Έξι επιτυχημένοι Έλληνες από τον χώρο του Πολιτισμού, των Τεχνών και της Δημοσιογραφίας καταθέτουν τις σκέψεις τους για όσα αφήσαμε πίσω και όλα όσα προσδοκούν να έρθουν, αποδεικνύοντας ότι είναι κοινός τόπος η πεποίθηση ότι μέσα από τις δυσκολίες ανθίζουν τα θαύματα.

Κατερίνα Βρανά

Stand-up comedian και η πιο αστεία γυναίκα κωμικός του πλανήτη στον παγκόσμιο διαγωνισμό του Laugh Factory, παρά τη σοβαρή περιπέτεια της υγείας της συνεχίζει να χαρίζει το γέλιο, πλέον διαδικτυακά!

Το βιβλίο «Ιστορία Δύο Πόλεων» του Τσαρλς Ντίκενς αρχίζει με την εξής πανέμορφη πρόταση: «Ήταν η καλύτερη εποχή, ήταν η χειρότερη εποχή». Ο καλός μας φίλος Τσαρλς αναφερόταν στον Γαλλικό Διαφωτισμό και τη Γαλλική Επανάσταση, αλλά θα μπορούσε άνετα να μιλάει και για το σήμερα. Καλά, ίσως όχι και πολύ άνετα. Ο άνθρωπος ζούσε γύρω στο 1850 και δε νομίζω ότι μπορούσε να φανταστεί το Netflix ή την ημιμόνιμη βαφή νυχιών. Γιατί δεν πρέπει ποτέ να τα ξεχνάμε, ούτε και το πόσο τυχεροί είμαστε που τα έχουμε. Αλλά ας επιστρέψουμε στο θέμα μας κι ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ζούμε σε πολύ άσχημες και δύσκολες εποχές. Έχουμε οικονομική κρίση, πανδημία και είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας, με ανθρώπους που δεν είμαστε σίγουροι αν τους αγαπάμε πια.

Έχω φοβερή αισιοδοξία για το 2021 και είμαι βέβαιη πως, αν εστιάσουμε στα πράγματα που έχουν πραγματική αξία στη ζωή μας, όταν θα βγούμε από αυτήν την κατάσταση, θα είμαστε καλύτεροι άνθρωποι.

Από την άλλη, ζούμε σε μια εποχή με πολύ ανεπτυγμένες ιατρικές και τεχνολογικές γνώσεις. Με καθημερινές ανέσεις, που είναι πρωτόγνωρες, αν και τις θεωρούμε δεδομένες. Ας πούμε, στην πανούκλα του 1346, η οποία κράτησε περίπου τέσσερα χρόνια και σκότωσε πάνω κάτω τον μισό πληθυσμό του πλανήτη, δεν είχαν Netflix, ούτε Instagram, ούτε καν κινητά. Και τη γιάτρευαν με το να σε κλειδώνουν στο σπίτι και μετά να του βάζουν φωτιά. Hardcore, θα έλεγε κανείς. Η δε ισπανική γρίπη του 1918 κράτησε δύο χρόνια και σκότωσε μόνο το 1/4 του πλανήτη. Ήταν το γνωστό σε όλους Η1Ν1, αλλά τότε δεν υπήρχαν ακόμη τα εμβόλια, τα παιδιά πέθαιναν από ανεμοβλογιά και οι γυναίκες βάφονταν με ασβέστη στο πρόσωπο. Και μην ξεχνάμε ότι ήμασταν ακόμη μέσα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επίσης, ακόμη δεν είχαν Netflix. Και το μόνο τους παυσίπονο ήταν η ηρωίνη και το ουίσκι. Αχ, οι παλιές καλές εποχές…

Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι τα πράγματα δεν είναι όσο άσχημα όσο φαίνονται. Προφανώς δεν είναι και ρόδινα, αλλά δεν είμαστε ούτε ένα χρόνο σε αυτήν την πανδημία και ήδη βγήκαν τα πρώτα εμβόλια. Έχουμε ηλεκτρισμό, θέρμανση, επικοινωνία με τ’ αγαπημένα μας πρόσωπα, όπου κι αν βρίσκονται αυτά. Και, βέβαια, Netflix. Και παυσίπονα, που τα παίρνεις και –ω! τι έκπληξη!- δεν καταστρέφεται η ζωή σου. Επίσης, λόγω τεχνολογίας, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι σε όλο αυτό. Όλος ο πλανήτης βρίσκεται στην ίδια κατάσταση και υποφέρει και προσπαθεί να τα βγάλει πέρα. Είναι ένα κοινό βίωμα κι αυτό θεωρώ πως είναι πηγή μεγάλης δύναμης, γιατί ακόμη και κλεισμένοι στα σπίτια μας δεν είμαστε απομονωμένοι. Επίσης, έχω την πεποίθηση, από προσωπική εμπειρία, πως μέσα από δύσκολες καταστάσεις μπορεί να βγει κάτι πολύ όμορφο. Πιστεύω πως η νέα χρονιά θα φέρει πολλές αλλαγές, ιδίως στο πώς βλέπουμε και εκτιμάμε τα μικρά καθημερινά πράγματα. Μπορώ να σας πω με μεγάλη βεβαιότητα και σιγουριά ότι ύστερα από μια τραυματική εμπειρία μαθαίνεις ν’ αγαπάς τα πράγματα που θεωρούσες δεδομένα μέχρι πρότινος. Έχω φοβερή αισιοδοξία για το 2021 και είμαι βέβαιη πως, αν εστιάσουμε στα πράγματα που έχουν πραγματική αξία στη ζωή μας, όταν θα βγούμε από αυτήν την κατάσταση, θα είμαστε καλύτεροι άνθρωποι. Κι εγώ θα έχω σπέσιαλ στο Netflix. Τόσες αναφορές τους έκανα!

Ρέα Βιτάλη

Δημοσιογράφος και συγγραφέας, το πιο πρόσφατο βιβλίο της είναι «Το παλτό μου, μαμά», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Πολλές χρονιές, εκεί που αργοσβήνει το καλοκαίρι, προς Σεπτέμβρη, και χτυπάει στην καρδιά το δεύτερο φεγγάρι του Αυγούστου, κι εμείς μετράμε μέρες για να κλείσει το καλοκαιρινό μας σπίτι, και γίνεται το όλον -μια «βουτιά» στα μέσα μας-, αναρωτιόμαστε μελαγχολικά τι άραγε θα φέρει ο χειμώνας. Για μένα όλο αυτό είναι μια διαδικασία «Πρωτοχρονιάς». Τη χρονιά που πέρασε, το τι θα φέρει ο χειμώνας ξέσερνε αγωνία. Κι ήρθε ο χειμώνας και φτάσαμε σ'αυτέ τις περίεργες γιορτές. Η αγωνία κορυφώθηκε. Οι απώλειες πολλές. Πολλοί, αναιδώς ανυποψίαστοι, είπαν και λένε «πόλεμος». Να ήταν έτσι ο πόλεμος! Να ήταν τόσες οι απώλειες πολέμου! Μέρες γιορτής που πέρασαν, αναμετρήσαμε χαρές. Πάντα υπάρχουν. Και στις συμφορές. Η σύμπνοια της έρευνας και της επιστημοσύνης. Ποτέ άλλοτε τόσο πολλοί συγχρόνως δεν έσκυψαν στη σωτηρία του ανθρώπου! Ποτέ τα κράτη δεν ενώθηκαν τόσο σφιχτά! Ποτέ άλλοτε δεν επιθυμήσαμε τόσοι άνθρωποι μια αγκαλιά! Άρα, τι αξία έχει μια αγκαλιά! Ποτέ άλλοτε, εμείς οι αναρχικοί, δεν υπακούσαμε ως πλειοψηφία στο να νοιαστούμε ο ένας τον άλλον και όλοι μαζί τη ζωή μας! Και είναι κι εκείνη η εικόνα των εθελοντριών νοσοκόμων νωπή. Που ξεσήκωσε η ορμή τους κι άλλους εθελοντές. Για να μας ομορφύνει το σκηνικό με ανθρώπους, που πιο πολύ από το «τι κάνει το κράτος για σένα» αξιολογήσανε το τι επιτάσσει η ψυχή να κάνει ο καθένας για τον συνάνθρωπό του. Όλα καλά για όσα ωραία μας έμαθε κι ετούτη η συμφορά. Μέχρι την ομαδική σωτηρία… Και με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, μια ευχή: να ξεφύγουμε των μύθων περί κρυφών σχολειών και ν' αναζητήσουμε την αλήθεια, ν' αγαπήσουμε την αλήθεια στην Ιστορία μας. Αλλιώς μοιραία θα ξαναζούμε τα ίδια λάθη.

