Βρισκόµαστε στην αρχή µιας νέας δεκαετίας, όπου η τεχνολογική εξέλιξη αναμένεται να βελτιώσει σηµαντικά την καθηµερινότητα του µέσου ανθρώπου. Αντίστοιχα, στον τοµέα της υποβοηθούµενης αναπαραγωγής, το IAKENTRO προβλέπει µια αισιόδοξη εποχή, ευνοϊκότερη για κάθε ζευγάρι που βιώνει το πρόβληµα της υπογονιµότητας. 

Κύριε Παναγιωτίδη, ποιες αλλαγές να περιµένουµε ειδικότερα στο εργαστήριο εµβρυολογίας του IAKENTRO;

Μιλάµε για τον πυρήνα µιας µονάδας υποβοηθούµενης αναπαραγωγής, οπότε οι αλλαγές που συντελούνται προς αυτήν την κατεύθυνσή είναι συναρπαστικές. Ο απόλυτος έλεγχος ποιότητας σε όλα τα στάδια, η αυτοµατοποίηση και η τεχνητή νοηµοσύνη βρίσκονται ήδη στα εργαστήριά µας και αναµένεται να αναπτυχθούν ακόµη περισσότερο, σύντοµα! Στη νέα εποχή, η γέννηση ενός υγιούς παιδιού, µετά από περιορισµένο αριθµό προσπαθειών, αποτελεί τον κύριο στόχο, ώστε η σωµατική, ψυχολογική και οικονοµική επιβάρυνση του ζευγαριού να µειωθεί στο ελάχιστο.

Τι είναι αυτό που κάθε ζευγάρι πρέπει να συνεχίζει να θυµάται, παρά την τεχνολογική εξέλιξη; 

Το επιθυµητό αποτέλεσµα δεν έρχεται πάντα µε την πρώτη. Σήµερα, αν και τα ποσοστά επιτυχίας στην Ελλάδα ανήκουν στα υψηλότερα της Ευρώπης, το ποσοστό επιτυχίας (µέσος όρος) για τη γέννηση ενός παιδιού µε την πρώτη προσπάθεια αγγίζει το 40% σε οµόλογες προσπάθειες και το 60% στο πρόγραµµα δωρεάς ωαρίων. Κάθε ζευγάρι, κάθε προσπάθεια είναι διαφορετική περίπτωση. Πρωταρχική προϋπόθεση είναι το ζευγάρι να λάβει σωστή, ειλικρινή ενηµέρωση και να µην εγκαταλείψει την προσπάθεια. Η ψυχολογική στήριξη κρίνεται αναγκαία. Το σηµαντικότερο όπλο για την επιτυχία είναι η επιµονή, η τεκµηριωµένη ενηµέρωση και η εµπιστοσύνη στην ιατρική οµάδα και στις σύγχρονες µεθόδους της.

Πείτε µας δυο λόγια για το πώς πραγµατοποιείται η καλλιέργεια των εµβρύων. 

Η καλλιέργεια των εµβρύων πραγµατοποιείται κάτω από απόλυτα ελεγχόµενες συνθήκες σε εξειδικευµένες συσκευές, που προσφέρουν άρτιες συνθήκες ανάπτυξής τους, αλλά και συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης και αυτόµατη καταγραφή ενός µεγάλου αριθµού µορφοµετρικών χαρακτηριστικών κάθε εµβρύου ξεχωριστά. Τα δεδοµένα αυτά, µέσω εξειδικευµένων αλγορίθµων τεχνητής νοηµοσύνης, δίνουν αντικειµενικά δεδοµένα για την ποιότητα κάθε εµβρύου και την πιθανότητα που έχει να εµφυτευθεί και να οδηγήσει στη γέννηση ενός υγιούς παιδιού.

Τα έµβρυα που προκύπτουν µετά τη γονιµοποίηση παρουσιάζουν διαφορετική εξέλιξη λόγω των γενετικών και βιοχηµικών χαρακτηριστικών που έχουν κληρονοµήσει από το ωάριο και το σπερµατοζωάριο. Η µόνη αποτελεσµατική µέθοδος επιλογής των βιώσιµων εµβρύων για την εµβρυοµεταφορά είναι η παράταση του χρόνου καλλιέργειας µέχρι και την 5η ηµέρα µετά τη γονιµοποίηση, δηλαδή, µέχρι το στάδιο της βλαστοκύστης. Στατιστικά, αναµένεται το 50% των εµβρύων να εξελιχθούν µέχρι το σηµείο αυτό, ενώ στο υπόλοιπο 50%, η επέµβαση της φύσης θα σταµατήσει την εξέλιξή τους λόγω εγγενών προβληµάτων. Ακόµη κι αν χρειαστεί να ακυρωθεί η εµβρυοµεταφορά, στην περίπτωση που κανένα έµβρυο δεν καταφέρει να φτάσει στο στάδιο της βλαστοκύστης, η ιατρική οµάδα θα έχει συλλέξει πολύτιµες πληροφορίες, που θα βοηθήσουν στον σχεδιασµό και την επιτυχία της επόµενης προσπάθειας.

Πώς µειώνετε την πιθανότητα αποβολής, αλλά και τον χρόνο που απαιτείται µέχρι µια πιθανή εγκυµοσύνη; 

Η επιλογή των εµβρύων µπορεί να γίνεται όχι µόνο σε µορφολογικό, αλλά και σε γενετικό επίπεδο. Ο προεµφυτευτικός γενετικός έλεγχος αποκαλύπτει το γενετικό αποτύπωµα των εµβρύων κι επιτρέπει την επιλογή µόνο των χρωµοσωµικά φυσιολογικών εµβρύων. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα τη µείωση των αποβολών και του χρόνου που απαιτείται µέχρι την εγκυµοσύνη.

Πώς µπορούν ν’ αυξηθούν οι πιθανότητες ένα ζευγάρι ν’ αποκτήσει ένα υγιές παιδί µέσω της υποβοηθούµενης αναπαραγωγής; 

Η σωστή προετοιµασία του ζευγαριού κατά την περίοδο πριν την προσπάθεια απαιτεί τη συνεργασία διάφορων ειδικοτήτων. Το φυσιολογικό σωµατικό βάρος και η σωστή διατροφή, η άσκηση και η λήψη κατάλληλων συµπληρωµάτων διατροφής µπορεί να βελτιώσουν σε µεγάλο βαθµό την ποιότητα και των αριθµό των ωαρίων και των σπερµατοζωαρίων µέσω της µείωσης του οξειδωτικού στρες και της αύξησης της αιµάτωσης και παροχής των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών στα αναπαραγωγικά όργανα.

Παράλληλα, το εµβρυολογικό εργαστήριο µπορεί να συµβάλει ενεργά στην αύξηση του αριθµού των βλαστοκύστεων που προκύπτουν σε µια προσπάθεια και στη µεγιστοποίηση της πιθανότητας για επιτυχία. Η επιλογή µόνο των φυσιολογικών σπερµατοζωαρίων κατά τη µικρογονιµοποίηση µε τη χρήση µικροσκοπίων υπέρ-υψηλής ανάλυσης (IMSI), η συγκαλλιέργεια εµβρύων κάτω από ειδικές συνθήκες που ευνοούν την αυτό- και παρα-κρινική τους δραστηριότητα και η χρήση µικρορευστονικών συσκευών για την επιλογή των σπερµατοζωαρίων, είναι κάποιες από τις νεότερες τεχνικές που έχει αποδειχθεί ότι συµβάλλουν ενεργά προς αυτήν την κατεύθυνση.

Η εξατοµικευµένη προετοιµασία του ενδοµητρίου τι ρόλο παίζει στο τελικό αποτέλεσµα; 

Αν η επιτυχία µιας προσπάθειας στηρίζεται κατά το ήµισυ στον αριθµό και την ποιότητα των εµβρύων, το άλλο µισό εξαρτάται από την υποδεκτικότητα του ενδοµητρίου, δηλαδή, πόσο φιλικό είναι το περιβάλλον της µήτρας για τα έµβρυα και πόσο κατάλληλο και συγχρονισµένο είναι µε αυτά, ώστε να στηρίξει τη σωστή ανάπτυξή τους. Εξατοµικευµένα τεστ µπορούν να υποδείξουν την καταλληλότερη φάση προκειµένου να πραγµατοποιηθεί η εµβρυοµεταφορά, υπό συνθήκες άριστου συγχρονισµού εµβρύων και ενδοµητρίου, αυξάνοντας το ποσοστό εµφύτευσης και δίνοντας λύση σε περιπτώσεις επαναλαµβανόµενων αποτυχηµένων προσπαθειών.

