Η Αλίκη Τσιρλιάγκου, founder της ArtSpark, προσκαλεί τρεις καλλιτέχνιδες να αφιερώσουν στο GLOW μία δημιουργία τους για τη Θεσσαλονίκη. Εμπνεόμενες από τις πολλαπλές όψεις της πόλης, τις εικόνες, τους ρυθμούς, τις αντιθέσεις και τις μνήμες της, καθεμία παρουσιάζει ένα έργο από την πρόσφατη συλλογή της, φωτίζοντας τη Θεσσαλονίκη μέσα από το δικό της βλέμμα.

Οι Οι τρεις αυτές καλλιτέχνιδες άρχισαν να χαράζουν τον δρόμο τους την ίδια περίπου στιγμή που και το GLOW έκανε τα πρώτα του βήματα. Σαν να προχωρούσαν σε παράλληλες τροχιές, ωρίμαζαν μαζί με τον χρόνο, διαμορφώνοντας καθεμιά τη δική της ξεχωριστή φωνή στον σύγχρονο εικαστικό χάρτη. Μέσα σε αυτό το διάστημα, είχαν πάντα κάτι βαθύ και ουσιαστικό να μοιραστούν - μια σκέψη, μια ανησυχία που οδηγούσε σε πολλές, μικρές καλλιτεχνικές «εκρήξεις». Η Θεσσαλονίκη, άλλοτε μόνιμος τόπος και άλλοτε σημείο επιστροφής, υπήρξε για όλες τους ένα σταθερό σημείο αναφοράς. Ένα σκηνικό μελαγχολίας και φωτός, μια πόλη-πεδίο συλλογικών διεκδικήσεων, μια πηγή μνήμης που τις ακολουθούσε ακόμη και όταν το έργο τους ταξίδευε εκτός συνόρων. Από την εσωτερική ένταση και τη χειρονομιακή ζωγραφική της Θεοφυλάκτου, μέχρι τη συλλογική ευαισθησία της Εμμανουηλίδου και τη στροφή στον φυσικό κόσμο των εικόνων της Γεγησιάν, κάθε έργο έρχεται να προτείνει και μια διαφορετική ανάγνωση του τόπου και του χρόνου.

Σε αυτά τα 20 χρόνια, λοιπόν, που οι τρεις τους μεσουρανούν στον καλλιτεχνικό χώρο, διατηρώντας τη βάση τους στη Θεσσαλονίκη, το GLOW υπήρξε δίπλα τους για να «φωτίσει» το ταλέντο τους και να στηρίξει κάθε σπουδαία προσπάθεια. Σταθερός συνοδοιπόρος, παρατηρητής και υποστηρικτής μιας πόλης που εξελίσσεται προς το καλύτερο, το περιοδικό έδινε πάντα χώρο σε φωνές που σήμερα αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής της ταυτότητας, για να εκφράσουν τις δεξιότητές τους. Το αφιέρωμα λειτουργεί έτσι σαν μια στιγμή επιστροφής, μια συνάντηση ιστοριών που πορεύτηκαν παράλληλα, και μαρτυρά όσα μαζί -καλλιτέχνιδες και περιοδικό-τόλμησαν να επικοινωνήσουν, επηρεάζοντας το βλέμμα μιας ολόκληρης εικοσαετίας.

Αικατερίνη Γεγησιάν - “What happens if we only see in circles (Yellow Sea)”, 2024

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη, με αρμενική καταγωγή, είναι βραβευμένη και διεθνώς αναγνωρισμένη εικαστικός, κινηματογραφίστρια και ερευνήτρια, με έργα σε σημαντικές συλλογές, όπως το Victoria and Albert Museum.

Τι μηνύματα κρύβονται πίσω από το έργο που αφιερώνετε στο GLOW;

Σε αυτήν τη δημιουργία, τίθεται στο επίκεντρο το εξής ερώτημα: πώς η κυκλικότητα της θέασης -όπως αντανακλάται και στους ρυθμούς της φύσης, στους σεληνιακούς κύκλους, στις εποχικές επαναφορές και στις τροχιές- συναντά την αυστηρή γεωμετρία που επιβάλλουν τα φωτογραφικά μέσα; Ταυτόχρονα, γίνεται κι ένα παιχνιδιάρικο σχόλιο για το πνεύμα του τοπίου και της φωτογραφίας, για τις άυλες παρουσίες που κατοικούν έναν χώρο και συχνά δεν γίνονται ορατές μέσα από τον φακό. Το έργο δεν αποσκοπεί να αποτελέσει πιστή αποτύπωση της φύσης, αλλά να διαμορφώσει συναισθηματικά τοπία. Είναι μια σκέψη γύρω από το πώς κατασκευάζουμε τον κόσμο μέσα από την τεχνολογία, τη μνήμη και τον μύθο.

