Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη γεμάτη ιστορίες που ξεδιπλώνονται εδώ και 2.300 χρόνια. Μια βεντάλια από διαφορετικές κουλτούρες καθόριζε από πάντα την περήφανη ιστορική πολυπολιτισμικότητά της, κι ίσως αυτός είναι ο λόγος που οι άνθρωποί της διατηρούν αναλλοίωτη μια ανήσυχη αύρα δημιουργικότητας που τους χαρακτηρίζει. Δεν είναι τυχαίο που μια σειρά από ιδέες, καινοτόμα projects και ευρηματικές πρωτιές ξεπήδησαν στην πόλη. Όπως και είναι αλήθεια πως γενναίες δόσεις έμπνευσης χαρακτηρίζουν ανθρώπους και δημιουργικές ομάδες που ήδη μετρούν αρκετά χρόνια διακρίσεων σε παγκόσμια κλίμακα και επιτυχίας στον χώρο του design.
Aν μιλάμε για πρόσωπα, αδιαμφισβήτητα ο Θανάσης Μπάμπαλης ξεχώρισε ως designer προϊόντων και συσκευασιών, με πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας στον βιομηχανικό σχεδιασμό, δημιουργώντας αντικείμενα από ξύλο σε απίθανες φόρμες, και αποδεικνύοντας πως το έξυπνο και με συναίσθημα design μπορεί να έχει ελληνική υπογραφή. Την ίδια εποχή, οι Designers United, η σχεδιαστική ομάδα που ίδρυσαν το 2005 οι Δημήτρης Κολιαδήμας και Δημήτρης Παπάζογλου, αναδεικνύονται σ’ ένα από τα πιο επιτυχημένα δημιουργικά γραφεία της πόλης, αφήνοντας το δικό τους μοναδικό στίγμα στο graphic design και την οπτική επικοινωνία και μετρώντας αναρίθμητες διακρίσεις, βραβεία, εκθέσεις κ.ά. Το συναρπαστικό κοινό τους ταξίδι ολοκληρώθηκε έπειτα από οκτώ χρόνια, για να συναντηθούν πρόσφατα ξανά στον επανασχεδιασμό του ιστορικού περιοδικού «Οικονομική Επιθεώρηση». Σήμερα, η δημιουργική ομάδα των Beetroot είναι το απόλυτο design φαινόμενο για την πόλη της Θεσσαλονίκης, που όχι μόνο κρατάει πάνω από 20 χρόνια αλλά και ανθίζει διαρκώς προς πολυποίκιλες κατευθύνσεις. Κι η ιστορία συνεχίζεται με μια σειρά από πρωτοβουλίες που έχουν για άξονα το design. Το Open House ξεκίνησε από το όραμα τριών κοριτσιών στη Θεσσαλονίκη, κερδίζοντας ολοένα και πιο ένθερμους οπαδούς. Το Greek Foundation του Κωστή Καρατζά, μια ειδική design έκδοση, ήταν η αρχή για μια σειρά κατακτήσεών του στον χώρο της φιλοξενίας. Και βέβαια το Κτίριο, το πιο σημαντικό ελληνικό αρχιτεκτονικό περιοδικό, έχει εδώ και πολλά χρόνια την έδρα του στη Θεσσαλονίκη μας, την πόλη που έχει αυτήν την ξεχωριστή αδυναμία στην αισθητική και το δείχνει.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΚΛΕΙΔΑΡΙΑ
Μαρία Σιτζόγλου, Αρχιτέκτονας, MSc UrbanDesign, Ιδρύτρια της Design Clips
Πόσο σημαντικό είναι το urban planning για τις σύγχρονες πόλεις;
Η βιωσιμότητα των πόλεων και ο σχεδιασμός προσβάσιμων δημόσιων χώρων αποτελούσε πάντα έναν βασικό προβληματισμό μου στον χώρο της Αρχιτεκτονικής. Όμως, μέσα από το μεταπτυχιακό μου στις ΗΠΑ, ανακάλυψα τη δύναμη του συμμετοχικού σχεδιασμού. Έμαθα ότι η βιωσιμότητα δεν είναι απλώς περιβαλλοντικός στόχος· είναι μια σύνθετη έννοια που αγγίζει κοινωνικές αξίες και ανθρώπινες ανάγκες. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι o βιώσιμος και συμπεριληπτικός αστικός σχεδιασμός αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα για την εξασφάλιση καλής ποιότητας ζωής.
