Στις 17 Νοεμβρίου 2019 αναφέρθηκε για πρώτη φορά ένα κρούσμα COVID-19 στην πόλη Wuhan, στην Κίνα. Στις 11 Μαρτίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επισήμως πανδημία, με πάνω από 138.000 επιβεβαιωμένους ασθενείς σε περισσότερες από 130 χώρες και τουλάχιστον 3.300 θανάτους. Μέσα σε λίγες μέρες, η ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων άλλαξε δραστικά.

Οι αντιδράσεις για την αντιμετώπιση του ιού ανά τον κόσμο περιλάμβαναν ταξιδιωτικούς περιορισμούς, απαγορεύσεις κυκλοφορίας, ακυρώσεις εκδηλώσεων, κλείσιμο σχολείων καθώς και καραντίνα σε όλη την Ιταλία και την κινεζική επαρχία Hubei. Στο όνομα της δημόσιας ασφάλειας, οι κρατικές αρχές εφαρμόζουν μεθόδους ανίχνευσης στα αεροδρόμια και στους σιδηροδρομικούς σταθμούς και καταφεύγουν σε ακραία μέτρα παρακολούθησης των πολιτών, όπως η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου που μπορεί να ανιχνεύσει αυξημένες θερμοκρασίες πολιτών που βρίσκονται ανάμεσα σε πλήθος πολιτών που δε φορούν μάσκα προσώπου, παραβιάζοντας τα προσωπικά δεδομένα υγείας των πολιτών.

Εν τω μεταξύ, εκατομμύρια άνθρωποι απομονώνονται μέσα σε έναν νέο τύπο bunker. Στην επαρχία Hubei, ένα νέο νοσοκομείο 25 χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων κατασκευάστηκε μέσα σε μόλις 10 ημέρες. Οι παγκόσμιες επιπτώσεις της πανδημίας περιλαμβάνουν επίσης την κοινωνική και οικονομική αστάθεια, αύξηση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού, καθώς κι «εθελοντές φυλακισμένους» χάρη στις καμπάνιες που ενθαρρύνουν την παραμονή στο σπίτι.

Όταν αλλάζουν οι ανάγκες των πολιτών, τότε αλλάζουν και οι πόλεις και οι κατοικίες τους.

Υγεία & Αρχιτεκτονική

Η σύνδεση της υγείας με την αρχιτεκτονική είναι ισχυρή. Από τα αρχαία χρόνια, η υγειονομική περίθαλψη συνδεόταν με την κατασκευή και τη χρήση εξειδικευμένων ιατρικών κτιρίων και δομών. Η αρχιτεκτονική βοηθά στη διαμόρφωση της ποιότητας του περιβάλλοντός μας και μπορεί να συνεισφέρει στην υγεία και την ευεξία. Τα θέματα που αφορούν την υγεία ανέκαθεν ενθάρρυναν την αρχιτεκτονική καινοτομία σε διαφορετικές κλίμακες: έργα χωρικής και αστικής ανάπτυξης καθώς και τον αρχιτεκτονικό κι εσωτερικό σχεδιασμό. Πολλά δημιουργήματα γνωστών αρχιτεκτόνων, όπως οι Alvar Aalto, Franco Albini, Ignazio Gardella και το θεωρητικό έργο του Le Corbusier, εστιάζουν στην ψυχολογική και σωματική ευεξία.

Επιπλέον, τα νοσοκομεία υιοθέτησαν αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που αποσκοπούσαν στην προαγωγή της υγείας και στον περιορισμό της εξάπλωσης των ασθενειών, ενώ οι αρχιτέκτονες σχεδίαζαν αίθουσες χειρουργικής και κλινικούς χώρους για λειτουργικούς σκοπούς δημιουργώντας ένα σωστά ασηπτικό περιβάλλον. Παράλληλα, ρόλος της αρχιτεκτονικής ως προς την υγεία ήταν να σχεδιάσει τις κατάλληλες υποδομές σε έκτακτες ανάγκες, όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια της επιδημίας χολέρας στο Λονδίνο, το 1856, όταν ανατέθηκε στο Frederick Marrable να σχεδιάσει το Metropolitan Board of Works προκειμένου να παρέχει υγειονομικές υπηρεσίες.