Ποτέ άλλοτε τόσο πολλοί συγχρόνως δεν έσκυψαν στη σωτηρία του ανθρώπου! Ποτέ τα κράτη δεν ενώθηκαν τόσο σφιχτά! Ποτέ άλλοτε δεν επιθυμήσαμε τόσοι άνθρωποι μια αγκαλιά! Άρα, τι αξία έχει μια αγκαλιά!

Σία Κοσιώνη

Δημοσιογράφος που πέρασε από όλα τα μέσα -έντυπα, ραδιόφωνο και τηλεόραση- κι έγινε ευρέως γνωστή και δημοφιλής ως παρουσιάστρια του κεντρικού δελτίου ειδήσεων του ΣΚΑΪ.

Το 2020 έφυγε, έχοντας εξασφαλίσει μια σίγουρη θέση στην Ιστορία. Ήταν μία χρονιά με πρωτοφανείς δυσκολίες σε παγκόσμιο αλλά και σ’ εθνικό επίπεδο, με πολύ πόνο και πολλές δοκιμασίες. Είναι βέβαιο ότι τις τελευταίες της στιγμές πριν σβήσει, αυτή η χρονιά δεν απόλαυσε καμία συγκίνηση, καμία πρόωρη αίσθηση νοσταλγίας, παρά όλοι μ’ ένα στόμα, μια φωνή τη στείλαμε στον αγύριστο, την ξορκίσαμε και ευχηθήκαμε να φύγει και να μην ξαναρθεί ποτέ. Ωστόσο, πριν ρίξω κι εγώ μαζί με όλους το ανάθεμα, δεν μπόρεσα να μην αναγνωρίσω και τα δώρα που -φεύγοντας- μας αφήνει. Δώρα δυσδιάκριτα, όχι από αυτά με τα φαντεζί αμπαλάζ και το γυαλιστερό περιεχόμενο. Τη συνειδητοποίηση των σημαντικών της ζωής μας, των ανθρώπων μας, όσων αγαπάμε, της ίδιας της αξίας της ζωής. Το αίσθημα αλληλεγγύης που αναπτύχθηκε μέσα στην κοινωνία - ο ένας για τον άλλον, ο ένας με τον άλλον. Τα κατορθώματά μας τόσο στην πανδημία όσο και σε μία σειρά άλλες δοκιμασίες, όπως στα σύνορα στον Έβρο και στην Ανατολική Μεσόγειο, που έδειξαν ότι οι Έλληνες έχουμε και ικανότητες και κότσια. Το τεστάρισμα των ψυχικών αντοχών μας, της υπομονής και της σθεναρότητάς μας στις πιο σκοτεινές και άγριες στιγμές. Ακραίες ασκήσεις προσωπικές, αλλά και συλλογικές.

Το 2020, λοιπόν, ναι, μας ταλαιπώρησε, μας δοκίμασε, μας βασάνισε, αλλά μας δίδαξε κιόλας. Μας δίδαξε δύναμη, κουράγιο, υπομονή και αγάπη. Δεν είναι λίγο αυτό. Για σκεφτείτε το. Με αυτά τα εφόδια κι αυτήν τη σοφία υποδέχθηκα το 2021, μια χρονιά που έχει την «ατυχία» να την περιμένουμε γεμάτοι προσδοκίες. Λες και ο χρόνος, αυτή η φάρσα, έχει τη μαγική ικανότητα με μια μικρή κίνηση του δείκτη του ρολογιού να θεραπεύσει τα πάντα.

Στα 40 μου χρόνια, έχω διδαχθεί να βάζω τον πήχη ψηλά και τις προσδοκίες χαμηλά, αφενός για να μην απογοητεύομαι, αφετέρου για ν’ απολαμβάνω τη χαρά όταν κι εφόσον έρθει, χωρίς να την έχω προεξοφλήσει. Έτσι και τώρα. Θέλω αυτή η χρονιά να φέρει μόνο χαρά, νίκες, λύσεις, ανακούφιση, αλλά δεν προσδοκώ τον παράδεισο. Αυτό που σίγουρα μπορώ -και θα το κάνω- είναι να πάρω τα όπλα που μου χάρισε το 2020 και να την αντιμετωπίσω με θάρρος, πιο έμπειρη, πιο έτοιμη και πιο δυνατή.

Το 2020, λοιπόν, μας ταλαιπώρησε, μας δοκίμασε, μας βασάνισε, αλλά μας δίδαξε κιόλας. Μας δίδαξε δύναμη, κουράγιο, υπομονή και αγάπη. Δεν είναι λίγο αυτό.

Στέφανος Ξενάκης

Επιχειρηματίας και συγγραφέας, το πρώτο του βιβλίο, «Το δώρο», έγινε #1 bestseller. Δίνει inspiring ομιλίες και σεμινάρια αυτοβελτίωσης, ενώ εργάζεται για το όνειρό του, το μάθημα αξιών κι αυτογνωσίας «Ναι, μπορώ», που φιλοδοξεί να μπει στα σχολεία.

Ήταν αρχές της δεκαετίας του ‘80 κι ο Jim Rohn (ο μέντορας του περίφημου Tony Robbins) έδινε μια σημαντική διάλεξη στα στελέχη γνωστής πετρελαϊκής εταιρίας. Η ομιλία ήταν κλειστή και μόνο top στελέχη είχαν το προνόμιο να την παρακολουθήσουν. Το ζητούμενο ήταν οι προοπτικές της νέας δεκαετίας. Οι ακροατές είχαν ιδιαίτερη αγωνία γι’ αυτά που θα έλεγε ο Jim Rohn -δε ζει πια-, ένας από τους κορυφαίους ομιλητές που πέρασαν ποτέ. Σε κάποια φάση, η συζήτηση είχε προχωρήσει κι ο Rohn έφτανε επιτέλους στην «ταμπακιέρα». Πλησίασε στο μικρόφωνο και με το δικό του, μοναδικό, στιλ χαμήλωσε τη φωνή κι ετοιμάστηκε να μοιραστεί το σημαντικότερο: «Κύριοι, η δεκαετία των 80’s θα είναι… (η αγωνία στο κατακόρυφο) …πάνω κάτω όπως ήταν πάντα… (ξενέρωμα) Για 6.500 χρόνια η ιστορία του ανθρώπου είναι γεμάτη με προβλήματα κι ευκαιρίες, με δυσκολίες και προκλήσεις. Αυτό δεν θα αλλάξει ούτε στα 80’s, ούτε στα 90’s, ούτε το 2000» - φάνταζε αιώνες μακριά τότε. Ο Jim Rohn φυσικά είχε δίκιο. Το αποδεικνύει περίτρανα η αντικειμενικά δύσκολη χρονιά που τελείωσε. Η μεγαλύτερη αυταπάτη του ανθρώπου είναι ότι όσο προχωράει η επιστήμη τόσο θα μπορεί να προβλέπει ή ακόμη και να δημιουργεί το μέλλον. Όταν, όμως, ο άνθρωπος κάνει σχέδια, ο Θεός γελάει, όπως σοφά έλεγαν οι παλιοί.