Πώς άρχισε το όνομά σας να γίνεται γνωστό στη διεθνή σκηνή;
Για την ομάδα μας, η διαδρομή από την πόλη μας προς το εξωτερικό ήρθε κάπως «αντίστροφα». Προσωπικά, εργάστηκα για χρόνια σε διεθνείς οργανισμούς που έχουν ως αποστολή την ενίσχυση της βιωσιμότητας των σύγχρονων πόλεων. Αυτή η εμπειρία μού έδωσε το κίνητρο να δημιουργήσουμε μία ομάδα με έδρα τη Θεσσαλονίκη και στόχο να μεταφέρουμε την τεχνογνωσία μας και τις καινοτόμες σχεδιαστικές προσεγγίσεις από πόλεις του εξωτερικού στην Ελλάδα. Το 2021, ανοίξαμε το γραφείο μας στην πόλη, αναλαμβάνοντας έργα συμμετοχικού σχεδιασμού
που δίνουν προτεραιότητα στα παιδιά και τους νέους, ενώ ταυτόχρονα παραμένουμε ενεργοί σε διεθνείς συμπράξεις, όπως αυτή σε συνεργασία με τον Μητροπολιτικό Δήμο Βουδαπέστης, η οποία αφορά σε σχεδιαστικές προδιαγραφές για ανάπλαση δημόσιων χώρων που λαμβάνουν υπόψη τους και τα παιδιά και τους εφήβους ως ισότιμους χρήστες τους.
Ποιο έργο σας ξεχώρισε στο εξωτερικό;
Ένα έργο- σταθμός για τη δημιουργία του ειδικού portfolio μας για τον σχεδιασμό φυσικών σχολικών αυλών ήταν η συμμετοχή μου στο έργο OASIS Schoolyards του Δήμου Παρισίου, το οποίο ήταν σχετικό με τη βιωσιμότητα της πόλης, δημιουργώντας μικρούς πράσινους χώρους -οάσεις- στην καρδιά κάθε γειτονιάς, πρασινίζοντας τις αυλές των σχολείων.
Μιλήστε μας για τα επόμενα μεγάλα projects τα οποία ετοιμάζετε να υλοποιήσετε.
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τον Ιούνιο του 2024, όταν σχολεία στην Ελλάδα χρειάστηκε να κλείσουν λόγω καύσωνα - μία συνθήκη που αποκάλυψε τον μη βιώσιμο χαρακτήρα τους. Ακριβώς σε αυτήν την πρόκληση προσπαθούμε να απαντήσουμε με το έργο μας. Ξεκινάμε, λοιπόν, ένα νέο εγχείρημα με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, για φυσικές σχολικές αυλές. Στόχος είναι να υποστηρίξουμε τον Δήμο στην υιοθέτηση σχεδιαστικών λύσεων που προάγουν τη βιωσιμότητα και την προσαρμοστικότητα των υποδομών του στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
THE STUDIO
Η Design Clips είναι ένα γραφείο αστικού σχεδιασμού με σκοπό τη δημιουργία συμπεριληπτικών χώρων που εξασφαλίζουν καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους. Μέσω συνεργασιών με δημόσιους, ιδιωτικούς και μη κερδοσκοπικούς φορείς, εστιάζει στην ανάπτυξη εργαλείων και σχεδιαστικών λύσεων για την προώθηση του ισότιμου, συμμετοχικού και βιώσιμου αστικού σχεδιασμού.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΕΛΕΟΝΩΡΑ ΚΑΝΑΚΗ
Στέργιος Γαλίκας, Co-Founder & Creative Director, Post-Spectacular Office
Τι ήταν αυτό που σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με τον συγκεκριμένο χώρο;
Υπάρχει μια δημιουργική αγωνία να συνθέτουμε εμπειρίες οι οποίες εμπεριέχουν και συνδυάζουν στοιχεία από διαφορετικά πεδία του σχεδιασμού. Αρχιτεκτονική, γραφιστική, εκθεσιακό σχεδιασμό, καλλιτεχνική επιμέλεια. Αυτό είναι το δημιουργικό κίνητρο που μας ενέπνευσε να συγκροτήσουμε μια ομάδα διαφορετικών ειδικοτήτων, η οποία μπορεί να εξυπηρετεί τέτοιου είδους σχεδιαστικές προκλήσεις.
