Born Activist: Η Γαλλίδα ηθοποιός και film director, Ariane Labed, καταρρίπτει τα ταμπού μιλώντας ανοιχτά για τις ευαίσθητες αλήθειες της

Ονειρεύεται έναν ιδεατό κόσμο, στον οποίο όλοι οι άνθρωποι θα έχουν την ίδια αξία. Αντιπαρέρχεται την προνομιακή της ύπαρξη, παλεύοντας για τον πόνο των άλλων. Η Γαλλίδα Ariane Labed που θεωρεί την Ελλάδα «σπίτι» ανυπομονεί για την έξοδο της ταινίας της “September Says” στις αίθουσες και καταρρίπτει κάθε ταμπού μιλώντας για ευαίσθητες αλήθειες.

Η Ariane είναι γεννημένη καλλιτέχνιδα και ακτιβίστρια. Οι όροι «ισότητα» και «φεμινισμός» είναι συνυφασμένοι με την ύπαρξή της. Όσα πρεσβεύει στη ζωή της επιθυμεί να τα κάνει ηχηρά μηνύματα μέσα από τη δουλειά της. Στην Ελλάδα, τη γνωρίσαμε από τον πρώτο της κινηματογραφικό ρόλο στο “Attenberg” (2010) της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη, που της χάρισε το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο Φεστιβάλ Βενετίας, ενώ έχει συνεργαστεί ως ηθοποιός και με τον Γιώργο Λάνθιμο στις ταινίες «Άλπεις» και «Αστακός». Ζει μεταξύ Αθήνας, Λονδίνου και Γαλλίας, απ’ όπου και κατάγεται. Της ζητώ να ξεκινήσουμε με το παιχνίδι των πόλεων: «Εάν έπρεπε να επιλέξω πού θα μείνω μόνιμα, θα έμενα στην Αθήνα, στην Ελλάδα», λέει. Οι πρώτες λέξεις που έρχονται στο μυαλό της για το Λονδίνο είναι «ευγένεια», για το Παρίσι «οικογενειακή αγάπη» και για την Αθήνα «σπίτι».

Τοπ, φούστα, ζώνη και booties όλα Louis Vuitton

«Όπου κι αν είμαι, νιώθω ξένη, είναι ωραίο αυτό το αίσθημα. Δεν ξέρω πώς θα ήμουν αν μεγάλωνα σ’ ένα μέρος χωρίς αλλαγές περιβάλλοντος, γιατί μόνο αυτό γνώρισα. Ακόμη κι όταν γυρίσαμε στη Γαλλία με τους γονείς μου, κι εκεί ήμουν ξένη, παρόλο που είμαι Γαλλίδα. Τότε κατάλαβα πόσο σοβινιστές είναι οι Γάλλοι, πόσο μεγάλη ιδέα έχουν για τον εαυτό τους. Νιώθω πάντα λίγο εκτός, σαν να μην ανήκω, αλλά με έναν ωραίο τρόπο. Μου αρέσει που μπορώ να βλέπω τα πράγματα με μια μικρή απόσταση. Η πιο τραυματική μετακίνηση ήταν στα 11 μου, όταν από τη Γερμανία επιστρέψαμε στη Γαλλία που ήταν το “σπίτι” μας, αλλά εγώ δεν είχα ζήσει ποτέ στη χώρα μου. Το περίεργο είναι ότι έτσι συνέχισα όλη μου τη ζωή. Γαλλία, Λονδίνο, Ελλάδα... Δεν πήγα κόντρα σε αυτό. Μόνο έτσι ξέρω να ζω. Θα ήθελα να ξέρετε πόσο υπέροχοι είστε οι Έλληνες! Λατρεύω αυτήν τη χώρα και το χάος της, ξέρω ότι υπάρχουν πολλά προβλήματα και μάλλον μού είναι εύκολο να το λέω, γιατί δε ζω μόνιμα στην Αθήνα. Ωστόσο, όπως ντρέπομαι για την αποικιοκρατία των Γάλλων, το ίδιο ντρέπομαι όταν βλέπω τις εικόνες των μεταναστών που τους ρίχνουν στη θάλασσα. Γνωρίζω πως δεν υπάρχει ένας τόπος χωρίς ρατσισμό, σεξισμό, ξενοφοβία, ομοφοβία. Τον ψάχνω ακόμη αυτόν τον τόπο. Νιώθω ότι είμαι προνομιούχα. Είμαι ξένη μεν, αλλά λευκή Γαλλίδα, αστή και ετεροφυλόφιλη, αλλά με ενδιαφέρει η δικαιοσύνη όλων των ανθρώπων και ο πόνος των άλλων. Βέβαια, μέσα σε όλα μου τα προνόμια, παραμένω γυναίκα, κι αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ζω πάντα με φόβο, γνωρίζοντας ότι κυρίαρχος είναι ο λευκός ετεροφυλόφιλος άντρας, 40 ετών και άνω. Όποια γυναίκα κι αν ρωτήσεις εδώ δίπλα μας θα σου πει ότι έχει ζήσει τη βία των αντρών, και είναι γεγονός. Το έχουμε ζήσει όλες μας στην καθημερινότητά μας. Σκοπός της ζωής μου, μέχρι τον θάνατό μου -αν και ξέρω ότι δε θα το καταφέρω-, είναι να σκοτώσω την πατριαρχία. Χρειάζονται μία με δύο γενιές ακόμη για να γίνει πράξη η ισότητα και να τελειώσει αυτή η αντίληψη».

