Η συγγραφέας του απόλυτου bestseller «Οι Λέοντες της Σικελίας», Stefania Auci, μιλάει αποκλειστικά στο GLOW για το μυθιστόρημα-φαινόμενο, υπογραμμίζει τα λάθη στο θέμα της γυναικείας ενδυνάμωσης, αλλά και τις παγίδες που κρύβει το κίνημα του body positivity, ενώ αποκαλύπτει πως αντιμετώπισε εργασιακή παρενόχληση στην αρχή της καριέρας της.

Το έπος της θρυλικής οικογένειας Florio, που κατέκτησε τη Σικελία, είναι ο πυρήνας του ιστορικού μυθιστορήματος που έκανε τους Ιταλούς να παραληρούν, πουλώντας μέχρι σήμερα 700.000 αντίτυπα, καταγράφοντας, μάλιστα, ρεκόρ παραμονής στην πρώτη θέση των πιο ευπώλητων βιβλίων της γείτονος και έχοντας ήδη μεταφραστεί και κυκλοφορήσει σε 32 χώρες (στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος). Η Stefania Auci, που κάθεται απέναντί μου σε zoom call, έχει κάνει διακοπές στην Ελλάδα, σε Κρήτη και Ζάκυνθο, και παραδέχεται ότι κάτι ισχυρό τη δένει με τη θάλασσα. Βρίσκεται στην πατρίδα της, στο Τράπανι, που απέχει 100 χιλιόμετρα από τη βάση της, το Παλέρμο της Σικελίας, εκεί όπου «βασίλευαν» και οι ήρωες του βιβλίου της, οι Florio. Επιβάλλει τον ενικό και γελάει με την ψυχή της, όταν της λέω ότι το διάβασα απνευστί μέσα σε τρεις μέρες: «Αλήθεια; Τέλεια. Και εγώ έκανα δύο ολόκληρα χρόνια να το γράψω». Στην Ιταλία κυκλοφόρησε ήδη, τον περασμένο Μάιο, το δεύτερο βιβλίο του οικογενειακού saga, με τίτλο «Ο χειμώνας των λεόντων» (σε ελεύθερη μετάφραση!). Η Auci εργάζεται ως δασκάλα παράλληλης στήριξης σε μεγαλύτερα παιδιά σε μια σχολή τουρισμού και γράφει πάντα μεταξύ 5 με 7 το πρωί, αναζητώντας την απόλυτη ησυχία, πριν ξυπνήσουν τα δύο παιδιά της.

Stefania, επειδή οι Florio ήταν πρόσωπα υπαρκτά, υπάρχουν σήμερα απόγονοί τους; 

Ναι, υπάρχουν απόγονοι της τελευταίας, της τέταρτης γενιάς, αλλά δεν έχουν το επίθετο Florio, καθώς προήλθαν από γυναίκες που είχαν πάρει το επώνυμο των συζύγων τους. Πρόκειται για πρόσωπα τα οποία ανήκουν στην υψηλή αριστοκρατία της Ιταλίας. Το μόνο αγόρι που γεννήθηκε και θα ήταν κληρονόμος και συνεχιστής της δυναστείας στις αρχές του 20ού αιώνα πέθανε σε ηλικία τεσσάρων ετών.

Και η ιδέα γι’ αυτό το έπος πώς γεννήθηκε; 

Ανέκαθεν έγραφα ιστορικά μυθιστορήματα, καθώς θεωρώ πως η ιστορία είναι η καλύτερη «δασκάλα» για να κατανοήσουμε το παρόν μας, απλώς η επιτυχία ήρθε με τους Florio. Το 2015 είχα ξεκινήσει να γράφω κάτι άλλο, μέχρι που ένας φίλος μού είπε: «Γιατί δεν γράφεις την ιστορία μίας οικογένειας;» Δεν το αποφάσισα εύκολα. Έπειτα, σαν να έπαιζα ρουλέτα, σκεφτόμουν ονόματα και το μυαλό μου έμεινε στους Florio. Ουσιαστικά, θα έγραφα για τους απογόνους, την τέταρτη γενιά, αλλά συνειδητοποίησα πως δεν γνώριζα πώς και από πού προήλθε αυτή η ατέλειωτη περιουσία. Κάνοντας έρευνα έφτασα στους πρώτους Florio, μετανάστες στο Παλέρμο από το χωριό τους στην Καλαβρία, οι οποίοι ξεκίνησαν μ’ ένα κατάστημα μπαχαρικών και βοτάνων. Τελικά, από το φθινόπωρο του 2015 έφτασα στον Μάρτιο του 2021. Έξι χρόνια συνολικά για τα δύο βιβλία.

Φαντάζομαι ότι σε έχουν ήδη προσεγγίσει για να μεταφερθεί η ιστορία στην οθόνη.

