Η Γαλλία βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο μιας εκρηκτικής κρίσης που δοκιμάζει τα όρια της κοινωνικής συνοχής και της πολιτικής σταθερότητας. Οι εικόνες από τις φλόγες, τα οδοφράγματα και τις μαζικές πορείες στο Παρίσι, τη Μασσαλία και τη Λυών εχθές αποτυπώνουν μια χώρα που βυθίζεται στην αβεβαιότητα. Η κοινωνική οργή εκδηλώνεται με σφοδρότητα, την ώρα που η κυβέρνηση παλεύει να σταθεί όρθια και οι πολίτες χάνουν ολοένα και περισσότερο την εμπιστοσύνη τους στους θεσμούς.
Σήμερα, η ατμόσφαιρα παραμένει τεταμένη, με χιλιάδες αστυνομικούς να έχουν αναπτυχθεί στους δρόμους, δημόσιες υπηρεσίες να υπολειτουργούν και τις μεταφορές να διαταράσσονται, ενώ ο φόβος νέων εκρήξεων βίας είναι διάχυτος. Ταυτόχρονα, ο τουρισμός –ένας από τους πιο δυναμικούς κλάδους της οικονομίας– πλήττεται, καθώς πολλοί επισκέπτες ακυρώνουν ταξίδια, ανησυχώντας για την ασφάλεια.
Η 10η Σεπτεμβρίου και το κάλεσμα 'Bloquons Tout'
Η 10η Σεπτεμβρίου σημαδεύτηκε από το μαζικό σύνθημα 'Bloquons Tout' («Μπλοκάρουμε τα πάντα»), που ξεκίνησε από τα κοινωνικά δίκτυα και κατέληξε σε δυναμικές κινητοποιήσεις. Η μέρα αυτή δεν ήταν τυχαία. Την ίδια στιγμή που ο Sébastien Lecornu ορκιζόταν πρωθυπουργός, διαδεχόμενος τον François Bayrou, χιλιάδες διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους. Οι σχεδόν 700 συλλήψεις και οι εκατοντάδες εστίες βίας κατέδειξαν ότι η κοινωνική δυσαρέσκεια έχει ξεπεράσει τα όρια αντοχής, δημιουργώντας ένα σκηνικό που θυμίζει τις πιο σκοτεινές στιγμές της σύγχρονης γαλλικής ιστορίας.
Η σύντομη και αμφιλεγόμενη θητεία Bayrou
Η αποτυχία του François Bayrou να κερδίσει ψήφο εμπιστοσύνης υπήρξε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Οι μεταρρυθμίσεις που εισηγήθηκε για περικοπές 44 δισ. ευρώ θεωρήθηκαν πλήγμα στο κοινωνικό κράτος: μείωση δαπανών υγείας και συντάξεων, πάγωμα προσλήψεων, ακόμα και κατάργηση δύο εθνικών αργιών. Η κοινωνία αντέδρασε έντονα, θεωρώντας πως το βάρος πέφτει ξανά στις πλάτες των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων, ενώ οι ανισότητες πλούτου συνεχίζουν να διογκώνονται.
Οικονομική κρίση με κοινωνικό κόστος
Με το δημόσιο χρέος να έχει εκτιναχθεί στο 114% του ΑΕΠ, η κυβέρνηση Macron επιμένει σε μέτρα λιτότητας, μιλώντας για αναγκαία «δημοσιονομική πειθαρχία». Όμως η πραγματικότητα στους δρόμους είναι πολύ διαφορετική. Οικογένειες δυσκολεύονται να αντεπεξέλθουν στο αυξημένο κόστος διαβίωσης, η ανεργία στους νέους παραμένει υψηλή, ενώ η κοινωνική κινητικότητα μοιάζει παγιδευμένη. Η επίσημη γλώσσα περί «μεταρρυθμίσεων» μοιάζει κενή μπροστά στις καθημερινές δυσκολίες εκατομμυρίων πολιτών.
Οι σκιές του παρελθόντος
Οι εικόνες της 10ης Σεπτεμβρίου ξυπνούν μνήμες από το κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων» του 2018. Και τότε, όπως και τώρα, η σπίθα άναψε από τα κοινωνικά δίκτυα, ενώ η οργή κατευθύνθηκε ενάντια σε μια κυβέρνηση που θεωρείται αποκομμένη από την πραγματικότητα. Τα μπλόκα σε λεωφόρους, τα πυρπολημένα λεωφορεία και οι κατεστραμμένες υποδομές υπογραμμίζουν ότι η κοινωνική δυσαρέσκεια δεν είναι συγκυριακή αλλά βαθιά ριζωμένη. Για πολλούς, το σημερινό κίνημα μοιάζει με συνέχεια μιας μακρόχρονης κρίσης εκπροσώπησης που ταλανίζει τη γαλλική δημοκρατία.
Ένα εύθραυστο πολιτικό τοπίο
Η ανάδειξη του Sébastien Lecornu δεν φαίνεται να διασφαλίζει ηρεμία. Ο Emmanuel Macron αντιμετωπίζει ολοένα και μεγαλύτερη δυσπιστία, ενώ το κοινοβούλιο παραμένει διχασμένο και ανίκανο να εξασφαλίσει ευρεία συναίνεση. Η ταχεία εναλλαγή κυβερνήσεων καταδεικνύει την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να βρει σταθερότητα, ενισχύοντας την αίσθηση παρακμής και θεσμικής αστάθειας. Οι διεθνείς παρατηρητές ανησυχούν ότι η αδυναμία του Παρισιού να εξασφαλίσει εσωτερική συνοχή μπορεί να επηρεάσει και την ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα, ιδίως σε μια περίοδο γεωπολιτικών αναταράξεων.
Οι επόμενες κινήσεις και ο κίνδυνος κλιμάκωσης
Συνδικάτα και κοινωνικά κινήματα έχουν ήδη προγραμματίσει νέα πανεθνική κινητοποίηση στις 18 Σεπτεμβρίου. Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η κατάσταση μπορεί να κλιμακωθεί σε μακροχρόνιο κύμα διαδηλώσεων, που θα θυμίσει τις ιστορικές αναταραχές του 1968. Το ενδεχόμενο παράλυσης της χώρας παραμένει ορατό, ιδίως αν τα μέτρα λιτότητας συνεχίσουν να βαθαίνουν το κοινωνικό χάσμα. Το Παρίσι ζει με την αγωνία νέων σκηνικών βίας, ενώ η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία την πορεία μιας χώρας που παραδοσιακά θεωρείται πυλώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Γαλλία σε σταυροδρόμι
Η σημερινή κρίση αντικατοπτρίζει μια βαθύτερη κρίση εμπιστοσύνης. Απέναντι στο κράτος, στους θεσμούς και στην ίδια την πολιτική. Η Γαλλία καλείται να αποφασίσει αν θα συνεχίσει σε μια πορεία λιτότητας που διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό ή αν θα βρει νέες ισορροπίες που θα συνδυάζουν οικονομική σταθερότητα και κοινωνική δικαιοσύνη. Το μέλλον παραμένει αβέβαιο, με τη χώρα να στέκεται σε ένα επικίνδυνο σταυροδρόμι, ανάμεσα στη σταθερότητα και τη γενικευμένη κρίση. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την κυβέρνηση Macron, αλλά και για την ίδια τη φυσιογνωμία της σύγχρονης Γαλλίας.
Main Image Credits: Reuters