Πουκάμισο και παντελόνι Max Mara, Max Mara Boutique | Σκουλαρίκια Jacquemus, attica | Μποτάκια Jimmy Choo, Kalogirou

Η Ariane πιστεύει ακράδαντα πως το τέλος της πατριαρχίας θα έρθει μέσα από τον οικογενειακό πυρήνα και τον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά πριν βγουν στην κοινωνία. «Οι γονείς μου είναι πολύ ανοιχτοί άνθρωποι, αριστεροί, με πολλές προσλαμβάνουσες. Από μικρή είχα στο μυαλό μου να παλέψω για τη δικαιοσύνη, να μην υπάρχει ρατσισμός και ομοφοβία. Με αυτές τις αξίες μεγάλωσα, τις κουβαλώ μέσα μου και σίγουρα ενυπάρχουν στις δουλειές μου. Τους χρωστάω ένα “ευχαριστώ”. Σήμερα καταλαβαίνω πόσο σωστοί υπήρξαν», δηλώνει. Ωστόσο, όταν συζητάμε για το κατά πόσο την αγχώνει η σκέψη να αποκτήσει εκείνη παιδιά, είναι κάθετη: «Δε θέλω παιδιά, δε θέλω να φέρω ανθρώπους σε αυτόν τον κόσμο. Βλέπω τη βία των ανθρώπων και αποθαρρύνομαι. Επιπλέον, δε νομίζω ότι έχω χώρο και χρόνο στη ζωή μου για παιδιά, ίσως γι’ αυτό είμαι τόσο ενεργή στον φεμινισμό. Το νοιάξιμό μου το τροφοδοτώ αλλού, κι όχι απαραίτητα σ’ ένα ανθρωπάκι που έχω φτιάξει εγώ. Είμαι πολύ μητρική φιγούρα για τους φίλους και τους συνεργάτες μου. Η πρώτη φορά που κατάλαβα ότι η βία είναι δίπλα μου, στο σχολείο και όχι μόνο εκεί έξω, ήταν όταν στα 11 μου στη Γερμανία ετοιμάζαμε κέικ, τα οποία πουλούσαμε, δίνοντας τα χρήματα στην έρευνα για το AIDS. Η μητέρα ενός συμμαθητή μου αρνήθηκε να φτιάξει κέικ, γιατί “το AIDS είναι η αρρώστια των ναρκομανών και των ομοφυλόφιλων”, όπως του είπε. Υπήρξε τεράστιο σοκ για μένα αυτό που άκουσα. Σκέφτηκα: “Υπάρχουν άνθρωποι που λένε τέτοια πράγματα και τα εννοούν;” Μία από τις μεγαλύτερες πληγές μου ήταν εκείνη η στιγμή, γι’ αυτό πιστεύω ότι η ενσυναίσθηση υπήρχε μέσα μου από πολύ νωρίς. Στη Γαλλία, έχουμε φτιάξει μια φεμινιστική και αντιρατσιστική οργάνωση ηθοποιών, προσπαθούμε να παλέψουμε για ένα αληθινό #metoo στη χώρα μας. Από αυτά που ακούω από τις Γαλλίδες συναδέλφους μου δεν μπορώ να πω ότι είναι καλύτερα πλέον τα πράγματα για τις γυναίκες. Υπάρχει μεγάλη αντίδραση από τους άντρες που κατέχουν τις θέσεις ισχύος, καθώς παλεύουν για να μην τις χάσουν. Όταν, βέβαια, υπάρχει αντίδραση, σημαίνει ότι πράγματι έχουμε δύναμη και τα πάμε καλά».

