Στεγασμένη στο ονειρικό Palazzo Pisani Moretta, η Fondazione Dries Van Noten φιλοδοξεί να ενώσει δημιουργούς από διαφορετικά πεδία μέσα από ένα προσεκτικά σχεδιασμένο πρόγραμμα, βαθιά ριζωμένο στη βενετσιάνικη κληρονομιά και τη σύγχρονη δημιουργική πρακτική. Όταν ο Dries Van Noten αποχώρησε από τον ομώνυμο οίκο του τον περασμένο Ιούνιο, εξήγησε πως ήθελε να μετατοπίσει την «εστίασή του σε όλα εκείνα για τα οποία δεν είχε ποτέ χρόνο», έπειτα από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες στο τιμόνι.
Αυτό το νέο κεφάλαιο αρχίζει τώρα να διαμορφώνεται μέσα από τη Fondazione Dries Van Noten, έναν πολιτιστικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό αφιερωμένο στη χειροτεχνία, που πρόκειται να ανοίξει τις πόρτες του τον ερχόμενο Απρίλιο στη Βενετία.
Τι ακριβώς θα περιλαμβάνει η Fondazione Dries Van Noten;
Σχεδιασμένη από κοινού από τον Van Noten και τον Patrick Vangheluwe, η Fondazione αντικατοπτρίζει την κοινή τους πεποίθηση στη βαθιά πολιτισμική δύναμη της χειροτεχνίας. Το ίδρυμα θα αναδείξει την ανθρώπινη διάσταση της δημιουργίας μέσα από καταξιωμένες αλλά και ανερχόμενες φωνές από τον χώρο της τέχνης, της μόδας, της αρχιτεκτονικής και συγγενών πεδίων.
Ένα μανιφέστο που υπογράφει το δίδυμο τοποθετεί με σαφήνεια τον νέο αυτό θεσμό μέσα στη μακραίωνη παράδοση δημιουργικής ευρηματικότητας, η οποία σήμερα εκφράζεται μέσα από πολιτιστικά γεγονότα όπως το Homo Faber, η Venice Glass Week και η Μπιενάλε της Βενετίας. «Εδώ, αιώνες χειροτεχνίας λειτουργούν ως φόντο για νέους διαλόγους: ανάμεσα σε έργα τέχνης και τεχνίτες, παρελθόν και παρόν, τοπικό ταλέντο και διεθνή δημιουργικότητα», αναφέρεται στο κείμενο. «Η Fondazione οραματίζεται τη Βενετία όχι ως ένα στατικό μουσείο, αλλά ως έναν ζωντανό, εξελισσόμενο κόμβο, όπου οι ιδέες κυκλοφορούν ελεύθερα, όπως οι παλίρροιες».
Ένα μωσαϊκό επιρροών
Η πρωτοβουλία αυτή πηγάζει από μια δημιουργική ζωή βαθιά συνδεδεμένη με τα υλικά και την τεχνική. Ο Van Noten γεννήθηκε σε οικογένεια ραφτών, σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αμβέρσας και παρουσίασε την πρώτη του συλλογή το 1986. Το έργο του απέσπασε γρήγορα διεθνή αναγνώριση για το τολμηρό δημιουργικό του λεξιλόγιο, το οποίο βασιζόταν στη δεξιοτεχνία της χειροποίητης κατασκευής, καθιερώνοντάς τον ως κεντρική φυσιογνωμία των θρυλικών Antwerp Six. Ο επί χρόνια συνεργάτης και σύντροφός του, Patrick Vangheluwe, εντάχθηκε στην εταιρεία λίγο αργότερα και μαζί καθοδήγησαν κάθε στάδιο της εξέλιξης του οίκου, συμπεριλαμβανομένης της πώλησής του στον όμιλο Puig το 2018.
Και οι δύο παραμένουν έως σήμερα ενεργοί στον οίκο, επιβλέποντας τις πολυσυζητημένες σειρές ομορφιάς και αρωμάτων, καθώς και τον σχεδιασμό και την οπτική ταυτότητα των προσεγμένων boutiques ανά τον κόσμο. Στον πυρήνα της, η Fondazione επιδιώκει να αναδείξει τον καθοριστικό ρόλο των χειροτεχνικών δεξιοτήτων στη διαμόρφωση του πολιτισμού, ενώνοντας διαφορετικά πεδία μέσα από την πεποίθηση ότι η δημιουργική έκφραση γεννιέται από τις κινήσεις, τις δεξιότητες και τον φαντασιακό μόχθο που συνδέει τον άνθρωπο με το περιβάλλον του. Ως πλατφόρμα για καταξιωμένους δημιουργούς αλλά και νέα ταλέντα, το ίδρυμα δεσμεύεται στη διατήρηση της παραδοσιακής τεχνογνωσίας, φέρνοντας παράλληλα τις βενετσιάνικες παραδόσεις σε ενεργό διάλογο με τη διεθνή σύγχρονη δημιουργία.
Η φιλοσοφία του αντλεί έμπνευση από την ιστορία της Βενετίας ως τόπου δημιουργικών ανταλλαγών - ένα θέμα ιδιαίτερα οικείο στον Van Noten, ο οποίος το 2015 επιμελήθηκε στο Musée des Arts Décoratifs μια έκθεση αφιερωμένη στις σημαντικότερες πηγές έμπνευσής του, συνδυάζοντας ενδύματα του Thierry Mugler, έργα κορυφαίων καλλιτεχνών όπως ο Damien Hirst και ο Gerhard Richter, καθώς και μια περιμετρική ανθοσύνθεση του Azuma Makoto, ανάμεσα σε πολλά άλλα.
Το όραμα αυτό ξεκινά από το εξαιρετικό Palazzo Pisani Moretta, τη μόνιμη έδρα της Fondazione, το οποίο ο Van Noten αγόρασε από την οικογένεια Sammartini τον περασμένο Μάιο. Με θέα στο Μεγάλο Κανάλι, ανάμεσα στη Γέφυρα του Ριάλτο και το Ca’ Foscari, το εντυπωσιακό αυτό κτίριο χτίστηκε στα τέλη του 15ου αιώνα σε ύφος βενετσιάνικου γοτθικού Fiorito και πέρασε στις αρχές του 17ου αιώνα στην επιδραστική οικογένεια Pisani Moretta. Η Chiara Pisani αναδιαμόρφωσε τους εσωτερικούς χώρους μεταξύ 1735 και 1750, προσθέτοντας πλούσια ροκοκό διακόσμηση. Μεγάλο μέρος του αρχικού χαρακτήρα του παλατιού διατηρείται έως σήμερα, συμπεριλαμβανομένων έργων των Giambattista Tiepolo, Jacopo Guarana, Gaspare Diziani και Giuseppe Angeli.
Η νέα ταυτότητα του εμβληματικού κτιρίου
Μια επικείμενη ανακαίνιση, υπό την καθοδήγηση του αρχιτέκτονα Alberto Torsello, θα διαφυλάξει την αρχιτεκτονική κληρονομιά του κτιρίου, προετοιμάζοντάς το παράλληλα για τον νέο του πολιτιστικό ρόλο. Η Fondazione θα επεκτείνει την παρουσία της στη Βενετία με το άνοιγμα του Studio San Polo στα τέλη του 2026. Η αρχιτέκτονας Giulia Foscari Widmann Rezzonico, ιδρύτρια του UNA-Unless, θα επανασχεδιάσει τον χώρο, καλλιεργώντας την ανταλλαγή ιδεών μέσα σε ένα λιτό, σχεδόν μουσειακό περιβάλλον που θα λειτουργεί σε σκόπιμη αντίθεση με την περίτεχνη μεγαλοπρέπεια του palazzo. Μαζί, οι δύο αυτοί χώροι θα υποστηρίζουν ένα πρόγραμμα καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, με παρουσιάσεις, συνεργατικά projects, residencies και εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες για δημιουργούς σε διαφορετικά στάδια της πορείας τους. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στη μαθητεία και τη βιωματική μάθηση, βασικό πυλώνα της φιλοσοφίας του ιδρύματος.
Παρότι ο Van Noten και ο Vangheluwe διατηρούν εδώ και χρόνια κατοικία και έναν περίφημο, σχεδόν εξωπραγματικό κήπο στην ύπαιθρο έξω από την Αμβέρσα, περιγράφουν τη Βενετία ως έναν τόπο δημιουργικής αναζωογόνησης που ανταμείβει όποιον αφεθεί στον ρυθμό της. «Η Βενετία είναι κάτι πολύ περισσότερο από ένας προορισμός για ένα Σαββατοκύριακο - είναι μια πόλη γεμάτη ζωή, από τις αγορές της έως τους νέους κατοίκους της, με ένα μοναδικό πολιτιστικό ερέθισμα», γράφουν. «Ερωτευτήκαμε το παλάτσο όχι ως ένα μνημείο παγωμένο στον χρόνο, αλλά ως μια σκηνή δημιουργίας».
Με πληροφορίες από Galerie | Κεντρική φωτογραφία: Camilla Glorioso
