Στη δεκαετία του 1980, όντας έφηβος, έβλεπε τις ταινίες “Top Gun” και “Risky Business” και ζήλευε, όπως λέει, το τότε αμερικανικό όνειρο. Με αυτό το εφαλτήριο, τελειώνοντας τη Σχολή Ηλεκτρολόγων στο Μετσόβιο, ο Ιωάννης Πάππος συνέχισε με μεταπτυχιακό σε Μαθηματικά Βελτιστοποίησης στην Καλιφόρνια, και, καλώς ή κακώς, έμεινε στο εξωτερικό για 30 χρόνια - τα 20 από αυτά στη Νέα Υόρκη. Η πρώτη επαγγελματική του «ζωή» ήταν στη συμβουλευτική πλευρά του portfolio management για μεγάλες biotech και life science εταιρίες, για τις οποίες έφτιαχνε Wall St μοντέλα, ώστε να τα εφαρμόσουν στις R&D επενδύσεις τους. Όμως για εκείνον κάτι έλειπε - ή μάλλον κάτι περίσσευε. Οι λύσεις που έδιναν ήταν πολύπλοκες, και προσπαθούσε να διαφοροποιηθεί απλοποιώντας τες. Έβλεπε το κάθε project σαν έναν πρωταγωνιστή που έπρεπε να χειριστεί κάποιους περιορισμούς. Οι πελάτες άκουγαν μια ιστορία και ήθελαν να δουν πώς θα τελείωνε. Κάπως έτσι άρχισε να πειραματίζεται και με το γράψιμο. Όταν τελείωσε η κρίση του 2008, ο Γιάννης μπήκε στη δική του κρίση της μέσης ηλικίας. Πήγε στο Πήλιο και έγραψε ένα μυθιστόρημα, το “Hotel Living”, ημι-βιογραφικό με την έννοια όχι του τι έγινε, αλλά του τι θα έπρεπε να είχε γίνει. Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη και είχε πλέον δύο δουλειές στα χέρια του.

Πώς μπήκε το design στη ζωή σας και πώς προέκυψε το brand σας; Ποιος είναι ο τρόπος που δουλεύετε και λειτουργείτε;

Η Αθήνα έχει ακόμα γειτονιές με ξεχασμένους θησαυρούς, με art deco και Bauhaus σπίτια από τα μέσα του 20ού αιώνα που έχουν αφεθεί ή πέφτουν στα χέρια των developers που τους ενδιαφέρει η γρήγορη φόρμουλα του σήμερα, ώστε να πουλήσουν άμεσα ανούσια σπίτια, όλα παρόμοια. Άρχισα να αγοράζω τέτοια διαμερίσματα και να τα αναστηλώνω σαν να ζουσα εγώ σε αυτά. Όταν έφτασα στον φωτισμό, συνειδητοποίησα πως οι χώροι τους θα ήταν γεμάτοι από βιομηχανικά και πολυδιαφημισμένα φωτιστικά design. Παράλληλα, στο Πήλιο, από όπου είναι η καταγωγή μου, είχα αρχίσει να μαζεύω πέτρες από νταμάρια και ρεματιές στα χωράφια μας – οι παππούδες μου είχαν ελαιοτριβείο και έφτιαχναν κρασί. Ένας φίλος μου μού πρότεινε να κάνω κάτι functional με τις πέτρες. Το φως από φοιτητή με ιντρίγκαρε ως η απόλυτη διαχρονικότητα. Για το φωτόνιο ο χρόνος σταματάει, όλα είναι υποκείμενά του: το διάβασμα, το γράψιμο, το σπίτι, η ζωή… Μέσα στην πανδημία έστησα τη Litstone, μια εταιρία ώστε να μετατρέπω τις πέτρες σε φωτιστικά.

Ζείτε στην Αθήνα, αλλά έχετε σπίτι και στο Πήλιο, τον μυστικό σας παράδεισο στον οποίο «ανθίζει» μια άλλη πλευρά του εαυτού σας. Μιλήστε μας γι’ αυτό.

Με την Αμαλία Στρατού, μια αρχιτέκτονα με ευαισθησία, η οποία μεγάλωσε στην Πλάκα, θαυμάζει τον Πικιώνη, την παλιά Αίγινα, και, γιατί όχι, μυστικούς παραδείσους, πήγαμε πίσω, στην παιδική μου ηλικία. Θυμάμαι την προγιαγιά μου την Κατερίνα (Τηνιό) να πίνει τον καφέ της στην αυλή το απόγευμα, και τη γιαγιά μου τη Δήμητρα να της διαβάζει το φλιτζάνι. Φέτος, είδα την κόρη της ανιψιάς μου να παίζει στην ίδια αυλή. Έξι γενιές από καταπληκτικές γυναίκες, η καθεμία με τον τρόπο της, συνδεδεμένες με αυτό το σπίτι. Στο Πήλιο μπορεί οι άντρες να κυνηγούν τα αγριογούρουνα, να πίνουν και να χορεύουν στις πλατείες, τα σπίτια όμως γυναικοκρατούνται με εκκλησιαστική πειθαρχία. Ο καθένας έχει ακόμα τη θέση του. Δεν έχεις να αποφασίσεις για πολλά κι αυτό έχει μια γλύκα όταν έχεις γυρίσει όλο τον κόσμο και ίσως, ψάχνεις για ένα σημείωμα που να λέει πως δεν μπόρεσες να ετοιμάσεις το μάθημά σου.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας σημείο στο σπίτι σας;

Το σπίτι έχει δυο κήπους. Ο πάνω έχει μια μοναστική αισθητική, μια ησυχία, μια τάξη, ενώ ο κάτω κήπος είναι ένα πανδαιμόνιο βλάστησης και μαρμάρων από παλιά ελαιοτριβεία και πηγάδια, μια ζούγκλα. Εκεί, στη δροσιά, νιώθω φύλακας, σαν τους παππούδες μου. Φυλάω τα μάρμαρα για τις επόμενες γενιές.

Ποια είναι η σύνδεσή σας με τη φύση και πώς αντανακλάται στο έργο σας;

Ψάχνω τη φύση παντού. Τη φέρνω μέσα στο σπίτι μου, είτε είναι στο West Village του Μανχάταν είτε είναι στο χωριό του Πηλίου. Και από την άλλη, φέρνω το σπίτι έξω στη φύση.

Με ποιον τρόπο η δημιουργική διαδικασία βοηθάει την ψυχή σας;

Είναι η καλή μου συνήθεια. Η καλή φυγή, το καλό self-regulate που δε φθείρει σε αντίθεση με άλλες κακές συνήθειες που είχα. Ειδικά όταν από το δημιουργικό περνάς στο craft, το οποίο για μένα είναι πιο ιερό από το art. Το «μάθε μια Τέχνη» πέρα από τον διαλογισμό που έχει, θες δε θες, έχει και μια πορεία προς την τελειοποίηση. Πρόσφατα είδα ένα ντοκιμαντέρ για τον Yves Saint Laurent και η ιδέα του feature ήταν ότι από υπερ-δημιουργικός στις δεκαετίες των ’60s και ’70s, έγινε ερημίτης και υπηρέτης της ραπτικής στις δεκαετίες των ’80s, ’90s. Αυτές οι δύο τελευταίες δεκαετίες που σαν χειρουργός τελειοποίησε -και με την αφή ακόμα, ο ίδιος- ένα γάζωμα, για μένα είναι πιο σημαντικές από τα προηγούμενα breakthroughs και τους διθυράμβους. Αυτό σπούδασα: βελτιστοποίηση.

Πώς περνάτε μια καλοκαιρινή μέρα στο σπίτι σας στο Πήλιο;

Με καφέ, μπάνιο, λαδερά, καρπούζι, διάβασμα και μεσημεριανό ύπνο στον κήπο, κουτσομπολιό, ψάρι στη Μηλίνα ή στην Αγία Κυριακή, και ύπνο νωρίς. 

Έχοντας ζήσει σε διάφορα μέρη στον κόσμο, τι είναι αυτό που κάνει την Ελλάδα να ξεχωρίζει στην καρδιά σας;

Είναι το σπίτι μου. Έχω επισκεφτεί ίσως πιο δραματικά ή πιο όμορφα μέρη, ας πούμε σε δάση στη Νότια Αμερική ή στον Ειρηνικό, αλλά η Ελλάδα είναι το σπίτι μου. Το σπίτι δε χρειάζεται εξήγηση, είναι μέσα σου, δε σ’ αφήνει. Ένας από τους λόγους που το μυθιστόρημα που έγραψα λέγεται “Hotel Living” είναι και αυτός: ζωή-ξενοδοχείο, μισή ζωή.

Τι υπάρχει στα σχέδιά σας;

Μια αποικία στο άγριο Πήλιο, χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ανέσεις. Όπως θυμάμαι το Πήλιο της γιαγιάς μου, όταν πηγαίναμε στη βρύση του χωριού να φέρουμε νερό με κανάτες, και τότε χαλιόμασταν. Όλα εδώ γυρίζουν.

Κάποιοι ξεχωριστοί άνθρωποι που συναντήσατε και κάποιες συνεργασίες που άφησαν αποτύπωμα στην πορεία σας;

Πολλοί. Ενδεικτικά, ο Ron Howard, μέντορας και καθηγητής μου στο Stanford. Μου έμαθε decision analysis, έναν τρόπο σκέψης που με βοήθησε σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς. Ο Edmund White που με δέχτηκε ως συγγραφέα και με μύησε στα λογοτεχνικά σοκάκια της Νέας Υόρκης. Ο Στέλιος Κόης και η Kατερίνα Tσιγαρίδα, αρχιτέκτονες με τους οποίους συνεργάστηκα και είδα τι σημαίνει να μη σε καθοδηγεί η αρχιτεκτονική υπογραφή.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ALEXANDRA STONEHILL

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ JOSEPH ALEXIADIS

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2025