Η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της, στην οποία υπογράφει το σενάριο και τη σκηνοθεσία, “September says”, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο τμήμα «Ένα Κάποιο Βλέμμα» στο 77ο Φεστιβάλ των Καννών, ενώ αναμένεται στις αίθουσες στις 20 Μαρτίου από τη Feelgood. «Στην ταινία θέλω να δείξω πώς μπορεί να λειτουργεί ένα παιχνίδι εξουσίας στους κόλπους της οικογένειας, ανάμεσα σε δύο αδελφές. Ενώ η September είναι προστατευτική με την July, ταυτόχρονα έχει τρελή δύναμη επάνω της. Η July τής δίνει τη δύναμη και το δικαίωμα να την προστατεύσει, αλλά ταυτόχρονα να την καταστρέψει. Επίσης, όταν έχεις κακοποιηθεί από κάποιον, ακόμη κι όταν πεθάνει, τον κουβαλάς μαζί σου, δεν αντέχεις τη ζωή χωρίς αυτόν. Η άνευ όρων αγάπη που υπάρχει μέσα στην οικογένεια, στην οποία γεννιέσαι, μπορεί να είναι ταυτόχρονα το πιο φωτεινό αλλά και το πιο επικίνδυνο πράγμα. Όλο αυτό, σε μία γυναικεία εμπειρία, με μία μητέρα μόνη με τις κόρες της, που κάνει ό,τι μπορεί και προσπαθεί, καθώς δε βλέπουμε τον πατέρα, αλλά τη σκιά της πατριαρχίας που κουβαλάει η September. Δε θέλω να δείξω ωραιοποιημένες ή κολακευτικές εικόνες στον κινηματογράφο. Προσπαθώ να δείχνω την ομορφιά με έναν άλλο τρόπο από αυτόν που έχουμε συνηθίσει. Η ομορφιά μπορεί να έρχεται από ένα φως που μπαίνει από το βρόμικο παράθυρο. Είναι ένας άλλος τρόπος να σκέφτεσαι τι είναι η ομορφιά, αμφισβητώντας ουσιαστικά αυτό που θεωρείται όμορφο ή βρίσκοντάς την εκεί που δεν το περιμένεις. Για μένα ήταν σημαντικό να μην είναι glamorous οι ανήλικες πρωταγωνίστριές μου - κάτι που έχει κάνει κατά κόρον το γαλλικό σινεμά, αλλά και η Σοφία Κόπολα, στην ταινία “Αυτόχειρες Παρθένοι”. Η αισθητική του beautiful virgin -για τους άντρες βέβαια πάντα- έχει κάνει μεγάλο κακό στην κοινωνία, αλλά και στη δική μου ζωή. Τα κορίτσια στην ταινία μου θεωρώ ότι είναι πολύ όμορφες, αλλά όχι σεξουαλικές. Έχουμε μεγαλώσει σ’ έναν κόσμο, όπου για τις γυναίκες η εικόνα τους παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Αυτό πάντα με βαραίνει. Έχω μια περίπλοκη σχέση με την εξωτερική μου εικόνα. Μικρή, όταν μου έλεγαν ότι είμαι όμορφη, εκνευριζόμουν, επειδή θεωρούσα ότι με έλεγαν χαζή. Στο πανεπιστήμιο, γινόμουν επιθετική με όποιον με έλεγε όμορφη. Τώρα έχω μαλακώσει, αλλά θέλω να είμαι ενεργή στο κακό που έχουμε κάνει στις γυναίκες. Όταν κάνω μια ταινία και ξέρω ότι θα φορέσω μαγιό ή κάτι αντίστοιχο, δε θέλω με τίποτε να κάνω δίαιτα. Όλες οι φίλες μου ηθοποιοί, όταν ξέρουν ότι έχουν γυμνό, κάνουν τρελή δίαιτα κι αυτό μου φαίνεται τόσο λάθος, γιατί θέλω να δείχνουμε και να βλέπουμε επιτέλους αληθινά σώματα. Υπάρχουν χιλιάδες τρόποι για να είσαι όμορφη, κι αυτό θα ήθελα να το δω».

Φόρεμα, σκουλαρίκια και βραχιόλι Rabanne, Attica | Slingback Carrano, Haralas

Επιθυμεί να συνεχίσει να εργάζεται ως σκηνοθέτρια, αλλά και ως ηθοποιός, γιατί πιστεύει στη ρευστότητα της ζωής και της δουλειάς. Της ζητώ να θυμηθεί μία «ζόρικη» στιγμή ή περίοδο της επαγγελματικής της διαδρομής. «Η ταινία “Άλπεις” με παίδεψε, γιατί έκανα τέσσερις μήνες σκληρής προπόνησης στη ρυθμική γυμναστική για έναν πολύ μικρό ρόλο. Αυτό, πέρα από hardcore, ήταν δύσκολο και για το “εγώ” μου, παρόλο που λατρεύω την ταινία. Δεν ήταν τόσο η κούραση, όσο το “εγώ” των ηθοποιών. Δούλευα τέσσερις μήνες για γυρίσματα τεσσάρων ημερών. Ωστόσο άξιζε, ήμουν ευτυχισμένη που δούλευα με τον Γιώργο, ήμουν τρελή fan του. Έχω κάνει ταινίες που ήξερα ότι δεν είναι καλές, δεν πίστευα στον σκηνοθέτη ή το έκανα για τα χρήματα, και ήταν απαίσια εμπειρία. Είναι μέρος της δουλειάς, ήθελα να το ζήσω κι αυτό. Επειδή ως ηθοποιός δίνεις κάτι από τον εαυτό σου, είναι δύσκολο να το κάνεις για κάτι που δεν πιστεύεις πραγματικά. Αυτό που ως σκηνοθέτρια προσπαθώ να κάνω είναι να υπάρχει οριζόντια σχέση, να είμαστε όλοι ίσοι. Το γαλλικό σινεμά με τους auteurs έχει κάνει κακό σε αυτό, δεν είμαι εγώ ο Θεός που έρχομαι και σας λέω τι να κάνετε. Το σινεμά είναι συλλογικό, όλοι μας έχουμε ένα “εγώ” στο σετ, αλλά πρέπει να ξέρεις καλά τον εαυτό σου για να τοποθετήσεις σωστά το “εγώ” σου. Ίσως γι’ αυτό χαίρομαι που ξεκινάω πιο αργά ως σκηνοθέτρια. Αν το έκανα στα 20 μου, μάλλον θα έκανα ζημιά στον εαυτό μου και στους άλλους. Θέλω οι ηθοποιοί να νιώθουν ότι είμαστε συνεργάτες, γιατί εμένα στον κινηματογράφο αυτή η αίσθηση μου είχε λείψει». Όταν τη ρωτάω πώς είναι να συναντιούνται δύο καλλιτεχνικά “εγώ” μέσα στο ίδιο σπίτι, απαντάει πως: «Δύο άνθρωποι μαζί είναι πάντα δύσκολο και πάντα ωραίο».