Ναι, υπήρξε πολύ έντονο ενδιαφέρον, απλώς είναι δύσκολο εγχείρημα, καθώς θα είναι μια σειρά εποχής, με πολλά κουστούμια. Το ένστικτό μου λέει ότι κάποια στιγμή θα δούμε τους Florio στην οθόνη, αλλά χρειάζεται υπομονή.

Οι γυναίκες του βιβλίου περιμένουν καρτερικά να παντρευτούν, για να φέρουν στον κόσμο έναν άντρα απόγονο. Σήμερα, οι γυναίκες στο Αφγανιστάν υποφέρουν ακόμη. Τι σκέφτεσαι ως συγγραφέας για τη θέση της γυναίκας; 

Οι γυναίκες του βιβλίου είναι «τέκνα» της εποχής τους. Στις αρχές του 19ου αιώνα, μία γυναίκα δεν μπορούσε να επαναστατήσει εναντίον του συζύγου της, καθώς αυτό θα υπερέβαινε το πατριαρχικό σχήμα της εποχής. Και όποια τόλμησε να πάει κόντρα στους κανόνες, βίωσε την κοινωνική απαξίωση και κατακραυγή. Σήμερα, η θέση της γυναίκας μοιάζει με σκάκι. Θυμάμαι τα λόγια της Simone de Beauvoir πως, όταν υπάρχουν ανισότητες, είναι πάντα οι γυναίκες που καλούνται να πληρώσουν το κόστος των κοινωνικών αλλαγών. Αυτό, σε συνδυασμό με θρησκευτικές παραμέτρους, όπως συμβαίνει με το Ισλάμ, οδηγεί στην έλλειψη ελευθερίας. Προσωπικά, θεωρώ πως δεν ευθύνεται η θρησκεία, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αυτή μεταφράζεται.

Τι εννοείς; 

Η δύναμη της γυναίκας είναι πολύ πιο βαθιά και εσωτερική. Είναι εκείνη που έχει στα χέρια της τα παιδιά στην τρυφερή ηλικία, όταν διαμορφώνεται ο χαρακτήρας τους. Εκείνες τα διαπαιδαγωγούν. Αυτό το γνωρίζουν και το φοβούνται οι άντρες, γι’ αυτό και πολλές φορές απομακρύνουν τα μωρά από τις μανάδες τους. Εάν η μητέρα μεγαλώσει ένα παιδί με συγκεκριμένο τρόπο, θα γίνει φαλλοκράτης. Οφείλουν πρωτίστως εκείνες να καταλάβουν ότι ισότητα δε σημαίνει πως άντρες και γυναίκες πρέπει να κάνουν τα ίδια πράγματα. Υπάρχει μια τεράστια παρανόηση, απόρροια του φεμινισμού: άντρες και γυναίκες στο ίδιο επίπεδο. Θα ήταν πιο σωστό να εντοπίσουμε στρατηγικές, συμπεριφορές, πράξεις, που να τοποθετούν τις γυναίκες στο ίδιο επίπεδο, λαμβάνοντας, όμως, υπόψη τις διαφορές τους. Είναι το ίδιο άβολο μια γυναίκα να πληρώνεται λιγότερα από έναν άντρα για την ίδια δουλειά, όπως και το να δικαιούται πολύ λιγότερες ημέρες γονικής άδειας ένας άντρας που έγινε πατέρας. Στην Ιταλία, είχαμε την εμπειρία του «quote rosa» (σ.σ. «ροζ ποσοστό», στην κυριολεξία, που επιβάλλει την παρουσία γυναικών σε συγκεκριμένη ποσόστωση στα θεσμικά όργανα), κάτι που άξιζε μεν τον κόπο, αλλά είναι σαν οι γυναίκες να επιβάλλονται και οι άντρες να υποχρεώνονται να τις δεχτούν, χάρη στο ποσοστό και όχι χάρη στα προνόμια και τον δυναμισμό τους. Υπάρχουν πολλές γυναίκες που κάνουν μέτριες δουλειές, αλλά στα υψηλά κλιμάκια υπάρχουν ελάχιστες. Οι υψηλές θέσεις μονοπωλούνται από άντρες, αφού εκείνοι δεν επιτρέπουν την ανέλιξή τους. Ας μην αναγνωρίζουμε, λοιπόν, μόνο δικαιώματα στις γυναίκες, αλλά ας αλλάξουμε και τη νοοτροπία των αντρών.

Ως συγγραφέας, έχεις συναντήσει διακρίσεις σε σχέση με τους άντρες συναδέλφους σου;

Στην Ιταλία υπάρχει μια προκατάληψη, ότι οι γυναίκες συγγραφείς γράφουν μόνο για τον έρωτα και τα συναισθήματα. Δεν είναι, όμως, έτσι, γιατί υπάρχουν γυναίκες που γράφουν άκρως ενδιαφέροντα βιβλία, κι όμως, παραμένουν στο περιθώριο. Δεν έγιναν «μεγάλες» συγγραφείς. Και κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στις σχολικές ανθολογίες. Τα κείμενα των γυναικών είναι ελάχιστα σε σχέση μ’ εκείνα αντρών συγγραφέων. Είναι σαν να μην αναγνωρίζεται στις γυναίκες το δικαίωμα να γράψουν λογοτεχνικά κείμενα.

