Επιστρέφοντας και πάλι στη διά ζώσης διάσταση της εικαστικής εμπειρίας, το ΚΠΙΣΝ φιλοξενεί στον δημόσιο χώρο του τα 46 πιο αντιπροσωπευτικά έργα του κορυφαίου έλληνα καλλιτέχνη Παναγιώτη Βασιλάκη, παγκόσμια γνωστού ως Takis, συστήνοντας μια συνολική παρουσίαση των γλυπτών του για τη νέα γενιά, αλλά και προτείνοντας μία καινούρια θεώρηση της σημασίας του έργου του για εκείνους που ήδη το γνωρίζουν. Στα έργα της έκθεσης περιλαμβάνονται τα εμβληματικά «Αιολικά», τα «Σινιάλα με Φως και Βίδες του Αρχιμήδη», τα «Πυροτεχνήματα», αλλά και αντιπροσωπευτικά γλυπτά από τις ενότητες των Μουσικών Γλυπτών, των Μαγνητικών Τοίχων-Τέταρτη Διάσταση, των Σπειρών, των Ηλεκτρικών Βαρελιών, των Λουλουδιών και των Σφαιρών.

Όπως αποκαλύπτει και ο τίτλος της έκθεσης, η κίνηση αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της εικαστικής φιλοσοφίας του διεθνούς γλύπτη. Το σύνολο του έργου του συγκροτεί άλλωστε έναν «κόσμο σε κίνηση», μία σύζευξη τέχνης και τεχνολογίας, όπου, εκτός από τις εικόνες της φύσης, ενσωματώνονται και οι φυσικοί νόμοι, η βαρύτητα και οι νευτώνειοι νόμοι κίνησης, μεταξύ άλλων.

Η Μένια Κούλη, διευθύντρια Επικοινωνίας του Ιδρύματος Takis - Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (ΚΕΤΕ) ανέφερε χαρακτηριστικά: «Οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν, να συνδεθούν με τον καλλιτέχνη, να “θωπεύσουν” με το βλέμμα τους τα έργα του και να διακρίνουν την αναμέτρησή του με τις κοσμικές δυνάμεις του Σύμπαντος, την επιδίωξή του μέσω έρευνας και μελέτης να κάνει τις αόρατες δυνάμεις ορατές, με αισθητικό τρόπο». Όπως η ίδια αποκαλύπτει, το στήσιμο μια τέτοιας έκθεσης, με μνημειώδη και μεγάλα -σε μέγεθος- έργα, αποτελεί πάντα μια πρόκληση, ακόμη και αν από πίσω βρίσκονται δύο δυνατές ομάδες, με πολυετή εμπειρία σε ανάλογες μεγάλες διοργανώσεις, όπως το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και το Ίδρυμα Takis. Η συνεργασία μεταξύ τους ήταν άψογη, και το αποτέλεσμα εκπληκτικό.

Συζητώντας για την τέχνη στον δημόσιο χώρο και γιατί διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εποχή μας, η Μένια Κούλη ανέφερε: «Η καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου με τους εντατικούς και στρεσογόνους ρυθμούς της αποκτά αισθητικές “ανάσες” και αγγίγματα απόλαυσης. Η τέχνη είναι ένα παράθυρο στον κόσμο του πνεύματος και πρέπει να είναι πρωταγωνίστρια στην καθημερινότητά μας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που σημαντικά έργα τέχνης τοποθετημένα μόνιμα σε δημόσιους χώρους έχουν γίνει “viral” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διεθνώς, όπως για παράδειγμα το “Love” του Robert Indiana στη Νέα Υόρκη, ο “Δρομέας” του Κώστα Βαρώτσου στην Αθήνα αλλά και τα “Φωτεινά Σινιάλα” του Takis στη La Defense, στο Παρίσι». 

Ο πρωτοπόρος της κινητικής τέχνης

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι και η ιστορία της δημιουργίας του Ιδρύματος Τakis - Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες, καθώς την τοποθεσία επέλεξε ο ίδιος ο καλλιτέχνης. Πρόκειται για ένα σημείο ξεχωριστής γεωγραφικής θέσης, γι’ αυτό και στο παρελθόν ονομαζόταν «Ιερό Βουνό» -και με τα χρόνια Γεροβουνό Αττικής. Ορμώμενος από τα ισχυρά μαγνητικά πεδία του λόφου, ο Takis ξεκίνησε τις εργασίες κατασκευής ενός κοινωφελούς οργανισμού, με σκοπό την προώθηση της τέχνης και των επιστημών. Το Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (ΚΕΤΕ), όπως είναι σήμερα γνωστό, ιδρύθηκε το 1986, ενώ επίσημα εγκαινιάστηκε το 1993. Πλέον έχει μια ιστορία άνω των τριάντα χρόνων. Υπήρξε πόλος έλξης ανθρώπων της διανόησης από ολόκληρο τον κόσμο, νέων καλλιτεχνών που εργάστηκαν πλάι του, αλλά και κατοικία του ίδιου του καλλιτέχνη, το ατελιέ του και ένα μέρος κατά κοινή ομολογία μαγικό και ενεργειακό.

Τι μπορεί να δει ο επισκέπτης του Ιδρύματος σήμερα; Οι κύριοι χώροι είναι το Μουσείο, το Θέατρο, οι Κήποι και το Ατελιέ του Takis, οι οποίοι κοσμούνται από χαρακτηριστικά έργα όλων των περιόδων της καλλιτεχνικής του πορείας αλλά και από έργα φίλων του ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Επίσης, σε αυτό πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά βασισμένα στο έργο του, καθώς και ξεναγήσεις σε ενήλικες. Αν και έργα του καλλιτέχνη βρίσκονται στα σημαντικότερα μουσεία ανά τον κόσμο και σε ιδιωτικές συλλογές, μόνο στο Ίδρυμα μπορεί κάποιος να δει από κοντά το σύνολο της δημιουργικής του πορείας. Η επίσκεψη σε αυτό, και λόγω της ιδιαίτερης τοποθεσίας του, αποτελεί μία εμπειρία μοναδική.

Credits φωτογραφιών: 

άνοιγμα μεγάλη ΚΠΙΣΝ, Takis, «Αιολικά» © Takis Foundation, 2021 | Φωτογραφία: ©ΚΠΙΣΝ / Πάνος Κοκκινιάς

Vassilios Stavropoulos (για το πορτρέτο της)

Hlias Nak (για το έργο στη δεξιά σελίδα)

Info: Η έκθεση «Takis: Κόσμος σε Κίνηση» θα παρουσιάζεται έως τις 7 Νοεμβρίου 2021 στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), σε συνεργασία με το Ίδρυμα Takis - Κέντρο Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες (ΚΕΤΕ).

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΙΟΥΛΙΟΥ 2021