Όπως μου είχε εμπιστευθεί χρόνια πριν ένας φίλος σε μια προσωπική κουβέντα μας, με αφορμή την πρώτη δουλειά των "Χορευτών του Βορρά", η Τατιάνα Παπαδοπούλου, η καταξιωμένη χορεύτρια και χορογράφος που ίδρυσε την ομάδα και αποτελεί εδώ και χρόνια την κινητήριο δύναμη και την ψυχή της, είναι μια πολύ αξιόλογη γυναίκα. Μια αγωνίστρια που επέλεξε να μείνει στη Θεσσαλονίκη -αντί να μεταναστεύσει σε μια πόλη πιο φιλική ίσως προς τον χορό- να εργαστεί σκληρά και να αποθέσει τους καρπούς των πολύχρονων και πολυεπίπεδων βιωμάτων της εδώ, ώστε να αφήσει κάτι στον τόπο. Διαβάζοντας κανείς το βιογραφικό της αντιλαμβάνεται, ότι πρόκειται για μια χορεύτρια διεθνών προδιαγραφών. Το 1984 έγινε μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Χορού του Λονδίνου. Το 1987, σε ηλικία 16 χρόνων, έγινε δεκτή με υποτροφία στη Βασιλική Ακαδημία, μετά από συμμετοχή της σε παγκόσμιο διαγωνισμό (Special Entry). Αποφοίτησε με άριστα το 1990 ενώ παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα jazz, κλακέτας και flamenco στο Pineapple Studio, σύγχρονο χορό στο Place και το αγγλικό κολέγιο City and East London College.Το 1992 έγινε μέλος της Seresta Dance Company και πήρε μέρος σε πολυάριθμες παραστάσεις και φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1994 και μετά από έναν σοβαρότατο τραυματισμό στην σπονδυλική της στήλη, επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη με μεγαλύτερη αγάπη για προσφορά και δημιούργησε τους "Χορευτές του Βορρά". Υπό την καλλιτεχνική της διεύθυνση η ομάδα διακρίθηκε στην 4η και 5η Πλατφόρμα Σύγχρονου Χορού στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών αλλά και σε διεθνή φεστιβάλ του εξωτερικού. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, με αφορμή τη νέα παράσταση των "Χορευτών του Βορρά" που θα ανέβει σε μερικές ημέρες στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, μιλήσαμε, μεταξύ άλλων, για την εποχή των social media, τον ναρκισσισμό των selfie και το φαίνεσθαι αλλά και για τη μεγάλη της αγάπη, τον χορό.
Πότε αποφάσισες, ότι το "Πορτέτο του Ντόριαν Γκρέι" είναι ένα έργο που θέλεις να χορογραφήσεις επί σκηνής;
Είχα πρωτοασχοληθεί με τον συγγραφέα με “Τα γενέθλια της Ινφάντα” πριν από δύο χρόνια περίπου, το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την προηγούμενη παραγωγή των "Χορευτών του Βορρά". Η επαφή μου με το συγγραφικό αυτό έργο ήταν μοναδική, με συνεπήρε και με επηρέασε η ευαισθησία και ο ρομαντισμός που εκφράζει ο Όσκαρ Ουάιλντ και η απλότητα με την οποία αποδίδει τόσο διαχρονικά μηνύματα. Έπειτα, σε μία συνάντηση με το συνεργάτη μου Αντώνη Σουσάμογλου, μιλώντας για θέματα της δουλειάς, μου εξέφρασε την επιθυμία του να συνθέσει τη μουσική για ένα άλλο έργο του Ουάιλντ που τον είχε συγκινήσει, το "Πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι". Έτσι ξεκίνησαν όλα. Ξαναδιάβασα το βιβλίο και ένιωσα την επιθυμία να το αποδώσω μέσα από τη δική μου σύλληψη χοροθεατρικά.
Τι σε δυσκόλεψε περισσότερο στη σύνθεση της χορογραφίας και πώς το αντιμετώπισες;
Επειδή το έργο περιβάλλεται γύρω από τον ηδονισμό, τον αισθητισμό και τον ναρκισσισμό ως βασικά θέματα, όπως καταλαβαίνετε ήταν αναπόφευκτο να μην υπάρχουν σκηνές ερωτισμού και αισθησιασμού, αυτή ήταν και η μεγαλύτερη δυσκολία και πρόκληση. Η απόδοση του φιληδονισμού δε θέλαμε να γίνει με το “γυμνό”, που αν μη τι άλλο θα ήταν εμπορεύσιμο και προκλητικό. Αντίθετα, στόχος μας υπήρξε η απόδοση καθαρών νοημάτων, χωρίς προκαταλήψεις και ταμπού αλλά με μέτρο το πως το ανθρώπινο σώμα με την ενδυμασία του, όπως το γνωρίζουμε από την καθημερινή μας ζωή, μπορεί να μετατραπεί καλλιτεχνικά σε ένα αντικείμενο αισθαντικό, ένα σύμβολο του ηδονισμού. Με τον πιο παραστατικό τρόπο εστιάσαμε στις κινήσεις που υποδηλώνουν αυτά τα νοήματα και όχι στο -ξεπερασμένο- ίσως θέαμα των γυμνών κορμιών που θα ήταν και η εύκολη λύση.
