Πάντα η ταυτότητα μιας δημιουργικής προσωπικότητας βρίσκει τον τρόπο να τον ξεχωρίζει, άλλοτε μέσα από τη φόρμα, άλλοτε μέσα από το συναίσθημα, και άλλοτε μέσα από την αφοπλιστική δύναμη του χρώματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Greek-Canadian σύγχρονη ζωγράφος Johanna Stavrakaki, η οποία μετατρέπει την προσωπική εμπειρία σε ένταση, αφήγηση και εικόνα. Ζώντας ανάμεσα σε διαφορετικούς τόπους και ψυχικές μετατοπίσεις, από τη Νέα Υόρκη και το Λος Άντζελες έως τη Θεσσαλονίκη, έχει διαμορφώσει μια εικαστική γλώσσα όπου το χρώμα λειτουργεί ως ψυχολογική δύναμη και κάθε έργο μοιάζει με κεφάλαιο μιας βιωμένης ιστορίας.
Αυτή την εικαστική εμπειρία φιλοξενεί το Exereton Thessaloniki απόψε σε ένα artistic pop-up Christmas event - έναρξη της έκθεσής της, που επιμελείται η CL Art Galleries, μετατρέποντας τον χώρο σε ένα ζωντανό σημείο συνάντησης τέχνης, μουσικής και γιορτινής διάθεσης. Τα έργα της Stavrakaki συνομιλούν με τον σύγχρονο χαρακτήρα του Exereton, ενώ το DJ set με house vibes και το festive wine & finger food menu που έχει σχεδιαστεί ειδικά για τη βραδιά δημιουργούν ένα ζεστό, κοσμοπολίτικο σκηνικό. Ένα event που δεν αντιμετωπίζει την τέχνη ως στατική εμπειρία, αλλά ως μια αφορμή για συνύπαρξη, κίνηση και γιορτή μέσα στον αστικό ιστό της πόλης.
Ας τη γνωρίσουμε καλύτερα!
Πώς θα περιέγραφες τον ρόλο του συναισθήματος και της προσωπικής εμπειρίας στην καλλιτεχνική σου διαδικασία και πώς αυτά τα στοιχεία επηρεάζουν τα χρώματα και τις φόρμες που επιλέγεις;
Το συναίσθημα και η προσωπική εμπειρία αποτελούν το σημείο εκκίνησης για ό,τι δημιουργώ. Δεν προσεγγίζω τον καμβά με μια προκαθορισμένη αφήγηση. Ξεκινώ από ένα συναίσθημα, άλλοτε ξεκάθαρο, άλλοτε αδιευκρίνιστο, και αφήνω αυτή τη συναισθηματική κατάσταση να καθοδηγήσει το έργο. Η ζωγραφική γίνεται ένας τρόπος επεξεργασίας βιωμένων στιγμών, μεταβάσεων και εσωτερικών μετατοπίσεων, όχι μια άμεση απεικόνισή τους.
Το χρώμα λειτουργεί για μένα ως συναισθηματική γλώσσα. Ενστικτωδώς έλκομαι από έντονους, κορεσμένους τόνους όταν το έργο εμπεριέχει ένταση ή μεταμόρφωση, ενώ επιλέγω πιο απαλές, πολυεπίπεδες παλέτες όταν το συναίσθημα είναι πιο στοχαστικό ή ευάλωτο. Οι φόρμες συχνά αναδύονται οργανικά: Καρδιές, θραυσματικά σχήματα, χειρονομιακά ίχνη, αντηχώντας το σώμα και την ψυχή χωρίς να παίρνουν ακριβή, ρεαλιστική μορφή.
Τελικά, η διαδικασία μου είναι διαισθητική και βαθιά προσωπική, όμως αφήνω χώρο, ώστε ο θεατής να προβάλλει τις δικές του εμπειρίες στο έργο. Το συναίσθημα είναι συγκεκριμένο για μένα, αλλά η γλώσσα παραμένει ανοιχτή, επιτρέποντας σε κάθε έργο να λειτουργεί ως μια κοινή συναισθηματική εμπειρία και όχι ως μια σταθερή ιστορία.
Στο βιογραφικό σου αναφέρεται τόσο η φυσική όσο και η ψυχολογική διάσταση του έργου σου. Πώς ισορροπείς την αφαίρεση με την αναπαράσταση στους πίνακές σου;
Το έργο μου κινείται στον ενδιάμεσο χώρο ανάμεσα στην αφαίρεση και την αναπαράσταση. Με ενδιαφέρει περισσότερο η υπόμνηση παρά η απεικόνιση, να επιτρέπω σε αναγνωρίσιμες φόρμες να αναδύονται όσο χρειάζεται για να «αγκιστρώσουν» τον θεατή, ενώ η αφαίρεση κρατά ανοιχτές τις συναισθηματικές και ψυχολογικές διαστάσεις.