Επηρέασε η βάση σας στη Θεσσαλονίκη την αισθητική σας και τη δημιουργική σας προσέγγιση;
Σίγουρα. Και με τα θετικά της και με τα αρνητικά της. Νομίζω είναι κυρίαρχη μια αίσθηση δημιουργικής επιβίωσης σε μια πόλη με αρκετά ζητήματα τα τελευταία πολλά χρόνια. Είναι βέβαιο, όμως, ότι μπορούμε να ξεχωρίσουμε ανοιχτές και δημιουργικές εστίες διαλόγου μέσα στην πόλη. Η κοινότητα των δημιουργών της, το MOMus, τόσο μέσα από την επαφή με τις εκθέσεις του όλα αυτά τα χρόνια όσο και μέσα από έργα που δουλέψαμε γι’ αυτό, το Τμήμα Αρχιτεκτόνων ως μια ελεύθερη κοιτίδα ακαδημαϊκής σκέψης και δημιουργικότητας, και σίγουρα όλοι αυτοί οι άνθρωποι με τους οποίους συνεργαστήκαμε και -με τον έναν ή τον άλλο τρόπο- μας επηρέασαν.
Από εδώ, πόσο εύκολο ήταν να εδραιωθείτε;
Εξίσου εύκολο και δύσκολο. Η κλίμακα της Θεσσαλονίκης σού επιτρέπει να ξεχωρίσεις γρήγορα, σε αντίθεση ίσως με την Αθήνα. Από την άλλη, υπάρχει ο κίνδυνος να βρεις γρήγορα «ταβάνι», κι εκεί έρχεται η Αθήνα να λειτουργήσει ως μια μεγαλύτερη αγορά με περισσότερες ευκαιρίες. Παρ’ όλα αυτά, ζούμε σε μια εποχή που η έδρα ενός γραφείου δεν καθορίζει ούτε την αναγνωρισιμότητα ούτε απαραίτητα την επιτυχία. Άλλωστε, το αποδεικνύουν πολλά σημαντικά δημιουργικά σχήματα της πόλης. Υπήρξε κάποιο έργο που αποτέλεσε το «εισιτήριό» σας για διακρίσεις;Αν θα έπρεπε να ξεχωρίσουμε ένα, θα ήταν ο σχεδιασμός της οπτικής ταυτότητας για το πρώτο Thessaloniki International Greek-Diaspora Symposium, το 2017.
Ποια είναι η άποψή σας για την ελληνική δημιουργικότητα στη διεθνή σκηνή;
Νομίζω πως οι Έλληνες δημιουργοί αποτελούν αναμφίβολα μέρος της διεθνούς σκηνής. Αυτό δεν ορίζεται ως μια τοπικότητα μέσα σε μια διεθνοποιημένη συνθήκη, όπως το βλέπαμε σε προηγούμενες δεκαετίες, αλλά ως μια αυτονόητη, εγκατεστημένη συνθήκη, αν κρίνει κανείς από το υψηλό δημιουργικό επίπεδο στη χώρα μας. Οι Έλληνες σχεδιαστές δεν αποτυπώνονται στη διεθνή σκηνή μέσω μιας «ελληνικότητας», αλλά ως ίσοι συνομιλητές μιας παγκόσμιας σχεδιαστικής σκηνής.
THE STUDIO
Τo Post-Spectacular Office είναι ένα βραβευμένο δημιουργικό σχήμα που ιδρύθηκε το 2017 από τον Στέργιο Γαλίκα, την Εβελίνα Γαραντζιώτη και την Έλλη Χρηστάκη. Καθοδηγούμενο από την έννοια της αφήγησης και από την ιδέα για μια συνολική προσέγγιση του σχεδιασμού, συνθέτει εμπειρίες από την αρχιτεκτονική, τον εκθεσιακό σχεδιασμό, τη γραφιστική, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τις Τέχνες. Το γραφείο εμπλέκεται σε όλες τις κλίμακες και τα στάδια του σχεδιασμού, με κριτήριο τη διεπιστημονικότητα και στόχο την υλοποίηση των ιδεών του στον κόσμο.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΕΛΕΟΝΩΡΑ ΚΑΝΑΚΗ
Φωτεινή Σετάκη και Πάνος Σακκάς, Αρχιτέκτονες, Δημιουργοί της The New Raw
Σήμερα εδρεύετε στην Ολλανδία, όμως πότε έγινε η αρχή της The New Raw;
Όλα ξεκίνησαν με ένα εργαστήριο σχεδιασμού που οργανώσαμε στη Σύρο, με τίτλο ‟The New Raw Plastic”. Αυτό που ξεκίνησε ως ακαδημαϊκή ενασχόληση σύντομα εξελίχθηκε σε ένα έργο έρευνας και ανάπτυξης, και τελικά δημιούργησε το γραφείο μας, το The New Raw. Στην πορεία, αυτό το ταξίδι πυροδότησε ουσιαστικές συζητήσεις και συνεργασίες με εμπειρογνώμονες, επαγγελματίες και μεγάλα brands, βοηθώντας μας να βελτιώσουμε το όραμά μας και να εμβαθύνουμε τη δέσμευσή μας στη βιωσιμότητα.
Τι ευκαιρίες σάς χάρισε η Θεσσαλονίκη;
Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην έναρξη του πρώτου μας μεγάλου έργου, του “Print Your City”.
Ποια άλλα έργα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο ταξίδι σας;
Πέρα από το “Print Your City”, ήταν και το “Second Nature”. Και τα δύο έδειξαν πώς ο σχεδιασμός μπορεί να δημιουργήσει περιβαλλοντικό αντίκτυπο και ταυτόχρονα να ευαισθητοποιήσει για τη βιωσιμότητα. Το “Second Nature”, μάλιστα, οδήγησε σε μια μακροχρόνια συνεργασία. Σχεδιάσατε κάποια έργα για τη Θεσσαλονίκη.
Τι άλλο επιθυμείτε να δημιουργήσετε εδώ;
Η Θεσσαλονίκη θα έχει πάντα μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά μας. Θα θέλαμε πολύ να δημιουργήσουμε μια μεγάλης κλίμακας αστική παρέμβαση που να συνδυάζει το design με τη βιωσιμότητα - κάτι που θα φέρει τους ανθρώπους κοντά, ενώ παράλληλα θα τους συνδέει με το περιβάλλον. Ένα
έργο-όνειρο θα μπορούσε να είναι μια γλυπτική παιδική χαρά, φτιαγμένη από τοπικά υλικά και εμποτισμένη με τη δημιουργικότητα των ανθρώπων της πόλης.
Πείτε μας για την επερχόμενη σπουδή σας σε έργα που ονειρεύεστε να υλοποιήσετε.
Αυτήν τη στιγμή εργαζόμαστε σε δύο μεγάλες εγκαταστάσεις επίπλων για δημόσιους χώρους, στις ΗΠΑ και στις Κάτω Χώρες, και επεκτείνουμε τη συλλογή μας από βιώσιμα έπιπλα εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Επιπλέον, αναπτύσσουμε μια κινητή ρομποτική μονάδα τρισδιάστατης εκτύπωσης ως μέρος του έργου plasticLIFEcycle, το οποίο θα αντιμετωπίσει τα πλαστικά απόβλητα στον χώρο του ξενοδοχείου.
THE STUDIO
Με έδρα το Ρότερνταμ, η The New Raw ιδρύθηκε το 2015, για να επαναπροσδιορίσει τα απορριπτόμενα υλικά. Η Φωτεινή Σετάκη και ο Πάνος Σακκάς συνδυάζουν τον σχεδιασμό, τη ρομποτική και τη χειροτεχνία, για να δημιουργήσουν βιώσιμα και εντυπωσιακά έπιπλα για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους από ανακυκλωμένο πλαστικό. Με τις κυκλικές δημιουργίες τους προωθούν τα απόβλητα ως πολύτιμο πόρο για το μέλλον του σχεδιασμού, έχοντας λάβει μια σειρά από διεθνή βραβεία και διακρίσεις.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΡΙΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΙΔΟΥ
Ανδρέας Νεοφύτου, Global Creative Director, Ιδρυτικός Εταίρος της Closer
Πριν συνεργαστείτε με τις πιο διάσημες μάρκες στον κόσμο, πώς ξεκίνησε η ιστορία της επιτυχίας σας;
Το ταξίδι μου ξεκίνησε στα Spring Studios στο Λονδίνο, όπου εργάστηκα ως designer. Ήταν ένα απίστευτο πεδίο μάθησης, που μου έδωσε την ευκαιρία να τελειοποιήσω την τέχνη μου. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, δημιούργησα στενή φιλία με τον Mark Loy, ιδρυτή της Spring. Μας ένωσε το κοινό μας πάθος για τη μουσική, τα κόμικς, τη χειροτεχνία και την καινοτομία στον σχεδιασμό και το branding. Αργότερα, όταν μετακόμισα στη Νέα Υόρκη, γνώρισα τον Donald Stewart, ο οποίος έγινε ο δημιουργικός και στρατηγικός συνεργάτης μου. Μαζί εργαστήκαμε σε πολλές μάρκες και αναπτύξαμε μια ισχυρή μεθοδολογία για τη δημιουργία και την τελειοποίηση ιδεών. Όταν ο Mark έφυγε από τη Spring, είδαμε την ευκαιρία να στηρίξουμε το κοινό μας όραμα ιδρύοντας το Closer - ένα πρακτορείο με γνώμονα την ιδέα του επαναπροσδιορισμού της δημιουργικής συνεργασίας.
Αυτό σηματοδότησε την έναρξη ενός εξαιρετικού ταξιδιού, που τελικά μας οδήγησε να συνεργαστούμε με μερικές από τις πιο γνωστές μάρκες παγκοσμίως.
Δεν κατάγεστε από τη Θεσσαλονίκη -βρεθήκατε από επιλογή εδώ-, αλλά δημιουργικά σάς έχει επηρεάσει;
Απολύτως. Ένα από τα έργα για τα οποία είμαι πιο περήφανος είναι το Tiny Talks Thessaloniki (TTT), μια πρωτοβουλία που συνδημιούργησα με τους φίλους μου στο Beetroot Design. Το TTT γεννήθηκε από την επιθυμία να ενεργοποιηθεί η δημιουργική σκηνή της Θεσσαλονίκης. Από τη φύση του, φέρνει κοντά ένα μικρό κοινό για να μοιραστεί ιδέες, να εξερευνήσει έργα και να προωθήσει τον διάλογο που συνδέει τα τοπικά ταλέντα με το παγκόσμιο δημιουργικό τοπίο.
Έχουμε δει συνεργασίες σας με τα πιο διάσημα brands. Ποιο είναι ένα πρόσφατο έργο για το οποίο είστε περήφανος, το οποίο μπορεί να μη γνωρίζουμε;
Ως παλιός συλλέκτης δίσκων, ήμουν ενθουσιασμένος όταν μου δόθηκε η ευκαιρία να αναβαθμίσω το brand της θρυλικής London Records. Πρόκειται για μία από εκείνες τις εμβληματικές ετικέτες που έχουν μια θέση στη συλλογή σχεδόν κάθε μουσικόφιλου. Βλέποντας το σχέδιό μου σε δίσκους καλλιτεχνών όπως οι Orbital ή οι Happy Mondays αισθάνομαι απίστευτα ικανοποιημένος.
Ποια είναι η ουσία της Closer;
Έχει τις ρίζες της στην πεποίθηση ότι βρίσκεται πάντα σε μια κατάσταση «γίγνεσθαι» - συνεχώς εξελίσσεται και αναπτύσσεται. Κάθε ανακάλυψη οδηγεί σε περαιτέρω ερωτήματα και κάθε απάντηση ανοίγει νέες πόρτες.
THE STUDIO
Με πάνω από 20 χρόνια εμπειρίας στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, ο Ανδρέας Νεοφύτου είναι ξακουστό όνομα στη δημιουργία παγκόσμιων καμπανιών, εμπειριών και ταυτοτήτων εμπορικών σημάτων στους τομείς της μόδας, της ομορφιάς, του retail και του lifestyle. Υπό το όραμά του, το εντυπωσιακό πελατολόγιο του δημιουργικού γραφείου που έχει συνδημιουργήσει, της Closer, έχει, μέχρι στιγμής, συμπεριλάβει τους Louis Vuitton, Miu Miu, Tom Ford, Nike, Chanel, Estée Lauder και Dior. Το καινοτόμο έργο του έχει αποσπάσει αμέ- τρητα βραβεία και διεθνή αναγνώριση.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΡΙΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΙΔΟΥ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2025