Η Ariane είναι υπέρ το δέον επικοινωνιακή και αναρωτιέμαι αν οι άνθρωποι την προσεγγίζουν εύκολα, για να της εκφράσουν το θαυμασμό τους, την άποψή τους για τη δουλειά της. «Η πρώτη επαφή μαζί μου μάλλον δεν είναι εύκολη. Ίσως φαίνομαι λίγο ψυχρή. Είμαι και ντροπαλή, αυτό δε βοηθάει. Στο παρελθόν υπήρξα πιο ανοιχτή, γιατί έπινα. Ήμουν αλκοολική, είχα πρόβλημα, και γι’ αυτό δεν πρέπει να ξαναπιώ στη ζωή μου. Έχω σταματήσει να πίνω εδώ και τρία χρόνια, κι αυτό έχει αλλάξει πολύ την κοινωνική μου συμπεριφορά. Έπρεπε να μάθω τα πάντα από το μηδέν χωρίς το αλκοόλ στη ζωή μου. Πήγα για λίγο στους “Ανώνυμους Αλκοολικούς” στην Αγγλία, μετά συνέχισα μόνη μου με ψυχολόγο. Ένιωσα κάποια στιγμή ότι η συμπεριφορά μου ήταν επικίνδυνη, γι’ αυτό σταμάτησα το ποτό. Είχα χάσει τον έλεγχο. Όταν καταλαβαίνεις ότι το αλκοόλ σε βοηθάει να ζεις τη ζωή σου, υπάρχει πρόβλημα. Προσωπικά, ήταν η ψυχική μου υγεία που με ανησύχησε. Χαίρομαι που το λέω πρώτη φορά, γιατί η σχέση των γυναικών με το αλκοόλ αποτελεί ένα ακόμη ταμπού, κι εγώ έχω αποφασίσει ότι δεν υπάρχει κάτι που έχει συμβεί στη ζωή μου και θα πρέπει να κρύβομαι από αυτό. Μου το επισήμανε ο Γιώργος, δεν το είχα καταλάβει καν, αλλά ξεκίνησα να είμαι πιο ενεργή στον φεμινισμό, όταν σταμάτησα να πίνω. Πάντα, όταν κάνεις κάτι για τους άλλους, κάνεις κάτι για τον εαυτό σου. Είναι σαν να προσπαθώ να μετατρέψω κάτι σκοτεινό, όπως ήταν το αλκοόλ για μένα, σε κάτι φωτεινό».

Info: Η ταινία “September Says” κυκλοφορεί στους κινηματογράφους στις 20 Μαρτίου από τη Feelgood.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΡΗΣ ΚΑΒΑΤΖΙΚΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ GEORGE KATSANAKIS (10AM) STYLING ΝΑΤΑΣΑ ΛΙΟΝΑΚΗ
ΜΑΚΙΓΙΑΖ & ΜΑΛΛΙΑ DIMITRA ALTANI (D-TALES) ΒΟΗΘΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΑΝΑΚΗΣ STYLING ΑSSISTANT ΕΛΙΖΑ ΔΑΝΙΕΛΙΑΝ

Κεντρική φωτογραφία: (Αριστερά) Βαμβακερό φόρεμα με 3d στοιχεία από βαμβάκι 240791 by Eleni Kavvada | (Δεξιά) Φόρεμα Zimmermann, Grigio

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2025