Πώς αντιμετωπίζεται η πόλη μέσα από τη δική σας καλλιτεχνική ματιά;

Η θάλασσα αποτελεί για μένα μια σταθερή αναφορά και πηγή έμπνευσης, και η Θεσσαλονίκη, ως πόλη άρρηκτα δεμένη με το θαλάσσιο μέτωπό της, έχει επηρεάσει βαθιά τον τρόπο που δουλεύω. Ο αστικός της ιστός διαμορφώνεται από τη συνεχή παρουσία της θάλασσας, κάτι που δημιουργεί μια αίσθηση ρευστότητας, κίνησης και μετάβασης. Αυτή η ποιότητα, η αντίσταση στη στατικότητα, αντανακλάται ιδίως στη δουλειά μου με αρχειακό φωτογραφικό υλικό. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα σημαντικότερα έργα μου, το οποίο παρουσιάστηκε στο Εθνικό Περίπτερο της Αρμενίας στην 56η Μπιενάλε της Βενετίας, φέρει τον τίτλο “A Small Guide to the Invisible Seas” (2015). Ο τίτλος αυτός συνοψίζει τη συνεχή μου έλξη προς τις «αόρατες θάλασσες» ‒ τις περιοχές του βλέμματος, της μνήμης και της φαντασίας που δεν αποτυπώνονται άμεσα, αλλά καθορίζουν τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε έναν τόπο όπως η Θεσσαλονίκη.

Η σχέση σας με το GLOW ποια είναι και πώς το αντιμετωπίζετε από αισθητικής άποψης;

Για μένα, το GLOW έχει μια ιδιαίτερη αισθητική σημασία, γιατί εδώ και 20 χρόνια προβάλλει μια διαφορετική, συχνά αθέατη, οπτική της πολιτιστικής ζωής της πόλης. Αναζητά τις λεπτομέρειες και τις ιστορίες που συνθέτουν τον πολιτισμό της Θεσσαλονίκης. Μέσα σε αυτήν την εικοσαετία, που υπήρξε τόσο σύνθετη και μεταβατική για την πόλη και την πολιτιστική της ταυτότητα, το GLOW εξελίχθηκε με τρόπο συνεπή και ουσιαστικό. Κατάφερε να παραμείνει ζωντανό και επίκαιρο, να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες και παράλληλα να διατηρήσει το προσωπικό του ύφος. Αυτό το σταθερό αλλά ανοιχτό στη μεταμόρφωση βλέμμα είναι, για μένα, το στοιχείο που το καθιστά σημαντικό.

ABOUT THE ARTIST

Ζώντας μεταξύ Λονδίνου και Θεσσαλονίκης, αναπτύσσει μια πολυδιάστατη πρακτική που επανεξετάζει τις οπτικές τεχνολογίες μέσα από φεμινιστική οπτική, χρησιμοποιώντας αρχειακό υλικό για να αναδομήσει την οπτική ιστορία και να δημιουργήσει νέους κόσμους εικόνων πέρα από το πατριαρχικό βλέμμα.

Ράνια Εµµανουηλίδου - “Flag”, 2015

Μέρος της έρευνας της Θεσσαλονικιάς εικαστικού αποτελεί η δημιουργία βιώσιμων υλικών για την παραγωγή έργων καθώς και ο ευρύτερος διάλογος με το κοινό μέσω της ενεργοποίησης τοπικών κοινοτήτων για τη συμπαραγωγή πολιτιστικών δράσεων.

Τι μας λέει το έργο που μας αφιερώνετε για τη Θεσσαλονίκη;

Το έργο αντλεί έμπνευση από τις ζωντανές ιστορίες που έχουν χαραχτεί στους δρόμους της πόλης, τις πορείες, τις κινητοποιήσεις και τις κοινωνικές διεκδικήσεις που διαμόρφωσαν τον αστικό μας χαρακτήρα. Παρά το σύγχρονο κλίμα επιτήρησης, περιορισμών και διεθνών αναταράξεων, εστιάζει σε κάτι πιο διαχρονικό: στην αξία της φροντίδας και της αλληλεγγύης, και προσκαλεί τον θεατή να αναστοχαστεί τις προσωπικές του προσδοκίες και να φανταστεί νέους τρόπους διεκδίκησης ‒ τόσο στον δημόσιο χώρο όσο και στην καθημερινότητά του.

Πώς είναι να δημιουργείτε από την πόλη;

Η Θεσσαλονίκη υπήρξε ανέκαθεν μια πόλη ζωντανή, με πολλούς δημιουργικούς ανθρώπους στον χώρο των τεχνών, που, όπως και η φιγούρα στο σχέδιο, προσπαθούν να διαφυλάξουν την ταυτότητά τους, να διεκδικήσουν ορατότητα και υποστήριξη για να συνεχίσουν να κινούνται και να δημιουργούν εδώ.

Τα τελευταία 20 χρόνια, ποια είναι για εσάς η μεγαλύτερη επιτυχία του GLOW;

Το GLOW έχει καταφέρει να αφιερώσει χώρο και προσοχή στους καλλιτέχνες και εύχομαι να ανοίξει ακόμα περισσότερο χώρο προς αυτήν την κατεύθυνση. Ιδιαίτερα τώρα που γίνεται επίπονη και επίμονη προσπάθεια μέσα από project spaces, εναλλακτικές δράσεις, open studios να εξακολουθήσουν να υπάρχουν στον αστικό ιστό, θα ήταν σημαντική μια ουσιαστική ματιά στην τοπική σκηνή, ώστε να μπορέσει να κρατηθεί στην πόλη, για να διατηρήσει την πολυδιάστατη ταυτότητά της.

ABOUT THE ARTIST

H πρακτική της Ράνιας Εμμανουηλίδου περιλαμβάνει τη ζωγραφική, τη γλυπτική και την εγκατάσταση. Είναι μέλος της Graceland Collective και του Les Yper Yper. Έχει παρουσιάσει δέκα ατομικές εκθέσεις (MOMus-Mουσείο Άλεξ Μυλωνά, MOMusContemporary, Γκαλερί Ζήνα Αθανασιάδου κ.ά.). Είναι εντεταλμένη διδάσκουσα στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του ΑΠΘ και συνεργάζεται με την Athanasiadou Gallery.

Ελένη Θεοφυλάκτου - «Ωραίος καιρός πλην 1», 2025

Διατηρώντας τη βάση της στη Θεσσαλονίκη, εστιάζει στη δημιουργία σπουδαίων έργων που δίνουν έμφαση στη χειρονομιακή γραφή, το σώμα και τη σχέση τους με τον χώρo.

Από πού είναι εμπνευσμένο το συγκεκριμένο έργο σας και τι έχει να μας αφηγηθεί;

Το έργο αυτό ‒που ανήκει σε μια σειρά έργων με τον τίτλο «Ωραίος καιρός» του 2025‒ ναι μεν έχει δημιουργηθεί στη Θεσσαλονίκη, όμως βάλλεται κυρίως από το συνολικό κοινωνικό κλίμα που επικρατεί στην ανθρωπότητα. Έχει σαρκαστική πρόθεση ο τίτλος, είναι προφανές. Tο φως, η ατμόσφαιρα και η μελαγχολία της πόλης οπωσδήποτε επιδρούν στην πνευματική μου διάθεση, όμως ο πυρήνας των στοχασμών μου είναι εσωτερική υπόθεση, που βεβαίως χρωματίζεται από το παγκόσμιο συμβάν. Υπ’ αυτήν την έννοια ο τόπος είναι ένας μόνο από τους πολλούς παράγοντες που διαμορφώνουν το έργο.

Τι σημαίνει για εσάς αισθητικά το GLOW και πώς έχετε δει την πορεία του να εξελίσσεται μέσα σε αυτήν την ιδιότυπη 20ετία;

Το GLOW είναι ένα ζωντανό περιοδικό της πόλης χρόνια τώρα, που έχει φιλοξενήσει καλλιτεχνικά γεγονότα και ανθρώπους του τόπου, μεταξύ αυτών και εμένα προσωπικά. Η αισθητική του περιοδικού διατηρεί μέσα στα χρόνια ένα επίπεδο που αξίζει να αναφερθεί.

Πώς λειτουργείτε καλλιτεχνικά;

Εργάζομαι ως φαντάρος υπηρετώντας την Τέχνη με διάφορες προσεγγίσεις, ανάλογα με τις εσωτερικές μου εντολές. Έρχομαι από τα «γκούλαγκ του εαυτού μου», όπως λέει ο φίλος μου Θάνος Σταθόπουλος. Στην πορεία της δουλειάς μου υπάρχουν κάποια αστραφτερά κουμπιά, που ουσιαστικά ανοίγουν και κλείνουν οι ερευνητικές φάσεις της πορείας μου.

ABOUT THE ARTIST

Η Ελένη Θεοφυλάκτου είναι εικαστική καλλιτέχνιδα με βάση τη Θεσσαλονίκη. Η δουλειά της εκτείνεται στη ζωγραφική, την performance, την εγκατάσταση και το βίντεο. Διδάσκει στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, όπου έχει επίσης επιμεληθεί πλήθος εκθέσεων. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή της Ρούλας Πατεράκη από όπου γεννήθηκε η ανάγκη της να σπουδάσει στη Σχολή Καλών Τεχνών, ενώ συνέχισε σε μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο στο UEL.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ AYLO STUDIO