Σας έχει τύχει ποτέ να μη γνωρίζετε προσωπικά έναν άνθρωπο, αλλά να τον αγαπάτε; Να μην τον έχετε συναντήσει, αλλά να τον εκτιμάτε; Να μην έχετε κάνει ποτέ παρέα, αλλά να μοιράζεστε κουβέντες σαν να γνωρίζεστε χρόνια; Αυτό «πάθαμε» πριν από χρόνια με την Εύα, και από τότε, κάθε φορά που «βρισκόμαστε», σκέφτομαι ότι τελικά μπορούν ακόμη να συμβαίνουν μικρά θαύματα μεταξύ των ανθρώπων…

Με αυτήν την αυθεντικά καλλιτεχνική φύση που διαθέτει, θα τη χαρακτήριζα εύκολα «ιέρεια της αισθητικής». Κάτι που υλοποιεί χρόνια τώρα με την ιδιότητα με την οποία τη γνωρίσαμε κι ας μην είχε οικογενειακές επιρροές, κι ας ήταν η μητρική της γλώσσα η εικαστική τέχνη και η ζωγραφική, τις οποίες και σπούδασε. «Στη σκηνογραφία οδηγήθηκα έπειτα από μία διαδοχή ανακαλύψεων και διαπιστώσεων για την ιδιοσυγκρασία μου. Ήμουν εσωστρεφές παιδί και η σκηνογραφία ως ώριμη απόφαση -απόφαση ζωής τελικά- μ’ έβγαζε από το μονοπάτι της μοναχικής μου πορείας», μου αποκαλύπτει.

Για τη Μελίνα

Η συζήτησή μας είχε ως πυρήνα την ταινία «Μελίνα Στοπ Καρέ», που έγινε με αφορμή το Έτος Μελίνα Μερκούρη 2020 και την οποία έγραψε και σκηνοθέτησε ο Μάνος Καρατζογιάννης. Πρόκειται για έναν μονόλογο για εκείνη, που ξεκινά με την αφήγηση της Λένας Παπαληγούρα, η οποία την υποδύεται σε μικρή ηλικία, και συνεχίζει με όσες ηθοποιούς έχουν βραβευτεί με το θεατρικό βραβείο που φέρει το όνομά της. Καθώς μια μεγάλη θεατρική παράσταση στη μνήμη της αποκλείστηκε λόγω συνθηκών, αποφασίστηκε να κινηματογραφηθεί αυτό το αφιέρωμα. Η Εύα συνδέεται φιλικά με τη γενική γραμματέα του Ιδρύματος «Μελίνα Μερκούρη», Εμμανουέλα Παυλίδου, με αποτέλεσμα να πραγματοποιηθεί αβίαστα αυτή η συνεργασία. Μια σχέση, που ξεκίνησε όταν της εμπιστεύτηκε την ανακαίνιση τους Ιδρύματος στην Πλάκα και τη δημιουργία της προσωπικής γωνιάς της Μελίνας - αυτό της δίνει την ευκαιρία να «παρεμβαίνει» συνέχεια στην αισθητική του. «Έτσι, λοιπόν, εντάχθηκα στην ομάδα του Ιδρύματος και ό,τι συμβαίνει σε αυτό καλούμαι να το φέρω εις πέρας, έχοντας την τύχη να παίρνω πρωτοβουλίες σε ό,τι αφορά στην καλλιτεχνική επιμέλεια», επισημαίνει. Μου περιγράφει μ’ ενθουσιασμό μικρού παιδιού πώς εμπνεύστηκε να ντύσει τη νέα παραγωγή, εξηγώντας μου πως αποφάσισε να «αποχρωματίσει» όλες τις γυναίκες που έχουν τιμηθεί με το βραβείο και έχουν έναν ρόλο της ίδιας μέσα στην ταινία, για να μην υπάρχει έντονα ο ρεαλισμός του θεάτρου. «Γι’ αυτό επέλεξα να τις ντύσω με λευκά ρούχα -το αγαπημένο χρώμα της Μελίνας- κι έτσι μόνο με την υποκριτική και τον λόγο τους να φέρνουν εις πέρας την αποτύπωση της προσωπικότητάς της». Η ίδια ξεχωρίζει τη Μελίνα για το πάθος της και τον τρόπο με τον οποίο δινόταν στα πράγματα -κι αυτό εμπνέει ακόμη τους ανθρώπους-, χαρακτηρίζοντάς την «μια χειραφετημένη γυναίκα, που υποστήριζε την άποψη “ή όλα ή τίποτα”». Κι αν όλοι σήμερα αναζητάμε αντίστοιχα πρότυπα, η Εύα θεωρεί πώς η εποχή ήταν που ανέδειξε την προσωπικότητά της. Χωρίς εξήγηση. Απλά ως φαινόμενο. «Τη Μελίνα τη χαρακτηρίζω περσόνα!», τονίζει.