Για ποιο επαγγελματικό σου "κατόρθωμα" νιώθεις περήφανη;
Για ένα χαρακτηριστικό μου που νιώθω υπερήφανη και όπως οι συνεργάτες και φίλοι μου μου αποδίδουν είναι ότι έχω τον ενθουσιασμό μιας ατίθασης έφηβης και πάντα με σοβαρότητα και σεβασμό προσπαθώ να υπηρετήσω την Τέχνη του χορού. Η πιο μεγάλη διάκριση για εμένα και την ομάδα μας (Χορευτές του Βορρά) ήταν, όταν επιλεγήκαμε για να συμμετάσχουμε 3 φορές στην Πλατφόρφα Σύγχρονου Χορού στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Η επιλογή έγινε από καλλιτεχνικούς διευθυντές διεθνούς φήμης και καριέρας από το εξωτερικό: Ελβετία, Αγγλία, Γερμανία, Ισπανία, Ουγγαρία, Πολωνία, Αίγυπτο, και άλλες χώρες. Ακόμη, κλήθηκα ενώπιόν τους να μιλήσω για την ίδρυση, την πορεία και την καλλιτεχνική συνεισφορά της ομάδας και για την προσωπική μου πορεία στον χώρο της χορογραφίας, τα καλλιτεχνικά ρεύματα που ασχολούμαι και γενικότερα την τέχνη του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα. Αποτέλεσε μεγάλη τιμή για εμάς να κριθούμε απ' όλους αυτούς τους ανθρώπους που σεβόμαστε για τα χρόνια και τη συνεισφορά τους.
Υπάρχει μια σαφής αναφορά στον ναρκισσισμό των selfie και στη μοναξιά της εποχής των social media. Πώς ερμηνεύεις εσύ αυτό το φαινόμενο;
Αποτελεί αποκύημα της εποχής, της επικράτησης του "φαίνεσθαι" έναντι του "είναι" και της επίπλαστης ευμάρειας και ευτυχίας. Όλα αυτά με σύμμαχό τους την τεχνολογία των smart phones δημιούργησαν αυτή τη φρενίτιδα, ένα φαινόμενο με τίμημα κάποιες φορές την ψυχική ισορροπία. Και αναπόφευκτα, είμαστε όλοι κοινωνοί αυτού του φαινομένου, ποιος όμως έχει την αυτοπειθαρχία και αυτογνωσία να θέτει όρια και να μην υπερβαίνει τη λεπτή διαχωριστική γραμμή του μέτρου και του φυσιολογικού; Εκεί βρίσκεται και το όριο του ναρκισσισμού που, εάν δεν το τηρήσεις, βρίσκεσαι στην όχθη της απομόνωσης και της μοναξιάς με μοναδική παρέα την επίπλαστη και ψευδή εικόνα του ίδιου σου του εαυτού.
Ποια είναι η δική σου σχέση με την τεχνολογία; Σερφάρεις στο διαδίκτυο καθημερινά; Χρησιμοποιείς τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης;
Αναμφισβήτητα είναι ένα μέσο για τη μαζική επικοινωνία των ιδεών μας και μία αναπόφευκτη συνήθεια της σύγχρονης εποχής. Μου αρέσει να ασχολούμαι και δεν κρύβω, ότι είναι από τις πρώτες ενασχολήσεις μου το πρωί, όταν ξυπνήσω, παρέα με τις ειδήσεις και τον πρωινό μου καφέ. Προσπαθώ όμως να κρατάω μία ισορροπία αλλά θα σας αποκαλύψω, ότι πολλές φορές πράγματα που δε θα μπορούσα να περιγράψω, τα γράφω εκεί, ως λεζάντα με αφορμή κάποια φωτογραφία ή ένα κείμενο που με εκφράζει.
Αλήθεια, τι σημαίνει ο χορός για εσένα;
Είναι ένα πραγματικά αναγκαίο και αναπόφευκτο κομμάτι του εαυτού μου. Η ώρα της χορευτικής δημιουργίας είναι μια ιεροτελεστία για τη μεταφορά μου σε ένα άλλο σύμπαν, έναν κόσμο που δημιουργώ μόνη μου, με εργαλεία τη μουσική, τη φαντασία και τις χορευτικές κινήσεις. Αποτελεί ένα είδος ψυχοθεραπείας, είναι η διέξοδος της δημιουργικότητάς μου, της έμπνευσης μου.