Αυτό που ζούμε συνέβη, ανάμεσα σε άλλα, γιατί ως άνθρωποι χάσαμε το μέτρο. Νομίσαμε έστω και για λίγο ότι μπορούμε να γίνουμε θεοί στη θέση του Θεού. Η αλήθεια είναι ότι η επιστήμη έχει προχωρήσει πάρα πολύ κι ουδέποτε ήμασταν τόσο έτοιμοι ν’ αντιμετωπίσουμε τις όποιες προκλήσεις τυχόν προκύψουν. Όχι, όμως, να τις δημιουργήσουμε, ούτε αυτές ούτε την Ιστορία. Ο άνθρωπος βιώνει την Ιστορία και σίγουρα την καταγράφει. Δεν τη δημιουργεί ή τουλάχιστον δεν τη δημιουργεί μόνος του.

Τη χρονιά που έκλεισε αποδείχτηκε περίτρανα, για μια ακόμη φορά, ότι η μοναδική υπερδύναμη είναι η φύση. Ελάχιστοι των ελαχίστων θα μπορούσαν έστω και να φανταστούν ότι ένας ιός που δημιουργήθηκε προ έτους θα ήταν αρκετός για να προσβάλει -ωσάν το μικρό γαλατικό χωριό (βλέπε Αστερίξ)- ολόκληρο τον πλανήτη. Είναι να πάρουμε επιτέλους τα μαθήματα. Είμαστε αυτοί που τα παίρνουμε κι όχι αυτοί που τα δίνουμε. Είμαστε οι μαθητές κι όχι οι δάσκαλοι. Είναι να μάθουμε να είμαστε ενωμένοι, γιατί μόνο ενωμένοι μπορούμε ν’ ανταποκριθούμε στις κοσμογονικές προκλήσεις που μας περιμένουν. Όχι μόνο του ιού, αλλά κυρίως της τεχνητής νοημοσύνης, των πυρηνικών και της κλιματικής αλλαγής.

Είναι να εκτιμήσουμε τα βασικά, τα «δεδομένα», γιατί τίποτα δεν είναι δεδομένο και μόνο όταν συνειδητοποιήσουμε πως ό,τι έχουμε σήμερα μπορεί να μην το έχουμε αύριο, τότε αρχίζουμε να το εκτιμούμε. Αποδείχτηκε κι αυτό μέσα στη χρονιά που έφυγε, ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Ούτε η βόλτα στο σινεμά, ούτε το θέατρο, ούτε το shopping, ούτε καν η εκδρομή στην εξοχή. Δεν είναι καν δεδομένο ότι θα έχουμε σπίτι -ειδικά εμείς οι Έλληνες, που φέτος συμπληρώνουμε 200 χρόνια απο την Ελληνική Επανάσταση και που ξαναέχουμε λευτεριά, για την οποία τόσο αγωνιστήκαμε. Πολλοί δεν έχουν (κάποτε είχαν). Δεν είναι καν δεδομένη η επόμενη ανάσα. Για περισσότερους από 50 εκατομμύρια συνανθρώπους μας, που πέθαναν το 2020, δεν ήταν (1 από τα 50 εκατομμύρια πέθανε από COVID). Είναι να καταλάβουμε ότι ως ανθρώπινο είδος είμαστε εξαιρετικά μικροί σε σχέση με το μέγεθος του Σύμπαντος και μόνο με άριστη συνεργασία μεταξύ μας και σεμνότητα απέναντι στη φύση θα επιβιώσουμε.

Να καταλάβουμε ότι ως ανθρώπινο είδος είμαστε εξαιρετικά μικροί σε σχέση με το μέγεθος του Σύμπαντος και μόνο με άριστη συνεργασία μεταξύ μας και σεμνότητα απέναντι στη φύση θα επιβιώσουμε.

Είμαστε 7,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι σ’ ένα από τα 200 δισεκατομμύρια αστέρια ενός από τα 3,3 τρισεκατομμύρια γαλαξίες, που για την ώρα ξέρουμε ότι υπάρχουν. Αρκεί κανείς να ξαναδιαβάσει τα νούμερα για να συνειδητοποιήσει το μέγεθος. Για τη νέα χρονιά, λοιπόν, δεν οραματίζομαι τίποτα, δεν προσδοκώ τίποτα και, φυσικά, δεν ελπίζω σε τίποτα. Είναι κάποια χρόνια πριν, κι ακόμη θυμάμαι εκείνο τον εξαιρετικό ομιλητή στην σκηνή του TEDx Αθήνας. Είχε κλείσει την ομιλία του ως εξής: «Κάποιοι άνθρωποι έχουν προσδοκίες πρώτα από τον εαυτό τους και μετά από τους άλλους». Τέτοιους ανθρώπους χρειαζόμαστε και το 2021.

Γιώργης Γερόλυμπος

Με σπουδές στη Φωτογραφία και την Αρχιτεκτονική, κατάφερε να γίνει ένας από τους πλέον καταξιωμένους Έλληνες φωτογράφους, συνθέτοντας ένα portfolio γεμάτο εκθέσεις, εκδόσεις, οδοιπορικά κι εξαιρετικές συνεργασίες.

Τον Αύγουστο του 1945, ο κόσμος βγήκε στην περίφημη Times Square της Νέας Υόρκης για να πανηγυρίσει το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. Έπειτα από έξι μακρά, θανατηφόρα χρόνια απελπισίας, επιτέλους το κακό τελείωσε και οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε ντελίριο χαράς. Η έκσταση της στιγμής θα μείνει διά παντός στην ιστορία μέσω μιας φωτογραφίας, που απαθανάτισε ο φωτογράφος Alfred Eisenstaedt, ενός ναύτη να φιλά με πάθος μια νοσοκόμα.

Αν προσθέσει κανείς τα χρόνια της οικονομικής κρίσης σε αυτά της υγειονομικής, ξεπερνούν κατά πολύ τα έξι, και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές διανύουμε τη δεύτερη καραντίνα με αριθμούς που τρομάζουν. Κι όμως, συμβαίνει κάτι παράξενο: κατά τη διάρκεια αυτής της απερίγραπτης περιόδου που περνάμε όλοι μας, σταδιακά και σιωπηλά, ατομικά και συλλογικά έχουμε κατακτήσει πολλά. Έχω τη βεβαιότητα πια ότι, όταν περάσει η καταιγίδα, θα βγούμε με απερίγραπτη δύναμη, κουράγιο και κυρίως, αυτοπεποίθηση. Ύστερα από χρόνια ήττας, απωλειών, σύγκρουσης και αυτολύπησης, η γονατισμένη -απ’ ό,τι έχει περάσει- χώρα μας αναδεικνύεται, προς έκπληξη όλων μας, σώφρων, σχετικά πειθαρχημένη και, κυρίως, δυνατότερη απ’ όσο φοβόμαστε. Παρά τις απώλειες συνανθρώπων μας, αποδεικνύουμε -στους εαυτούς μας καταρχήν- ότι είμαστε ικανοί να τα καταφέρουμε. Φαίνεται ότι μπορούμε να εμπιστευτούμε τη διοίκηση, ν’ αφήσουμε τα ηνία σε καταρτισμένους επιστήμονες και να συμπεριφερόμαστε οι περισσότεροι έστω από εμάς ως υπεύθυνοι πολίτες, υποστηρίζοντας όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

Προ μηνών, ο ισραηλινός φιλόσοφος Γιούβαλ Νόα Χαράρι μίλησε θετικά για τη χώρα μας και πολύς κόσμος εστίασε σε αυτό, καθώς είχαμε χρόνια ν’ ακούσουμε μια καλή κουβέντα. Το πλέον σημαντικό, όμως, σημείο της συνέντευξής του -κατά τη γνώμη μου- ήταν άλλο: «Στις δύσκολες στιγμές, όταν κινδύνευσε η ζωή του, ο κόσμος άκουσε την επιστήμη». Ύστερα από χρόνια λοιδορίας κι εχθρικότητας προς κάθε είδους κοινή λογική, γνώση, κατάρτιση κι εξειδίκευση, αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη και μεγάλο κέρδος η συνειδητοποίηση αυτής της πραγματικότητας. Ό,τι κι αν πιστεύουμε, όποιον κι αν λατρεύουμε, όταν εμφανίστηκε το κακό, προστρέξαμε στην επιστήμη και στη λογική. Πρόκειται περί τεράστιας νίκης.

