Δεν αποτελεί καμία έκπληξη η τοξικότητα στο εργασιακό περιβάλλον. Μάλιστα, με την ανάγκη όλο και περισσότερων να τοποθετούν την ισορροπία, τις προσωπικές αξίες, την ικανοποίηση και την ψυχική υγεία πάνω και από το μηνιαίο εισόδημά τους, δε θα πρέπει να μας εκπλήσσει ότι και η ανέχεια απέναντι σε αυτού του είδους το περιβάλλον, μειώνεται ολοένα και περισσότερο. 

Πώς θα καταλάβετε αν το περιβάλλον της εργασίας σας είναι τοξικό;

Το περιβάλλον της εργασίας μας δεν τοποθετείται σε αυτήν την κατηγορία τόσο εύκολα. Είναι συγκεκριμένες οι ενδείξεις της εργασιακής μας καθημερινότητας (υπολογίζοντας πάντα κι ένα σημαντικό χρονικό πλαίσιο) που καθορίζουν το αν αυτό που βιώσαμε σήμερα ήταν απλά μία κακή μέρα ή εργαζόμαστε σε έναν χώρο που ψυχικά, σωματικά και συναισθηματικά είναι επιβλαβές για εμάς.

Ποια είναι, όμως, μερικά από τα πιο συχνά «συμπτώματα» της τοξικότητας του εργασιακού περιβάλλοντος;

• Αναποτελεσματική εσωτερική επικοινωνία
• Απουσία στήριξης από τους υπεύθυνους managers ή το τμήμα HR
• Εσωτερικές εργασιακές σχέσεις που βασίζονται σε εγωιστικά κίνητρα και χειραγώγηση
• Δυσκολία (ή και απουσία) στην επίτευξη στόχων και δεσμεύσεων
• Επίλυση προβλημάτων με τρόπους που τροφοδοτούν τον φόβο
• Διαδεδομένη οργή και απογοήτευση
• Αποποίηση ευθυνών και δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων
• Έλλειψη εμπιστοσύνης
• Περιοριστικές διαδικασίες και πολιτική της εταιρίας

Πώς ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον μας επηρεάζει;

Αν η εργασιακή σας καθημερινότητα μοιάζει έστω και λίγο με την παραπάνω περιγραφή, δεν είναι περίεργο αν όλο σας το είναι -εσωτερικά κι εξωτερικά- νιώθει άβολα, δυσκολία, έντονο stress, αποφυγή, ματαίωση και συχνά απόγνωση. Όταν, μάλιστα, οι τοξικές συμπεριφορές αφορούν είτε τα ανώτερα διοικητικά στρώματα (διευθυντές, HR τμήματα ή Managers), ή ολόκληρη την κουλτούρα της επιχείρησης, νιώθουμε να μας καταβάλλουν συναισθήματα ακινησίας και αβοηθησίας με κεντρική σκέψη το ότι δεν έχουμε επιλογές και ότι είμαστε ανήμποροι να αλλάξουμε την κατάσταση, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η αρνητικότητα, να μειώνεται σημαντικά η κινητοποίηση και η παραγωγικότητά μας και να δημιουργείται ένας κύκλος μη παραγωγικών σκέψεων και δράσεων, που μας επηρεάζει όχι μόνο στο ωράριο εργασίας μας, αλλά και στην προσωπική μας ζωή.

Πώς μπορείτε να επιβιώσετε σε ένα τοξικό εργασιακό περιβάλλον;

Σκεφτείτε πριν ενεργήσετε

Έχοντας αφομοιωθεί από το πρόβλημα, είναι πολύ εύκολο να γίνετε ένα σώμα με την τοξικότητα. Να αφεθείτε, να νιώσετε ανήμπορη και όπως σκέφτεστε, έτσι και να αντιδράτε – αντανακλαστικά, φορτισμένη με όλο το αρνητικό φορτίο που κουβαλάτε καθημερινά μπαίνοντας στον χώρο εργασίας σας. Ένα φορτίο που δεν αφήνετε κλείνοντας την πόρτα του γραφείου και αντιθέτως μεταφέρετε και στο σπίτι, στην οικογένεια, στις σχέσεις, στη ζωή σας. 

Αντ' αυτού, πάρτε μία ανάσα και αναστοχαστείτε:

Ποια είστε; Τι διαφορετικό έχετε από τους υπόλοιπους; Τι θα θέλατε να κερδίσετε σε γνώση, εμπειρία και τεχνογνωσία για όσο βρίσκεστε σε αυτό το περιβάλλον; Καθαρίστε το μυαλό σας, τοποθετήστε τα όριά σας κι επιλέξτε προσεκτικά τα άτομα με τα οποία θέλετε να συναναστρέφεστε –ανθρώπους που σας στηρίζουν, φροντίζουν να βοηθήσουν την ανάπτυξη σας και σας βοηθούν να μάθετε. Φροντίστε να είστε επαγγελματίες κάθε μέρα, άλλωστε το λιγότερο που θέλετε στο τέλος της ημέρας είναι να αισθάνεστε περήφανοι για τη δική σας συμπεριφορά.