Ποια είναι τα βήµατα που πρέπει να ακολουθεί κάθε ζευγάρι πριν την έναρξη µιας προσπάθειας υποβοηθούµενης αναπαραγωγής; 

Πραγµατοποιείται ενδελεχής ιατρικός έλεγχος από το σύνολο της επιστηµονικής οµάδας της µονάδας (γυναικολόγος, εµβρυολόγος, αιµατολόγος), προκειµένου να λαµβάνεται πλήρες ιστορικό και να προσεγγίζεται µε ακρίβεια η αιτία της υπογονιµότητας. Έπειτα, η διεπιστηµονική οµάδα και το ζευγάρι καθορίζουν τα βήµατα της προσπάθειας, λαµβάνοντας πρωτίστως υπόψη την ασφάλεια της µητέρας, του παιδιού και την αποτελεσµατικότητα της µεθόδου. Είναι πολύ σηµαντικό να υπάρχει ειλικρινής πρόβλεψη της πιθανής έκβασης για κάθε βήµα της διαδικασίας, ώστε να αποφευχθούν οι στιγµές ψυχολογικής κόπωσης πριν την επίτευξη του επιθυµητού αποτελέσµατος.

Η συµβολή του ΙΑΚΕΝΤRΟ στην εξέλιξη της υποβοηθούµενης αναπαραγωγής παγκοσµίως είναι σίγουρα σπουδαία. Πώς θα περιγράφατε την πολύχρονη και καταξιωµένη πορεία σας στον χώρο;

Στο IAKENTRO, για περισσότερα από 30 χρόνια, συµβάλλουµε στην εξέλιξη της υποβοηθούµενης αναπαραγωγής, εφαρµόζοντας οτιδήποτε καινοτόµο και αποτελεσµατικό, ανοίγοντας δρόµους σε νέες επιστηµονικές ανακαλύψεις. Η έρευνα σηµαίνει πρόοδος και η πρόοδος περισσότερα ευτυχισµένα ζευγάρια. Τα αποτελέσµατα των ερευνών µας έχουν ανακοινωθεί σε διεθνή ιατρικά περιοδικά και συνέδρια, µε στόχο τη διάχυση της γνώσης προς όφελος των ζευγαριών µε προβλήµατα υπογονιµότητας. Στη µακρόχρονη αυτή πορεία πρωτοπορήσαµε στην έρευνα που αφορά στη µελέτη της υποδεκτικότητας του ενδοµητρίου, στην εµβρυοµεταφορά υπό υπερηχογραφικό έλεγχο, στη κρυοσυντήρηση εµβρύων και ωαρίων, στην αντιµετώπιση του συνδρόµου πολυκυστικής ωοθήκης, στην πρόληψη της υπερδιέγερσης των ωοθηκών και των καθ’ έξιν αποβολών και στον ρόλο του ανδρικού παράγοντα σε αποτυχηµένες προσπάθειες εξωσωµατικής γονιµοποίησης και αποβολών.

Ευχαριστούµε τον Κλινικό Εµβρυολόγο και Υπεύθυνο Εµβρυολογικού Εργαστηρίου Υποβοηθούµενης Αναπαραγωγής IAKENTRO, Γιάννη Παναγιωτίδη, ∆ιδάκτορα Ιατρικής Σχολής Πανεπιστηµίου Αλεξανδρούπολης, και Ειδικό στην κρυοβιολογία και την ανάπτυξη και καθιέρωση της υαλοποίησης (vitrification), για τις πληροφορίες.

Info

Θεσσαλονίκη, Αγίου Βασιλείου 4, 54250 Θεσσαλονίκη, Τ. +30 2310325525, F.+302310325765, thessaloniki@iakentro.gr

Αθήνα (σε συνεργασία), Φραγκοκκλησιάς 4, 15125 Μαρούσι, Τ. +302106179340, F.+302106179329, athens@iakentro.gr,

Site: www.iakentro.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ GLOW 156 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020