Το φυσικό και το ψυχολογικό συχνά καθρεφτίζονται στη διαδικασία μου. Οργανικά σχήματα, ρευστές γραμμές και πολυεπίπεδες επιφάνειες παραπέμπουν σε φυσικούς ρυθμούς, ανάπτυξη, ρήξη, αναγέννηση, ενώ ταυτόχρονα αντανακλούν εσωτερικές καταστάσεις όπως η μνήμη, η ευαλωτότητα ή η ανθεκτικότητα. Χρησιμοποιώ την αφαίρεση ως μέσο προσέγγισης όσων δεν μπορούν εύκολα να αρθρωθούν και την αναπαράσταση ως ένα διακριτικό σημείο εισόδου στο έργο.
Η ισορροπία ανάμεσα στα δύο είναι μια διαισθητική πράξη. Αφήνω τον ίδιο τον πίνακα να αποφασίσει πόσα χρειάζεται να αποκαλύψει και πόσα να αποκρύψει. Αυτή η ένταση είναι ουσιώδης, δημιουργεί κίνηση και αμφισημία, προσκαλώντας τον θεατή να ταλαντεύεται ανάμεσα στο οικείο και στο άλυτο.
Ποιες επιρροές έχεις αντλήσει από τη ζωή και την εργασία σου σε διαφορετικές χώρες και πώς έχουν διαμορφώσει την καλλιτεχνική σου φωνή;
Η ζωή και η εργασία μου σε διαφορετικές χώρες έχουν διαμορφώσει καθοριστικά την καλλιτεχνική μου φωνή. Κάθε τόπος όπου έζησα, ο Καναδάς, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιταλία και η Ελλάδα, μου προσέφερε έναν διαφορετικό συναισθηματικό, οπτικό και πολιτισμικό ρυθμό, και το έργο μου αντικατοπτρίζει τον διάλογο ανάμεσα σε αυτά τα περιβάλλοντα.
Ο Καναδάς ήταν ο τόπος όπου διαμορφώθηκαν τα θεμέλιά μου. Η ήσυχη απεραντοσύνη του, οι εναλλαγές των εποχών και μια αίσθηση συναισθηματικής εγκράτειας επηρέασαν την ευαισθησία μου απέναντι στην ατμόσφαιρα, τον χώρο και την εσωστρέφεια. Αυτή η πρώιμη εμπειρία καλλιέργησε μια στοχαστική προσέγγιση στη ζωγραφική που εξακολουθεί να στηρίζει την πρακτική μου.
Στο Λος Άντζελες βίωσα ταυτόχρονα το φως και το σκοτάδι της πόλης, δύο παράλληλους κόσμους που συνυπάρχουν. Η λάμψη, η φιλοδοξία και η δημιουργική ένταση ήταν αχώριστες από την απομόνωση και την ευαλωτότητα. Αυτή η δυαδικότητα ώθησε το έργο μου προς έντονες αντιθέσεις, κορεσμένο χρώμα και πολυεπίπεδες επιφάνειες που διατηρούν την ένταση αντί να την επιλύουν.
Η ζωή στην Ιταλία μού καλλιέργησε μέσα μου έναν σεβασμό προς την ιστορία, τη δεξιοτεχνία και την υλικότητα, μια πιο αργή, στοχαστική σχέση με τη φόρμα και την ομορφιά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνολικά ενθάρρυναν τον πειραματισμό, την κλίμακα και το ρίσκο, ενώ η Ελλάδα με επανασύνδεσε με την οικειότητα, τη μνήμη και τη συνέχεια μέσα από το φως, το τοπίο και τη συλλογική ιστορία.
Η μετακίνηση ανάμεσα σε αυτούς τους τόπους με τοποθέτησε σε μια μόνιμη κατάσταση «ενδιάμεσου», όπου αντίθετες ενέργειες, φως και σκιά, επιτακτικότητα και ακινησία, χάος και στοχασμός, συνυπάρχουν. Αυτή η πολυεπίπεδη εμπειρία βρίσκεται στον πυρήνα της εικαστικής μου γλώσσας, επιτρέποντας στο έργο μου να μιλά για τη μεταμόρφωση, την αποτόπιση και την αίσθηση του ανήκειν πέρα από μια συγκεκριμένη γεωγραφία.
Πώς εξερευνάς τη σχέση φωτός και σκιάς στα έργα σου και τι μήνυμα θέλεις να επικοινωνήσεις μέσα από αυτή την αντίθεση;
Όταν παρατηρώ κάτι, το αντιλαμβάνομαι φυσικά ως μια σύνθεση φωτός και σκιάς. Ενστικτωδώς διασπώ αυτό που βλέπω σε σχήματα φωτεινών και σκοτεινών περιοχών, έτσι λειτουργεί το βλέμμα μου. Αυτή η οπτική αντίληψη καθοδηγεί τη ζωγραφική μου από την αρχή, συχνά πριν από οποιαδήποτε συνειδητή απόφαση σχετικά με το θέμα ή το νόημα.
Αυτή η διαισθητική πρόσληψη γίνεται η βάση του έργου. Το φως και η σκιά δομούν τη σύνθεση, δημιουργούν ρυθμό και γεννούν συναισθηματική ένταση στην επιφάνεια. Αντί να αποδίδω μια εικόνα ρεαλιστικά, μεταφράζω αυτό που βλέπω σε μια συναισθηματική και χωρική γλώσσα, βασισμένη στην αντίθεση.
Μέσα από αυτή την προσέγγιση, ελπίζω να επικοινωνήσω ότι η αντίθεση δεν είναι κάτι που πρέπει να επιλυθεί, αλλά κάτι που χρειάζεται να βιωθεί. Αγκαλιάζοντας τα δύο αυτά άκρα, το έργο αντανακλά τον τρόπο που βιώνουμε τον κόσμο, κατακερματισμένο, πολυεπίπεδο και βαθιά ανθρώπινο.
Πολλοί καλλιτέχνες επιστρέφουν σε επαναλαμβανόμενα θέματα ή σύμβολα. Υπάρχει κάποιο μοτίβο ή ιδέα που επανέρχεται στο έργο σου και γιατί;
Έχω ξεκινήσει τη ζωή μου από την αρχή πολλές φορές, οπότε η έννοια της αναγέννησης δεν είναι για μένα αφηρημένη, είναι βιωμένη εμπειρία. Ο φοίνικας εμφανίζεται επανειλημμένα στο έργο μου γιατί εκφράζει αυτή τη συνεχή διαδικασία ανανέωσης. Δεν αφορά στο να ξεκινάς από το μηδέν, αλλά στο να κουβαλάς όσα προηγήθηκαν και να τα μεταμορφώνεις σε κάτι πιο δυνατό.
Η φωτιά συνδέεται στενά με αυτή την εικόνα. Για μένα δε συμβολίζει τον κίνδυνο ή την καταστροφή· αντιπροσωπεύει το πάθος, την ορμή και τη ζωτικότητα, μια ενέργεια που τροφοδοτεί τη δημιουργία αντί να την καταναλώνει.
Συχνά ζωγραφίζω γυναίκες, όχι ως πορτρέτα με την παραδοσιακή έννοια, αλλά ως ενσαρκώσεις συναισθηματικών καταστάσεων και εσωτερικής δύναμης. Η γυναικεία μορφή γίνεται ένας τόπος μεταμόρφωσης, ανθεκτικός, διαισθητικός και διαρκής, και όχι ένα αντικείμενο εξιδανίκευσης.
Η ανθρώπινη καρδιά είναι ένα ακόμη μοτίβο στο οποίο επιστρέφω συχνά. Με έλκει τόσο ως φυσικό όργανο όσο και ως συναισθηματικό κέντρο, μια δομή που στηρίζει τη ζωή ενώ ταυτόχρονα φέρει ευαλωτότητα. Αποδοσμένη αφαιρετικά, μιλά για την αντοχή, τη ρήξη και την επιβίωση, όχι για τη συναισθηματική ωραιοποίηση.
Όλα αυτά τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα συνθέτουν μια προσωπική οπτική γλώσσα. Δεν είναι σύμβολα που επέλεξα στρατηγικά· είναι εικόνες που με συντροφεύουν, δίνοντάς μου τη δυνατότητα να εξερευνώ τη μεταμόρφωση, την επιμονή και τη διαρκή διαδικασία του γίγνεσθαι.
Info: Exereton, Στέλιου Καζαντζίδη 46, Θέρμη. Διάρκεια Έκθεσης: Έως 31 Ιανουαρίου 2026
Κεντρικό κολάζ: Αριστερά: Φωτο - πορτραίτο Johanna Stavrakaki Photo credits: Monsée Δεξιά: Scream painting, acrylic on canvas, 77x77 cm, 2023, 1500e