Γίνετε το παράδειγμα

Φροντίστε να μην χάνετε τον χρόνο σας στην αδράνεια που προκαλούν τακτικές, όπως το κουτσομπολιό ή τα συνεχή παράπονα και γίνετε το παράδειγμα. Γίνετε ο υπάλληλος που φέρνει θετικότητα στη συζήτηση, που αναζητά έμπιστους συναδέλφους για brainstorming, που ενισχύει την αυτοπεποίθηση των συνεργατών του με εποικοδομητική κριτική και που ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων σε ένα project ακόμα και αν οι ιδέες τους δεν είναι τόσο καινοτόμες.

Αναρωτηθείτε για λίγο ποια είναι τα πράγματα που σας λείπουν στην εργασία σας. Τώρα, όπως τα έχετε στο μυαλό σας σκεφθείτε: πώς θα ήταν αν κάνατε ό,τι μπορούσατε εσείς από την πλευρά σας για να τα φέρετε στην καθημερινότητά σας;

Μπορεί να μην μπορείτε να αλλάξετε εξολοκλήρου την κατάσταση στον χώρο που εργάζεστε, μπορείτε, όμως, να αλλάξετε τη στάση σας και να φέρετε στη δική σας εργασιακή πραγματικότητα όλα όσα θα επιθυμούσατε να έχετε. Με την τακτική της αδράνειας και της σιωπηλής αποδοχής μίας κουλτούρας που δε σας βοηθά να αναπτυχθείτε, δε θα αλλάξετε τίποτα. Δίνοντας το παράδειγμα τελικά, δείχνει ότι είστε αρκετά γενναία για να αφήσετε τον φόβο στην πόρτα και να δείξετε όλα όσα μπορείτε να κάνετε ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει γύρω σας.

«Δουλέψτε» την αυτοπεποίθησή σας και αναλάβετε την ευθύνη των επιλογών σας

Η τοξικότητα στο εργασιακό περιβάλλον δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα σύμπτωμα της ανασφάλειας και του φόβου της απώλειας: του image, των χρημάτων, της αναγνώρισης, των πελατών, της δόξας, του θαυμασμού, του κέρδους, του μονοπωλίου, της ασφάλειας, του lifestyle, της πολυτέλειας με «ασθενείς» από το χαμηλότερο στέλεχος ενός οργανισμού μέχρι τον CEO.

Το αντίδοτο σε αυτό το σύμπτωμα: η πίστη στον εαυτό και η ανάληψη ευθύνης.

Όταν πιστεύουμε στον εαυτό μας, στην ανθεκτικότητά μας, τις ικανότητές μας, την επινοητικότητα και την ικανότητά μας να ελπίζουμε ακόμα και όταν αισθανόμαστε ότι ξεμείναμε από επιλογές, τότε ο φόβος της απώλειας δεν είναι τόσο μεγάλος, όσο πριν γιατί γνωρίζουμε στον πυρήνα μας ότι όποια δυσκολία και να αντιμετωπίσουμε θα είμαστε εντάξει –θα αντεπεξέλθουμε. Αντί να οδηγούμαστε με όχημα τον φόβο, οδηγούμαστε με όχημα την αυτοπεποίθηση για να παίρνουμε καλύτερες αποφάσεις, να κάνουμε καταλληλότερες επιλογές, να υιοθετούμε καλύτερες συνήθειες σε συμπεριφορικό επίπεδο και να ωφελούμε όλους όσους βρίσκονται γύρω μας σε μία ανταλλαγή παραγωγικής ενέργειας.

Πώς θα μπορούσατε να επιβιώσετε στο τοξικό εργασιακό περιβάλλον ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση και αναλαμβάνοντας την ευθύνη σας;

Θα εγκαταλείπατε την αναβλητικότητα -την οποία θα αντικαθιστούσατε με οργάνωση και κινητοποίηση γιατί πλέον θα μπορούσατε να αναγνωρίσετε και τα δικά σας σημεία προς βελτίωση. Θα αφήνατε πίσω την αδράνεια, την παθητικότητα, τα συνεχή παράπονα στους διαδρόμους μαζί με τα αρνητικά σχόλια που ανακυκλώνουν ξανά ξανά την τοξικότητα και θα τα αντικαθιστούσατε με πράξεις -σαν αυτές που σας λείπουν, σαν εκείνες που χρειάζεστε για να νιώθετε πιο κινητοποιημένη. Θα επικοινωνούσατε πιο παραγωγικά όλα όσα σκέφτεστε και θέλετε να κάνετε και θα αναγνωρίζατε πως για την άσχημη συμπεριφορά που δέχεστε από συναδέλφους ή προϊσταμένους δεν είστε εσείς υπεύθυνη. Όταν κρίνεται η δουλειά σας, δεν κρίνεται η αξία σας συνολικά ως άνθρωπος.

Γιατί, πλέον, ξέρετε ποια είστε και το χρησιμοποιείτε ως ασπίδα, μέχρι να έρθει η στιγμή να κάνετε το επόμενό σας βήμα. Όποιο και αν είναι αυτό…

Info:

Σπαθάρη Μαίρη
Organizational & Personal Growth Cooach
+30 6932846037
www.maryspathari.gr