The Talks: Με την εικαστικό και κεραμίστρια Αλεξάνδρα Μανουσάκη

Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη και ήταν μόλις 3 ετών όταν η δασκάλα της παρατήρησε την κλίση της στην τέχνη. Επικοινώνησε με την μητέρα της αμέσως και, έκτοτε η τέχνη κάθε μορφής αποτελεί μέρος της καθημερινότητάς της. Τα μαθήματα εικαστικών καθ’ όλη τη διάρκεια του σχολείου με αποκορύφωμα την εισαγωγή της στο New York University για να σπουδάσει Καλές Τέχνες, Διοίκηση Επιχειρήσεων με έμφαση στον Ελληνισμό. Δεν σταμάτησε ποτέ να ζωγραφίζει και, ακόμα και όταν μετακόμισε στα Χανιά από τη Νέα Υόρκη, για να ζήσει the greek way. Σήμερα, η Αλεξάνδρα Μανουσάκη είναι μητέρα δύο παιδιών, έχει δημιουργήσει τη δική της εκδοχή του νεοϋρκέζικου τρόπου ζωής στα Χανιά με βάση το οικογενειακό οινοποιείο και μας ταξιδεύει στα μονοπάτια της τέχνης, της μεγάλης της αγάπης.

Ποια είναι τα αγαπημένα σας υλικά, πώς καταλήξατε σ’ αυτά και τι είναι αυτό το ξεχωριστό που σας προσφέρουν;

Αυτή είναι μια πολύ δύσκολη ερώτηση! Εμπνέομαι -κυριολεκτικά– από κάθε τι γύρω μου και συχνά αλλάζω δραστικά πορεία πλεύσης. Καθημερινά αντικείμενα και υλικά αποτελούν πηγή εξαιρετικής έμπνευσης για μένα. Αυτή την περίοδο, έχω επικεντρωθεί στη ζωγραφική σε κεραμικά αντικείμενα. Λατρεύω την αίσθηση του πινέλου πάνω στο κεραμικό καθώς και να δουλεύω σε άνισες επιφάνειες. Παράλληλα, δημιουργώ και μια σειρά με πιο παραδοσιακή ζωγραφική πάνω σε καμβά. Όλα εξαρτώνται από μια έμπνευση – μια ιδέα που δημιουργεί το πλαίσιο και με ιντριγκάρει να παίζω με αυτό και να το αποδομώ. Δουλεύοντας δε με διαφορετικά υλικά, δημιουργείται διάλογος σε κάθε έργο. Αυτό το συναίσθημα μου δίνει τρομερή δύναμή και με ωθεί στην ανάπτυξη νέων ιδεών.

Τι μέρος της ζωής σας καταλαμβάνει η τέχνη;

Η τέχνη αποτελεί ένα αναπόσπαστο κομμάτι στο παζλ της ζωής μου. Με θρέφει πνευματικά, με εξελίσσει δημιουργικά και συχνά, αποτελεί ένα μικρό καταφύγιο για την καθημερινότητα. Είναι ένα μεγάλο κομμάτι του εαυτού μου και δε μπορώ να φανταστώ τη ζωή μου χωρίς αυτή.

Ζωγραφική και κεραμική. Τι είναι αυτό που σας προσφέρει καθεμιά από τις τέχνες και πώς τις επεξεργάζεστε μέσα σας;

Ο πηλός είναι κομμάτι της γης. Επομένως, το να δίνω μορφή και να ζωγραφίζω πάνω σε ένα φυσικό υλικό δημιουργεί μια ιδιαίτερη σύνδεση με τη φύση. Από την άλλη, το να σχεδιάζω καθημερινά αντικείμενα που προορίζονται για το σπίτι, το ποιο σημαντικό μέρος για εμάς τους ανθρώπους, είναι πραγματικά ένα υπέροχο συναίσθημα. Χαμογελώ γνωρίζοντας πως μια μαμά ή ένας μπαμπάς θα βάλει χυμό στο παιδί του από μια δική μου κανάτα και ότι θα μοιραστούν όμορφες στιγμές περιτριγυρισμένοι από την τέχνη μου. Αυτό που αποκαλούμε ζωγραφική, το να αφήνεις σημάδια, είναι μια από τις παλαιότερες μορφές του αφήγησης μια ιστορίας ή έκφρασης ενός συναισθήματος. Έτσι και για μένα, η ζωγραφική σε κεραμικά είναι ένας τρόπος να πω την ιστορία μου, μια τρελή ή αστεία στιγμή, και να εκφραστώ.

Όταν έρχεται η μαγική στιγμή που ένα έργο ολοκληρώνεται, το νοιώθετε;

Μερικές φορές είναι προφανές το πότε ένα έργο έχει ολοκληρωθεί. Άλλες φορές, αντιλαμβάνομαι ότι πρέπει να το αφήσω στην άκρη και να το δουλέψω σε δεύτερο χρόνο.

Ποιες είναι οι σωστές δόσεις ενέργειας που διαθέτετε στην τέχνη, και σε όλα τα υπόλοιπα;

Αρχικά όταν μετακόμισα στα Χανιά ήμουν 100% προσηλωμένη στο οικογενειακό οινοποιείο. Με το πέρασμα των χρόνων, και καθώς χτίζαμε τις επιχειρήσεις και τις ομάδες μας, είχα τη δυνατότητα να βρω χρόνο και να αφιερωθώ στα έργα μου αλλά και πλέον, με δυο παιδιά, έχω πολύ αυστηρό πρόγραμμα οπότε οργανώνω τον χρόνο μου πολύ προσεκτικά. Προσπαθώ να χρησιμοποιώ όσο το δυνατό λιγότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το κινητό μου και, τελικά, βλέπω ότι υπάρχει αρκετός χρόνος μέσα στη μέρα για να κάνω όλα όσα θέλω.

Πώς έχει επηρεάσει ο τόπος που ζείτε, η Κρήτη, το έργο σας;

Η Κρήτη είναι ένα συναρπαστικό νησί με τρομερή ζωντάνια και ενέργεια που με εμπνέει. Θα έλεγα ότι με βοήθησε στο να κάνω ένα βήμα πίσω και να παρατηρώ. Για ένα κορίτσι της πόλης, σαν εμένα, η φύση εδώ και η σχέση του ανθρώπου με τη φύση μου άνοιξε τα μάτια.

Εργάζεστε στο οινοποιείο της οικογένειάς σας. Πώς σχετίζεται η δουλειά σας με αυτό;

Εργάζομαι εκεί τα τελευταία 13 χρόνια. Το ταξίδι μου όλα αυτά τα χρόνια στη διοίκηση του οινοποιείου ήταν γεμάτο προκλήσεις και εκπλήξεις, επομένως έχει μεγάλο αντίκτυπο στη δουλειά μου. Έμαθα το ελληνικό σύστημα μέσα από τις απαιτήσεις της καθημερινότητας του οινοποιείου γι' αυτό και πολλά έργα μου φέρουν πάνω τους λέξεις όπως Δημόσιο, Υποθηκοφυλακείο, κ.ά. Το ελληνικό δημόσιο, έχει επηρεάσει πολλά από τα έργα μου. Όλες αυτές οι λέξεις που έχω επιλέξει σχετίζονται με αστείες ιστορίες από τότε που πρωτο-μετακόμισα στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με το πολιτισμικό σοκ που βίωσα!

Που έχετε καταλήξει σε σχέση με τον τρόπο ζωής που σας ταιριάζει.

Πάντα πίστευα ότι το να μετακομίσω στα Χανιά θα με βοηθούσε να ρίξω ρυθμούς στη ζωή μου, ότι η καθημερινότητα μου θα ήταν πιο ήρεμη σε σχέση με την καθημερινότητα που είχα στην Νέα Υόρκη, πριν μετακομίσω στα Χανιά. Σκεφτόμουν ότι θα πάρω ένα ποδήλατο και ότι θα επισκέπτομαι την Λαϊκή Αγορά κάθε βδομάδα για να αγοράσω τα λαχανικά μου, θα πήγαινα στα αμπέλια μας κάθε μέρα και θα ασχολούμουν με τα λουλούδια που τόσο αγαπώ, χωρίς να τα δολοφονώ. Τελικά, αποδεικνύεται ότι δεν μπορείς να αλλάξεις τον εαυτό σου απλά και μόνο επειδή αλλάζεις τόπο. Ανακάλυψα πως η προσωπικότητά σου και ο πυρήνας αυτού που είσαι μένουν σταθερά, και αυτή ήταν μια τρομερή συνειδητοποίηση για εμένα. Έχω δημιουργήσει τη δική μου εκδοχή του νεοϋρκέζικου τρόπου ζωής στα Χανιά και το λατρεύω. Από τις επιχειρήσεις μας και τις μέρες με πολύ γρήγορους ρυθμούς, τους φίλους που κάναμε εδώ και έχουμε γίνει πλέον οικογένεια… μέχρι τους φίλους και την οικογένεια που μας επισκέπτονται από όλο τον κόσμο. Η Κρήτη μου προσφέρει τη σωστή ισορροπία για όλους τους τρόπους ζωής- καλλιτέχνης, επιχειρηματίας, μποέμισσα, συμβατική, σικ, έθνικ… Μπορείς πραγματικά να τα απολαύσεις όλα αν τα εντάξεις γύρω σου. Ευτυχώς έχω τη δυνατότητα να δημιουργώ την τέχνη μου, να εστιάζω στα παιδιά μου και να οργανώνω τις επιχειρήσεις μας – νιώθω πολύ ευγνώμων για αυτό.

Πότε νοιώθετε πολύ υπερήφανη...

Όταν κάποιος επιλέγει έργα μου: ένα αντικείμενο ή έργο τέχνης που θα δώσει χρώμα και ερεθίσματα στο σπίτι, στον επαγγελματικό ή όποιο άλλο χώρο. Νομίζω πως το συναίσθημα αυτό δε θα στερεύσει ποτέ.

