τις 15 Ιανουαρίου 2020, όλες οι οικογενειακές διαφορές (πλην του διαζυγίου, της ακύρωσης γάμου, της αναγνώρισης της ύπαρξης ή της ανυπαρξίας του γάμου, της προσβολής της πατρότητας και της μητρότητας, της αναγνώρισης ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει σχέση γονέα και τέκνου, της ανάθεσης της γονικής μέριμνας, της αναγνώρισης ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή ότι είναι άκυρη η εκούσια αναγνώριση ενός τέκνου χωρίς γάμο των γονέων του ή η εξομοίωσή του με τέκνο γεννημένο σε γάμο λόγω επιγενόμενου γάμου των γονέων του, της προσβολής της εκούσιας αναγνώρισης, της αναγνώρισης ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει ή είναι άκυρη υιοθεσία ή η λύση της, και της αναγνώρισης ότι υπάρχει ή δεν υπάρχει επιτροπεία) υπάγονται σε Υποχρεωτική Αρχική Συνεδρία Διαμεσολάβησης.
Info
H Ζωή Ε. Γιαννοπούλου είναι Δικηγόρος Παρ. Αρείω Πάγω, ΔΝ, Διαπιστευμένη Διαμεσολαβήτρια ΥΔ, ΗΒ, ΗπΑ, Διευθύντρια Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Επίλυσης Συγκρούσεων (europeanresolution.com). Ορίστηκε Συμφιλιώτρια στο Διεθνές Κέντρο για την Επίλυση Διαφορών από Επενδύσεις (ICSID: International Center for the Settlement of Investment Disputes), που αποτελεί εξειδικευμένο φορέα διαιτησίας και συμφιλίωσης. Ιδρύθηκε δυνάμει της Συμβάσεως της Ουάσιγκτον του 1965 περί διαφορών από επενδύσεις μεταξύ κρατών και υπηκόων άλλων κρατών, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και την Ανάπτυξη.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ GLOW 158 ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2020