My way

Αναρωτιέμαι ποια συστατικά κάνουν επιτυχημένο έναν επαγγελματία όπως είναι η συνομιλήτριά μου. Ποια μυστική συνταγή οδηγεί κάποιον στην κορυφή… Η ίδια δηλώνει ότι ακολουθεί μια πορεία εντελώς προσωπική, που παλιότερα ήταν περισσότερο μοναχική και συγκεντρωτική - όχι πια. «Δεν ξέρω να ονομάσω τα χαρακτηριστικά», μου απαντά. «Εγώ ανακάλυψα τη μέθοδο του εαυτού μου. Λειτουργώ πάντα βάσει σχεδίου. Από το να κόψω το κάπνισμα μέχρι να αναμετρηθώ με αυτό που κάνω τώρα, υπάρχουν πολλές καταστάσεις στη ζωή μου που με ιντριγκάρουν και με αναστατώνουν. Μεγαλώνοντας, εμπιστεύομαι περισσότερο τον άνθρωπο κι αυτό είναι μεγάλη υπόθεση», μου εξηγεί.

Η «συναρπαστική εμμονή», όπως τη χαρακτηρίζει, που έχει στη δουλειά της, εκτός των μονοχρωμιών, είναι η έρευνα. Είναι το κομμάτι που τη συναρπάζει, καθώς πρώτα κατανοεί τα πράγματα σε βάθος κι έπειτα ξεκινάει να εργάζεται πάνω σε οτιδήποτε. Ζηλεύει -με την καλή έννοια- κάποιες παραγωγές, όπως η -με βάθος και βιωματικότητα- «Λευκή Κορδέλα» του Χάνεκε. «Έχει τόσο λεπτές αποχρώσεις αισθητικής, σεναρίου, πυκνότητας και υποκριτικής. Πάντα τη σκέφτομαι σαν μια πολύ ωραία δημιουργία των ανθρώπων», τονίζει. Κι ενώ θεωρώ πως μια καριέρα στο εξωτερικό θα μπορούσε να ήταν για εκείνη περίπατος, η ίδια ισχυρίζεται ότι μάλλον δεν αντιμετώπισε ποτέ θετικά τον αποχωρισμό της από την Ελλάδα. «Είχα ξεκινήσει να δουλεύω πριν τελειώσω τη Σχολή Καλών Τεχνών και μου έμεινε απωθημένο που δεν πήγα να μετεκπαιδευτώ στο εξωτερικό. Γι’ αυτό έκανα ένα δώρο στον εαυτό μου και ταξίδευα κάθε χρόνο. Τα ταξίδια τα ονόμαζα “μετεκπαιδευτικά” και εκπαιδευόμουν βλέποντας παραστάσεις και παίρνοντας μέρος σε πολιτιστικά δρώμενα. Σκέφτηκα να μείνω σε κάποια πόλη και με είχα φανταστεί σε μια άλλη καθημερινότητα. Δεν το έκανα. Ίσως να μην το ήθελα πολύ. Η Ελλάδα είναι η εστία μου, ο χώρος όπου ζω και τον αγαπώ. Ο τόπος του καθενός είναι ένα οικοδόμημα που χτίζεται σύμφωνα με τα μέτρα και τα σταθμά του».

Η αισθητική για εκείνη αποτελεί μια σημαντική ομπρέλα κάτω από την οποία της αρέσει να δημιουργεί, είτε αφορά στο θέατρο και στον κινηματογράφο, όπως οι εκθέσεις και το στήσιμο φωτογραφιών, είτε σε οτιδήποτε άλλο. «Όλα αυτά με τα οποία ασχολούμαι θεωρώ ότι είναι παρακλάδια της Τέχνης και όχι κάτι ξένο. Ακόμη και στο μαγείρεμα βρίσκω ενδιαφέρον»!

Η ίδια δεν είναι αυστηρή με την αισθητική των άλλων, αλλά ούτε και με τη δική της. Δηλαδή, δε φέρει την επαγγελματική διαστροφή στη ζωή της. Κι ενώ πολλοί μπορεί να θεωρούν ότι το σπίτι της είναι αυστηρά διαμορφωμένο, αυτό απέχει από την πραγματικότητα. «Το περιβάλλον μας οφείλει να είναι “χαλαρό”. Επειδή ασχολούμαι πολύ με την αισθητική του θεάτρου και του κινηματογράφου, δε θέλω να δίνω τόση βάση σε αυτήν στην προσωπική μου ζωή και στον χώρο μου».