Με ποιους αγαπάτε να συνεργάζεστε;

Με άλλους καλλιτέχνες ή brands. Είναι κάτι που κάνω χρόνια στο οινοποιείο και πλέον αξιοποιώ αυτό τον τρόπο συνδημιουργίας και στα δικά μου έργα. Το να συνεργάζεσαι με κάποιον άλλο για ένα κοινό σκοπό ή ιδέα σου δίνει δύναμη. Είναι, όμως, και διασκεδαστικό να βλέπεις μέσα από τα μάτια κάποιου άλλου... λένε πως τέσσερα μάτια είναι καλύτερα από δύο. Θαυμάζω την Ancient Kallos και είχα τη χαρά να γνωρίσω τις αδελφές Σταύρου στα Χανιά πριν μερικά χρόνια. Ένιωσα μεγάλη τιμή όταν με κάλεσαν και μου ζήτησαν να συνεργαστούμε. Ήταν μια μοναδική εμπειρία. Ο επαγγελματισμός τους, η προσοχή στη λεπτομέρεια και η επιμονή τους με ενέπνευσε βαθιά. Το Hellas Vase δημιουργήθηκε για τη Bouboulina capsule collection και είμαι πολύ περήφανη γι’ αυτό το σχέδιο. Γνωρίζαμε από την αρχή ότι έχουμε ένα πετυχημένο κομμάτι.

Τι νέο ετοιμάζετε αυτήν την περίοδο;

Έχω στα σκαριά ένα νέο χώρο τέχνης. Εκεί θα παρουσιάζω τα κεραμικά και τους πίνακες μου ενώ, θα συστεγάζεται κι ένα bistro στο κέντρο των Χανίων. Θα είναι το σπίτι του νέου μου ατελιέ! Αυτό είναι ένα όνειρο που γίνεται –επιτέλους- πραγματικότητα, ένας χώρος όπου θα υποδέχομαι ανθρώπους που θέλουν να δουν τα έργα μου, να πιουν καλό κρασί και να φάνε νόστιμο φαγητό. Ανυπομονώ για αυτό το εγχείρημα.

Το επόμενο βήμα τι κρύβει;

Ένα νέο κατάστημα για το οποίο έχω να δημιουργήσω πολλά έργα!

Τι περιλαμβάνει η χαρά της ζωής;

Χωρίς αμφιβολία τα παιδιά μου, τον άντρα μου, τη τέχνη και τα κρασιά μου!

Αγαπημένο σας κόσμημα που δεν αποχωρίζεστε...

Αγαπώ τα σκουλαρίκια κι έχω μια μεγάλη συλλογή με πολλά διαφορετικά σχέδια. Είναι δύσκολο να επιλέξω ένα αγαπημένο αν και η αλήθεια είναι πως έχω κάποια από δέρμα τα οποία σχεδίασα και ζωγράφισα και φοράω καθημερινά. Ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου έχει το δαχτυλίδι αρραβώνων μου, ένας σχέδιο της Κατερίνας Μακρυγιάννη, μιας Χανιώτισσας σχεδιάστριας κοσμημάτων. Είναι πολύτιμο για εμένα λόγω της ομορφιάς και των συμβολισμών που κρύβει.

Ένα ρούχο που φοράτε εδώ και χρόνια...

Δύο κιμονό, το ένα ανήκε στη μητέρα μου και το άλλο το βρήκα σ ένα μαγαζί με vintage ρούχα πριν λίγα χρόνια. Με κάποιον τρόπο πάντα επιστρέφω σ αυτά, αγαπώ τον τρόπο που πέφτουν πάνω στο σώμα.

Περιγράψτε τον εαυτό σας με τρεις λέξεις.

Δημιουργική, φιλόδοξη, αποφασισμένη.

Το αγαπημένο σας μουσείο/gallery και η έκθεση που λατρέψατε.

Η μόνιμη συλλογή στο Kreeger Museum στην Ουάσιγκτον DC είναι η αγαπημένη μου, όχι μόνο για τα εκπληκτικά έργα στους τοίχους αλλά και για το κτίριο και την ιστορία πίσω από αυτό.

Ο ορισμός της ομορφιάς για εσάς…

Πιστεύω ότι υπάρχει ομορφιά στα πάντα και ότι είναι σημαντικό να την ψάχνουμε γύρω μας. Μπορεί να ακούγεται κλισέ αλλά αν δεν ψάχνουμε για την ομορφιά, μπορεί τελικά να μην την αναγνωρίσουμε. Αγαπώ τα bold statements στην αισθητική - είτε πρόκειται για ένα αξεσουάρ στο πρόσωπο κάποιου, είτε σε ένα πίνακα.

Το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχετε κάνει ποτέ...

Να μετακομίσω στην Ελλάδα!

Η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει ποτέ...

Κάτι που διάβασα από την Maya Angelou, “When someone shows you who they are believe them the first time”. «Όταν κάποιος σου δείχνει ποιος πραγματικά είναι, να τον πιστεύεις από την πρώτη φορά.»