Αλήθεια, ενώ σπούδασες Νομική, πώς βρέθηκες να διδάσκεις ως δασκάλα παράλληλης στήριξης σε άτομα με αναπηρίες; 

Δύσκολη ιστορία. Δούλεψα στα δικαστήρια στη Φλωρεντία για μια περίοδο. Εκεί, υπήρξα θύμα mobbing (ηθική παρενόχληση στον χώρο εργασίας) από τη διευθύντριά μου και για ν’ αποφύγουν την αντίδρασή μου, με εξανάγκασαν σε παραίτηση. Στα 32 μου, λοιπόν, με το πτυχίο Νομικής, έκανα εξειδίκευση στο Οικονομικό Δίκαιο και κατόπιν νέα εξειδίκευση, για να μπορώ να διδάξω σε παιδιά με δυσκολίες.

Σε ανάρτησή σου στο Instagram μίλησες πρόσφατα για τη μάχη σου με τα κιλά, την οποία κέρδισες ύστερα από πολλά χρόνια και αγώνες, γράφοντας: «Δεν είμαι κορυφαία του κινήματος body positivity: είναι καλό να αποδέχεσαι τον εαυτό σου, αλλά ακόμη καλύτερο να προσπαθείς να τον βελτιώσεις».

Είναι κάτι που ήθελα να εκφράσω, βλέποντας την επιβολή του body positivity, καθώς μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνο. Ζητάμε από τους άλλους να μας αποδεχτούν χωρίς καμία κριτική, χωρίς, ωστόσο, να έχουμε συνδιαλεχθεί εμείς με τον εαυτό μας. Εάν έχουμε κάποιο θέμα, δεν είναι καλό να το αποδεχόμαστε χωρίς καν να έχουμε πρώτα προσπαθήσει να το βελτιώσουμε. Είναι πολύ λεπτό ζήτημα η αποδοχή του εαυτού μας. Μπορείς να ζητήσεις από τους άλλους να το κάνουν, αφού έχεις φτάσει στο όριο των δυνατοτήτων και των ικανοτήτων σου και είσαι πλέον σίγουρος για τις επιλογές σου. Είναι γεγονός ότι δεν πρέπει να κρίνεται κάποιος για τη σωματοδομή του, αλλά είναι επίσης γεγονός ότι μια καλή και ισορροπημένη διατροφή, σε συνδυασμό με άσκηση, βοηθούν στην καλή υγεία. Το «είμαι παχουλή και με αποδέχομαι» μπορεί να μετατραπεί σε άλλοθι και είναι πολύ διαφορετικό από το να πεις «έχω ένα σώμα που το φροντίζω, το αθλώ και το τρέφω υγιεινά», κάτι που υποδηλώνει υπευθυνότητα και αγάπη για τον εαυτό μας.

Βασανίστηκες με τα κιλά σου; 

Πολύ! Ήμουν υπέρβαρη για πολλά χρόνια και τα κατάφερα τελικά ύστερα από αγώνα, ενώ παρουσιάστηκαν και λόγοι υγείας. Δεν μπορούσα πλέον να φάω λόγω αυτών των προβλημάτων. Το σημαντικό, λοιπόν, δεν είναι να είμαστε αδύνατοι ή παχουλοί, αλλά η φροντίδα του σώματός μας.

Θεωρείς ότι δεν έκανες αρκετά πριν εμφανιστεί το πρόβλημα υγείας; 

Έκανα κακό στον εαυτό μου πριν. Προσπαθώντας να αδυνατίσω με κάθε κόστος, έκανα λανθασμένες διατροφικές επιλογές. Με τιμωρούσα με στερητικές δίαιτες. Για μένα το κλειδί ήταν να αποδεχτώ ότι έτσι είμαι, αυτό το σώμα έχω, αλλά εγώ το φροντίζω. Ας μην κάνουμε, λοιπόν, άλλοθι το body positivity. Εάν δεν μπορεί κάτι να αλλάξει, ας φροντίσουμε τουλάχιστον αυτό που έχουμε, ας το διασφαλίσουμε με συμπεριφορές και έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Ας μη μεταφράζουμε το body positivity ως «έτσι είμαι και τέλος» ή «αδιαφορώ γι’ αυτό που έχω». Αντίθετα, ας θεμελιώνεται επάνω στο «έτσι είμαι, αλλά με φροντίζω», «είμαι παραπάνω κιλά, αλλά δεν τρώω αηδίες», «έχω τις καμπύλες μου, αλλά κάνω φυσική δραστηριότητα που μου αρέσει».

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021