Τι έχεις μάθει από το επάγγελμά σου που να σε έχει βοηθήσει να γίνεις καλύτερος άνθρωπος;
Η μεγαλύτερη αρετή που έχω καλλιεργήσει είναι η πειθαρχία. Μέσα από τον χορό όμως κατάλαβαν ότι χρειάζεται και πάθος για να ξεχωρίσεις, είναι αυτό το συστατικό που θα σε πάει παρακάτω και θα δείξει το κάτι παραπάνω. Επιπλέον, η επιμονή και η υπομονή που χρειάστηκε να δείξω ως χορεύτρια αλλά και ως χορογράφος, μου έμαθαν ότι μόνο όποιος παραιτείται έχει να χάσει από τη ζωή.
Σκέφτηκες ποτέ να φύγεις απο τη Θεσσαλονίκη; Αν ναι, τι σε κράτησε τελικά εδώ;
Είχα φύγει από την πόλη που γεννήθηκα στα 16 χρόνια μου για να σπουδάσω με υποτροφία χορό στο Λονδίνο. Κατόπιν έζησα και δούλεψα και στην Αθήνα ως χορεύτρια για κάποια χρόνια και μόλις μετά από ένα σοβαρό τροχαίο ατύχημα επανήλθα στη Θεσσαλονίκη. Εδώ, με κράτησε η αγάπη μου για τους οικείους και φίλους μου που μου στάθηκαν και το μεράκι μου να μεταδώσω στους μαθητές μου και στους συνεργάτες μου τα όσα, λίγα ή πολλά, είχα αποκομίσει από τη φοίτησή μου στο εξωτερικό και την εμπειρία μου ως χορεύτρια. Προσπάθησα να οργανώσω τη ζωή μου από την αρχή και να προσφέρω όσα περισσότερα μπορώ. Γενικότερα όμως πιστεύω, ότι θα μπορούσα να προσαρμοστώ εύκολα σε κάποια αλλαγή, γιατί όπως σας είπα, ο χορός σε εξοπλίζει με τέτοια εφόδια που δε δυσκολεύεσαι να προσαρμοστείς στις πιο δύσκολες καταστάσεις ή να αντέξεις και με λιγοστά αγαθά. Συνηθίζω να λέω ότι "η ζωή δε χορογραφείται", οπότε σε όποιο μέρος του κόσμου με έφερναν οι συνθήκες και οι κατάστάσεις της εγώ θα μπορούσα και πάλι να οργανώσω τη ζωή μου από την αρχή.
Τι εύχεσαι να αλλάξει στη ζωή σου μέσα στο 2018;
Εύχομαι πρώτα από όλα να είμαστε όλοι υγιείς. Μέσα σε αυτό εντάσσεται βέβαια, ότι θα ήθελα να ελαττωθεί το άγχος μου. Εύχομαι να βελτιώνομαι μέρα με τη μέρα και να συνεχίσω αντιμετωπίζω τη ζωή και τις μικρές ή μεγάλες αναποδιές με αισιοδοξία και χαμόγελο.
Έχεις κάποιο νέο πρότζεκτ στα σκαριά;
Η αλήθεια είναι, ότι βάζω μικρούς, εφικτούς και συνήθως πραγματοποιήσιμους στόχους. Η επόμενη δράση μου θα ήθελα και εύχομαι, αν όλα πάνε καλά και διοργανωθεί, η διεξαγωγή για τρίτη συνεχή χρονιά του Φεστιβάλ Χορού "Motum", στο οποίο είμαι καλλιτεχνική σύμβουλος. Την παραγωγή χορευτικών παραστάσεων -στην οποία μου έκαναν την τιμή και δέχθηκαν την πρόσκληση μου τα παρελθόντα έτη- να συμμετέχουν αξιόλογοι Έλληνες χορογράφοι και χορευτές που δουλεύουν στο εξωτερικό. Παράλληλη δράση με τη σκηνή αποτελεί η παράδοση master classes για επαγγελματίες και φοιτητές με θέμα τον χορό. Αυτό το εγχείρημα θα επιδιώξω να επαναδιοργανωθεί και φέτος, περί τα τέλη Νοεμβρίου του 2018.
Όσο αφορά στην καλλιτεχνική δημιουργία, επειδή δεν επιθυμώ να σχεδιάζω χωρίς συγκεκριμένη έμπνευση και επειδή είναι πολύ πρόσφατη η δημιουργία της παράστασης “Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι” , δε θα προβώ στο ξεκίνημα κάποιας άλλης παραγωγής. Θα ήθελα, όμως, το έργο να ταξιδέψει στην Αθήνα και σε κάποιες πόλεις ενδεχομένως στην Ελλάδα και σε Φεστιβάλ του εξωτερικού.
Info: Η παράσταση θα παρουσιαστεί στις 2, 3 & 4 Φεβρουαρίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης (Κτίριο Μ2 – Αίθουσα Αιμίλιος Ριάδης). Ώρα έναρξης: 21.00