Στην αρχή της οικονομικής κρίσης, πριν από περίπου 10 χρόνια, έκλεινα το κείμενο που συνόδευε την έκθεσή μου “Default Landscapes”, με τοπία εκείνης της εποχής, με τα εξής λόγια: «Τα τοπία αυτά είναι τοπία μιας χώρας υπό τη συνεχή αγωνία πτώχευσης, οικονομικής αλλά και ηθικής. Ταυτόχρονα, είναι τοπία επιστροφής στα ουσιώδη. Είναι η μέρα και η νύχτα μου, η πραγματικότητα που ζω και το όνειρο που ελπίζω. Είναι ο τόπος που έφερα κι εγώ σ’ αυτήν την κατάσταση και ο τόπος που πρέπει κι εγώ να ξαναφτιάξω. Είναι ο τόπος μου. Θα μείνω».

Δέκα χρόνια μετά, υπό πολύ δύσκολες συνθήκες, με τη συνδρομή όλων μας, παρακολουθώ μια χώρα που επιστρέφει στα ουσιώδη και αποκτά ξανά το ηθικό της. Και ναι, είναι το όνειρο που ελπίζω.

Δέκα χρόνια μετά, υπό πολύ δύσκολες συνθήκες, με τη συνδρομή όλων μας, παρακολουθώ μια χώρα που επιστρέφει στα ουσιώδη και αποκτά ξανά το ηθικό της. Και ναι, είναι το όνειρο που ελπίζω. Μια χώρα που συναντά την επέτειο των 200 χρόνων από την αρχή του αγώνα για την ανεξαρτησία της, έτοιμη και ικανή να κοιτάξει την έως τώρα πορεία της, να παραδεχθεί τα λάθη και τις ελλείψεις της όσο και να αποδεχθεί τις αναμφισβήτητες αρετές της. Ένας τόπος κι ένας λαός που καταλαβαίνει και αποδέχεται την αλλαγή των καιρών και συνθηκών, που συνεχίζει να είναι φιλόξενος και να καταλαβαίνει το διαφορετικό, ένας κόσμος «μικρός και μέγας» για όλους εμάς που αποκαλούμε αυτήν τη χώρα «δική μας».

Όλα θα πάνε καλά, όλα θα περάσουν, μείνετε ασφαλείς έως τότε και καλή αντάμωση στη δική μας Times Square.

Ζωή Χωραφά

Η ηθοποιός και κόρη του Γιώργου Χωραφά ζει μόνιμα στο Παρίσι, ακολουθεί διεθνή καριέρα στον κινηματογράφο, ενώ έγινε σχετικά πρόσφατα μητέρα.

Συνήθως, όταν έρχεται η νέα χρονιά, μου αρέσει να κοιτάζω πίσω τον περασμένο χρόνο για να δω τι έχω μάθει και πώς μπορώ να ωριμάσω από αυτό. Είναι ασφαλές να πούμε ότι το 2020 ήταν καταστροφικό από πολλές απόψεις για τον κόσμο. Μπορεί να είναι δύσκολο να παραμείνουμε αισιόδοξοι δεδομένης της κατάστασης, ειδικά βλέποντας ότι δεν έχουμε βγει από τη σήραγγα ακόμη.