Ζώντας το παρόν, σχεδιάζοντας το μέλλον

Πριν περίπου μία δεκαετία, συνεργάστηκε σε μια παράσταση του Δημήτρη Λιγνάδη στο Εθνικό Θέατρο και αποφάσισε να τη σκηνογραφήσει με εικονική πραγματικότητα, εισβάλλοντας στον κόσμο της τεχνολογίας και του video art. «Αντί να υπογράψω σκηνικά, υπέγραψα 3D σκηνικά. Άφησα την τεχνολογία να μπει γλυκά μέσα μου, παρόλο που ήμουν αρνητική αρχικά. Έχω διάφορες ιδέες που αφορούν στο Projection Mapping, δηλαδή, video art φιλμάκια σε virtual reality. Πιστεύω πως η Ελλάδα μπορεί να τ’ αναδείξει εξαιτίας των υπέροχων κτιρίων που διαθέτει. Έχω προτείνει στο Εθνικό και στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος αρκετές ιδέες γι’ αυτό και την αφύπνιση αυτών των κτιρίων».

Την παρούσα κατάσταση την περιγράφει ως ταινία επιστημονικής φαντασίας, που κάποιες στιγμές την ταράζει. «Σκέφτομαι ότι, αν δεν είχα τα παιδιά, ίσως να είχα επιστρέψει στην εσωστρέφεια και τη μοναχικότητα που με χαρακτήριζε όταν ήμουν μικρή. Θα καθόμουν σπίτι, θα ζωγράφιζα κι ενδεχομένως θα οδηγούμουν στην κατάθλιψη. Μόνο που κοιτάζω τα παιδιά μου, παίρνω δύναμη και δε θέλω να παραιτηθώ από τη ζωή, συνεχίζοντας να ελπίζω».

Ζωή με νόημα

«Τα παιδιά είναι η ευκαιρία που μας δίνει ο Θεός και μας βοηθά να αναθεωρήσουμε πράγματα και καταστάσεις». Μέσα σε αυτήν τη φράση κλείνει η Εύα τη φιλοσοφία της για τη μητρότητα, που αποτελεί για εκείνη ένα κεφάλαιο από το οποίο αντλεί δύναμη κι αισιοδοξία, έχοντας, βέβαια, περάσει και φάσεις επίπονες ή έντονης αυτο-αμφισβήτησης. Πιστεύοντας ότι μια καλή μαμά είναι μια οργανωμένη μαμά, ακολουθεί ενστικτωδώς την «οδηγία».

«Επειδή λειτουργώ βάσει σχεδίου, έτσι μεγάλωσα τα παιδιά και ανακάλυψα έναν άλλον εαυτό, πιο ανθρώπινο, με φοβερές τάσεις ευαισθησίας και δόσεις αγάπης. Το ότι ο δικός μου πατέρας δεν ενθάρρυνε την καλλιτεχνική μου τάση μ’ έκανε να σκεφτώ αλλιώς. Είμαι ανοιχτή σε κάθε τους επιθυμία και θα έκανα τα πάντα για να αναδειχθεί η τάση και η αγάπη τους. Τα παιδιά μου με βοήθησαν να έχω έναν μακρινό ορίζοντα κι εγώ θα είμαι πάντα δίπλα τους», εξομολογείται. Ζητάω από εκείνη να μου περιγράψει εικόνες προσωπικής ευτυχίας για να ξεφύγουμε από τη δυσάρεστη ενέργεια της εποχής. «Τα παιδιά! Ακόμη και την περίοδο της καραντίνας αυτά με γέμιζαν ζωή και γνώριζα εκ νέου τον ίδιο μου τον εαυτό», μου αποκαλύπτει και προσθέτει: «Στους καιρούς που διανύουμε, πιστεύω στα παιδιά που έχω στην αγκαλιά μου, στο θέατρο και στον εαυτό μου. Πάντα μου θυμίζω τη λέξη “υπομονή”. Όταν θα τελειώσουν όλα αυτά, τα πάντα θα κατασταλάξουν πιο σοφά, πιο συνειδητοποιημένα και ώριμα. Εστιάζω την πίστη μου σ’ έναν ορίζοντα αισιοδοξίας»…

Info: H ταινία «Μελίνα Στοπ Καρέ» θα παρουσιαστεί επίσημα μέσα στο 2021…

Credits

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΟΣΜΑΣ ΚΟΥΜΙΑΝΟΣ

MAKE UP ΟΛΙΒΙΑ ΣΑΧΙΝΙΔΟΥ

Πουκάμισο και παντελόνι, Ioanna Kourbela

ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΡΕΞ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗΣ