Είναι ένα απολαυστικό πινγκ πονγκ η συνέντευξη με τη Ρέα Βιτάλη. Εσύ πετάς το μπαλάκι, αυτή το πιάνει και στην επιστροφή ξεχύνονται από την πένα της... ρυάκια σκέψεων και λέξεων! Η συνομιλία που ακολουθεί έγινε με αφορμή το τρίτο της βιβλίο, «Το παλτό μου, μαμά», εμπνευσμένο από τη ζωή του σχεδιαστή μόδας Βασίλη Ζούλια.

Κα Βιτάλη, ας ξεκινήσουμε αυτή τη συνέντευξη κάπως ανορθόδοξα, από το τέλος του βιβλίου σας. Ο πρωταγωνιστής σας, Βασίλης Βασιλάκης όπως τον αποκαλείτε, βρίσκει τη λύτρωση μέσα από μία εσωτερική δύναμη, που έχει θρησκευτικό υπόβαθρο;

Αγαπητή, η τελευταία πρόταση του βιβλίου μου είναι «Θεέ μου, εαυτέ μου. Αμήν!». Αυτό τα λέει όλα. Νομίζω ότι κοιτάζουμε ψηλά για να εισπνεύσουμε δύναμη, αλλά στην εκπνοή το κεφάλι χαμηλώνει, χαμηλώνει, χαμηλώνει, σκύβει μέσα μας.

Οι φόβοι μας είναι οι οδηγοί της ζωής μας;

Φόβοι και φόβοι. Δεν ξεμπερδεύεις με δυο κουβέντες με τους φόβους. Πρόσφατα, εξ αφορμής μιας περιπέτειας με την υγεία μου, τον προσωπικό μου καρκίνο -όπως συνηθίζω να τον αποκαλώ- γνώρισα και μια νέα «ποιότητα» φόβου. Αυτόν, που σου ακυρώνει τα εκ φύσεως αντανακλαστικά, ας πούμε της κατάληξης του φόβου. Λες «φοβάμαι» άρα τρέχω, κάτι κάνω…Και πού να πας; Στην αρχή είναι τρομακτικό. Μετά αρχίζεις και μελετάς τον φόβο, φόβος καθαρός. Σας το είπα στην αρχή…Δεν ξεμπερδεύεις με μια-δυο φράσεις με την έννοια «φόβος». Εδώ, ο εξαιρετικός ψυχαναλυτής Αθανάσιος Αλεξανδρίδης έγραψε ολόκληρο βιβλίο για τους φόβους. «Παιδικοί φόβοι»….    

Για εσάς, ποια είναι η ουσία της ζωής;

Το να τη ζήσεις. Το να μην πεθάνεις πριν πεθάνεις. Τόσο απλό.

Είστε ένας πολυπράγμων άνθρωπος. Ποιο κενό γέμιζετε μέσα σας με τη συγγραφή;

Δεν είναι κενό, είναι ολοκλήρωση. Έχεις παρέα μέσα σου. Απολαμβάνεις το μυαλό να ξαμολιέται στην χαρά των σκέψεων. Εκπλήσσεσαι με σένα. Πόσες θυρίδες, πόσα συρτάρια έχουμε μέσα μας! Ρυάκια σκέψεων, ρυάκια μιας στιγμής, ενός τσακ, μιας ματιάς, μιας λέξης, μιας ιστορίας, ενός βλέμματος…Και κάποτε, ποτάμι.    

Πώς θα χαρακτηρίζατε εσείς η ίδια το στιλ της γραφής σας;

Η γραφή της Ρέας.

Παρατήρησα πως χρησιμοποιείτε συχνά στο βιβλίο σας σύντομες, κοφτές προτάσεις. Σας γοητεύουν περισσότερο από τις μακροσκελείς; Γιατί;

Για να συνεννοούμαι. Αν χρειάζεσαι πολλές λέξεις δεν έχεις συνεννοηθεί. Και για να επιτρέπω στο μυαλό να συμπληρώνει κι άλλες κι άλλες κι άλλες κι ας μην τις είπαμε, κι ας μην τις πούμε, ποτέ. Θέλω τον αναγνώστη συνομιλητή. Δεν γράφω. Του μιλάω. 

Η αμεσότητα στον λόγο είναι -χαριτωμένα να το θέσω- «κουσούρι» του δημοσιογράφου;

Κουσούρι, τρικ, κόλπο της Ρέας. Αυτό ήταν και ένα προσωπικό στοίχημα για το δεύτερο μου βιβλίο «Δεν πέθανα εγκαίρως». (Η μοναδική βιογραφία του εμπνευσμένου Κώστα Τσόκλη). Οι άνθρωποι που μιλάνε, που γράφουν για τέχνη, αρέσκονται κυρίως, να ΜΗΝ γίνονται κατανοητοί. Καμία φορά ούτε καν στους εαυτούς τους. Ήθελα να μιλήσω για τέχνη και να γίνω κατανοητή. 

Η ποίηση έχει θέση στα βιβλία σας; Αν ναι, ποια;

Μένω εκστατική απέναντι στον μινιμαλισμό της ποίησης. Και κάτι ακόμα. Μπορώ να παραδώσω στην κρίση σας, στα μάτια σας, όλα μου τα χρονογραφήματα. Άλλο τόσο, όλα μου τα βιβλία. Αλλά τα ποιήματα μου; Τόσο φρικτά αμήχανη. Τα ποιήματα δεν έχουν σκιές για ν΄ απαγκιάσεις μυστικά. Η ποίηση είναι ιερό πράγμα.   

Τις λέξεις τις χρησιμοποιείτε εξαιρετικά ως οχήματα για συναισθήματα. Ποιες είναι οι λέξεις που  συγκίνησαν εσάς περισσότερο στο συγκεκριμένο βιβλίο και γιατί;

«Μελαγχοπαλεύω», «Θανατομάχομαι». Χαρακτηριστικό της γραφής μου να πλάθω, να συνθέτω, να ενώνω λέξεις.

«Κλείσε τα μάτια σου. Η μνήμη για να τη γευτείς ολόκληρη, θέλει κλειστά μάτια». Αν σας ζητούσα να κλείσετε τώρα τα μάτια σας και να ανατρέξετε στη δική σας παιδική ηλικία, ποια θα ήταν η πρώτη εικόνα που θα ξεπηδούσε μπροστά σας;

Μια παιδική μου φωτογραφία. Δεν είναι φοβερό ότι θυμόμαστε με φωτογραφίες; Εγώ, με ένα άσπρο φορεματάκι, ένα καλαθάκι και ένα βλέμμα υποψιασμένο πλην ανυποψίαστο. Τι διαδρομή έκανες βρε Ρεάκι;!Περπατώ περπατώ εις το δάσος και ο λύκος είναι εδώ. 

Βλέπετε, κράτησα για αργότερα την κλισέ ερώτηση, που οι περισσότεροι δημοσιογράφοι θα έκαναν στην αρχή αυτής της συνέντευξης: Γιατί θελήσατε να γράψετε ένα βιβλίο για τη ζωή του Έλληνα  σχεδιαστή μόδας Βασίλη Ζούλια;

Γιατί είχαν ανοίξει τα μέσα μου. Είχα δίοδο. Όταν φτάνεις ψυχή….Μπορείς κι ακολουθείς και άλλη ψυχή. Μεγάλη ευλογία η αρρώστια…(Μόνο μη μας ακούσει ο Θεός….Είναι και παίκτης και πλακατζής)

Αλήθεια, τι σας είπε όταν το διάβασε για πρώτη φορά; 

Δεν έχω ακούσει πιο φλύαρη σιωπή στη ζωή μου. Άκουσα μόνο την αναπνοή του και σφίχτηκε η ψυχή μου από ευθύνη. Τι γενναιοψυχία εκ μέρους του, το να εκτεθεί! Τι γενναιοδωρία!...Για τον επόμενο «Βασίλη». Όλοι μας, έναν εθισμένο Βασίλη μέσα μας. Εθισμοί και εθισμοί. 

Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι καθορίζουν οι γονείς μας το τι θα γίνουμε μεγαλώνοντας;

Αν το αντιλαμβανόμασταν στα βάθια μας -και όχι βαθιά μας- αμφιβάλλω αν θα αντέχαμε τέτοια ευθύνη. Από την άλλη…Προκύπτουμε αγωνιστές. Μας δίνουν την ευκαιρία ενός αγώνα. Δεν ήρθαμε για να διασκεδάσουμε…

Εσείς γίνατε πιστεύετε, αυτό που ήθελαν οι γονείς σας να γίνετε;

Εγώ μαζί τους ξεμπέρδεψα, στο ότι έγινα καλό παιδί. Γιατί και κακό να ήμουν, καλό παιδί θα με ένοιωθε ο γονιός. Όλα τα υπόλοιπα, τα έκανα μόνο για μένα.

Αν είχατε τη δυνατότητα να επιστρέψετε πίσω στο παρελθόν, υπάρχει κάτι που θα αλλάζατε; Κάτι που θα κάνετε διαφορετικά;

Στα εφηβικά χρόνια δεν θα μασούσα έρωτα ως να ήταν τσιπς πατατάκια. Μεγαλώνοντας αναρωτιέσαι «Προς τι;».

Info: Το βιβλίο «Το παλτό μου, μαμά» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος