Η νύχτα μπαίνει σιγά-σιγά. Η πρώτη νότα χτυπάει στο στήθος μου μέχρι το τελευταίο κομμάτι, το κλείσιμο το δικό του, το κρυφό μυστικό του «Αυτή η νύχτα μένει». Κι εγώ μένω μαζί της. Κοστούμια που λάμπουν. Χέρια που πετούν ψηλά. Τσιγάρα και γέλια πάνω στη σκηνή -τα πιο αληθινά εφέ- και βλέμματα που σε πιάνουν απροετοίμαστο. Στη δική του μουσική γιορτή, η ατμόσφαιρα και μελωδίες προπολεμικού θεάτρου στην Ελλάδα «παντρεύονται» με το σκοτεινό και αισθησιακό καμπαρέ της Γαλλίας του ’40. Και μετά, ακολουθεί αρμονικά ο νέος αλήτικος ρυθμός της Ελλάδα του 2000 και «Τα πιο ωραία λαϊκά». Στο επόμενο σιγοψιθυρίζουμε μέχρι τον εξώστη «Αδιόρθωτα τα μάτια κι οι καρδιές. Με κουμπιά και φερμουάρ κατεστραμμένα. Δυο κουβέντες μου, σου πέσανε βαριές Κι αποφάσισες να ζεις χωρίς εμένα». Κάθε ήχος κολλάει στο δέρμα. Και η νύχτα... συνεχίζει να ζει. Αυτός είναι ο Σταμάτης Κραουνάκης και η παράσταση-«σταθμός» του «Τ’ Αηδόνια του Θέρους». Μια διονυσιακή γιορτή που πρώτη φορά είμαι μέρος της και αρνιόμουν να τελειώσει.

Η πρώτη συνάντηση μαζί του είναι σαν μια δεύτερη νότα στη νύχτα που μόλις άρχισε. Το βλέμμα του λέιζερ σε πιάνει απροειδοποίητα. Ανάβει ένα κερί, ένα τσιγάρο στο στόμα, και σε υποδέχεται με μια ηρεμία και ευγένεια που σε καθηλώνει. Σπάνια αφήνει να μπεις παρασκηνιακά, ειδικά πριν βγει στη σκηνή. Χθες το βράδυ, όμως, η Μονή Λαζαριστών έγινε το μικρό του εργαστήρι για εμάς που μας άνοιξε την πόρτα. Δέκα λεπτά μαζί του ένα εντατικό μάθημα ανθρωπιάς. Ζει για την Τέχνη του και σου επιτρέπει να τη νιώσεις κι εσύ.

Η Μονή Λαζαριστών και οι αναμνήσεις της

Για τον ίδιο η φετινή επιστροφή στη Μονή Λαζαριστών έχει ξεχωριστή σημασία. Όπως μου εξηγεί: «Για μένα είναι ένα σημείο αναφοράς, γιατί έχω συνδέσει εκεί μια πολύ ωραία βραδιά που απομνημόνευσε παλιά η ΕΡΤ3 και ακόμη την προβάλει». Θυμάται με νοσταλγία τις συνεργασίες του με το ΚΘΒΕ δίπλα στο θέατρο, όπως την Τύχη της Μαρούλας με τον Ανδρέα Βουτσινά και το Καληνύχτα Μαργαρίτα με τον Φώτη Μακρή, επί Αναστασάκη Διευθυντή του Θεάτρου, όπως μου επισημαίνει. «Γενικά, πρέπει να σας πω ότι έχω μια αδυναμία στους Λαζαριστές», προσθέτει. «Είναι ένας χώρος που μ’ αρέσει και το θέατρο εδώ!». 

Πάρτυ που δεν τελειώνει

Τον ρωτώ πώς βλέπει τη διαφορά ανάμεσα στα «Αηδόνια του θέρους» και «του χειμώνα», και πώς δομεί αυτό το μουσικό πανηγύρι. «Τα Αηδόνια του θέρους» και «του χειμώνα» δεν είναι ούτε διαφορετικά, ούτε το ίδιο! Κοιτάξτε, δεν μπορώ να περιγράψω ένα μουσικό σενάριο, δεν είναι εύκολο. Μου βάζετε να περιγράψω ένα παραμύθι, δεν γίνεται! Άμα πεις το παραμύθι, ξέρεις την αρχή και το τέλος και... τέλος. Στην ουσία, είναι μια γιορτή με δάνεια από πολλές μεριές της μουσικής. Υπάρχει "Σταμάτης", υπάρχει προκλασικό, γαλλική Μπελ Επόκ, λαϊκά ελληνικά υπέροχα, μερικά τραγούδια μου δεν έχουν παιχτεί ποτέ ζωντανά. Η μπάντα και οι συνεργάτες αποδίδουν τέλεια και είμαστε ένα μπουκέτο που λένε (χαμογελά!) και μπορούμε να πάμε όπου μας πάει η μουσική. Η μουσική είναι η πρωταγωνίστρια. Και νομίζω ότι στα πέντε χρόνια που είμαστε παρέα με αυτήν την ομάδα, αυτό είναι μάλλον το καλύτερό μας πάρτυ!»

Έρωτας στην «πρώτη γραμμή»

Στη συνέχεια της συζήτησής μας, θέλω να μάθω αν το πρόγραμμα που παρουσιάζει αυτή τη στιγμή στη Μονή Λαζαριστών έχει κάποια σύνδεση με το κοινωνικό και πολιτικό κλίμα της Ελλάδας σήμερα. Ο ίδιος απαντά με τον δικό του τρόπο – που πάντα βάζει πρώτο τον άνθρωπο, τα συναισθήματα και τη μουσική. «Καθόλου δεν συνδέεται. Τα τραγούδια και οι στίχοι και ο έρωτας μιλούν. Αυτό είναι το θέμα μας. Έρωτας και μόνο! Ο στόχος είναι η ανάταση. Δηλαδή, να μπορέσεις να "βουτήξεις" σε ένα βαθύ συναίσθημα και ύστερα να το σηκώσεις και να πας ψηλά. Και αυτό είναι και ένας τρόπος που έχουμε μάθει και τον κουμαντάρουμε».

Δημιουργικότητα χωρίς περιορισμούς

Στην ερώτησή μου σχετικά με το πώς νιώθει τώρα σε σχέση με το παρελθόν και τη δημιουργικότητά του. Η απάντηση έρχεται αυθόρμητα, με την ένταση και το χιούμορ που τον χαρακτηρίζουν, αλλά και με την αλήθεια ενός καλλιτέχνη που δεν αντέχει την επανάληψη: «Ναι, γιατί βαριέμαι. Βαριέμαι την επανάληψη. Και συνεχώς με "ξύνει" ο εγκέφαλος σε κάτι επόμενο». Και μπορεί να μοιάζει απλό, αλλά μέσα σε αυτή τη δήλωση κρύβεται όλη η ώθηση που τον κρατάει δημιουργικό για δεκαετίες.

«Τώρα δεν έχουμε μεγάλους καλλιτέχνες!»

Στην κουβέντα μας σχετικά με τη νέα γενιά καλλιτεχνών και τις δυναμικές φωνές που ίσως να λείπουν σήμερα, η  απάντησή του είναι αυθόρμητη, έντονη και με την χαρακτηριστική του ειλικρίνεια: «Όχι, τώρα δεν έχουμε μεγάλους καλλιτέχνες. Έχετε δει εσείς κάτι που δεν έχω δει εγώ; Δεν έχει να κάνει με το τι δεν έχω δει, αλλά με το τι δεν έχει έρθει ακόμη. Καταρχήν, οι φωνές να αναγνωρίζονται όταν τις ακούς. Να ακούς μια φωνή και να ξέρεις ότι είναι ο τάδε. Αυτό δεν συμβαίνει εύκολα. Τα σόσιαλ έχουν κάνει πάρα πολύ μεγάλο κακό. Δηλαδή, οι σημαρινοί καλλιτέχνες νομίζουν ότι θα ανεβάσουν, θα κάνουν νούμερα, θα, θα... και κάτι έγινε. Δεν έγινε!». 

Το πολυαναμενόμενο βιβλίο του

Η σχέση του με το κοινό και η αμεσότητά του περνούν μέσα από την καθημερινή επικοινωνία και τα σόσιαλ, όπως εξηγεί ο ίδιος: «Όσον αφορά στη δική μου σχέση με τα σόσιαλ, με την έναρξη της καραντίνας, ξεκίνησα το "Πρωινό Μοναστηράκι", το οποίο λειτούργησε σαν σταθερή επαφή και ένα καθημερινό "Καλημέρα" με την κοινωνία. Τώρα, όλα αυτά θα συγκεντρωθούν σε βιβλίο, που θα περιλαμβάνει τα καλύτερα "Μοναστηράκια" από την πενταετή πορεία του».

«Οι παρέες την κάνανε τη δουλειά πάντα. Τώρα είμαστε γκρινιάρηδες!»

Πώς βλέπει τον κόσμο γύρω μας και τι πιστεύει ότι φοβάται ή ελπίζει ο Έλληνας σήμερα; «Τον έχουμε αγκαλιάσει τον κόσμο. Είναι η ώρα τώρα να σκύψουμε στις πληγές μας και στα σπίτια μας. Δεν θα μας βοηθήσει κανείς. Και πολύ περισσότερο οι πολιτικοί -κοιτάξτε το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας σε σχέση με παλιότερα, είναι πολύ χαμηλού επιπέδου, ακόμη και οι καλοί είναι μέτριοι. Δεν θα μείνει έτσι αυτό. Ποτέ. Δηλαδή, δεν μπορούμε να πιστεύουμε ότι αυτό θα μείνει για πάντα. Θα γίνει κάτι. Πότε; Πού να ξέρω.Τώρα είμαστε γκρινιάρηδες. Δεν καθόμαστε να κάνουμε τη δουλειά μας, να βάλουμε ένα φαΐ να μαγειρέψουμε, να φωνάξουμε πέντε φίλους μας να πούμε τον πόνο μας. Είμαστε όλοι στα σόσιαλ με τα πληκτρολόγια και λέμε βλακείες. Τελεία. Δεν τα αντιμετωπίζουμε όλα επιδερμικά, αλλά ο πόνος δεν εκφράζεται με τα σόσιαλ, είναι θέμα παρέας. Οι παρέες την κάνανε τη δουλειά πάντα. Και όχι απαραιτήτως οι πολλοί! Καμιά φορά και οι λίγοι».

Το απλό που φέρνει τη χαρά

Κάθε νότα, κάθε στίχος γεννιέται από τις μικρές στιγμές της ζωής, τις χαρές και τις λύπες που ζούμε όλοι. Κι εκεί βρίσκεται η μαγεία: να μετατρέπεις την καθημερινότητα σε τέχνη που αγγίζει και ανυψώνει τον κόσμο γύρω σου. Και έτσι κλείσαμε τη συζήτησή μας, με τον ίδιο να μοιράζεται μαζί μου την έμπνευσή και τη δική του ευτυχία. «Στα τραγούδια παίρνω έμπνευση από το καθημερινό μας. Και η κοινωνία φεύγει ευτυχισμένη από εμάς και αυτό είναι κάτι».

«Σ’ αγαπώ» στους ανθρώπους μας. Και η ΔΕΘ να γίνει πάρκο

Πέρα από τους αυτοσχεδιασμούς και τις μουσικές στιγμές πάνω στη σκηνή, ο ίδιος μοιράστηκε δύο μηνύματα που θεωρεί σημαντικά. Πρώτον, να λέμε «σ’ αγαπώ» στους ανθρώπους μας, χωρίς δισταγμό, να μην αφήνουμε τις λέξεις να μένουν ανείπωτες. Και δεύτερον, να αφήσουμε κάτι όμορφο για τις επόμενες γενιές: να κάνουμε κάτι με υπογραφές στη Θεσσαλονίκη που αγαπά, ώστε η ΔΕΘ να μην παραμείνει τσιμέντο αλλά να γίνει ένα πάρκο, ένας χώρος ζωής, δημιουργίας και κοινότητας για όλους. Μέσα στη μουσική, τη νύχτα και την ατμόσφαιρα της Μονής Λαζαριστών, αυτά τα δύο μηνύματα γίνονται το στίγμα μιας παράστασης που δεν είναι μόνο για τα μάτια και τα αυτιά, αλλά και για την καρδιά και τη μνήμη της πόλης.