Στον σημερινό αστικό και διασυνδεδεμένο κόσμο, οι εστίες μολυσματικών ασθενειών και άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία αποτελούν πραγματική απειλή για τις μεγάλες πόλεις. Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει νέες παγκοσμιοποιημένες απειλές για την υγεία, υπάρχει ανάγκη να σχεδιαστεί το σπίτι/η πόλη του αύριο, ζώντας σε καιρούς, ενώ οι πανδημίες και οι ιοί θα αποτελέσουν μέρος της καθημερινότητάς μας. Σχεδιάζοντας για τις ανάγκες μιας πραγματικότητας που μαστίζεται από μια πανδημία οι αρχιτέκτονες λειτουργούν ως εγγυητές και προστάτες της δημόσιας υγείας μίας κοινότητας.

Σε κάθε περίπτωση διαχείρισης υγειονομικής κρίσης, ο σχεδιασμός μιας πόλης θα πρέπει να έχει δύο γενικούς σκοπούς:

– την αντιμετώπιση του ξαφνικού μεγάλου αριθμού ασθενών και

– τη διατήρηση της κανονικότητας της ζωής στο μέτρο του εφικτού για όλους τους υπόλοιπους

The contest

Ο διεθνής διαγωνισμός αρχιτεκτονικών ιδεών Pandemic Architecture προσκαλεί αρχιτέκτονες, σχεδιαστές, φοιτητές, καλλιτέχνες, performers και συγγραφείς να υποβάλουν τις ιδέες τους. Σκοπός του διαγωνισμού είναι να ανοίξει έναν διάλογο και να δημιουργήσει μια δεξαμενή σκέψης, αναζητώντας ιδέες για το μέλλον της διαβίωσης, των εργασιακών χώρων, του δημόσιου χώρου και της βιομηχανίας του τουρισμού. Σε αυτούς τους άξονες οι συμμετέχοντες καλούνται να επινοήσουν στρατηγικές σχεδιασμού τόσο στην αστική κλίμακα όσο και στην κλίμακα σχεδιασμού κτιρίου/κατοικίας.

Οι ενδιαφερόμενοι που θα συμμετέχουν θα πρέπει να στείλουν τα στοιχεία τους κι έναν 8ψήφιο κωδικό που θα επιλέξουν στο submitarticle@archisearch.gr μέχρι τις 20 Μαΐου και μέχρι τις 30 Μαΐου να στείλουν στην ίδια διεύθυνση τα παραδοτέα ανώνυμα με την αναγραφή του κωδικού μόνο στα αρχεία.Μαζί με τα παραδοτέα θα πρέπει να στείλουν και ένα ασπρόμαυρο βίντεο, όπου σε διάρκεια 2 και 30 δευτερολέπτων maximum θα εξηγούν το project που προτείνουν στο πλαίσιο του διαγωνισμού. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι στην έννοια των πόλεων και των κατοικιών συμπεριλαμβάνονται και τις ξενοδοχειακές μονάδες όλων των μεγεθών όπως και οι οποιοιδήποτε χώροι εργασίας.

Η κριτική επιτροπή

Η κριτική επιτροπή αποτελείται από την αρχιτέκτονα και μηχανικό Λυδία Καλλιπολίτη, τον designer Ora Ito, τον αρχιτέκτονα και designer Roberto Palomba και την αρχιτέκτονα κι ερευνήτρια Σοφία Βυζοβίτη. Στην επιτροπή θα συμμετέχει, επίσης, το γραφείο UN Studio με τη Μαριάνθη Τατάρη, καθώς και ο Tom Lindblom, studio director του λονδρέζικου γραφείου, Gensler.

More info:

ORA ITO, Παρίσι, Γαλλία

ROBERTO PALOMBA, Μιλάνο, Ιταλία

LYDIA KALLIPOLITI, Νέα Υόρκη, ΗΠΑ

SOPHIA VYZOVITI, Αθήνα, Ελλάδα

TOM LINDBLOM – GENSLER, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο

MARIANTHI TATARI-UN STUDIO, Ολλανδία

KYRIAKOS CHATZIPARASKEVAS-HEATHERWICK STUDIO, Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο