«Κρούσμα λέπρας εντοπίστηκε στην Ελλάδα», «Ασθενής με λέπρα νοσηλεύεται στο Αττικόν», «Γυναίκα με λέπρα νοσηλεύεται στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίο»... Αυτοί είναι μερικοί από τους τίτλους που συναντάμε τις τελευταίες ημέρες στα sites κι όπως είναι λογικό όλοι έχουμε αναστατωθεί. Μέτα από δύο χρόνια γεμάτα, άγχος, αγωνία, φόβο και ανησυχία για το άγνωστο, τα πράγματα έμοιαζαν να αλλάζουν τροχιά προς την κανονικότητα. Παρόλα αυτά η εμφάνιση των κρουσμάτων λέπρας και στη χώρα μας έχει αρχίσει και πάλι να γεννά αμφιβολίες για το πόσο προτατευμένη είναι η υγεία μας και κατ' επέκταση η ζωή μας. 

Τα ερωτήματα που δημιουργούνται για την ταχύτατη εμφάνιση ασθενειών -νέων και παλαιότερων- είναι πολλά, αλλά αυτά αφορούν τους ειδικούς κι εμείς δεν ανήκουμε σ' αυτούς. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να παραθέσουμε στοιχεία και γεγονότα. 

Η Νόσος του Χάνσεν 

Η Νόσος του Χάνσεν ή αλλιώς η ευρέως γνωστή λέπρα, προκαλείται από το μυκοβακτηρίδιο της λέπρας. Αντίθετα μ' αυτό που πιστεύουν πολλοί, η ασθένεια δεν έχει εξαφανιστεί. Κατά το 2005 καταγράφηκαν συνολικά 500.000 νέα περιστατικά. Πρόκειται για μια χρόνια βακτηριδιακή ασθένειας του δέρματος και των περιφερικών νεύρων που μπορεί να προχωρήσει και να προσβάλει εσωτερικά όργανα εάν δεν τύχει της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης. Σε μερικές μορφές της, μπορούν να προσβληθούν η μύτη, ο λαιμός, και τα μάτια.

Το μυκοβακτηρίδιο της λέπρας ανακαλύψθηκε το 1873 από το Νορβηγό γιατρό Γκέρχαρντ Αρμάουερ Χάνσεν, από τον οποίο πήρε και το όνομά της, αναγνωρίστηκε όμως από τον Άλμπερτ Νάισερ. Ο Χάνσεν συμπέρανε τη μολυσματικότητά της και έδειξε ότι ήταν δυνατόν να ελεγχθεί κάπως, αν οι πάσχοντες απομονώνονταν.  Η λέπρα παραμορφώνει τα άτομα που πάσχουν αλλοιώνοντας το δέρμα τους, ενώ παρουσιάζονται και εξογκώματα. Επίσης μπορεί να απονεκρώσει τα νεύρα του δέρματος με αποτέλεσμα ο ασθενής να μη νιώθει τίποτα στα σημεία αυτά. Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα κάθε ηλικίας κυρίως μεγαλύτερα των 3 ετών. Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός ατόμων που νοσεί από αυτήν βρίσκεται κυρίως σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής. 

Ο τρόπος με τον οποίο μεταδίδεται παραμένει μέχρι και σήμερα ακαθόριστος, αλλά είναι πιθανόν να συμβαίνει μέσο στενής και συχνής επαφής με άτομα που είναι ήδη μολυσμένα. Το βακτήριο μπορεί να εισέλθει στο σώμα μας μέσω της μύτης ή του δέρματος μας που παρουσιάζει βλάβες. Το περίεργο είναι ότι ο χρόνος επώασης της είναι μεγάλος και κυμαίνεται από 9 μήνες έως 20 χρόνια. Δηλαδή, τα κρούσματα που μπορεί να εμφανίζουν τώρα τα συμπτώματα, μπορεί να έχουν μολυνθεί το 2002!

Ποια είναι όμως τα συμπτώματα και τι είναι αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχήσει; 

Συμπτώματα

• Το πρώτο σημείο της νόσου συχνά ξεκινά με μια κόκκινη κηλίδα στο δέρμα που έπειτα απλώνεται παντού. Μπορεί να αλλάζει τη χροιά δέρματος και των μαλλιών και τα κάνει πιο ξηρά. Δημιουργούνται βλάβες, τις οποίες ο ασθενής δεν αισθάνεται, παρουσιάζουν αναισθησία, είναι ανώδυνες. Οι βλάβες οφείλονται σε προσβολή των αισθητικών νεύρων. Η αναισθησία που παρουσιάζεται καθιστά τα άκρα ευάλωτα σε τραυματισμούς ή εγκαύματα που μπορούν να οδηγούν σε απώλεια χεριών, ποδιών, των δακτύλων τους και ακρωτηριασμούς.
  
• Αιμορραγία και συμφόρηση της μύτης.
  
• Απώλεια τριχών στα φρύδια, στα βλέφαρα και αλλού στο σώμα.
  
• Παραμορφώσεις στα χέρια και στα πόδια.
  
• Βλάβες στα μάτια και τύφλωση λόγω προσβολής του οπτικού νεύρου.

Αντιμετώπιση 

Για τη νόσο της λέπρας δεν έχει βρεθεί κάποιο εμβόλιο ωστόσο το εμβόλιο κατά της  φυματίωσης, μπορεί να δώσει κάποια προστασία, καθώς τα μικρόβια των δύο ασθενειών είναι συγκενικά. Παρόλα αυτά μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβίωση.Η θεραπεία που ανακαλύφθηκε πριν από 20 χρόνια, περιλαμβάνει διάφορα αντιβιοτικά που πρέπει να λαμβάνονται για τουλάχιστον 6 μήνες για μερικά χρόνια. Στις περισσότερες περιπτώσεις η δυνατότητα του ασθενή να μεταδίδει τη νόσο σε άλλους, χάνεται σε μερικές ημέρες έως μερικούς μήνες από την έναρξη της θεραπείας.

Πρόληψη

Η πρόληψη της λέπρας περιλαμβάνει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία που σταματάει την εξάπλωση της νόσου. Άνθρωποι που ζουν στο ίδιο σπίτι με το άτομο που πάσχει και οποιοσδήποτε έρχεται σε στενή επαφή με μολυσμένο άτομο, πρέπει να εξεταστούν από γιατρό και να συνεχίσουν να εξετάζονται κάθε χρόνο για τουλάχιστον 5 χρόνια.