Κάποιος μπορεί να πει ότι άλλες γενιές έχουν ζήσει πολύ χειρότερα από ό,τι εμείς, και πιθανώς έχουν δίκιο. Ωστόσο, σ’ έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι μεγαλώνουν, εργάζονται και κοινωνικοποιούνται πίσω από τις οθόνες, με κάνει ν’ αναρωτιέμαι πόσο θ’ αλλάξουν οι ζωές μας και θα επηρεαστούν απ’ όλα αυτά. Αυτό που έχω παρατηρήσει είναι ότι το 2020 ανακαλύψαμε έντονη δημιουργικότητα σε μέρη που δε θα μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε. Η χρονιά έφερε, σε κάποιο βαθμό, ανθρώπους μαζί, διαπιστώνοντας ότι ζούσαμε όλοι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Απέδειξε τη σημασία του Πολιτισμού και την αξία του. Όταν ήμασταν όλοι κλειδωμένοι, στραφήκαμε στις τέχνες: μουσική, ταινίες, σειρές, podcasts, βιβλία, κ.λπ. Επικεντρώθηκε στα πραγματικά σημαντικά της ζωής, όπως η υγεία και η οικογένεια. Αλλά τόνισε, επίσης, την ανισότητα και την ασφάλεια στην εργασία. Η χρονιά που έφυγε μας έχει συγκλονίσει όλους, λίγο περισσότερο.

Κοιτάζω το 2021 και το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να νιώθω ελπίδα. Ελπίζω όλοι μας να το ξεπεράσουμε με όσο περισσότερη αξιοπρέπεια μπορούμε. Είναι παράξενο να νιώθουμε σαν να μην μπορούμε πλέον να κάνουμε σχέδια, καθώς έχουμε χάσει την αίσθηση του να ξέρουμε τι πρόκειται να συμβεί, σαν να είναι όλα εκτός του ελέγχου μας. Πραγματικά, ελέγχαμε όντως τα πράγματα;

Ξέρω ότι τίποτα δεν μπορεί να με σταματήσει να ονειρεύομαι. Κι αν αυτά τα όνειρα δε συμβούν ακριβώς ή καθόλου, αυτό που με κρατά τουλάχιστον είναι ότι ίσως να μεταμορφωθούν σε διαφορετικές πραγματικότητες, που μπορεί να είναι ακόμη καλύτερες από ό,τι είχα φανταστεί. Έχω την αίσθηση ότι μια μεγάλη αλλαγή έρχεται, ειδικά στον κόσμο των τεχνών, και τώρα είναι η ώρα να μπούμε βαθιά και να σκεφτούμε πώς θα μοιάζει το μέλλον. Όχι, η καθημερινότητα δε θα είναι απλή κι εύκολη, αλλά έχω αυτήν την αίσθηση ότι η έμπνευση θα μας οδηγήσει να καινοτομήσουμε με τρόπους που δεν είχαμε σκεφτεί ποτέ, λόγω του γεγονότος ότι μας έστησαν στον τοίχο. Αυτός ο τοίχος θα σπάσει και ό,τι είναι στην άλλη πλευρά θα είναι συναρπαστικό.

Ήμουν τυχερή, ανάμεσα σε όλα αυτά, πρέπει να ομολογήσω. Εγώ ο ίδια περνούσα μια μεγάλη αλλαγή ζωής το 2020 και κατά τη διάρκεια του πρώτου lockdown στο Παρίσι, καθώς ήμουν έγκυος. Ήμουν σε θέση να συνεχίσω να εργάζομαι από το σπίτι, φροντίζοντας τον εαυτό μου και το νέο πλάσμα που μεγάλωνε μέσα μου. Και στο τέλος του καλοκαιριού, είμασταν ευλογημένοι με τη γέννηση της μικρής μας Artemis.

Περισσότερο από ποτέ, τώρα συνειδητοποιώ πόσο σημαντικό είναι να έχουμε τους φίλους και τους συγγενείς μας κοντά, φυσικά ή όχι, ακόμη και στο τηλέφωνο. Αυτή η ηθική υποστήριξη κι αυτή η αγάπη είναι μια αναμφισβήτητη πολυτέλεια, που ήμασταν τυχεροί να έχουμε και πρέπει να την εκτιμούμε κάθε φορά που την ανακαλύπτουμε.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2020

Επιμέλεια κειμένων Ρέας Βιτάλη και Γιώργη Γερόλυμπου: Eύη Καλλίνη